براساس آموزه‌های اسلامی، شریعت به لحاظ زمان و مكان ثابت است؛ اما روابط اجتماعی متعلق آن پیوسته در حال دگرگونی است. با این وضع، چگونه می‌توان مدعی ثبات شریعت شد؟‌

یكی از بنیادی‌ترین مباحث پیرامون عرف، مرجعیت عرف در تطبیق مفاهیم عرفی بر مصادیق است؛ مبحثی كه در برخی تحقیقات بین آن و موضوع مرجعیت عرف در تعیین مفاهیم فرق گذاشته نشده است. در این مقاله تلاش شده است با...

یك سند شرعی جدای از حكم، موضوع گاه دارای متعلق است. شكی وجود ندارد كه حكم شناسی در حیطه عملیات استنباط فقیه قرار گرفته و نتیجه استنباط وی بر مقلدان لازم الاتباع است. اكنون سؤال این است كه مرجع در تشخیص...

مقاله‌ی درآمدی بر جایگاه مصلحت در فقه با هدف بررسی پرسش‌های مهم درباره‌ی رابطه فقه و مصلحت تدوین شده است. در این مقاله، پس از توضیح برخی واژگان و طرح موضوع، به پیشینه كاربرد مصلحت در فقه و اصول شیعه و...

فقیهان امامیه، با وجود اختلافی كه در پذیرش برخی عناصر، چون اجماع به عنوان سند و دلیل استنباط (البحرانی، 1376، ج1، ص168) و علی رغم تفاوت دیدگاهی كه در تفسیر برخی اَسناد چون عقل دارند، در عدم پذیرش «مصلحت»...

عقل در مقام تحقیق در «دین» و «درباره‌ی دین» و نیز در دین داری و مقام تحقق دین، كاركردها و كاربردهای بسیاری دارد كه این كاركردها به اقسام مختلف و متنوعی قابل تقسیم است. (2) در مقاله‌ی حاضر، ضمن ارائه هشت...

با شكل گیری نظام مقدس جمهوری اسلامی و لزوم پایبندی به اجرای قوانین شرعی، انجام پژوهش‌هایی را ضروری می‌نماید كه بر سیاست‌های كلی نظام فقهی- حقوقی تأثیر گذارد و میراث غنی فقه شیعه را به زبان روز و متناسب...

بحث در حجیت خبرموثق (خبر غیرامامی ثقه)، از مهم‌ترین مباحث در اصول و علوم حدیث است؛ زیرا در احادیث شیعه صدها حدیث به عنوان موثق معرفی می‌شود و حجیت یا عدم حجیت آن تأثیر فراوانی در استنباط احکام شرعی دارد....

معصومان (علیهم السلام) دارای شئون تبیین دین، حکومت، قضا و شأن شخصی هستند. اگر گفتار یا رفتار آنان صادر از شأن تبیین دین باشد، حکم مستفاد از آن، حکم ثابت است، و اگر صادر از دیگر شئون باشد، حکم آن، موقتی...

نسبت قرآن و سنت، از دیرباز مورد توجه محققان بوده است. مبحث حجیت ظواهر کتاب در منابع اصولی، عهده‌دار تحقیق ابعادی از موضوع است. برخی گمان کرده‌اند که حجیت ظواهر کتاب، نوعی استقلال در فهم آیات کریمه را به...