حوزهى علميه بايد كارخانه سازندگى انسان، سازندگى فكر، سازندگى كتاب، سازندگى مطلب، سازندگى مبلّغ، سازندگى مدرّس، سازندگى محقق، سازندگى سياستمدار و سازندگى رهبر باشد.

ترديدي نيست كه بزرگ‏ترين رسالت مرجعيت ديني در عصر غيبت ولي عصر عليه‏السلام استخراج احكام شرعي از ادله و منابع ديني و قرار دادن آن در اختيار مسلمانان مي‏باشد؛ اما در اينجا اين پرسش به ذهن خطور مي‏كند كه...

از اين سخن پايانى كه از عبارت جواهر نقل كرديم مى توان يك قاعده و قانون كلى در مسابقه ها به دست آورد و آن اين است: عقد و قرارداد الزامى بين مسابقه دهندگان در مواردى مانند وزنه بردارى, كشتى و… روا نيست,...

امّا شمارى از بزرگان فقه, درگذشته و حال, اين گونه بازيها را از شمول دليلهايى كه دلالت بر حرام بودن دارند, خارج دانسته اند. شيخ انصارى, پس از آن كه (قمار) را هرگونه بازى با عوض معنى مى كند, مى نويسد:

از گذشته هاى دور, بخشى از زندگى و عمر انسانها را مسابقه ها پر مى كرده است. شمارى براى آمادگى رزمى و شمارى به انگيزه سرگرمى و وقت گذرانى و شمارى هم براى برد و باخت و سود مادى و اقتصادى در مسابقه هاى گوناگون...

به هر حال, افزون بر نقدهايى كه به محور مشترك نظريه وى و عنبرى زديم, كلام شعرانى از زاويه هاى ديگرى نيز درخور نقد و خرده گيرى است:

اختلاف, از ريشه (خلف) به معناى پشت سر, در برابر (قدّام) به معناى پيش روست. اين مفهوم, به گونه اى در همه ساختارهاى فرعيِ (خلف) ديده مى شود. از باب مثال, هرگاه گفته شود: (اختلف القوم فى كذا, خلّف اَباه,...

بعضي، از سر جهل يا جهد، مي‏گويند دو گونه فقه داريم: فقه پويا و فقه سنتي! در گذشته حوزه از آفت تحجر و تجمد رنج مي‏برد، امروز علاوه بر آن از آفت بنيان برانداز غرب زدگي و تجدد نيز به شدت در رنج است. كساني...

اجتهاد كارآمد و تفقه روزآمد عبارت است از: «فهم فطرت نمون و خردمندانه متون ديني در بستر شرايط»؛ به تعبير ديگر تفقه يعني «وحي و سنت» به اضافه «خردورزي متمحض» به اضافه «زمان آگاهي»؛ آن گاه كه نصوص ديني به...

آموزه هاى دينى تنها بايد و نبايدها و احكام و دستورالعمل هاى فردى و اجتماعى نيست, بلكه لايه هاى اصلى دينى عبارتند از: معارف و اخلاق. احكام پوسته ظاهرى اين مجموعه را تشكيل مى دهند. اين مجموعه اهدافى را دنبال...