در میان پیروان عبده، مردی از اهالی سوریه بود که به بیداری فکر دینی در میان عرب یاری بسیار کرد و او عبدالرحمن کواکبی بود. کواکبی یکی از مردان برجسته ی سوریه در اواخر قرن نوزدهم، «از نبیره های شیخ صفی الدین

در پایان قرن نوزدهم و اوایل قرن بیستم، تعالیم سید جمال و عبده در مصر و سرزمینهای دیگری عرب پیروان بسیاری در میان نویسندگان و روشنفکران یافت و سرآغاز شیوه ی تفکر تازه ای درباره ی مقام اسلام در جهان امروزی...

عبده پس از بازگشت از تبعید، روشی محافظه کارانه و اعتدالی در پیش گرفت و بجز عضویت انتصابی در مجلس شوری، که کارش صرفاً مشورت درباره ی جنبه های فنی امور اقتصادی و اداری و حقوقی حکومت بود، از هرگونه کوشش

ارزشهای اخلاقی در افکار عبده پایگاهی والا دارند. انحطاط جامعه ی اسلامی مصر در زمان او از اسلام جز پوسته ای از عبادات و مناسک چیزی به جای نگذارده بود و کمتر کسی درباره ی ارزش اخلاقی دین و تأثیری که عبادات...

به نظر چنین می نماید که عبده هنگامی که می خواسته از تفسیر عقلی احکام اسلامی برای یافتن چاره های اصلاحی زندگی اجتماعی مصریان و بلکه عامه ی مسلمانان یاری گیرد، این نکته ی اخیر را به دیده داشته است و سرنوشت

گزارش عبده در«رساله التوحید» از مراحل گوناگون تحول فکر اسلامی، کم و بیش همه ی عقاید اصلی او درباره ی ریشه های جمود فکری مسلمانان و چاره های نظری رفع این جمود را در بردارد. هدف ظاهری او در این رساله، آشکار

محمدرشید رضا زندگی نامه نویس و معروفترین مرید عبده، زندگی او را از لحاظ سیر پختگی اندیشه ی او به سه دوره بخش کرده است: نخست دوره ی بحران فکری عبده در برخوردش با شیوه های تقلیدی فکر و تعلیم در مصر. دوم

در واپسین سال ها، نومیدی عبده از اینکه با فعالیت و مبارزه سیاسی به هدفهای میهنی خود برسد، و هم جدایی از سید مایه ی آن شد که شور و شوق سیاسی او فرو بنشیند و به سیره پیشین خود کار درس و تحقیق را از سرگیرد....

در مدت سر دبیری محمد عبده در روزنامه «وقایع مصریه» بود که بحران سیاسی مصر با انقلاب عرابی پاشا به اوج خود رسید. چون این انقلاب در سیر زندگی عبده اهمیت داشته است توضیح مختصری درباره ی آن لازم به نظرمی آید.

محمدعبده* نامورترین مرید سید جمال الدین بود، ولی ارج و آوازه ی او نزد اهل سنت از آن رو بلند است که نه تنها در احیای فکر دینی و انطباق آن با مبانی عقلی کوشید، بلکه از تجددخواهی دینی برای اصلاح پاره ای از...