اکنون بايد از زندان غار( يعني عالم شهادت و دنياي آگاهي حسي) در آئيم و به جهان و شناسائي معقول تعالي جوئيم. تا صور يا کلياتي را که در خود داريم بيابيم و براي نظاره ي آنها با تمرين و ممارست عادت کنيم، به...

معني آنچه انديشيده مي شود در خودي خود از قيد زمان آزاد است. محتواي قضيه فيثاغورث ابدي است ولي کشف آن و هر تفکري که پس از آن درباره ي آن مي شود، حادث و در قيد زمان است، در طريق بينش رياضي که به نتايج ضروري...

قبل از اينکه در مورد حرکت جوهري صحبت شود، بايد اول جوهر و عرض را شناخت. بدواً بايد « ذات» را از « صفات» فرق گذاشت و « جوهر» را که وجود حقيقي مستقل قائم به «ذات» است از « عرض» که وجود مستقل ندارد و قائم...

متني كه مي خوانيد سخنراني منتشر نشده اي از آيت اللّه عبد الله جوادي آملي است كه در جمع اعضاي كميته علمي و شوراي سياستگذاري همايش سياست متعاليه از منظر حكمت متعاليه ايراد شده است. از پژوهشكده علوم و انديشه...

صدرالمتألهين در مباحث گوناگون به بررسي انواع اتحاد پرداخته است، مثلاً در پي فرمايشات شيخ الرئيس در الهيات شفا، وي نيز اتحاد ماده و صورت، و اتحاد تركيبي، و اتحاد ميان جوهر و عرض را از اقسام اتحاد مي‏شمرد.([42])...

پس از آنكه معناي تعقل از نظر ابن سينا و ملاصدرا بيان گرديد، لازم است به مسئله اتحاد عقل و عاقل و معقول اشاره شود، و مقصود از آن روشن گرديده، وجوه اتفاق و اختلاف ميان ايشان آشكار گردد.

بيان شد كه در عبارات ابن سينا، به دو برداشت از تعقل برمي‏خوريم: يكي، تعقل از طريق تجريد و ديگري، تعقل از طريق استفاضه و اتصال به عقل فعال. بنظر صدرالمتألهين، تعقل فقط از طريق ارتقاي نفس و درك ذوات مجرده...

در بسياري از مسائل فلسفه اين سؤال مطرح است كه آيا نگرش فيلسوفان به مسائل يكسان و هماهنگ است؟ يا نظرياتي كه مورد نقد و اثبات قرار مي‏گيرد بطور دقيق با هم هماهنگ نيست؟ هنگامي كه به مسائل مختلف فلسفه دقت...

تفاوت ]اين دو فيلسوف[ در تعريف عقل (اينكه آيا الهى است يا صرفاً، انسانى) و ارزش آن در فلسفه ورزيدن، به ديدگاههاى مختلف آنها درباره ماهيت و اعتبار وحى، كتاب مقدس و نبوت در فعاليت فلسفى نيز منتقل مى شود....

اين مقاله كوششى است براى مقايسه برخى از آراء و روشهاى فيلسوف «يهودى» سده هفدهم اروپا، باروخ اسپينوزا، و فيلسوف عارف ايرانى سده هاى شانزدهم و هفدهم، صدرالدين شيرازى. هر دوى ايشان، آگاهانه يا ناآگاهانه،...