محقق نائيني از جمله انديشمندان شيعي در علم اصول فقه است كه با دسته بندي قضايا به حقيقيه و خارجيه، احكام شرعي را بر قضاياي حقيقيه بنيان گذارده است. اين نوشتار كوشيده است افزون بر گزارش تعريف هاي اين محقق...

مشهور است كه شيخ شهاب الدين سهروردي، درزمينه منطق ارسطويي نقدها و نوآوري هايي دارد. از جمله اينكه ايشان قاعده مشائيان در باب تعريف را نقض و نقدهاي اساسي برآن وارد كرد. همچنين ايشان همه قضاياي موجهه را...

كاربرد صحيح قضاياي محصوره درقواعد و استدلال ها، به شناخت دقيق معناي اين قضايا بستگي دارد. اشتمال محصوره ها بر عقدالوضع وعقد الحمل، مي طلبد كه براي شناخت كامل مفهوم اين قضايا، آنچه در ناحيه عقد الوضع و...

منطق صوري قديم، از زمان ارسطو تا مظفر، اصطلاحات بسياري ساخته است كه مي توان گفت تا به امروز همه آنها تحولات مفهومي فراواني يافته اند. متاسفانه در ميان فيلسوفان مسلمان و منطق دانان معاصر كشورمان كه تعلق...

اوّليات يكي ازمبادي معرفت است كه معارف نظري صادق بر پايه آن استوار است. اين عنوان همه قضايايي را كه صرف تصور براي جزم به صدق آنها كافي است دربرمي گيرد؛ اعم از قضاياي تحليلي به اصطلاح كانت يا اصل عدم تناقض...

در منطق قديم چه در استدلالهاي مباشر و چه در قياسها، هر كدام از قواعد استنتاج جداگانه معرفي مي شوند و شرايط آنها بازگو ميشود و استنتاج بر اساس آن سامان مي يابد و گاه براي تبيين برخي از اين قواعد آنها را...

درتحليل شرطي هاي سالبه کلّيه ،ميان ابن سينا و خواجه نصيراختلافي وجود دارد: ابن سينا اين شرطي ها را از باب «سلب لزوم» گرفته است و خواجه نصير از باب«لزوم سلب» خواجه نصير بر تفاوت ميان سلب لزوم و لزوم سلب...

حمليه مردده المحمول پس از سده هفتم در ميان منطق دانان مورد توجه واقع شده است. اين قضيه، حمليه اي است که ترديد در ناحيه محمول آن است. بنابراين، با قضيه منفصله که ترديد بين دو قضيه است، تفاوت دارد. اين قضيه...

دانش منطق از همان آغاز ورود به عالم اسلام، در ميان فقيهان شافعي مذهب روندي يکنواخت نداشته است؛ گاه با ورود تازيانه هاي اعتراض بر تارک منطق، اين دانش در نشيب فر رفته است و برهه اي ديگر، با پشتيباني هاي...

در اين مقاله، شش نظريه از نظريه هايي که درباره سر بداهت تصوري مطرح شده، بررسي و نقد شده است. اين نظريه ها عبارتند از :الف) نظريه عموميت؛ ب) نظريه بساطت؛ ج) نظريه تحويل به علم حضوري؛ د) نظريه مشاهده مثل؛...