مسیر جاری :
تنسیق برهان صدیقین
برهان صدیقین نام گونهیی از برهان است که در آن حدّ وسط، موجود مطلق یا اصل واقعیت است. علامه طباطبایی تقریری خاص از این برهان دارند که بگونههای متفاوتی تنسیق شده است. در این مقاله تنسیق استاد فیاضی از...
پرسش از مفهوم اصالتِ یک قطعهی موسیقی
مسائل مربوط به هستیشناسی هنر مسائلی نیستند که فقط برای فیلسوفان مطرح باشند. آنها به مسائل عملی و عینی دربارهی اینکه آثار مورد نظر چگونه باید اجرا شوند مربوط میشوند. در زمان حاضر دربارهی اینکه آیا اجراها...
آیا آثار هنری در ذهن وجود دارند؟
اگر نباید آثار هنری را با موجودیت مادی [یا فیزیکی] آنها یکی بدانیم، پس آیا باید آنها را موجودات ذهنی بدانیم؟ بندتو کروچه و آر. جی. کالینگوود چنین نگرشی داشتهاند. اگر مسئله را از دیدگاه آفرینش مطرح کنیم،...
مقدمهای بر هستیشناسی هنر
ممکن است برداشتهای مختلفی از سؤال «هنر چیست؟» وجود داشته باشد. در جستار حاضر به مسائل مربوط به هستیشناسی هنر میپردازیم: «آثار هنری چگونه، و به چه معنا، وجود دارند؟»
ویژگیهای «فرانمودی» هنر و اثر هنری
نوعی ویژگی زیباشناختی وجود دارد که گویی با احساسات ارتباطی قوی و مستقیم دارد. یک قطعه موسیقی را میتوان غمگین یا شاد توصیف کرد. آیا دلیلش این است که احساسات آهنگساز را ابراز میکند [یا فرا مینماید]؟ آیا...
ویژگیهای زیباشناختی و غیرزیباشناختی هنر
واژگان زیباشناسی بسیار غنی هستند و، به گفته فرانک سیبلی، «تقریباً تنوع بیانتهایی» دارد. مثلاً میگوییم: "این شعر بافت محکمی دارد یا بسیار تکان دهنده است؛ این تابلو توازن ندارد، یا آرامش و سکونی را انعکاس...
برآمدن فرم گرایی در هنر
یکی از دلایل به چالش طلبیده شدن جایگاه رفیع زیبایی در هنر، شناخت ویژگیهای دیگری مانند عظمت یا والایی بوده است. ویژگی دیگری که در روزگاران اخیر برجستگی و اهمیت یافته، ویژگی فرم است. فرم را برخی جانشین زیبایی...
مهجور ماندن دلالت التزام نزد منطقدانان مسلمان
مسئلهی مهجوریت دلالت التزام را برای نخستین بار ابن سینا مطرح کرد و منطقدانان پس از وی آن را به منزلهی یک مسئلهی منطقی مدون کردند و در نتیجه دیدگاههای مختلف به میان آمد. این دیدگاهها به ترتیب فراگیری...
انتقاد صدرایی از نفسشناسی لایبنیتس
بخش گستردهای از واکاویها و جُستارهای فلسفی حکما و اندیشمندان در تاریخ فلسفه، مربوط به ماهیت نفس و چگونگی ارتباط آن با بدن است. اندیشهورزان این عرصه از صدر تا ذیل و از شرق تا غرب، همه بنوعی به این ساحت...
الزام اخلاقی از منظر علامه طباطبایی
یکی از مهمترین نظریات در حوزهی فرااخلاق و دربارهی تحلیل معناشناختی الزام اخلاقی، نظریهی اعتباریات علامه طباطبایی است. از نظریهی مذکور تفسیرهای مختلف و بعضاً متناقضی ارائه شده است. در این نوشتار، دو...