مسیر جاری :
پیشینهی تاریخی مفهوم هنر
مفهوم هنر سرگذشتی پیچیده و جذاب دارد و تحقیقات عالمانهی زیادی دربارهی آن صورت گرفته است. لیکن هدف من جلب اعتنا به برخی جنبههای این سرگذشت است تا بتوانیم زمینه ی لازم را برای بحثی دربارهی معنای امروزی...
مسئلهی تعریف هنر
سؤالاتی به شکل «الف چیست؟» از روزگار سقراط به این سو فراوان در فلسفه وجود داشته است. معرفت چیست؟ حقیقت چیست؟ فضیلت چیست؟ زبان چیست؟ زیبایی چیست؟ هنر چیست؟ چنین سؤالاتی در اعصار گوناگون متفکران را
ارزیابی براهین تشكیك خاصی وجود
تشكیك خاصی حقیقت وجود، یكی از پایههای مهم حكمت متعالیه است كه صدرالمتألهین بعد از مبرهن ساختن آن، تبیین و اثبات مسائلی چون وحدت وجود در عین كثرت، حركت جوهری، برهان صدیقین و مسائل فرعی دیگری را بر آن مبتنی...
عقلانیت ایمان در اندیشهی علامه طباطبایی
ایمان و چگونگی ارتباط آن با مسئلهی عقلانیت، همواره بعنوان یكی از محوریترین مسائل در میان فیلسوفان دین و پژوهشگران این عرصه مطرح بوده، بگونهیی كه این مسئله موجب شكلگیری مهمترین مكاتب فكری و نحلههای...
نوآوریهای منطقی فارابی
ابونصر فارابی با ایضاح مفاهیم غامض منطق ارسطویی در شرح و تفسیر استادانهی خود بر تمام ابواب كتاب ارغنون ارسطو، و همچنین با نوآوریهای بی بدیل خود در علم منطق بویژه تقسیم معارف به دو دستهی «تصور و تصدیق»،...
رابطهی وجود با ماهیت در حكمت متعالیه
نوع رابطهی وجود با ماهیت در حكمت متعالیه در مباحث اصالت وجود و اعتباری بودن ماهیت مطرح شده است. ملاصدرا در اینباره با دو زبان یا با دو شیوه بیان مطلب كرده است. او از یكسو میگوید وجود بالأصاله و بالذات...
نظم هستی و بایستی؛ كتاب تكوین و كتاب تدوین
مباحث پیرامون نظم در حكمت اسلامی ذیل دو عنوان و اصطلاح بارز مطرح شدهاند: «كتاب تكوین» و «كتاب تشریع/تدوین». كتاب تكوین، نظم قهری و اجباری حاكم بر عالم را تبیین و توصیف میكند و كتاب تدوین، سلسله قوانینی...
جامعهشناسی معرفت
ماهیت معرفت، دستکم از عصر یونانی - رومی، یکی از مسائل اصلی فلسفه بوده است. مثلاً افلاطون در تئاتتوس رهیافتی علمی نسبت به معرفت و شناخت اتخاذ میکند و هستیشناسی ثنویتگرایانهی او بر پایههای معرفتشناختی...
جامعهشناسی علم
این شاخه از جامعهشناسی به کشف و بررسی منش و ماهیت اجتماعی علم میپردازد و توجه خاصی به تولید اجتماعی معرفت علمی دارد (ـــ جامعهشناسی معرفت). در جامعهی امروزی اصطلاح «علم» اعتبار و اهمیت شایانی دارد....
تعریف
نظریهپردازان اجتماعی معمولاً تصور میکنند که تعریف لفظی یا وضعی اصطلاحات (منظور من از b،a، X و c است) کار مطلوب و بیمسئلهای است که فقط نیازمند صراحت و شفافیت و یکنواختی در کاربرد است. این دیدگاه را...