كلمه «اولی» برگرفته از ماده «ولی» به معنای سزاوارتر و نیز تهدید و به معنای نزدیك شدن زمان هلاكت است. جوهری پس از نقل معنای اخیر از اصمعی می‌نویسد: ثعلب گفته است كسی برای كلمه اولی معنایی بهتر از آنچه اصمعی...

اواب» صیغه مبالغه از ماده «اوب» به معنای توبه و بازگشت از گناه است. فرق آن با رجوع این است كه كاربرد «اوب» در بازگشت خاص است، آن هم در موجودات دارای حیات و اراده؛ ولی رجوع اعم است.

«انّی» در لغت به معنای أین، متی و كیف آمده و نیز در شمار ظروفی است كه دارای جزاست: همانند «انّی تأتنی آتك»: هر زمان كه نزد من بیایی من نیز نزد تو خواهم آمد. طریحی می‌نویسد: انّی در موارد مكان، شرط است...

«اناث» جمع «انثی»، مقابل جنس مذكر از موجودات است و در اصل به معنای نرمی و دوری از صلابت و درشتی است. به همین دلیل هم جنس زن، انثی نامیده شده است؛ زیرا از مرد نرم اندام‌تر است.

خداوند متعال برای مردان و زنانی كه مرتكب زنا شوند، احكام خاصی را مقرر كرده است. در یكی از آیات برای زنان شوهردار كه آلوده به زنا شده‌اند، قبل از بیان حد تازیانه و رجم، به صورت موقت و محدود حكم حبس ابد...

«امر» ‌به معنای «شیء» و جمع آن «امور» است. همچنین به معنای «طلب» و جمع آن «اوامر» است. ابن فارس در مقاییس می‌نویسد: امر دارای پنج معنای اصلی است: 1. به معنای شیء كه جمع آن امور است؛ 2. امر ضد نهی به معنای...

امانت نقیض خیانت است. معنای اصلی آن آرامش قلب است و مجازاً در اعیان خارجی كه انسان از ناحیه‌ی آنها در آرامش است، به كار می‌رود، چنان كه بر ودیعه، اطلاق امانت كرده‌اند. جمع ان امانات است. راغب می‌نویسد:...

«امام» برگرفته از ماده «امم» به معنای قصد است. این كلمه در اصل مصدر بوده بر وزن كتاب، سپس برای هر مقصد كه بدان توجه شود، كاربرد یافته است. راغب می‌نویسد: امام برای چیزی به كار می‌رود كه به آن اقتدا می‌شود،...

«امی» برگرفته از ماده «امم» به معنای كسی است كه دانش كتابت را ندارد و بر سرشت اصلی‌اش در زمان تولد باقی است. در وجه نامگذاری آن گفته‌اند امی نسبت داده شده به امّ است و ام به معنای خلقت یا جماعت یا مادر...

«امت» برگرفته از ماده «امم» است. این ماده در تمام صیغه‌های مرتبط، به معنای قصد است. امت به جمعیتی گفته می‌شود كه امر مشتركی همانند دین، مكان، معاصرت در زمان، آنان را به یكدیگر پیوند داده باشد، چه این امر...