ويژگيهاى حضرت معصومه (س)
نويسنده: هادی دانشور
تعداد امامزادگان شايسته تعظيم و تجليل در «دار الايمان قم»كه بر فراز قبور مطهرشان گنبد و سايبان هستبه چهارصد نفرمىرسد.
در ميان اين چهار صد اختر تابناكى كه در آسمان قم نورافشانىمىكنند، ماه تابانى كه همه آنها را تحت الشعاع انوار درخشانخود قرار داده، تربت پاك شفيعه محشر، كريمه اهلبيتپيمبر(عليهم السلام)، دخت گرامى موسى بن جعفر، حضرت معصومه(س)مىباشد.
پژوهشگر معاصر، علامه بزرگوار، حاج محمدتقى تسترى، مولف قاموسالرجال مىنويسد: «درميان فرزندان امام كاظم(ع) با آن همه كثرتشان بعد از امامرضا(ع)، كسى همسنگ حضرت معصومه(س) نمىباشد. » محدث گرانقدرحاج شيخ عباس قمى به هنگام بحث از دختران حضرت موسى بنجعفر(ع)، مىنويسد: «برحسب آنچه به مارسيده، افضل آنها سيده جليله معظمه، فاطمهبنت امام موسى(ع)، معروف به حضرت معصومه(س) است.» بررسىشخصيتبرجسته و فضايل گسترده حضرت معصومه(س) در اين صفحاتنمىگنجد. در اين نوشته به برخى از ويژگيهاى آن خاتون دوسرااشاره مىكنيم:
1- خاتون محشر، صديقه اطهر، حضرت فاطمه زهرا سلام اللهعليها.
2- شفيعه روزجزا، حضرت فاطمه معصومه(س).
در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا سلام الله عليها همين بس كهشفاعت، مهريه آن حضرت است و به هنگام ازدواج پيك وحى طاقهابريشمى از جانب پروردگار آورد كه در آن، جمله «خداوند مهريهفاطمه زهرا را شفاعت گنهكاران از امت محمد(ص) قرار داد.» باكلك تقدير نقش بسته بود.
اين حديث از طريق اهل سنت نيز آمده است.
بعد از فاطمه زهرا سلام الله عليها از جهت گستردگى شفاعت،هيچ كس و حد اقل هيچ بانويى به شفيعه محشر، حضرت معصومهدخت موسى بن جعفر سلام الله عليها نمىرسد، كه امام به حقناطق، حضرت جعفر صادق(ع) در اين رابطه مىفرمايد: «تدخل بشفاعتها شيعتناالجنه باجمعهم»: «با شفاعت او همه شيعيان ما وارد بهشت مىشوند.»
مرحوم مقرم در كتابهاى ارزشمند: «العباس» و «على الاكبر» دلائل عصمتحضرت ابوالفضل و حضرتعلىاكبر(عليهماالسلام) را بر شمردهاست. و مرحوم نقدى در كتاب«زينب الكبرى» از عصمتحضرت زينب سلام الله عليها سخنگفته است. و مولف «كريمه اهلبيت» شواهد عصمتحضرت معصومه(س)را بازگو نموده است.
و با توجه به اين كه حضرت معصومه(س) نام شريفشان «فاطمه»است و در حال حيات به «معصومه» ملقب نبودند، تعبير امام(ع)دقيقا به معناى اثبات عصمت است، زيرا بر اساس قاعده معروف:«تعليق حكم به وصف مشعر بر عليت است» دلالتحديثشريف برعصمت آن بزرگوار بىترديد خواهد بود.
هنگامى كه امام(ع) پرسشهاى آنان و پاسخهاى حضرت معصومه(س) راملاحظه كردند، سه بار فرمودند: «فداها ابوها» «پدرش به قربانش باد.» باتوجه به اين كهحضرت معصومه(س) به هنگام دستگيرى پدر بزرگوارش خردسال بود،اين داستان از مقام بسيار والا و دانش بسيار گسترده آن حضرتحكايت مىكند.
امام(ع) فرمود: منظور من قبر شريف حضرت معصومه درقم مىباشد.»سپس ادامه داد: «براى مصالحى خداوند اراده فرموده كه محل دفن حضرت فاطمهسلام الله عليها همواره مخفى بماند و لذا قبر حضرت معصومه راتجليگاه قبرآن حضرت قرار داده است. هر جلال و جبروتى كه براىقبر شريف حضرت زهرا مقدر بود خداوند متعال همان جلال و جبروترا بر قبر مطهر حضرت معصومه(س) قرار داده است.»
پيشگوئى امام صادق(ع) از ارتحال حضرت معصومه(س) در قم پيش ازولادت پدر بزرگوارش بسيار حائز اهميت است و از مقام بسيار شامخآن حضرت حكايت مىكند.
اميرمومنان(ع) به اهالى قم درود فرستاده و از جاى پاى جبرئيلدر آن سخن گفته و امام صادق(ع) قم را حرم اهلبيت معرفى كرده وخاك آن را پاك و پاكيزه تعبير كردهاست. امام كاظم(ع) قم را عشآل محمد (آشيانه آل محمد(ص)) ناميده و يكى از درهاى بهشت رااز آن اهلقم دانسته. امام هادى(ع) اهل قم را «مغفور لهم»(آمرزيده) تعبير كرده و امام حسن عسكرى(ع) از حسن نيت آنهاتمجيد كرده و با تعبيرات بلندى اهالى قم را ستوده است.اينها و دهها حديث ديگرى كه در قداست و شرافت قم و اهل قم ازپيشوايان معصوم به ما رسيده، فضيلت و عظمت اين سرزمين را براىهمگان روشن مىسازند، جز اين كه بايد ديد راز و رمز اين همهشرافت و قداست چيست؟
حديث فوق كه پيرامون ارتحال حضرت معصومه(س) به عنوان پيشگوئىاز امام صادق(ع) نقل شد، از راز و رمز آن پرده بر مىدارد وروشن مىسازد كه اين همه فضيلت و شرافت، از ريحانه پيامبر،كريمه اهلبيت، مهين بانوى اسلام، حضرت معصومه(س) سرچشمهمىگيرد، كه در اين سرزمين ديده از جهان فرو بسته، گردو خاكاين سرزمين را توتياى ديدگان حور و ملائك نموده است.
1- خورشيد فروزان امامت، حضرت على بن موسى الرضا(ع).
2- ماه تابان درج عصمت، حضرت معصومه(س).
محمد بن جرير طبرى، دانشمند گرانمايه شيعه در قرن پنجم هجرى،براين واقعيت تصريح نموده است.
مدت 25 سال تمام حضرت رضا(ع) تنها فرزند نجمه خاتون بود، پساز يك ربع قرن انتظار، سرانجام ستارهاى تابان از دامن نجمهدرخشيد كه هم سنگ امام هشتم(ع) بود و امام(ع) توانست والاترينعواطف انباشته شده در سويداى دلش را بر او نثار كند.
بين حضرت معصومه(س) و برادرش امام رضا(ع) عواطف سرشار و محبتزايدالوصفى بود كه قلم از ترسيم آن عاجز است.
در يكى از معجزات امام كاظم(ع) كه حضرت معصومه نيز نقشى دارد،هنگامى كه مرد نصرانى مىپرسد: «شما كه هستيد؟» مىفرمايد: «انا المعصومه اخت الرضا» «من معصومه، خواهر امام رضا(ع)مىباشم.» اين تعبير از محبتسرشار آن حضرت به برادر بزرگوارشامام رضا(ع) و از مباهات او به اين خواهر برادرى سرچشمهمىگيرد.
جالب توجه است كه حضرت رضا(ع) به غلام دستور داد كه در هيچمنزلى توقف نكند، تا آن مرقومه را در اندك زمان ممكن به مدينهمنوره برساند.
حضرت معصومه(ع) نيز به مجرد دريافت دستخط برادر، رختسفر بستو خود را مهياى سفر نمود.
در ميان اين چهار صد اختر تابناكى كه در آسمان قم نورافشانىمىكنند، ماه تابانى كه همه آنها را تحت الشعاع انوار درخشانخود قرار داده، تربت پاك شفيعه محشر، كريمه اهلبيتپيمبر(عليهم السلام)، دخت گرامى موسى بن جعفر، حضرت معصومه(س)مىباشد.
پژوهشگر معاصر، علامه بزرگوار، حاج محمدتقى تسترى، مولف قاموسالرجال مىنويسد: «درميان فرزندان امام كاظم(ع) با آن همه كثرتشان بعد از امامرضا(ع)، كسى همسنگ حضرت معصومه(س) نمىباشد. » محدث گرانقدرحاج شيخ عباس قمى به هنگام بحث از دختران حضرت موسى بنجعفر(ع)، مىنويسد: «برحسب آنچه به مارسيده، افضل آنها سيده جليله معظمه، فاطمهبنت امام موسى(ع)، معروف به حضرت معصومه(س) است.» بررسىشخصيتبرجسته و فضايل گسترده حضرت معصومه(س) در اين صفحاتنمىگنجد. در اين نوشته به برخى از ويژگيهاى آن خاتون دوسرااشاره مىكنيم:
1- شفاعت گسترده
1- خاتون محشر، صديقه اطهر، حضرت فاطمه زهرا سلام اللهعليها.
2- شفيعه روزجزا، حضرت فاطمه معصومه(س).
در مورد شفاعت گسترده حضرت زهرا سلام الله عليها همين بس كهشفاعت، مهريه آن حضرت است و به هنگام ازدواج پيك وحى طاقهابريشمى از جانب پروردگار آورد كه در آن، جمله «خداوند مهريهفاطمه زهرا را شفاعت گنهكاران از امت محمد(ص) قرار داد.» باكلك تقدير نقش بسته بود.
اين حديث از طريق اهل سنت نيز آمده است.
بعد از فاطمه زهرا سلام الله عليها از جهت گستردگى شفاعت،هيچ كس و حد اقل هيچ بانويى به شفيعه محشر، حضرت معصومهدخت موسى بن جعفر سلام الله عليها نمىرسد، كه امام به حقناطق، حضرت جعفر صادق(ع) در اين رابطه مىفرمايد: «تدخل بشفاعتها شيعتناالجنه باجمعهم»: «با شفاعت او همه شيعيان ما وارد بهشت مىشوند.»
2- عصمت
مرحوم مقرم در كتابهاى ارزشمند: «العباس» و «على الاكبر» دلائل عصمتحضرت ابوالفضل و حضرتعلىاكبر(عليهماالسلام) را بر شمردهاست. و مرحوم نقدى در كتاب«زينب الكبرى» از عصمتحضرت زينب سلام الله عليها سخنگفته است. و مولف «كريمه اهلبيت» شواهد عصمتحضرت معصومه(س)را بازگو نموده است.
و با توجه به اين كه حضرت معصومه(س) نام شريفشان «فاطمه»است و در حال حيات به «معصومه» ملقب نبودند، تعبير امام(ع)دقيقا به معناى اثبات عصمت است، زيرا بر اساس قاعده معروف:«تعليق حكم به وصف مشعر بر عليت است» دلالتحديثشريف برعصمت آن بزرگوار بىترديد خواهد بود.
3- فداها ابوها
هنگامى كه امام(ع) پرسشهاى آنان و پاسخهاى حضرت معصومه(س) راملاحظه كردند، سه بار فرمودند: «فداها ابوها» «پدرش به قربانش باد.» باتوجه به اين كهحضرت معصومه(س) به هنگام دستگيرى پدر بزرگوارش خردسال بود،اين داستان از مقام بسيار والا و دانش بسيار گسترده آن حضرتحكايت مىكند.
4- بارگاه حضرت معصومه(س) تجليگاه حضرت زهرا(س)
امام(ع) فرمود: منظور من قبر شريف حضرت معصومه درقم مىباشد.»سپس ادامه داد: «براى مصالحى خداوند اراده فرموده كه محل دفن حضرت فاطمهسلام الله عليها همواره مخفى بماند و لذا قبر حضرت معصومه راتجليگاه قبرآن حضرت قرار داده است. هر جلال و جبروتى كه براىقبر شريف حضرت زهرا مقدر بود خداوند متعال همان جلال و جبروترا بر قبر مطهر حضرت معصومه(س) قرار داده است.»
5- پيشگوئى امام صادق(ع)
پيشگوئى امام صادق(ع) از ارتحال حضرت معصومه(س) در قم پيش ازولادت پدر بزرگوارش بسيار حائز اهميت است و از مقام بسيار شامخآن حضرت حكايت مىكند.
6- رمز قداست قم
اميرمومنان(ع) به اهالى قم درود فرستاده و از جاى پاى جبرئيلدر آن سخن گفته و امام صادق(ع) قم را حرم اهلبيت معرفى كرده وخاك آن را پاك و پاكيزه تعبير كردهاست. امام كاظم(ع) قم را عشآل محمد (آشيانه آل محمد(ص)) ناميده و يكى از درهاى بهشت رااز آن اهلقم دانسته. امام هادى(ع) اهل قم را «مغفور لهم»(آمرزيده) تعبير كرده و امام حسن عسكرى(ع) از حسن نيت آنهاتمجيد كرده و با تعبيرات بلندى اهالى قم را ستوده است.اينها و دهها حديث ديگرى كه در قداست و شرافت قم و اهل قم ازپيشوايان معصوم به ما رسيده، فضيلت و عظمت اين سرزمين را براىهمگان روشن مىسازند، جز اين كه بايد ديد راز و رمز اين همهشرافت و قداست چيست؟
حديث فوق كه پيرامون ارتحال حضرت معصومه(س) به عنوان پيشگوئىاز امام صادق(ع) نقل شد، از راز و رمز آن پرده بر مىدارد وروشن مىسازد كه اين همه فضيلت و شرافت، از ريحانه پيامبر،كريمه اهلبيت، مهين بانوى اسلام، حضرت معصومه(س) سرچشمهمىگيرد، كه در اين سرزمين ديده از جهان فرو بسته، گردو خاكاين سرزمين را توتياى ديدگان حور و ملائك نموده است.
7- تنها خواهر امام هشتم
1- خورشيد فروزان امامت، حضرت على بن موسى الرضا(ع).
2- ماه تابان درج عصمت، حضرت معصومه(س).
محمد بن جرير طبرى، دانشمند گرانمايه شيعه در قرن پنجم هجرى،براين واقعيت تصريح نموده است.
مدت 25 سال تمام حضرت رضا(ع) تنها فرزند نجمه خاتون بود، پساز يك ربع قرن انتظار، سرانجام ستارهاى تابان از دامن نجمهدرخشيد كه هم سنگ امام هشتم(ع) بود و امام(ع) توانست والاترينعواطف انباشته شده در سويداى دلش را بر او نثار كند.
بين حضرت معصومه(س) و برادرش امام رضا(ع) عواطف سرشار و محبتزايدالوصفى بود كه قلم از ترسيم آن عاجز است.
در يكى از معجزات امام كاظم(ع) كه حضرت معصومه نيز نقشى دارد،هنگامى كه مرد نصرانى مىپرسد: «شما كه هستيد؟» مىفرمايد: «انا المعصومه اخت الرضا» «من معصومه، خواهر امام رضا(ع)مىباشم.» اين تعبير از محبتسرشار آن حضرت به برادر بزرگوارشامام رضا(ع) و از مباهات او به اين خواهر برادرى سرچشمهمىگيرد.
8- نامه دعوت
جالب توجه است كه حضرت رضا(ع) به غلام دستور داد كه در هيچمنزلى توقف نكند، تا آن مرقومه را در اندك زمان ممكن به مدينهمنوره برساند.
حضرت معصومه(ع) نيز به مجرد دريافت دستخط برادر، رختسفر بستو خود را مهياى سفر نمود.