دست یابی منجمین به جزئیات سیاه‌چاله‌ی وسط كهكشان

سرانجام مركز كهكشان ما هم رازهای پنهان خود را بر رادیو اختر شناسان آشكار می‌كند. به تدریج دقایق ساختمان چیزی را مشاهده می‌كنیم كه ظاهراً سیاه‌چاله‌ای غول پیكر در مركز كهكشان ماست. عكس‌هایی با جزئیات زیاد، دال بر آن است كه شئ عظیمی به جرم یك میلیون خورشید، از خود ابرهای ماده دفع می‌كند.
این تصاویر جدید، كه در جلسه اخیر انجمن نجوم آمریكا در آلبوكركی (نیومكزیكو) ارائه شد اخترشناسان را حیرت زده كرد. یوسف زاده، موریس، و ایكرز با استفاده از رصدهایی كه در مدت سه سال با تلسكوپ آرایه بسیار بزرگ انجام شده است نقشه چشمه رادیویی مركز كهكشان را، كه معروف به قوس A است، ترسیم كرده‌اند. این تلسكوپ قدرت تفكیكش تا یك دهم ثانیه قوس است، و از این لحاظ با تلسكوپ فضایی هابل قابل مقایسه است. با توجه به اینكه فقط امواج رادیویی می‌توانند از غبار و گازی كه مركز كهكشان را پوشانده است نفوذ كنند، نقشه‌های حاصل منحصر به فردند. در این عكس‌ها، تعداد زیادی لكه یا حباب دیده می‌شود كه موج رادیویی گسیل می‌كنند و چشمه درخشان قوس A را احاطه كرده‌اند. در محیط اطراف سیاه‌چاله‌های بسیار پر جرم، نظیر سیاه‌چاله مركز كهكشان، از بر هم كنش ذرات پر انرژی با میدان مغناطیسی، گسیل رادیویی شدیدی حاصل می‌شود. این وقایع در بیرون سیاه‌چاله، در محیط عجیب و غریبی روی می‌دهد كه دمای زیاد و میدان‌های مغناطیسی قوی شاخص آن‌اند و ذرات هسته‌ای در آن با سرعت نور حركت می‌كنند. درست است كه هیچ چیز نمی‌تواند از داخل یك سیاه‌چاله واقعی به بیرون بگریزد، ولی چرخش گردابی ماده در حركت مارپیچی‌اش به درون سیاه‌چاله به قدری آن را گرم می‌كند كه این حباب‌ها پیش از رسیدن به نقطه غیر قابل بازگشت، به خارج دفع می‌شوند.
ابرهای ماده‌ای كه ظاهراً از مركز كهكشان خارج می‌شوند چنان به سرعت حركت می‌كنند كه اگر چند سال دیگر از آن‌ها مجدداً نقشه برداری كنیم متوجه حركتشان خواهیم شد. قرار است كه در اواخر امسال فرهاد یوسف‌زاده، مركز كهكشان را به كمك آرایه با خط پایه بسیار طویل رصد كند و عكس‌هایی بگیرد كه جزئیاتشان صدها بار بیشتر از عكس‌های موجود است.
انرژی كه از قوس A فوران می‌كند به قدری زیاد است كه تاكنون حفره كوچكی در گاز میان ستاره‌ای اطراف پدید آمده است. این حفره به عرض تقریبی یك سوم سال نوری، معلول جارو شدن ماده به وسیله باد شدید ستاره‌ای قوس A است.
رادیو اخترشناسان از 1974 به بعد می‌دانند كه چیزی با نیرویی خارق‌العاده در مركز كهكشان ما در تكاپوست. این عكس‌ها نشان می‌دهند كه قوس A در مركز كهكشان است. یوسف‌زاده، كه متخصصی با شهرت بین‌المللی در زمینه ساختار مركز كهكشان به شمار می‌رود، گفته است كه: ما این مسئله را حل كرده‌ایم.
فعالتی كه در هسته كهكشان ما دیده می‌شود حاكی از آن است كه این هسته، در قیاس با هسته‌های كهكشانی فعال، نسبتاً آرام است. منتها، این تنها هسته‌ای است كه می‌توانیم به وضوح آن را ببینیم. نظریه‌دان‌ها روی الگوی واحدی برای فعالیت كهكشانی كار می‌كنند كه موتور مركزی آن یك سیاه‌چاله است. منظره‌ای كه به تدریج از سیاه‌چاله كهكشان خودمان در برابر ما آشكار می‌شود كمك خواهد كرد كه اختروش‌های پرانرژی، كهكشان‌های رادیویی، و اجرام BL سوسمار را بهتر بفهمیم.