نویسنده: دکترمحمدرضا اصلانی (همدان)
Agroikos
معادل دیگر: آکروئیکوس
هالو، چهارمین شخصیت قراردادی کمدیهای قدیم یونان است. نورتروپ فرای در مقالهی سوم تحلیل نقد، نقد آرکیتیپی، این شخصیت را به سه شخصیت قراردادی دیگر اضافه کرد و آن را در تقابل با لوده قرار داد. معادل یونانی هالو، Agroikos و معادل انگلیسی آن churlish است. در انگلیسی دوران کهن ریشهی واژه churlish دو واژهی cierlisc و ceorlisc هستند.
هالو شخصیت سادهلوح، بیادب و گاهی روستایی بود که زود فریب میخورد و به راحتی اجازه میداد شخصیت سودایی، به اصطلاح از سروکولش بالا برود. در کمدیهای دورهی الیزابت و نمایشوارههای رقص و آواز (Vauderille) نمونههای زیادی از این آدم سادهلوح را میتوان یافت.
بعدها در حیطهی داستانهای طنز، این شخصیت تکامل و پیچیدگیهای بیشتری یافت. شوایک شخصیت اصلی رمان شوایک، سرباز سادهدل اثر یاروسلاوهاشک نمونهای از این نوع هالو در داستان طنز است. شوایک در سالهای آخر سلطهی خشونتبار امپراتوری اتریش به چکسلواکی، روزگار را با فروش سگهای دزدی میگذراند. از آنجایی که او را سفیه میانگارند، از ادامهی خدمت زیرپرچم معاف میشود. البته با آغاز جنگ جهانی اول دوباره به سربازی احضار میشود. شوایک با سادگی تزلزلناپذیر و فطریاش، در همهجا و در برابر همهکس، از خبرچینهای پلیس گرفته تا پزشکان، افسران و کارمندان، رذالتها و ریاکاریها را برملا میکند و به کمک خوشبینی و خوشخلقی مداومش حرف خود را به کرسی مینشاند. شوایک با تمام خوش مزگیها و کلام معروف ارتش اتریش: «با عرض بندگی به استحضارتان میرسانم...» تجسم روح مقاومت ملت چک در برابر زور و قلدری است.
منبع مقاله:
اصلانی، محمدرضا؛ (1394)، فرهنگ واژگان و اصطلاحات طنز همراه با نمونههای متعدد برای مدخلها، تهران: انتشارات مروارید، چاپ اول.