بیماریهای گوش( قسمت اول)

عفونت حاد گوش مياني (AOM):

اگر شما با هواپيما پرواز كرده يا با قطار در تونلي عميق سفر كرده باشيد يا با آسانسور ساختماني بلند به سرعت فرود آمده باشيد شايد به خاطر داشته باشيد كه در گوش خود احساس فشار مي كرديد .
اين به خاطر آن بوده است كه راه لوله اي كوچك به نام شيپور استاش Eustachian tube كه پشت پرده ي گوش مياني ( در صندوق صماخ ) قرار دارد به گلو بسته يا مسدود مي شود . شيپور استاش درست زير بيني در محوطه گلو به بيني باز مي شود و وظيفه آن برقراري تعادل فشار هوا در داخل گوش مياني و جو خارج است . چون شيپور استاش در كودكان كوتاهتر و مستقيم تر از بزرگسالان است راه سرايت عفونت حلق به گوش در دوران كودكي بيشتر است . وقتي اين شيپور در اثر ترشحات مخاطي يا عفونتي مسدود شود گوش راهي براي بيرون ريختن ترشح خود ندارد و محصول التهاب در گوش مياني پشت پرده صماخ انباشته و فشرده مي گردد . و ناچار اين قسمت ملتهب و برآمده مي شود و چه بسا زير فشار چرك بتركد و محتوي خود را خالي كند .
علايم : در كودكان كم سال عفونت گوش مياني كم وبيش شديد تقريبا هميشه همراه عفونت مجاري تنفسي فوقاني است . وقتي سرماخوردگي يا فارنژيت كودك فروكش مي كند و تب او پايين نمي آيد يا آنكه كمي پايين مي آيد و دوباره بازگشته به 39 درجه يا بيشتر مي رسد بايد به AOM شك كرد. در شير خواران علايم آن به اين صورت است كه كودك سرش را از اين سو به آن سو مي چرخاند انگار كه مي خواهد از درد راحت شود يا گوش مبتلا را مي مالد . اين درد چه كودك بتواند آنرا بيان كند چه نتواند شديد است . كودكان بزرگتر در اين حالت عصباني هستند ، نق مي زند ، نمي خواهد غذا بخورد اما در بعضي موارد كمياب درد چنان كم است كه بدون جلب توجه والدين تمام مي شود در اين موارد پرده صماخ خود به خود پاره مي شود و خطر فراوان دارد.
درمان :معمولا بايد اين بيماري را پيش از آنكه خيلي پيش برود تشخيص داد و آنتي بيوتيك تجويز كرد . تحت نظر پزشك قطره در بيني كودك بريزيد و آنرا خوب به عقب بيني به منطقه گلو – بيني برسانيد تا مخاط را هر چه بيشتر جمع كند و شيپور استاش را باز نگهدارد .
اگر اين درمان موثر نبود ممكن است لازم شود پرده صماخ را بي حسي خفيف كرده و بشكافند و به اصطلاح طبي (( پاراسنتز ))كنند. اين كار سبب خروج چرك گوش مياني مي شود و معمولا بعد اين كار عفونت زود فروكش مي كند ، پرده صماخ التيام يافته و شنوايي آسيبي نمي بيند. اما در بعضي موارد اگر چه عفونت ظاهرا فروكش مي كند، چيزي از آن باقي مي ماند و بيماري مزمن مي شود كه ممكنست سالها طول كشيده و به حس شنوايي آسيب برساند .

ماستوئيديت :

اگر چه عفونت سخت ماستوئيد كه ناشي از عفونت گوش مياني باشد ديگر كمتر ديده مي شود اما اگر ديده شود همراه تب شديد است ، مداوم و نامنظم است كودك همچنان سخت بيمار مي ماند درد و حساسيت فراوان در استخوان ماستوئيد پشت گوش او حس مي گردد . اگر اين بيماري به آنتي بيوتيك جواب ندهد ( كه معمولا مي دهد ) عمل جراحي لازم است تا چرك استخوان ماستوئيد را خالي كنند و مانع ورم پرده هاي مغز ( مننژيت ) و يا عوارض ديگر آن شوند .

لابيرنتيت :

اين عفونت گوش داخلي است و معولا بر اثر اوريون يا شكل هاي گوناگون مننژيت عارض مي شود .
علايم : علايم به تدريج آشكار مي شود و به شكل كم شنوايي ، سرگيجه و اختلال تعادل آشكار مي شود .
درمان :درمان بدون جراحت سخت دشوار است و اغلب هم به موفقيت نمي انجامد . با عمل جراحي هم درمان نمي شود . جلوگيري ازاين بيماري بوسيله تشخيص و درمان فوري انجام مي شود .

التهاب مجراي خارجي گوش :

التهاب وعفونت مجرايي كه لاله گوش را به صندوق صماخ وصل مي كند در دوران كودكي بسيار شايع است و ممكنست در نتيجه شنا و آب تني در آب آلوده و فرو كردن چيزي به سوراخ گوش يا خاراندن گوش با مداد و ساير اشياء پديدار شود .
علايم : سرخي ، دلمه بستن و گاهي ترشح چركي از مجرا كه گاه همراه خارش فراوان است پيدا مي شود . عفونت قارچي مجراي گوش به خصوص در مناطق گرمسير و هنگام تابستان شايع است.
درمان : مراجعه به متخصص گوش و گلو تا عفونت مجراي خارجي گوش را درمان كند .

پارگي‌ پرده‌ گوش

شرح بيماري
پارگي‌ پرده‌ گوش‌ عبارت‌ است‌ از پاره‌ شدن‌ پرده‌ نازك‌ گوش‌ كه‌ قسمت‌هاي‌ داخلي‌تر گوش‌ را از گوش‌ خارجي‌ جدا مي‌كند.
علايم‌ شايع‌
درد ناگهاني‌ درگوش‌
ناشنوايي‌ نسبي‌
خونريزي‌ يا ترشح‌ از گوش‌. ترشح‌ گوش‌ ممكن‌ است‌ در عرض‌ 24 تا 48 ساعت‌ پس‌ از پارگي‌، شبيه‌ چرك‌ شود.
وزوز گوش‌
سرگيجه‌
علل‌
پاره‌ شدن‌ پرده‌ گوش‌ به‌ دنبال‌ وارد كردن‌ يك‌ شي‌ء مثل‌ گوش‌ پاك‌كن‌ يا گيره‌ كاغذ براي‌ تميز كردن‌ يا رفع‌ خارش‌ گوش‌
وارد آمدن‌ فشار ناگهاني‌ به‌ پرده‌ گوش‌ به‌ سمت‌ داخل‌، مثلاً در اثر سيلي‌، حادثه‌ به‌ هنگام‌ شنا يا شيرجه‌، يا وقوع‌ انفجار در نزديكي‌ فرد وارد آمدن‌ فشار ناگهاني‌ به‌ پرده‌ گوش‌ به‌ سمت‌ خارج‌ (مكش‌ به‌ سمت‌ خارج‌) مثلاً در اثر بوسيدن‌ گوش‌
عفونت‌ شديد گوش‌ مياني‌
عوامل تشديد كننده بيماري
عفونت‌ اخير گوش‌ مياني‌
صدمه‌ به‌ سر
پيشگيري‌
هيچ‌ شیئي‌ را درون‌ مجراي‌ گوش‌ فرو نكنيد.
از صدماتي‌ كه‌ ممكن‌ است‌ باعث‌ پاره‌ شدن‌ پرده‌ گوش‌ شوند اجتناب‌ كنيد.
در صورت‌ بروز عفونت‌ گوش‌ مياني‌، سريعاً براي‌ درمان‌ مراجعه‌ كنيد.
عواقب‌ مورد انتظار
اگر پرده‌ گوش‌ پاره‌ شده‌ عفوني‌ نشود، معمولاً خود به‌ خود در عرض‌ 2 ماه‌ ترميم‌ صورت‌ مي‌گيرد. اگر پرده‌ گوش‌ پاره‌ شده‌ عفوني‌ شود، عفونت‌ را مي‌توان‌ درمان‌ كرد و شنوايي‌ نيز معمولاً مشكل‌ دايمي‌ پيدا نمي‌كند.
اگر پارگي‌ خود به‌ خود ترميم‌ نشود، نياز به‌ جراحي‌ وجود دارد.
عوارض‌ احتمالي‌
عفونت‌ گوش‌، همراه‌ با تب‌، استفراغ‌ و اسهال‌
به ندرت خونريزي‌ زياد
مننژيت‌
ماستوئيديت‌ (عفونت‌ ماستوئيد: ناحيه‌ استخواني‌ پشت‌ گوش)
به ندرت ناشنوايي‌ دايمي‌
درمان‌
اصول‌ كلي‌
تشخيص‌ با معاينه‌ گوش‌ با اتوسكوپ‌ (دستگاه‌ مخصوص‌ ديدن‌ داخل‌ گوش‌) تأييد مي‌شود. همچنين‌ ممكن‌ است‌ مايع‌ داخل‌ گوش‌ كشت‌ داده‌ شود.
درمان‌ شامل‌ دارو براي‌ پيشگيري‌ از عفونت‌ و مراقبت‌ حمايتي‌ براي‌ درد است‌.
حتي‌المقدور فين‌ نكنيد. اگر اين‌ كار ضرورت‌ داشته‌ باشد، آن‌ را به‌ ملايمت‌ انجام‌ دهيد.
مجراي‌ گوش‌ را خشك‌ نگاه‌ داريد. شنا نكنيد، دوش‌ نگيريد، يا در باران‌ بدون‌ چتر راه‌ نرويد.
اگر پرده‌ گوش‌ خود به‌ خود ترميم‌ نشود، عمل‌ جراحي‌ ظريفي‌ براي‌ ترميم‌ آن‌ صورت‌ خواهد گرفت‌.
داروها
آنتي‌بيوتيك‌ براي‌ پيشگيري‌ از عفونت‌
داروهاي‌ ضد درد
براي‌ درد خفيف‌ مي‌توانيد از استامينوفن‌ استفاده‌ كنيد.
فعاليت در زمان ابتلا به اين بيماري
با رو به‌ بهبود گذاشتن‌ علايم‌، فعاليت هاي‌ عادي‌ خود را از سر گيريد.
رژيم‌ غذايي‌
رژيم‌ خاصي‌ توصيه‌ نمي‌شود.
درچه شرايطي بايد به پزشك مراجعه نمود؟
اگر شما يا يكي‌ از اعضاي‌ خانواده‌ تان علايم‌ پارگي‌ پرده‌ گوش‌ را داريد، خصوصاً اگر ترشح‌ چرك‌ مانند از گوش‌ خارج‌ شود.
اگر يكي‌ از موارد زير هنگام‌ درمان‌ رخ‌ دهد:
ـ تب‌
ـ دردي‌ كه‌ علي‌رغم‌ درمان‌ ادامه‌ يابد.
ـ سرگيجه‌اي‌ كه‌ بيش‌ از 12 تا 24 ساعت‌ طول‌ بكشد.
ـ اگر دچار علايم‌ جديد و غيرقابل توجيه شده ايد‌. داروهاي‌ مورد استفاده‌ در درمان‌ ممكن‌ است‌ عوارض‌ جانبي‌ به‌ همراه‌ داشته‌ باشند.‌

بيماري مينير چيست؟ (اختلال گوش داخلي)

بيماري مينير چيست؟
مينير يك اختلال در گوش داخلي است با افزايش فشار مايع دروني گوش داخلي اين بيماري عارض ميگردد و در سنين 20 تا 60 سالگي بيشتر رخ ميدهد.

3 نشانه مهم اين بيماري:

سرگيجه حمله‌اي غير قابل تحمل
وزوز گوش
كاهش شنوائي
و علامتهاي ديگر شامل تهوع و استفراغ و احساس فشار در گوش

علت بيماري:

علت اصلي ناشناخته است ولي در زمينه اختلال ژنتيكي عوامل متعددي موجب بروز يا تشديد آن ميشود.

زمينه‌هاي بروز يا تشديد بيماري:

آلرژی
اختلالات متابوليکي ( ديابت)
اختلالات عروقي مانند ميگرن
عفونتهاي ويروسي
سفليس گوش

توجه:

در اين بيماري اختلال هوشياري و سردرگمي غير عادي است. در صورت وجود اين علائم بايد به فكر علت ديگري بود.

تشخيص:

بيشترين شكايت بيمار سرگيجه است معمولاً‌ اين بيماران گزارش مي‌كنند كه سرگيجه از چند دقيقه تا چند ساعت اول طول مي‌كشد. با تهوع و استفراغ توام مي‌باشد علاوه بر اين بيماران از تعرق شديد و احساس دائمي عدم تعادل كه ممكن است تا چند روز طول بكشد شكايت مي‌كنند. بيماران ممكن است دچار حملاتي شوند كه شبانه آنها را از خواب بيدار كند اما در فاصله بين حملات بيماران خوب هستند.

راههاي درماني:

رژيم غذايي
درمان دارويي
درمان جراحي (هدف از جراحي برطرف كردن سرگيجه است) ممكن است بعد از عمل جراحي ناشنوايي ـ وزوز گوش و سنگيني گوش همچنان ادامه پيدا كند.
رژيم غذايي:
در بيماري رژيم فرد بايد شامل:
آب و مايعات کم
درمان دارويي
غذاهاي پروتئين دار (گوشت و حبوبات)
غذاهاي پتاسيم‌دار (گوجه‌فرنگي ، موز، آلوبخارا) حدود 75% از بيماران با اين رژيم غذايي بهتر ميشوند.

وزوز گوش

وزوز گوش عبارت است از احساس يك صدا يا زنگ در گوش كه معمولا“ حالت ذهني ( سابژكتيو ) و به ندرت حالت عيني ( ابژكتيو ) دارد . در حالت سابژكتيو ( نوع غير ارتعاشي ) ، وزوز گوش را فقط خود بيمار مي شنود ولي در حالت ابژكتيو ( نوع ارتعاشي ) پزشك هم به كمك روشهايي مي تواند آن را بشنود. فرد در موارد خفيف فقط آن را در محيط هاي آرام و در شب ، هنگام خواب مي شنود. گاه وزوز گوش آنقدر شديد است كه نه تنها باعث اختلال شنوايي و ناراحتي عصبي مي شود بلكه ممكن است فرد را به خودكشي سوق دهد. وزوزگوش غالبا“ نشانه بيماريهاي گوش است و گاه اولين و تنها نشانه اين بيماريهاست . در بسياري از موارد علت آن را نمي توان كشف كرد .

وزوز گوش ذهني ( سابژكتيو ) :

وزوز گوش سابژكتيو از اختلالات كل سيستم شنوايي ازگوش خارجي تا حلزون و از عصب زوج هشتم تا كورتكس مغز ناشي مي شود . خصوصيات وزوز گوش به تعيين محل اختلال كمك نمي كند ولي دربعضي از اختلالات يك نوع وزوز گوش ، شيوع بيشتري دارد . وزوز گوش سابژكتيو كه از سرومن مجراي خارجي گوش ، سوراخ شدگي پرده تمپان يا وجود مايع در گوش مياني ناشي مي شود ، معمولا“ فركانسي پايين دارد و ممكن است متناوب باشد . اين حالت باعث خفه شدن ساير صداها و تغيير صداي بيمار ميشود . در اتواسكلروز تقريبا“ هميشه در مراحلي از بيماري وزوز گوش ظاهر شده ، ماهها يا سالها باقي مانده، سپس با پيشرفت بيماري ، از بين ميرود . وزوز گوش دراين بيماران حالت ثابت داشته ( بدون نوسانات وسيع) و ممكن است به صورت سوت ، زنگ يا مخلوطي از چندين صدا باشد . وزوز گوش در اوتيت مديا غالبا“ حالت ضرباني دارد و با رفع التهاب ، ناپديد مي شود. اوتيت مدياي مزمن به ندرت سبب وزوز گوش ميوشد .
در پيرگوشي و كاهش شنوايي ناشي از صدا ، وزوز گوش معمولا“ پرفركانس مي باشد و بيشترين شدت آن در حدود فركانسي است كه حداكثر كاهش شنوايي وجود دارد . هر فردي كه در اثرصدايي بلند ( نظير شليك گلوله ) دچار وزوز گوش ( و كاهش گذاري شنوايي ) مي شود بايد بداند كه اين وزوز گوش يك هشدار است براين كه اگر به مواجهه با اين صدا ادامه دهد دچار كاهش شنوايي دائمي خواهد شد .
برخي از داروها نظير ساليسيلاتها ، NSAIDS ( ايبوپروفن ، ايندومتاسين ، فنيل بوتازون و … ) آمينوگليكوزيدها ، فلزات سنگين ( نظير ارسنيك ) ، كينين و بعضي از ضد افسردگي ها ( آمي تريپتيلين ، آموكساپين ، دزيپرامين ، دوكسپين ، ايميپرامين ، نورتريپتيلين ، تري ميپرامين ، پروتريپتلين و تزازودن ) مي توانند با آسيب حلزون و عصب زوج VIII باعث وزوز گوش شوند . اين وزوز گوش معمولا“ فركانس بالا داشته و ممكن است با قطع دارو ادامه يابد . گاه حتي با يك دوز واحد و اندك از اين داروها وزوز گوش رخ مي دهد . رخداد وزوز گوش مي تواند هشداري باشد كه در صورت عدم قطع دارو كاهش شنوايي برگشت ناپذير رخ خواهد داد .
تغييرات عروقي در CNS( بعلت آرتريواسكلروز يا هيپرتانسيون ) بطور شايع باعث وزوزگوش با فركانس بالا مي شود . در هيپرتانسيون غالبا“ وزوزگوش با ميزان فشارخون نوسان مي كند .
تومورهاي يوستريور فوساي جمجمه بويژه تومورهاي زاويه CP دراوايل سير خود باعث وزوز گوش مي شوند. حتي ممكن است نوروم آكوستيك چندين سال قبل ازايجاد كاهش شنوايي يا اختلال تعادل، با وزوز گوش ( مداوم و با فركانس بالا يا پايين ) تظاهر كند.
وزوز گوش يكي از سه علامت مشخصه بيماري منير است . اين وزوز گوش نوساني ، فركانس پايين داشته ، قبل از حمله حاد سرگيجه ظاهر ميشود و بعد از حمله تقريبا“ ناپديد مي شود. كنترل بيماري منير ، اين وزوز گوش را كاهش مي دهد ولي معمولا“ آن را از بين نمي برد. وزوزگوش ، ديپلاكوزيس و بهم خوردگي صداها عملا“ شنوايي اين بيماران را بيشتر از آنچه در PTA ديده مي شود كاهش مي دهد.
كم خوني و افت فشارخون بصورت برگشت پذير باعث وزوز گوش خفيف مي شوند. قبل از حملات صرع و ميگرن ممكن است وزوز گوش رخ دهد. سيفيليس ، CNS ممكن است باعث وزوز گوش ( معمولا“ ممتد و با فركانس بالا ) شود. گاه بعلت احتقان وريدي يا پلاك هاي داخل شرايين كاروتيد صداهايي ايجاد مي شود كه بيماران به اشتباه آن را وزوز گوش مي خوانند. اين صداها با ضربانات قلب همزماني دارند و با فشار بر شريان كاروتيد مشترك موقتا“ از بين مي روند. بعضي از سوفلهاي قلبي درجمجمه بصورت وزوز گوش ضرباني شنيده مي شوند. وزوز گوش عروقي معمولا“ فركانس پايين دارد. گاه با بررسي گوش و CNS هيچ علتي براي وزوز گوش يافت نمي شود و وزوز گوش منشاء عصبي يا فونكسيونل دارد . استرس هاي عاطفي و خستگي باعث تشديد وزوز گوش مي شوند كه در اين حالت وزوز گوش در انتهاي روز شديدتر است. در كساني كه كاهش شنوايي هدايتي دارند ( و تا حدي در افراد طبيعي ) ، جويدن ، انقباض شديد عضلات گردن ، بستن محكم چشم ها و قفل كردن محكم آرواره ، حركت پرده تمپان و انقباض عضلات گوش مياني ممكن است باعث بروز صداهايي سابژكتيو شوند. اگر فردي صداهاي ارگانيزه ( تكلم يا موزيك ) را مي شنود اين وزوز گوش نيست بلكه يك توهم شنوايي مي باشد ( سايكوز يا آنسفاليت لوب تمپورال ) .

وزوز گوش عيني ( ابژكتيو ) :

وزوز گوش اگر توسط پزشك نيز قابل شنيدن باشد ابژكتيو يا عيني مي باشد . براي شنيدن يا نوع وزوز گوش پزشك بايد گوش يا گوشي پزشكي خود را در جلوي مجراي خارجي گوش بيمار قرار دهد. درموارد زير بايد به نوع وزوز گوش شك كرد :
1- وزوز گوش خصوصيت وزشي داشته ، با تنفس مرتبط باشد .
2- وزوز گوش خصوصيت ضرباني ، دو مرحله اي و خشن داشته باشد .
3- به صورت تكرار سريع صداهاي كليك مانند باشد .
وزوز گوش وزشي همزمان با دم و يا بازدم ، معمولا“ نشانه باز بودن غير طبيعي شيپور استاش مي باشد . اين حالت معمولا“ بعد از يك كاهش وزن شديد رخ مي دهد . خوشبختانه اين وزوز گوش شديدا“ ناراحت كننده، در اكثر موارد موقتي است . دراين موارد با انجام مكررمانور والسالوا ( بلع با دهان و بيني بسته جهت ايجاد فشار منفي در نازوفارنكس ) مقداري بهبودي حاصل مي شود .
به ندرت بيماري دچار يك نوع وزوز گوش مي شود كه با مجموعه هايي ازكليك هاي تيز و منظم كه در هر دوره به مدت چند ثانيه يا دقيقه قابل سمع است مشخص مي شود . اين نوع وزوز گوش تقريبا“ هميشه حالت متناوب دارد و ممكن است در طي يك روز به دفعات تكرار شوود . مكانيسم ايجاد اين وزوز گوش انقباضات تتانيك عضلات كام مي باشد كه در زمان وزوز گوش قابل مشاهده اند. اين انقباضات ظريف تقريبا“ 200- 175 بار در دقيقه رخ ميدهند . جهت رفع اين انقباضات مي توان از داروهاي ضد تشنج يا تزريق ليدوكايين درعضلات كام طرف گرفتار استفاده كرد .
فيستول هاي شرياني وريدي داخل جمجمه يا در جلوي گوش ( عروق اوريكولار قدامي ) مي توانند باعث وزوز گوش ضرباني شوند كه با ضربانات قلب همزماني دارد . ممكن است بتوان بروئي آنها را شنيد . رزكسيون اين فيستول ها ممكن است لازم شود .
درمان :
در مواردي كه وزوز گوش از بيماريهاي گوش خارجي و مياني ناشي شده باشد معمولا“ درمان موثر است ولي در مواردي كه وزوز گوش از حلزون ، عصب زوج VIII يا CNS منشاء گرفته باشد درمان معمولا“ موثر نيست و متاسفانه وزوز گوش اكثر بيماران از اختلالي در گوش داخلي يا ساختمانهاي مركزي ناشي مي شود. وزوز گوش ناشي از اوتيت مدياي حاد يا تحت حاد با رفع التهاب بهبود مي يابد . وزوز گوش همراه با اتواسكلروز فقط با اصلاح كاهش شنوايي به كمك جراحي درمان مي شود ( به شرط بهبود كاهش شنوايي)
درمان غيراختصاصي :
در وزوز گوش از اصول زير بايد تبعيت كرد :
1- پزشك بايد پس از بررسي به بيمار اطمينان دهد كه تومور يا بيماري خطرناك ديگري وجود ندارد . همچنين به بيمارتوضيح دهد كه وزوز گوش تقريبا“ در 25 درصد بيماران طي مدت كوتاهي و در 50 درصد بيماران پس از چند ماه بطور كامل يا تقريبا“ كامل برطرق مي شود و فقط در 25 درصد بيماران وزوز گوش باقي مي ماند ( تشديد آن در درصد بسيار كمي از بيماران رخ مي دهد ) .
2- پرهيز از صداهاي بلند به هر نحو ممكن
3- قطع يا به حداقل رساندن مصرف نوشابه هاي كافئين دار ، قهوه ، چايي ، كولا، شكلات ، داروهاي محرك.
4- قطع مصرف دخانيات
5- قطع ، تغيير يا كاهش مصرف داروهايي نظير آسپيرين يا NSAIDS
6- استفاده از موزيك يا راديو بويژه قبل ازخواب
7- بررسيهاي روانشناختي در بيماران مبتلا به افسردگي يا اضطراب ، در تقريبا“ 80 % موارد درمانهاي غير اختصاصي فوق به حدي باعث بهبودي بيماران مي شوند كه درمانهايي اختصاصي لازم نميشود .
درمان اختصاصي :
داروهاي زيادي نظير ليدوكائين ، كاربامازپين ، پريميدون ، توكايينيد ( و نيكوتينيك اسيد ) براي اين بيماران استفاده شده است كه هر چند گاه در يك بيمار موثر واقع شده اند ولي در كل ارزش كمي در درمان وزوز گوش داشته اند. آلپرازولام با دوز mg 5/0 دو بار در روز در بعضي از موارد شديد وزوز گوش موثر بوده است .
اگر علت وزوز گوش داروها مي باشند به شرطي كه آسيب حلزون رخ نداده باشد قطع آنها ممكن است سبب رفع وزوز گوش شود . اين كه قطع عصب زوج VIII ، كه در درمان بيماريهايي نظير منير يا نوروم آكوستيك به كار مي رود ، غالبا“ باعث رفع وزوز گوش نمي شود ، بر نقش سيستم اعصاب مركزي و سيستم اتونوم در ايجاد وزوز گوش تاكيد بيشتري مي كند. ازديگر روشهاي درماني وزوز گوش روش بيوفيدبك مي باشد كه با موفقيت هايي همراه بوده است.
ديده شده است كه اگر مثلا“ در گوش چپ فردي كه درگوش راست خود وزوز گوش دارد ، صدايي ضعيف با شدت متوسط dB 10 و حتي كمتر ( به ندرت صداي 20 دسي بلي ) ايجاد كنيم، وزوز گوش بيمار كاهش مي يابد ( همانند اثر پوشاننده سر و صداي محيط بر وزوز گوش ) . اين پديده ( ماسكينگ) به پيدايش وسايلي جهت تخفيف يا پوشانيدن وزوز گوش منجر شده است كه وسايل ماسكينگ ناميده مي شوند و ميتوان آنها را با يا بدون همراهي با سمعك ( برحسب بود و نبود كاهش شنوايي ) به كار برد. در بعضي از افراد استفاده چند ساعته از ماسكينگ باعث مي شود حتي پس از حذف ماسكينگ ، وزوز گوش براي چند ساعت يا بيشتر ظهور نكند. مكانيسم اين پديده كه مهار باقيمانده نام دارد معلوم نشده است.
بايد توجه داشت كه نه تنها وزوز گوش ميتواند باعث افسردگي شود بلكه افسردگي نيز ميتواند باعث تشديد وزوز گوش شود . عليرغم اين مطلب و عليرغم اين كه داروهاي ضد افسردگي دردرمان وزوز گوش با درجاتي ازموفقيت همراه بوده اند ولي با توجه به اين كه ممكن است افسردگي ثانوي به وزوز گوش باشد بايد تمام روشهاي تشخيصي درماني وزوز گوش مورد آزمايش قرار گيرد . وزوز گوش يك علامت است نه بيماري ، لذا فقط زماني حق درمان علامتي آن را داريم كه هيچ علت قابل درمان براي آن پيدا نكرده باشيم.

كاهش شنوايي هدايتي :

هر اختلالي در مجراي گوش خارجي ، پرده گوش يا استخوانچه ها كه مانع رسيدن صدا به حلزون شود باعث كاهش شنوايي هدايتي مي شود . علل كاهش شنوايي هدايتي را مي توان به دو دسته مادرزادي و اكتسابي تقسيم بندي كرد .
مجراي شنوايي خارجي ممكن است به صورت مادرزادي با آترزي همراه باشد ( با يا بدون دفورميتي لاله گوش يا فك تحتاني ) يا بصورت اكتسابي توسط سرومن متراكم ( شايعترين علت ) اجسام خارجي ، تومورها و تورم ( اوتيت خارجي ) دچار انسداد شود . در سندرم تريچر – كالينز ( ديس استوزمنديبولوفاسيال ) كه با اختلالات گوش خارجي و مياني ، آژنزي فك تحتاني ، تكامل غير طبيعي مژه ها ( بخش داخلي پلك تحتاني ) و هيپوپلازي استخوانهاي ناحيه مالار مشخص مي شود ممكن است فرد به علت دفورميتي هاي گوش خارجي و مياني دچار كاهش شنوايي شود .
از ديگر علل كاهش شنوايي هدايتي ميتوان ضخيم شدن ( تمپانواسكلروز ) ، اسكاري شدن ، سوراخ شدن يا رتراكسيون پرده صماخ ، تجمع مايع ( چرك سرم يا خون ) يا چسبندگي در گوش مياني ، تومورهاي گوش مياني ، بي حركتي يا كاهش حركت استخوانچه ها ( تمپانواسكلروز يا اتواسكلروز ) يا فقدان استخوانچه ها را نام برد . تقريبا“ تمام موارد كاهش شنوايي ناشي از آسيب پرده گوش يا گوش مياني را ميتوان با روشهاي جراحي ميكروسكوپي اصلاح كرد.

درمان كاهش شنوايي هدايتي :

كاهش شنوايي در اثر سرومن : سه روش براي پاكسازي مجرا از سرومن وجود دارد كه شاملند بر خارج كردن سرومن به كمك قاشقك سرومن زير ديد مستقيم ) ساده ترين روش ) ، شستشوي مجرا و ساكشن ( جهت چرك و سرومن نرم ) .

كاهش شنوايي در اثر اوتيت مدياي سروز :

در بسياري از بيماران مبتلا به اوتيت مدياي سروز خارج كردن ترشحات موكوئيد غليظ از گوش مياني لازم مي شود . براي اين كار يك برش شعاعي بر پرده تمپان ( ميرنگو نومي ) ايجاد مي كنيم و ترشحات را به كمك ساكشن و در موارد ترشحات بسيار غليظ به كمك ساكشن و فورسپس خارج مي سازيم . مي توان با دميدن هوا از طريق شيپور استاش اين ترشحات را با هر غلظتي خارج كرد . در بالغين ميرنگو تومي عموما“ در ربع قدامي – تحتاني پرده صماخ انجام مي شود . ميرنگوتومي را مي توان در بالغين با iontophoresis و يا بي حسي موضعي انجام داد ولي در كودكان ممكن است داروهاي بيهوشي كوتاه اثر لازم شود . غالبا“ پس از تخليه ترشحات ، شنوايي فرد به حالت طبيعي باز مي گردد . در بيماران مبتلا به اوتيت مدياي سروز راجعه مزمن غالبا“ ميرنگوتومي لازم مي شود كه معمولا“ به منظور گذاشتنVT ( لوله تهويه ) صورت مي گيرد. اين لوله تهويه گوش مياني را امكانپذير كرده ، با تسريع رفع انسداد شيپور استاش ، به جلوگيري از ايجاد فشار منفي در گوش مياني كمك مي كند . ناحيه ميرنگوتومي اطراف لوله ظرف چند ساعت ترميم مي شود . لوله را مي توان در محل نگه داشت ( عموما“ حدود 6 ماه ) تا اين كه خود به بخود بيرون بيفتد . در مواردي كه بقاي طولاني لوله لازم است مي توان از لوله هايي كه لبه بزرگ دارند ( نظير لوله Goode درسمت چپ ) استفاده كرد . به خاطر اين كه در كوكان ، اوتيت مدياي سروز ممكن است با آدنوئيدهاي بزرگ يا راجعه و سينوزيت مزمن در ارتباط باشد ، گاه آدنوئيدكتومي براي اين كودكان لازم مي شود .
كاهش شنوايي دراثر آترزي مجرا : تقريبا“ در همه بيماراني كه آترزي مجرا و لاله گوش طبيعي دارند حلزون طبيعي است . دراين بيماران مي توان از وسايل كمك شنوايي استفاده كرد يا اقدام به جراحي نمود . طي اين جراحي ابتدا از طريق برش endaural ناحيه منفذ استخواني شناسايي مي شو د. سپس يك بيضي شكل از قشر استخوان در بالا و پشت ناحيه آترزي ، درست خلف مفصل تمپورومنديبولار برداشته مي شود تا كف گوش مياني در معرض ديد قرار گيرد . آنقدر تشريح را جلو مي برند تا استخوانهاي گوش مياني در معرض ديد قرار گيرد . اگراستخوانهاي چكشي و سنداني به هم چسبيده و ثابت باشند آنها را برداشته و استخوان ركابي را درمحل نگه مي داريم ولي اگرحالت طبيعي يا متحرك داشته باشند آنها را نيز نگه مي داريم . درنهايت گوش مياني را با فاسيا و حفره را با گرافت پوستي مي پوشانند و مجراي خارجي را مقداري گشادتر مي كنند . خطر اين عمل جراحي احتمال آسيب عصب فاسيال مي باشد ،‌لذا در موارد يكطرفه كه گوش مقابل طبيعي است عموما“ عمل جراحي توصيه نمي شود . در موارد دو طرفه ، عمل جراحي بايد قبل از 6 سالگي انجام شود .
كاهش شنوايي در اثر ساير نقايص مادرزادي : در بيماراني كه از ابتداي زندگي خود كاهش شنوايي هدايت داشته اند و پرده تمپان آنها طبيعي يا نسبتا“ طبيعي بوده است ( بدون ابتلا به اتواسكلروز ) بايد به فكر اختلالات مادرزادي استخوانچه هاي گوش مياني بود . متاسفانه تشخيص اين بيماريها مشكل بوده و ممكن است تمپانوتومي تجسسي ( و درصورت امكان اصلاح جراحي در همان جلسه ) لازم شود . در اين حالت اگر پايه بلند استخوان سنداني موجود نباشد ، باقيمانده استخوان سنداني را در بين استخوانهاي چكشي و ركابي قرار ميدهند . اگر فقط زائده لنتيكولر استخوان سنداني وجود نداشته باشد مي توان قطعه اي از غضروف تراگوس يا قطعه اي از خود استخوان سنداني را بجاي آن قرار داد . گاه استخوانهاي چكشي و سنداني در ناحيه اپي تمپان به هم چسبيده اند كه بايد هر دو آنها برداشته شود . گاه دربعضي موارد لازم مي شود پروتزي از استخوانچه ها در محل كار گذاشته شود .
كاهش شنوايي دراثر اوتيت مدياي چركي مزمن : در گذشته جهت ريشه كني عفونت از گوش مياني ، از ماستوييدكتومي راديكال يا راديكال مديفيه استفاده مي كردند كه طي آن يك قسمت يا تمام پرده تمپان ، مخاط گوش مياني و استخوانهاي چكشي و سنداني برداشته مي شد . امروزه ازاين عمل به ندرت استفاده ميشود .

اوتيت خارجي :

اوتيت خارجي به التهاب لاله گوش و مجراي شنوايي خارجي اطلاق مي شود . علت اين بيماري ممكن است عفونت، درماتيت و يا هر دو باشد . قارچها علت موارد زيادي از عفونت هاي گوش خارجي در مناطق حاره هستند . اما باكتريها شايعترين علت اوتيت خارجي در مناطق معتدل مي باشند . اين بيماري در تابستان شايعتر از زمستان است . اوتيت خارجي ممكن است بدنبال عفونت هاي سر و صرت ( مثل درماتيت اگزماتوييد عفوني ) رخ دهد . اما در اكثر موارد به صورت يك عفونت اوليه است . باكتريهايي كه به طور شايع از مجراي گوش مبتلايان به اين بيماري به دست آمده اند عبارتند از : پسودوموناس آئروژينوزا، پروتئوس ولگارس . اشريشياكولي ، استافيلوكوك آرئوس . در اين ميان پسودوموناس شيوع بيشتري دارد . اوتيت خارجي در شناگران شايعتر است و بدين علت گوش شناگران ناميده مي شود .
شايعترين قارچ هايي كه گوش خارجي را درگير مي كنند عبارتند از : كانديداآلبيكنس و انواع آسپرژيلوس (‌خصوصا“ آسپرژيلوس niger كه توده سياه رنگي درگوش ايجاد ميكند ) .

اوتيت خارجي حاد :

در مراحل اوليه بيماري درد خفيفي وجود دارد كه با حركت لاله گوش تشديد مي شود . ممكن است تب خفيف و ترشح غليظ و زردرنگي از مجراي گوش وجود داشته باشد . اگر مجراي گوش متورم شده يا توسط مواد زايد مسدود شود ،‌كاهش شنوايي و احساس پري گوش رخ ميدهد . در مراحل پيشرفته بيماري معمولا“ درد شديدي وجود دارد و سردرد در يك طرف سر ايجاد مي شود . معمولا“ ترشح چرك و كاهش شنوايي وجود دارد . درمعاينه تراگوس ، كونكا و مجراي گوش متورم است . حرارت بدن ممكن است افزايش يابد، اما معمولا“ درحد طبيعي باقي مي ماند . حركت دادن تراگوس و يا وارد كردن كشش به لاله گوش باعث تشديد درد ميشود . بعضي از بيماران به علت درد شديد ، اجازه معاينه گوش را نمي دهند . افزايش درد در اثر حركت گوش خارجي از نكات مهم در تشخيص افتراقي ميان اوتيت خارجي و اوتيت مياني است. افتراق اين دو عفونت اهميت زيادي دارد . درمراحل شديد ، هر دو بيماري موجب درد ، تب و ترشح چركي مي شوند .
معمولا“ مجراي گوش متورم و رنگ پريده است و با شيوع كمتري قرمز رنگ مي باشد . لنفادنوپاتي شايع است و غده هاي لنفاوي حساس ممكن است در جلوي تراگوس، پشت گوش و يا در قسمت فوقاني گردن وجود داشته باشند . گاهي آدنوپاتي پشت گوش به حدي است كه لاله گوش را به جلو مي راند . چنين حالتي را بايد از آبسه ساب پريوستئال موجود درماستوييديت حاد افتراق داد. وقتي كه خود لاله گوش مبتلا باشد ، نشت چرك و دلمه بستن آن قابل مشاهده است و ممكن است روي آن پرستول ايجاد شود . عفونت ممكن است به پوست صورت يا سر گسترش يابد .
معمولا“ عفونت هاي مجراي گوش نسبت به عفونتهاي لاله گوش درد بيشتري دارد . در اوتيت خارجي حاد معمولا“ بعلت تورم مجراي گوش نمي توان پرده صماخ را ديد ، اما اگر بتوان آن را ديد اغلب ظاهر طبيعي دارد .

اوتيت خارجي مزمن

دراين حالت به جاي درد ،‌شكايت اصلي خارش است . معمولا“ در اثرخاراندن زيد ، مجراي گوش دچار خراشيدگي مي شود . دست كاريهاي مورد استفاده براي پاك كردن گوش كه در افراد طبيعي معمولا“ ناخوشايند و حتي دردناك هستند ، براي اين بيماران حالت مطلوبي دارند . در تعدادي از اين بيماران ترشح گوش مشاهده مي شود . تنها درصورت انسداد گوش به وسيله مواد زايد ، كاهش شنوايي وجود دارد . در اوتيت خارجي مزمن اپي تليوم مجراي گوش و يا لاله گوش حالت ضخيم و قرمز رنگ دارد . هم مجراي گوش و هم سطح پرده صماخ در برابر پاكسازي به وسيله اپليكاتورهاي پنبه اي غير حساس هستند . در اثر دستكاري لاله گوش و يا تراگوس درد ايجاد نمي شود . پرده صماخ ممكن است طبيعي و يا اندكي ضخيم به نظر برسد .
در موارد نادري نوعي عفونت شديد كه باعث تخريب استخوان مي شود ، رخ مي دهد كه آن را اوتيت خارجي نكروزان يا اوتيت خارجي بدخيم مي نامند . اين عفونت مرگ و مير بالايي دارد و بيشتر در بيماران مسن ديابتي ديده مي شود .ساير افراد مستعد ، بيماران دچار نقص ايمني و دريافت كننده هاي استروييدها هستند . ارگانيسم دخيل ،‌پسودوموناس آتروژينوزا است . تابلوي بيماري بصورت درد و ترشح پيش رونده از مجراي گوش است . در معاينه بافت گرانولاسيون درمحل اتصال بخشهاي استخواني و غضروفي مجراي شنوايي خارجي ديده مي شو د. با پيشرفت بيماري ،‌عفونت به غده پاروتيد ، عروق كاروتيد ، استخوان ماستوييد و يا قاعده جمجمه گسترش مي يابد و ممكن است استئوميليت قاعده جمجمه ، فلج عصب فاسيال ، كاهش شنوايي و اختلال عملكرد وستيبول به وجود آيد .
دبريدمان موضعي حائز اهميت است .اما درمان انتخابي تجويز سيستميك تيكارسيلين ، جنتامايسين و يا سفالوسپورين هاي موثر بر پسودوموناس ( سفرپرازون يا سفتازيديم ) است . سيپروفلوكساسين و اوفلوكساسين نيز موثر هستند . تنها در مواردي كه عفونت به درمانهاي مذكور پاسخ نداد ، رزكسيون راديكال از طريق جراحي صورت مي گيرد .

درمان اوتيت خارجي حادو مزمن

در موارد اوتيت خارجي حاد خفيف ، درمان موضعي به تنهايي كافي است . درمان با تميز كردن مجراي گوش آغاز مي شود . بدين منظور از تركيبات آرام بخش با يا بدون آنتي بيوتيك و هيدروكورتيزون استفاده مي شود . تمام محلولهاي گوش PH اسيدي دارند ، زيرا اغلب باكتريها و قارچ ها در محيط هاي اسيدي قادر به ادامه حيات نيستند و بيشتر در بيماران مبتلا به اوتيت خارجي مزمن و خشك به كار مي روند . اگر لاله گوش گرفتار باشد ، مي توان آن را با گاز يا پنبه آغشته به محلول استات آلومينيوم يا اسيد بوريك اشباع شده پانسمان نمود. اگر تورم مجرا مانع نفوذ قطره ها شود بايد تكه اي پنبه و يا مش آغشته به قطره هاي مذكور را در داخل مجراي گوش قرار داد. اگر مجراي گوش حالت اگزماتو داشته باشد يكي از قطره ها گوشي موثر محلول بارو ( استات آلومينيوم 5 درصد ) است . در مواردي ديگر قطره هاي آنتي بيوتيكي با يا بدون هيدروكورتيزون مفيد هستند . قطره هاي حاوي پلي ميكسين B ، نئومايسين و كليستين بر باكتريهاي گرم منفي كه گوش را مورد حمله قرار مي دهند، موثر هستند . درموارد اوتيت خارجي استافيلوكوكي ، داروهاي فوق غير موثر هستند و بايد از قطره كلرامفينكل و يا پماد باسيتراسين استفاده نمود.
در اوتيت خارجي خفيف ، آسپرين براي تخفيف درد كافي است ، اما در موارد شديد ممكن است استفاده از ضد دردهاي پرقدرت ضرورت يابد . گرم كردن موضعي ممكن است از ناراحتي بيمار بكاهد. در مراحل شديد اوتيت خارجي هنگامي كه مجراي گوش متورم است و تب و درد شديدي وجود دارد، بايد از آنتي بيوتيك هاي سيستميك نظير پني سيلين، اريترومايسين يا آمپي سيلين به مدت 10 روز استفاده نمود . كشت هاي ميكروبي راهنماي خوبي براي انتخاب نوع آنتي بيوتيك هستند . مشي كه درون گوش قرار داده مي شود، بايد بعد از 24 تا 48 ساعت خارج شود . اگر وضعيت مجرا رسيدن قطره ها به داخلي ترين بخش مجرا و پرده صماخ را امكان پذير سازد ، نيازي به قرار دادن مجدد مش نمي باشد ، اما اگر هنوز مجرا دچار تورم قابل ملاحظه اي باشد ،‌يك مش درگوش قرار داده مي شود و مصرف قطره ها ادامه مي يابد .
بيماران مبتلا به اوتيت خارجي حاد ممكن است تا هنگام بهبودي عفونت به پاكسازي روزانه يا يك روز در ميان مجراي گوش نياز داشته باشد .
گاهي يك واكنش آلرژيك باعث اوتيت خارجي شده و يا بر آن اضافه مي شود . علت اين واكنش ها ممكن است قطره هاي گوش يا فراورده هايي نظير لاك ناخن و يا رنگ مو باشد . درماتيت ايجاد شده با قطع مصرف مواد مسئول بهبود مي يابد .
در اوتيت خارجي مزمن ، مهمترين درمان خارج ساختن دقيق تمام مواد زايد از مجراي گوش است. اين امر معمولا“ با استفاده مكرر از اپليكاتورهاي پنبه اي ( غالبا“ آغشته به پمادها) انجام مي شود . پاكسازي شيار تمپانيك تحتاني اهميت خاصي دارد ،‌ زيرا ممكن است چرك و مواد زايد دراين قسمت جمع شده و موجب تاخير بهبودي شوند . اگر اوتيت خارجي مزمن در اثر عفونت ايجاد شده باشد مي توان از پمادهاي آنتي بيوتيكي حاوي نئومايسين ، پلي ميكسين و يا كليستين ( با يا بدون هيدروكورتيزون ) به صورت موضعي سه بار در روز بمدت يك هفته استفاده نمود . پمادهايي كه فاقد آنتي بيوتيك هستند نيز ممكن است موثر باشند، به خصوص در اوتيت هاي خارجي كه بعلت درماتوزها ( درماتيت سبوره ئيك ) هستند .

عفونت هاي قارچي:

عفونت هاي قارچي مجراي گوش در نواحي حاره اي شايع هستند ، اما در آب و هواي معتدل نيز رخ مي دهند . يكي از شواهد افتراق دهنده عفونت هاي قارچي از باكتريايي اين است كه در عفونت هاي قارچي شكايت اصلي خارش است . اگر عفونت مختلط باشد ، معمولا“ درد همراه با خارش حتي بدون انجام كشت نيز قابل تشخيص هستند ، زيرا ميسليوم ها و هيف هاي قارچي را به آساني با ميكروسكوپ ميتوان ديد. شايعترين قارچ هايي كه گوش را گرفتار مي كنند ، عبارتند از : آسپرژيلوس niger ، كانديدا آلبيكانس و ساير قارچ هاي مخمر مانند . آسپرژيلوس niger يك توده سياه يا خاكستري رنگ مشابه كاغذ خشك كن در مجراي گوش ايجاد مي كند . با برداشتن اين توده ، اپي تليوم زيرين بصورت هيپرميك و ادماتو به نظر مي رسد . تمام عفونت هاي قارچي ايجاد علامت نمي كنند ، چون در خيلي از مواقع رشد اين قارچ ها به صورت ساپروفيتي و در سطح واكس يا ساير مواد زايد است و تهاجم به بافت وجود ندارد .
درمان شامل پاكسازي دقيق مجراي گوش و استفاده از يك داروي موضعي اكسفوليان نظير محلول 2 درصد اسيد ساليسيليك درالكل مي باشد . قطره هاي اسيد استيك 1-2 % نيز موثر هستند . براي درمان عفونت هاي كانديدايي از پمادهاي حاوي نيستاتين يا ميكوستاتين استفاده مي شود . ساير داروهاي موثر بر قارچها عبارتند از : پماد آمفوتريسين B ، محلول تيمولول و محلول ويوله دوژانسين .
در مورد عفونت هاي قارچي نيز پاك كردن هر روز يا يك روز در ميان مجرا به روند بهبودي سرعت مي دهد .
درمان جراحي در اوتيت خارجي مزمن به ندرت انديكاسيون پيدا مي كند ، اما در مواردي كه بيماري سالها ادامه داشته باشد، مجراي گوش توسط اپي تليوم متورم و فيبروزه مسدود مي شود و در نتيجه درمان طبي ناموفق خواهد بود . دراين موارد اكسيزيون اپي تليوم به همراه پيوند پوستي Split thickness انديكاسيون خواهد داشت .

منابع :

تروماهاي گوش خارجي http://www.entiran.com
پارگي‌ پرده‌ گوش‌ http://drkhorsandi.blogfa.com
اوتيت خارجي http://www.entiran.com
بيماري هاي گوش http://www.mums.ac.ir
كاهش شنوايي هدايتي http://www.entiran.com
وزوز گوش http://www.entiran.com