ويروسي كه كبد را مي‌بلعد
نويسنده: دكتر عليرضا آشوري
هپاتيت B وC مثل ايدز يكي از مهم‌ترين نگراني‌هاي سازمان‌هاي فعال در عرصه سلامت جهاني هستند. اين بيماري‌هاي ويروسي خطرناك سالانه ميليون‌ها نفر را مبتلا كرده و همين تعداد را به كام مرگ مي‌كشانند. درباره ايدز و هپاتيت B صحبت‌هاي زيادي صورت گرفته اما به‌نظر مي‌رسد هنوز بسياري از مردم آشنايي چنداني با خطرناك‌ترين نوع بيماري هپاتيت ندارند.
هپاتيت C يك بيماري ويروسي است كه آرام‌آرام و بي‌سرو صدا كبد را مورد هجوم قرار مي‌دهد. اغلب بيماراني كه با ويروس هپاتيت C آلوده شده‌اند كاملا بدون علامت هستند؛ در واقع اغلب بيماران اصلا نمي‌دانند كه مبتلا به چنين بيماري هستند و زماني متوجه وجود اين بيماري مي‌شوند كه چند دهه بعد علايم آسيب كبدي بروز كرده، يا در خلال آزمايشات رايج پزشكي كشف شود.
هپاتيتC يكي از انواع 6 گانه ويروس‌هاي هپاتيت است. ساير موارد عبارتند از AوBوE وDو G. تمام اين ويروس‌ها باعث التهاب و عفونت كبد شده و در عملكرد كبد ايجاد اختلال مي‌كند.
هپاتيت C خطرناك‌ترين و جدي‌ترين نوع بيماري هپاتيت است. بد نيست به انواع ديگر هپاتيت نيز اشاره‌اي داشته باشيم. هپاتيت A و E از طريق آب و غذاي‌آلوده انتقال مي‌يابند، درست مثل انواع بيماري‌هاي گوارشي ويروسي و باكتريايي.
اين 2نوع هپاتيت بدون مشكل و حتي گاهي بدون درمان بهبود يافته و هرگز بيمار به‌صورت ناقل مزمن در نمي‌آيد. اما ساير انواع هپاتيت به واسطه خون منتقل شده و مي‌توانند باعث ايجاد بيماري مزمن و ازكارافتادن كبد شوند.
اگر كسي مبتلا به هپاتيت C باشد با گذشت زمان ممكن است دچار سرطان كبد، ازكارافتادن كبد يا سيروز(يك بيماري برگشت‌ناپذير و بالقوه كشنده كبدي) شود.
برخلاف ويروس ايدز، ويروس هپاتيت C معمولا از طريق تماس جنسي انتقال نمي‌يابد. در عوض اگر كسي در معرض خون آلوده قرار داشته باشد به‌شدت در خطر ابتلا به بيماري خواهد بود. اين وضعيت در معتادان تزريقي كه از سرنگ مشترك استفاده مي‌كنند يا كساني كه خون دريافت مي‌كنند بيشتر ديده مي‌شود.
اگرچه براي هپاتيت A و B واكسن مؤثري وجود دارد ولي هپاتيت C كماكان واكسن ندارد. محققان اميداوارند دارويي بيابند كه تكثير و رشد ويروس را كند كرده يا به‌طور كامل جلوي آن‌را بگيرد و از عوارض بلندمدت بيماري نيز جلوگيري كند؛ عوارضي نظير سيروز و سرطان كبد.
حتي با پيشرفت بيماري نيز علائم تا چند دهه ظاهر نمي‌شوند. گاهي امكان دارد بيمار علاوه بر علائمي كه در بالا ذكر شد تب خفيف هم داشته باشد و پوست بدن و سفيدي چشم‌ها به تناوب زردرنگ شوند.
توجه به اين علامت مي‌تواند كمكي براي تشخيص زودتر بيماري باشد. از ديگر علائم بيماري در مراحل پيشرفته مي‌توان به خواب‌آلودگي يا گيجي فزاينده، استفراغ، اسهال و درد ناحيه‌شكم اشاره كرد.
متأسفانه بي‌علامت بودن اين بيماري باعث بي‌توجهي بيمار شده و زمينه انتقال آن‌را به سايرين فراهم مي‌كند. هپاتيتC حتي بدون وجود هرگونه علامتي مي‌تواند كبد را از كار بيندازد.
بنابراين اگر كسي احساس مي‌كند به نوعي در مجاورت اين ويروس قرار گرفته يا رفتاري داشته باشد كه شانس ابتلاي او به هپاتيت C را افزايش مي‌دهد حتما بايد به پزشك مراجعه كند.
راه ديگر ابتلا به بيماري استفاده از سوزن مشترك در معتادان تزريقي است. اين احتمال در خالكوبي‌هاي غيربهداشتي و سوراخ كردن بدن (مثلا براي كارگذاشتن حلقه در بيني) نيز به ميزان كمتري وجود دارد.تعداد اندكي از نوزادان مادران مبتلا به اين بيماري نيز با ويروس هپاتيت C آلوده مي‌شوند. البته احتمال انتقال بيماري از مادر به جنين در مادراني كه همزمان به هپاتيتC و ايدز مبتلا هستند بيشتر است.
احتمال انتقال اين بيماري از طريق رابطه جنسي نيز وجود دارد گرچه اين احتمال بالا نيست.
اغلب مبتلايان به هپاتيت C درصورت عدم‌درمان به موقع دچار هپاتيت مزمن مي‌شوند. برخي از مبتلايان به هپاتيت20Cتا 30 سال پس از ابتلا دچار سيروز كبدي مي‌شوند. اگر بيمار همزمان مبتلا به ايدز هم باشد روند سيروز كبدي تسريع مي‌شود. ازكار افتادگي كبد در اين بيماران 4درصد است و 1 تا 5 درصد هم در معرض خطر ابتلا به سرطان كبد قرار مي‌گيرند.
بيماران مبتلا به هپاتيت سي 20 تا 30 درصد در معرض خطر ابتلا به سرطان دستگاه لنفاوي(لنفوما) قرار دارند. در اين بيماران خطر عوارض پوستي و كليوي نيز وجود دارد.
داروهايي كه در حال حاضر براي درمان هپاتيتC در دسترس است به‌صورت تركيبي و در يك يا چند دوره برحسب نتيجه درمان تجويز مي‌شوند. در آمريكا اين داروها 40 تا 80 درصد باعث بهبودي بيماران مبتلا به هپاتيتC مي‌شوند.
درصورت ابتلاي بيمار به سيروز‌كبدي پيوند كبد نيز مدنظر قرار مي‌گيرد.
برخي توصيه‌ها براي داشتن يك زندگي سالم براي همه مردم مشترك است مواردي نظير پايبندي به اصول اخلاقي و خانوادگي، عدم‌مصرف مشروبات الكلي، پرهيز از مواد‌مخدر، پرهيز از مصرف داروهايي كه براي كبد مضر هستند، ورزش منظم و رژيم‌غذايي سالم حاوي ميوه و سبزيجات. اما رعايت اين توصيه‌ها براي بيماران مبتلا به هپاتيتC اهميتي صدچندان دارد.
منبع: همشهری انلاین
/خ
هپاتيت C يك بيماري ويروسي است كه آرام‌آرام و بي‌سرو صدا كبد را مورد هجوم قرار مي‌دهد. اغلب بيماراني كه با ويروس هپاتيت C آلوده شده‌اند كاملا بدون علامت هستند؛ در واقع اغلب بيماران اصلا نمي‌دانند كه مبتلا به چنين بيماري هستند و زماني متوجه وجود اين بيماري مي‌شوند كه چند دهه بعد علايم آسيب كبدي بروز كرده، يا در خلال آزمايشات رايج پزشكي كشف شود.
هپاتيتC يكي از انواع 6 گانه ويروس‌هاي هپاتيت است. ساير موارد عبارتند از AوBوE وDو G. تمام اين ويروس‌ها باعث التهاب و عفونت كبد شده و در عملكرد كبد ايجاد اختلال مي‌كند.
هپاتيت C خطرناك‌ترين و جدي‌ترين نوع بيماري هپاتيت است. بد نيست به انواع ديگر هپاتيت نيز اشاره‌اي داشته باشيم. هپاتيت A و E از طريق آب و غذاي‌آلوده انتقال مي‌يابند، درست مثل انواع بيماري‌هاي گوارشي ويروسي و باكتريايي.
اين 2نوع هپاتيت بدون مشكل و حتي گاهي بدون درمان بهبود يافته و هرگز بيمار به‌صورت ناقل مزمن در نمي‌آيد. اما ساير انواع هپاتيت به واسطه خون منتقل شده و مي‌توانند باعث ايجاد بيماري مزمن و ازكارافتادن كبد شوند.
اگر كسي مبتلا به هپاتيت C باشد با گذشت زمان ممكن است دچار سرطان كبد، ازكارافتادن كبد يا سيروز(يك بيماري برگشت‌ناپذير و بالقوه كشنده كبدي) شود.
برخلاف ويروس ايدز، ويروس هپاتيت C معمولا از طريق تماس جنسي انتقال نمي‌يابد. در عوض اگر كسي در معرض خون آلوده قرار داشته باشد به‌شدت در خطر ابتلا به بيماري خواهد بود. اين وضعيت در معتادان تزريقي كه از سرنگ مشترك استفاده مي‌كنند يا كساني كه خون دريافت مي‌كنند بيشتر ديده مي‌شود.
اگرچه براي هپاتيت A و B واكسن مؤثري وجود دارد ولي هپاتيت C كماكان واكسن ندارد. محققان اميداوارند دارويي بيابند كه تكثير و رشد ويروس را كند كرده يا به‌طور كامل جلوي آن‌را بگيرد و از عوارض بلندمدت بيماري نيز جلوگيري كند؛ عوارضي نظير سيروز و سرطان كبد.
علائم بيماري
حتي با پيشرفت بيماري نيز علائم تا چند دهه ظاهر نمي‌شوند. گاهي امكان دارد بيمار علاوه بر علائمي كه در بالا ذكر شد تب خفيف هم داشته باشد و پوست بدن و سفيدي چشم‌ها به تناوب زردرنگ شوند.
توجه به اين علامت مي‌تواند كمكي براي تشخيص زودتر بيماري باشد. از ديگر علائم بيماري در مراحل پيشرفته مي‌توان به خواب‌آلودگي يا گيجي فزاينده، استفراغ، اسهال و درد ناحيه‌شكم اشاره كرد.
متأسفانه بي‌علامت بودن اين بيماري باعث بي‌توجهي بيمار شده و زمينه انتقال آن‌را به سايرين فراهم مي‌كند. هپاتيتC حتي بدون وجود هرگونه علامتي مي‌تواند كبد را از كار بيندازد.
بنابراين اگر كسي احساس مي‌كند به نوعي در مجاورت اين ويروس قرار گرفته يا رفتاري داشته باشد كه شانس ابتلاي او به هپاتيت C را افزايش مي‌دهد حتما بايد به پزشك مراجعه كند.
چطور مبتلا مي‌شويم؟
راه ديگر ابتلا به بيماري استفاده از سوزن مشترك در معتادان تزريقي است. اين احتمال در خالكوبي‌هاي غيربهداشتي و سوراخ كردن بدن (مثلا براي كارگذاشتن حلقه در بيني) نيز به ميزان كمتري وجود دارد.تعداد اندكي از نوزادان مادران مبتلا به اين بيماري نيز با ويروس هپاتيت C آلوده مي‌شوند. البته احتمال انتقال بيماري از مادر به جنين در مادراني كه همزمان به هپاتيتC و ايدز مبتلا هستند بيشتر است.
احتمال انتقال اين بيماري از طريق رابطه جنسي نيز وجود دارد گرچه اين احتمال بالا نيست.
عوارض
اغلب مبتلايان به هپاتيت C درصورت عدم‌درمان به موقع دچار هپاتيت مزمن مي‌شوند. برخي از مبتلايان به هپاتيت20Cتا 30 سال پس از ابتلا دچار سيروز كبدي مي‌شوند. اگر بيمار همزمان مبتلا به ايدز هم باشد روند سيروز كبدي تسريع مي‌شود. ازكار افتادگي كبد در اين بيماران 4درصد است و 1 تا 5 درصد هم در معرض خطر ابتلا به سرطان كبد قرار مي‌گيرند.
بيماران مبتلا به هپاتيت سي 20 تا 30 درصد در معرض خطر ابتلا به سرطان دستگاه لنفاوي(لنفوما) قرار دارند. در اين بيماران خطر عوارض پوستي و كليوي نيز وجود دارد.
درمان
داروهايي كه در حال حاضر براي درمان هپاتيتC در دسترس است به‌صورت تركيبي و در يك يا چند دوره برحسب نتيجه درمان تجويز مي‌شوند. در آمريكا اين داروها 40 تا 80 درصد باعث بهبودي بيماران مبتلا به هپاتيتC مي‌شوند.
درصورت ابتلاي بيمار به سيروز‌كبدي پيوند كبد نيز مدنظر قرار مي‌گيرد.
پيشگيري و الگوي زندگي
برخي توصيه‌ها براي داشتن يك زندگي سالم براي همه مردم مشترك است مواردي نظير پايبندي به اصول اخلاقي و خانوادگي، عدم‌مصرف مشروبات الكلي، پرهيز از مواد‌مخدر، پرهيز از مصرف داروهايي كه براي كبد مضر هستند، ورزش منظم و رژيم‌غذايي سالم حاوي ميوه و سبزيجات. اما رعايت اين توصيه‌ها براي بيماران مبتلا به هپاتيتC اهميتي صدچندان دارد.
منبع: همشهری انلاین
/خ
