موارد استفاده از کرم های لایه بردار

سالهاست که متخصصین پوست و مو، از لایه بردارهای شیمیایی، برای برطرف کردن و عوارض ناخوشایند پیری پوست از قبیل تغییر رنگ، چین و چروک و خشونت پوست استفاده می کنند. این مواد لایه بردار عبارتند از: اسیدهای میوه (آلفاکسی هیدورکسی اسید یا AHA)، تری کلرواستیک اسید (TCA)، فنول، رزورسینول و سالسیلیک اسید. این مواد، موجب از بین رفتن لایه روی پوست شده و بدنبال آن پوستی با ظاهر تازه تر و جوانتر جایگزین پوست قبلی می شود. این فرآیند که بعنوان لایه برداری یا پلینگ شیمیایی نامیده می شود باید حتماً توسط متخصص پوست انجام شود چرا که گاه حوادث ناخوشایندی ممکن است در انجام این عمل و بعد از آن رخ دهد که متخصصین پوست، روش های مواجهه با این مشکلات را خوب می دانند. برخی کرم های لایه بردار مثل غلظت های پایین اسیدهای میوه (AHA) را افراد می توانند در منزل استفاده کنند. اما باید بدانید که مصرف این کرم ها موجب افزایش حساسیت پوست نسبت به نور خورشید شده و لذا مصرف ضد آفتاب ها را نیز درطول روز باید مد نظر داشت.بطور کلی بسته به عمق نفوذ ماده شیمایی، لایه برداری شیمایی پوست را در دو نوع سطحی و عمیق تقسیم می کنیم، که هر کدام ملاحظات و کاربردهای خاص خود را دارند.
کرم های لایه بردار را در هر فصلی می توان استفاده کرد، به شرطی که مراقبت از نور خورشید به خوبی انجام شود. افرادی که قادر به این کار نیستند، بهتر است فقط در فصول پاییز و زمستان از کرم های لایه بردار استفاده کنند و در عین حال مصرف ضدآفتاب را در طول روز به خاطر داشته باشند چرا که در غیر اینصورت دچار مشکلات عدیده ای مانند قرمزی و حساس شدن پوست می شوند و حتی احتمال ایجاد لک های پوست و رخداد سرطان های پوستی وجود دارد.
کرم های لایه بردار را برای بیماران مختلفی می توان تجویز کرد. مثلاً خانم 35 ساله ای که نگران پیرشدن پوست ورخداد چین و چروک های ظریف پوستی است می تواند از مصرف این کرم ها سود ببرد.
همچنین بیماران مبتلا به آکنه یا جوش صورت یا مبتلایان به لک های پوستی نیز می تواند از فواید این کرم ها زیر نظر متخصصین پوست بهره مند گردند. کرم های لایه بردار مثل کرم ترتینوئین برای بهبود جوش های صورت مفیدند اما اغلب اوقات کافی نیستند.اگر منظور شما از مصرف این کرم ها تنها رفع جوشهاست بهتر است دست نگه داشته و با یک متخصص پوست مشورت نمائید. شاید داروهای موضعی دیگر یا حتی داروی خوراکی برای شما لازم باشد.
این کرم ها قادر به رفع جوشگاه های عمیق نیستند. حتی با بهترین دستگاه های لیزر و با بهره گیری از مجرب ترین متخصصین گاه تنها تا 40-30% می توان این جوشگاه ها را بهبود داد.
البته بیماران خوش شانسی هم پیدا می شوند که گاه تا 60-70% ، می توان جوشگاه های صورتشان را که اغلب ناشی از دستکاری جوش هاست، بهبود بخشید. به هرحال هم بیمار و هم پزشک باید صبر و حوصله داشته و روش های جراحی مثل بالا آوردن فرورفتگی با پانچ یا روش هایی مثل پیلینگ شیمیایی و بالاخره لیزر درمانی یا درم ابریشن (تراشیدن پوست با دستگاه یا سمباده) را اعمال کنند. اسیدهای میوه یا آلفاهیدورکسی اسیدها، اسیدهای ارگانیک طبیعی بوده، در سیب سبز (اسید مالیک)، آناناس و ترکیبات (اسید سیتریک)، نیشکر (اسیدگلیکولیک)، میوه های قرمز و شیرترش و ماست (اسیدلاکتیک)، بادام تلخ (اسیدماندلیک) و انگور (اسیدتارتاریک) وجود دارند. بیماران دارای پوست بسیار حساس به آفتاب یا بیماران مبتلا به عفونت های فعال مثل زرد زخم یا تب خال و نیز افرادی که بیماری های خاصی مثل لوپوس دارند نباید از این کرم ها استفاده کنند.
برای حصول نتایج قابل توجه، مصرف طولانی (حداقل چند ماه) لازم است ولی از همان هفته های اول مصرف کرم های لایه بردار خواص ظاهری پوست تغییر می کند. پوست روشن تر و صورتی تر شده و بیمار احساس شادابی در پوست خود می کند.اثر روی فیبروبلاست ها و ساخته شدن کلاژن جدید حدود 6-5 ماه زمان لازم دارد.
مصرف اسیدهای میوه با غلظت های 5% ، 10% و 15% قابل خرید بدون نسخه هستند. اما غلظت های بالاتر باید با تجویز پزشک بوده و در بسیاری از موارد باید لایه برداری در مطب انجام شود (پلینگ با AHAهای با غلظت 50% یا 70%). مصرف ترتینوئین باید با تجویز پزشک باشد و در دوران بارداری نیز مصرف نشود.
اگر از لایه برداری به جا استفاده شود، نتایج خوبی را به همراه دارد. مهمترین مسئله در مورد مصرف خودسرانه کرم های لایه بردار، مسئله افزایش حساسیت پوست نسبت به نور خورشید و لزوم محافظت از نور آفتاب و مصرف مرتب و مناسب کرم های ضدآفتاب است.
منبع:فصل نامه بهداشت پوست و مو(شماره 21)
/خ