معلم آن روز پس از آمدن به کلاس رو به احمد کرد و گفت: «بخوان.»
احمد شروع به خواندن کرد. تلاوت احمد حرف نداشت. از عبدالباسط پیروی می کرد؛ اما ابتکارهایی را هم خودش به کار می بست. معلم به بچه ها گفته بود: «یک قرائت خوب مشخصه هایی دارد. یکی از آن ها این است که لحن قاری با معنای آیه متناسب باشد. اگر آیات بشارت را می خواند لحنی شاد داشته باشد، و اگر آیات عذاب را تلاوت می کند لحنی متناسب با آن در پیش گیرد.»
احمد در قرائتش سعی داشت این نکات را به کار بندد. به طوری که گاهی معلم از بچه ها می خواست، با توجه به لحن قرائت احمد نوع آیات را مشخص کنند. معلم پس از قرائت احمد به سمت تابلو رفت و نوشت: «شتاب حرکت جهان.» بعد هم به بچه ها گفت: «این آیات می فرماید، شما به جهان زود گذر دل بسته اید. بر اساس این آیه جهان دنیا زود می گذرد، علت زود گذر بودن جهان آن است که جهان زمان مند است، و هر پدیده زمان مند دارای واحدهای گوناگون زمانی همچون ثانیه، دقیقه، ساعت و شب و روز است. عمر جهان هر چند دراز باشد باز از همین لحظه های زود گذر تشکیل شده است. عمر جهان حتی اگر هزار قرن هم باشد باز از همین دقیقه ها و ثانیه ها تشکیل شده که می گذرد. اگر به شما بگویند باید تا یک ساعت در کلاس بمانید با خود خواهید گفت" چه زمان درازی" اما اگر بگویند فقط یک دقیقه بمانید راحت تر خواهید ماند، غافل از آن که ساعت هم از همین دقیقه ها و ثانیه ها تشکیل شده است.
آیه بعدی می فرماید، شما آخرت را وا می گذارید. نکته ای که اینجا مطرح می شود این است که، ما معمولا چیزهایی را که به آن علاقه نداریم وا می نهیم و به چیزهایی که ارزش آن ها را نمی دانیم دل نمی بندیم.
اگر ما بدانیم دین ما دین ذره ای است، یعنی اگر به اندازه ذره ای کار نیک یا بد کنیم هرگز از بین نخواهد رفت و همچون غباری در هوا ناپدید نخواهد شد، بلکه به کارهای خوب تا ده برابر بلکه بیشتر پاداش خواهند داد. آن موقع همه کارهای خوب در نظرمان با ارزش خواهد شد و همه کارهای زشت در نظرمان زشت و ناپسند جلوه خواهد کرد. پیامبر (ص) فرموده است" دنیا کشتزار آخرت است" اما ما هنوز آن را باور نکرده ایم. چرا که اگر باور کرده بودیم این همه بذرهای کارهای خیر را هدر نمی دادیم و در مزرعه عمرمان این همه بوته های خار نمی کاشتیم؛ اما همان گونه که شاعر گفته است: گندم از گندم بروید جو زجو. در حقیقت همه ما کشاورزان مزرعه زندگی مان هستیم و روزی خواهد رسید که شاهد خرمن کارهایمان باشیم. در آن روز چهره هایی با نگریستن به حاصل کارشان شاد و مسرور خواهند بود، و گروهی هم با دستی خالی و چهره ای غمگین شاهد از دست رفتن سرمایه زندگی شان.
چهره هایی که نگاهشان به خدا و الطاف و عنایات بی کران او بوده است، در آن روز شاد و خرمند و چهره هایی دیگر سر افکنده و سر به زیر.»
حال بار دیگر این چند آیه از سوره قیامت را با هم می خوانیم و دل هایمان را در مسیر وزش نسیم های روح بخش آن قرار می دهیم.
کَلاَّ بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ(20) وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ(21)وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ(22) إِلى رَبِّها ناظِرَةٌ (23) وَ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ باسِرَةٌ (24) تَظُنُّ أَنْ یُفْعَلَ بِها فاقِرَةٌ(25)
«چنین نیست که مى پندارید، اگر معاد را انکار می کنید، دلیلی بر نبودن آن ندارید، بلکه (انکارتان به خاطر آن است که) دنیاى زودگذر را دوست دارید، و آخرت را رها مى کنید. چهره هایی در آن روز شاداب و مسرور است. و به پروردگارش مى نگرد، و چهره هایی در آن روز درهم است (و دیدگانی که حاکی از اندوه و غم است)، دلش ریش و پریش است، چرا که مى داند او را کیفری کمرشکن در پیش است.»
احمد شروع به خواندن کرد. تلاوت احمد حرف نداشت. از عبدالباسط پیروی می کرد؛ اما ابتکارهایی را هم خودش به کار می بست. معلم به بچه ها گفته بود: «یک قرائت خوب مشخصه هایی دارد. یکی از آن ها این است که لحن قاری با معنای آیه متناسب باشد. اگر آیات بشارت را می خواند لحنی شاد داشته باشد، و اگر آیات عذاب را تلاوت می کند لحنی متناسب با آن در پیش گیرد.»
احمد در قرائتش سعی داشت این نکات را به کار بندد. به طوری که گاهی معلم از بچه ها می خواست، با توجه به لحن قرائت احمد نوع آیات را مشخص کنند. معلم پس از قرائت احمد به سمت تابلو رفت و نوشت: «شتاب حرکت جهان.» بعد هم به بچه ها گفت: «این آیات می فرماید، شما به جهان زود گذر دل بسته اید. بر اساس این آیه جهان دنیا زود می گذرد، علت زود گذر بودن جهان آن است که جهان زمان مند است، و هر پدیده زمان مند دارای واحدهای گوناگون زمانی همچون ثانیه، دقیقه، ساعت و شب و روز است. عمر جهان هر چند دراز باشد باز از همین لحظه های زود گذر تشکیل شده است. عمر جهان حتی اگر هزار قرن هم باشد باز از همین دقیقه ها و ثانیه ها تشکیل شده که می گذرد. اگر به شما بگویند باید تا یک ساعت در کلاس بمانید با خود خواهید گفت" چه زمان درازی" اما اگر بگویند فقط یک دقیقه بمانید راحت تر خواهید ماند، غافل از آن که ساعت هم از همین دقیقه ها و ثانیه ها تشکیل شده است.
آیه بعدی می فرماید، شما آخرت را وا می گذارید. نکته ای که اینجا مطرح می شود این است که، ما معمولا چیزهایی را که به آن علاقه نداریم وا می نهیم و به چیزهایی که ارزش آن ها را نمی دانیم دل نمی بندیم.
اگر ما بدانیم دین ما دین ذره ای است، یعنی اگر به اندازه ذره ای کار نیک یا بد کنیم هرگز از بین نخواهد رفت و همچون غباری در هوا ناپدید نخواهد شد، بلکه به کارهای خوب تا ده برابر بلکه بیشتر پاداش خواهند داد. آن موقع همه کارهای خوب در نظرمان با ارزش خواهد شد و همه کارهای زشت در نظرمان زشت و ناپسند جلوه خواهد کرد. پیامبر (ص) فرموده است" دنیا کشتزار آخرت است" اما ما هنوز آن را باور نکرده ایم. چرا که اگر باور کرده بودیم این همه بذرهای کارهای خیر را هدر نمی دادیم و در مزرعه عمرمان این همه بوته های خار نمی کاشتیم؛ اما همان گونه که شاعر گفته است: گندم از گندم بروید جو زجو. در حقیقت همه ما کشاورزان مزرعه زندگی مان هستیم و روزی خواهد رسید که شاهد خرمن کارهایمان باشیم. در آن روز چهره هایی با نگریستن به حاصل کارشان شاد و مسرور خواهند بود، و گروهی هم با دستی خالی و چهره ای غمگین شاهد از دست رفتن سرمایه زندگی شان.
چهره هایی که نگاهشان به خدا و الطاف و عنایات بی کران او بوده است، در آن روز شاد و خرمند و چهره هایی دیگر سر افکنده و سر به زیر.»
حال بار دیگر این چند آیه از سوره قیامت را با هم می خوانیم و دل هایمان را در مسیر وزش نسیم های روح بخش آن قرار می دهیم.
کَلاَّ بَلْ تُحِبُّونَ الْعاجِلَةَ(20) وَ تَذَرُونَ الْآخِرَةَ(21)وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ ناضِرَةٌ(22) إِلى رَبِّها ناظِرَةٌ (23) وَ وُجُوهٌ یَوْمَئِذٍ باسِرَةٌ (24) تَظُنُّ أَنْ یُفْعَلَ بِها فاقِرَةٌ(25)
«چنین نیست که مى پندارید، اگر معاد را انکار می کنید، دلیلی بر نبودن آن ندارید، بلکه (انکارتان به خاطر آن است که) دنیاى زودگذر را دوست دارید، و آخرت را رها مى کنید. چهره هایی در آن روز شاداب و مسرور است. و به پروردگارش مى نگرد، و چهره هایی در آن روز درهم است (و دیدگانی که حاکی از اندوه و غم است)، دلش ریش و پریش است، چرا که مى داند او را کیفری کمرشکن در پیش است.»
درس ها و پیام ها
از اولین آیه «آیه بیست و یک» می آموزیم که به چیزهای زود گذر دل نبندیم.
همیشه در پی اهداف ماندگار و جاویدان و همیشگی باشیم.
از کارهایی که نتیجه ای لذت بخش و شیرین؛ اما زودگذر دارد و پیامدهایی بد و دائمی در پی دارد پرهیز کنیم.
قرآن مردم را برای کسب شادی های همیشگی تشویق می کند و از شادی هایی که زود گذر و نتیجه ناگوار در پی دارد پرهیز می دهد.
چهره های مردم در قیامت بر اساس کارهایی که در این جهان انجام داده اند، به شاد و غمگین تقسیم می شود.
همیشه در پی اهداف ماندگار و جاویدان و همیشگی باشیم.
از کارهایی که نتیجه ای لذت بخش و شیرین؛ اما زودگذر دارد و پیامدهایی بد و دائمی در پی دارد پرهیز کنیم.
قرآن مردم را برای کسب شادی های همیشگی تشویق می کند و از شادی هایی که زود گذر و نتیجه ناگوار در پی دارد پرهیز می دهد.
چهره های مردم در قیامت بر اساس کارهایی که در این جهان انجام داده اند، به شاد و غمگین تقسیم می شود.
سرود سوره
چه شوقی است امروز در قلبتان
که سایه فکنده است بر قلبتان
نگاه شما مانده بر این جهان
نگاهی نکردید بر آسمان
ندیدید آیات حق آشکار
ندیدید دست خدا را به کار
بریدید از فکر خود بال و پر
فرو مانده اید از جهان دگر
نه میلی شما راست در آخرت
نه کاری شما راست بر آخرت
شود چهره هایی در آن روز شاد
به پروردگارش نگاه اوفتاد
به لطفش رها گردد از رنج و غم
خدا شد نگهدارش از پیچ و خم
شود چهره هایی دگر هم عبوس
که بر آن چه کرده است دارد فسوس
غبار گناهان به قلبش نشست
همان بار سنگین که پشتش شکست
که سایه فکنده است بر قلبتان
نگاه شما مانده بر این جهان
نگاهی نکردید بر آسمان
ندیدید آیات حق آشکار
ندیدید دست خدا را به کار
بریدید از فکر خود بال و پر
فرو مانده اید از جهان دگر
نه میلی شما راست در آخرت
نه کاری شما راست بر آخرت
شود چهره هایی در آن روز شاد
به پروردگارش نگاه اوفتاد
به لطفش رها گردد از رنج و غم
خدا شد نگهدارش از پیچ و خم
شود چهره هایی دگر هم عبوس
که بر آن چه کرده است دارد فسوس
غبار گناهان به قلبش نشست
همان بار سنگین که پشتش شکست
نویسنده: مرتضی دانشمند
