سه «تاء» طلایی در فتح خرمشهرها

بیش از یکصدو هفتاد سال قبل میرزا تقی خان امیر کبیر در مذاکرات چهارجانبه روس، انگلستان، عثمانی و ایران بعد از چهار سال گفتگو پیمان دوم الرزنه الروم را امضا کرد، در این عهدنامه ایران قبول کرد که از ادعای خود در خصوص مناطق غربی(مندلی، نفتخانه و خانقین) دست بردارد و حاکمیت و تسلط دولت عثمانی را بر سلیمانیه به رسمیت بشناسد. در طرف مقابل دولت عثمانی متعهد شد حق کشتیرانی ایران بر «اروندرود» را بپذیرد، نماینده ایران در این قرارداد امیر کبیر بود، آن روزها امیر کبیر با سیاست و کیاست خود از خرمشهر دفاع کرد، و مانع اشتغال خرمشهر شد.[1] برخلاف توافق نامه برجام که با وجود اجرایی شدن تمام تعهدات ایرانی چیزی از طرف متعهدان آمریکایی  و غربی عاید ایران نشد.

سال های طولانی بعد از عهدنامه«الرزنه الروم» وقتی جمهوری اسلامی ایران به پیروزی رسید، دیکتاتور و جنایتکار مفلوک عراق، برخلاف تمام معاهدات بین المللی این چنین ادعا کرد که می خواهد تنها در مدت سه روز خرمشهر را تصرف نماید و هفت روزه به تهران برسد و در میدان آزادی به زبان عربی قادسیه دوم را به اعراب تبریک گوید، ولی به واسطه مقاومت، ایثار و جانفشانی جوانان دلیر ایران اسلامی این خواب پریشان تعبیر نشد و صدام حسین هشت سال پشت مرزهای ایران زمین گیر شد.  

بر اهل تحقیق پوشیده نیست که ایران اسلامی در مواجه با صدام حسین دیکتاتور و جنایت کار که تا دندان مسلح بود، حتی برای تهیه سیم خاردار هم مشکل داشت، ولی با این وجود ایران اسلامی در خود جوانانی را به همراه داشت که همانند کوه آهن، استوار، مقاوم و شجاع بودند و خود را مصداق روشن این عبارت از قرآن کریم کرده بودند: «وَ لِلْمُؤْمِنِینَ کَهْفاً وَ حِصْناً کُنْتَ کَالْجَبَلِ  الرَّاسِخِ  لَا تُحَرِّکُکَ الْعَوَاصِف؛[2] برای مؤمن سنگر و دژی وجود دارد، همانند کوه استوار و مقاوم، که بادهای سخت نمی توانند خلل به آن وارد کند.»، این بار ایران اسلامی در حمله یأجوج و مأجوج های طغیان گر و فساد[3] به جای بناکردن سدی آهنین در مقابل طغیانگری مفسدان عالم، مردان آهنینی را به میدان آورده بود که از کوه فولاد هم قوی بنیان تر بودند. جوانان ایران اسلامی در هشت سال جنگ مداوم با رژیم بعثی با عنصر مقاومت توانستند استکبار جهانی را از خود دورکنند و با همین عنصر خرمشهر را که چند صباحی در دست دژخیمان گرفتار شده بود باز ستانند.  

در فرهنگ قرآن با آیاتی مواجه می شویم که در خود درس های فراوانی دارند، بخصوص در آیه 75 سوره نساء [4] قومی که مورد هجوم و ظلم قرار گرفته و برای غلبه بر دشمن از خدای متعال طلب ولی و رهبر می نمایند؛  در جنگ تحمیلی نیز هنگامی که مورد هجوم قرار گرفت از دو عنصر مهم رهبری کارآمد و سربازان بصیر و ولایت مدار و غیور برخور دار بود. عامل مهمی که در کنار اعتقاد به یاری خدای متعال باعث پیروزی  شد. در واقع در جنگ تحمیلی یکی از مهمترین عوامل پیروزی و موفقیت در فتح خرمشهر و همچنین دفاع هشت ساله بهره مندی از روحیه غیرتمندی و ولایت مداری بود، آنها وقتی دیدند که سرزمین اسلامی آنان دست خوش تجاوز و حمله دژخیمان قرار گرفته و رهبری مسلمین امر کرده که «خرمشهر باید آزاد شود» غیرتمندانه به پاخواستند، و اجازه ندادند امر ولیشان بر زمین بماند.

از جمله مهمترین و با ارزش ترین عناصری که موجب پیروزی در جنگ تحمیلی و فتح خرمشهر شد، داشتن عنصر صبر، ایثار و مقاومت بود، یاران خمینی(ره) خود را مزیین به این آیه شریف کرده بودند: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا وَ اتَّقُوا اللَّهَ لَعَلَّکُمْ تُفْلِحُونَ؛[5] اى کسانى که ایمان آورده‏اید! (در برابر مشکلات و هوسها،) استقامت کنید! و در برابر دشمنان (نیز)، پایدار باشید و از مرزهاى خود، مراقبت کنید و از خدا بپرهیزید، شاید رستگار شوید!». عنصر مهمی که باعث فرود آمدن امدادهای غیبی برای مردم ایران اسلامی شده بود، سربازان خمینی(ره) به جای دفاع از منافع شخصی و رانت خواری و انباشته کردن دلارهای آمریکایی به فکر بذل جان و ایثار و مقاومت از میهن بودند. آنها نه تنها از مال و دارایی خود گذشتن، بلکه برای دفاع از آرمان های ناب اسلامی از جان نیز گذشتند.
برای نجات ایران اسلامی و اشغال نشدن خرمشهرها می بایست فرمول اقتصاد مقاومتی ملاک و معیار پیشرفت و رونق باشد، جامعه اسلامی به رونق تولید بها دهند و از خرید اجناس خارجی اجتناب ورزند و در مباحث فرهنگی تکیه و اعتمادی به اسنادی همچون2030 نداشته و تنها بر بن مایه های دینی و مذهبی خود تکیه داشته باشند.

هر چند با توفیق و لطف الهی بعد از ۵۷۸ روز اشغال خرمشهر به دست رژیم بعثی، در روز سوم خرداد 1361 خرمشهر آزاد شد، ولی سال ها بعد حضرت آیت الله خامنه ای در جمع جوانان از فتح خرمشهرهای جدید سخن به میان آورند: «جوان های عزیز! بچه‌های عزیز من! فردا مال شما است، آینده مالِ شما است؛ شما هستید که باید این تاریخ را با عزّتش محفوظ نگه دارید؛ شما هستید که این بارِ مسئولیت را بر دوش دارید؛ خرّمشهرها در پیش است؛ نه در میدان جنگ نظامی، بلکه در یک میدانی که از جنگ نظامی سخت‌تر است. البتّه ویرانی‌های جنگ نظامی را ندارد؛ به ‌عکس، آبادانی به‌دنبال دارد، امّا سختی‌اش بیشتر است. این‌که ما گفتیم اقتصاد مقاومتی، یعنی بخش اقتصادیِ این سیاستِ بزرگ و اساسی، مقاومت اقتصادی است.»[6]

مقام معظم رهبری در آن سال ها رمز موفقیت در فتح خرمشهر های پیش رو را بهره مندی از عنصر جهاد کبیر معرفی می فرمایند و بیان می دارند که در جنگ نامتقارنی که دشمن با تمام قوای خود به میدان آمده جوانان ما نیز در خود موفق به داشتن عناصر و نیروی هایی همچون توکل و ایمان، اعتماد به خدا، هستند ایشان در آن سال ها همه گان را متوجه یک جهاد خاص کردند به نام جهاد کبیر.[7] مقام معظم رهبری در تفسیر و تبیین جهاد کبیر این چنین بیان می دارند که این جهاد کبیر در واقع همان ایستادگی، مقاومت و عدم تبعیت از دشمن است. «تبعیّت نکردن در کجا؟ در میدان های مختلف؛ تبعیّت در میدان سیاست، در میدان اقتصاد، در میدان فرهنگ، در میدان هنر. در میدان های مختلف از دشمن تبعیّت نکن؛ این شد «جهاد کبیر». این تبعیّت نکردن آن‌قدر مهم است که خدای متعال پیغمبر خود را مکرّر به آن توصیه می کند.»

مقام معظم رهبری در همان سال ها بعد از تأکید بر آیات قرآن کریم مبنی بر عدم تبعیت از دشمن[8] لزوم داشتن بهره گیری از برنامه های اسلامی برای زندگی، لزوم بهره مندی از تلاش مضاعف در تمام عرصه های علمی، اقتصادی و فرهنگی همگان را به بهره گیری از عنصر تقوا و توکل بر خدای متعال دعوت می فرمایند. عناصر بسیار ارزشمندی که موجب می شود جامعه اسلامی به جای تکیه و اعتماد بر عناصر خارجی بر توان و داشته های خودی و اسلامی باور و تکیه داشته باشد. برای نجات ایران اسلامی و اشغال نشدن خرمشهرها می بایست فرمول اقتصاد مقاومتی ملاک و معیار پیشرفت و رونق باشد، جامعه اسلامی به رونق تولید بها دهند و از خرید اجناس خارجی اجتناب ورزند و در مباحث فرهنگی تکیه و اعتمادی به اسنادی همچون2030 نداشته و تنها بر بن مایه های دینی و مذهبی خود تکیه داشته باشند.
 
پی نوشت ها:
[1]. مرکز مطالعات و تحقیقات سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، خرمشهر در جنگ طولانی،  ص13.
[2]. ابن شهر آشوب مازندرانى‏ مناقب آل أبی طالب علیهم السلام (لابن شهرآشوب)، ج‏2، ص347.
[3].ر.ک:  انبیاء آیات 93-98.
[4]. نساء آیه 75. «وَ ما لَکُمْ لا تُقاتِلُونَ فی‏ سَبیلِ اللَّهِ وَ الْمُسْتَضْعَفینَ مِنَ الرِّجالِ وَ النِّساءِ وَ الْوِلْدانِ الَّذینَ یَقُولُونَ رَبَّنا أَخْرِجْنا مِنْ هذِهِ الْقَرْیَةِ الظَّالِمِ أَهْلُها وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ وَلِیًّا وَ اجْعَلْ لَنا مِنْ لَدُنْکَ نَصیراً؛ چرا در راه خدا، و (در راه) مردان و زنان و کودکانى که (به دست ستمگران) تضعیف شده ‏اند، پیکار نمى ‏کنید؟! همان افراد (ستمدیده‏اى) که مى‏ گویند: «پروردگارا! ما را از این شهر (مکه)، که اهلش ستمگرند، بیرون ببر! و از طرف خود، براى ما سرپرستى قرار ده! و از جانب خود، یار و یاورى براى ما تعیین فرما!»
[5]. آل‌عمران، آیه200.
[6]. 1395/03/03. بیانات در دانشگاه افسرى و تربیت پاسداری امام حسین علیه‌السلام
[7]. سوره فرقان، آیه 52. «فَلا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ جاهِدْهُمْ بِهِ جِهاداً کَبیراً؛ بنا بر این از کافران اطاعت مکن، و بوسیله آن [قرآن‏] با آنان جهاد بزرگى بنما!»
[8]. احزاب آیه 1-3«یا أَیُّهَا النَّبِیُّ اتَّقِ اللَّهَ وَ لا تُطِعِ الْکافِرینَ وَ الْمُنافِقینَ إِنَّ اللَّهَ کانَ عَلیماً حَکیماً، وَ اتَّبِعْ ما یُوحى‏ إِلَیْکَ مِنْ رَبِّکَ إِنَّ اللَّهَ کانَ بِما تَعْمَلُونَ خَبیراً، وَ تَوَکَّلْ عَلَى اللَّهِ وَ کَفى‏ بِاللَّهِ وَکیلاً،اى پیامبر! تقواى الهى پیشه کن و از کافران و منافقان اطاعت مکن که خداوند عالم و حکیم است.و از آنچه از سوى پروردگارت به تو وحى مى‏ شود پیروى کن که خداوند به آنچه انجام مى‏ دهید آگاه است. و بر خدا توکّل کن، و همین بس که خداوند حافظ و مدافع (انسان) باشد! »