سیره مبارک اهل بیت (علیهم السلام) نیز چنین بوده است. در منابع تاریخی و روایی این رخداد درس آموز از حضرت علی علیه السلام، نقل شده است: در روزهای نخست زندگی باسعادت و پربرکت حضرت علی و فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) ، رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) به دیدن ایشان رفتند و از احوال ایشان پرس وجو فرمودند. ایشان از دخترشان فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) پرسیدند: دخترم، چگونه ای و همسرت را چگونه بافتی؟» فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) چنین پاسخ دادند: «پدرجان، او بهترین همسر است».
همچنین نقل شده است: در یکی از همان روزها، وجود نازنین پیامبر گرامی اسلام به خانه آن دو عزیز رفتند و از حالشان جویا شدند. ایشان از حضرت علی پرسیدند: کیف وجدت أفلک؛ همسرت را چگونه یافتی؟
حضرت علی علیه السلام در پاسخ ایشان فرمودند: نعم العون على طاعة الله؛ همسرم بهترین یاورم در راه اطاعت و بندگی خداوند است. وقتی از دخترشان فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) درباره شوهرشان پرسیدند، پاسخ شنیدند: خیر بعل؛ «ایشان برای من بهترین شوهر است».
یکی دیگر از شیوه‌های ابراز محبت همسران، همنشینی آنان با یکدیگر است؛ به ویژه اگر مرد یا زن متوجه شود که همسرش وی را بر دیگران ترجیح داده و ساعتی را برای همنشینی با وی اختصاص داده است. عمق تأثیر مثبت این اقدام آمیخته با محبت بر شخصیت و روحیه همسر را زمانی در می یابیم که به این سخن حکیمانه پیامبر بزرگوار اسلام توجه کنیم. آن بزرگوار در این باره چنین فرموده اند: در پیشگاه خداوند، نشستن مرد در کنار همسرش از اعتکاف در مسجد من دوست داشتنی تر است».( عن النبی صلى الله علیه وسلم قال: جلوس المرء عند عیاله أحب إلى الله تعالى من اعتکاف فی مسجدی هذا )(1).نکته مهم در بیان حضرت على علیه السلام و گزارش ایشان از اوضاع زندگی خویش با همسر گرامی شان علل این است که ایشان با نشستن در کنار همسرشان به بهانه کمک به او در کار خانه، محبت و عشق و علاقه خویش را به ایشان ابراز کرده اند.ارزش و ثواب اعتکاف، بیتوته و عبادت در مسجد پیامبر در مدینه بسیار بالاست. آرزوی هر مؤمنی توفیق چنین افتخاری است. از سوی دیگر، اعتکاف یکی از با ارزش ترین عبادت هاست و نقل شده که رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) دهه پایانی ماه مبارک رمضان بستر خواب خویش را جمع می کردند و همه ده شب را در مسجد معتکف بودند.( عن أبی عبد الله قال: کان رسول الله : إذا کان العشر الأواخر اعتکف فی المسجد وضربت له قبة من شعر وشمر المؤزر وطوى فراشه...) (2).
حتی گفته اند سالی که جنگ بدر رخ داد، حضرت به سبب حضور در جنگ با مشرکان، به انجام اعتکاف موفق نشدند. به همین سبب، برای جبران آن سال بعد دو دهه از ماه مبارک رمضان را معتکف بودند. همه این رخدادها از ارزش والای این عبادت حکایت دارد و نشان می دهد که اعتکاف، آن هم در مسجدالنبی و عملی بسیار با ارزش و دارای ثواب فراوان است. رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) ابراز عشق و علاقه مرد به همسرش را چندان با اهمیت و ارزشمند دانسته اند که آن را با چنین عبادتی مقایسه فرموده و آن را از چنین عبادتی با ارزش تر و نزد خداوند محبوب تر دانسته اند. این برخورد دقیق و ظریف حضرت از توجه ایشان به نیازهای عاطفی زن و مرد، به ویژه زنان نشان دارد؛ نیازی که باید به گونه ای درست و کامل ارضا شود. شکی نیست که اگر مرد یا زن بخشی از اوقات شبانه روز خویش را به این کار اختصاص دهد و در کنار همسرش بنشیند؛ با او هم صحبت شود؛ به سخنانش گوش فرا دهد؛ از وی دلجویی کند؛ و از هم نشینی با او لذت ببرد، به خوبی به این نیاز طبیعی و فطری اش پاسخ می دهد و او را نیز عاشق و دلداده خویش می کند.
همچنین از رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) نقل شده است که فرمودند: «مردی که لقمه در دهان همسرش می گذارد، دارای اجر و ثواب است».( إن الرجل لیؤجر فی رفع اللقمة الى فم امراته )(3).
ما معتقدیم که انسانی ترین و عاشقانه ترین ارتباط زناشویی را رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) و اهل بیت (علیهم السلام) بالا با همسرانشان داشته اند. زندگی فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) و امیر مؤمنان (علیه السلام) نمونه‌ای گویا و ارزشمند برای همه زوجها و الگویی با ارزش برای روابط زناشویی است. داستانهای بسیاری در این زمینه از زندگی پر افتخار آن بزرگواران در تاریخ ثبت شده است.
امیر مؤمنان (علیه السلام) گوشه ای از زندگی باطراوت و پرنشاطشان با فاطمه الزهراء (سلام الله علیها) را چنین گزارش کرده اند: رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) بر ما وارد شدند، درحالی که فاطمه کنار دیگ خوراک پزی نشسته و سرگرم آشپزی بودند. من نیز کنار ایشان در حال پاک کردن عدس بودم. حضرت رو به من کردند و فرمودند: «ای اباالحسن» عرض کردم: «بله، ای رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم)». فرمودند: «از من بشنو و من از خود چیزی نمی گویم، مگر آنچه پروردگارم امر کند. هر مردی به همسرش در خانه کمک کند، خداوند به اندازه موهای بدنش یک سال عبادت برایش منظور خواهد کرد؛ برابر با یک سال عبادتی که همه روزهایش را روزه باشد و همه شبهایش را به تهجد و اقامه نماز سرگرم باشد. همچنین خداوند به او معادل پاداشی که به پیامبران بردبار چون حضرت داوود، حضرت یعقوب و حضرت عیسی علم عطا فرموده است، خواهد داد...».
عن على علیه السلام قال: دخل علینا رسول الله وفاطمة جالسة عند القدر وأنا أنقى العدس. قال : یا أبا الحسن! قلت: لبیک یا رسول الله! قال استمع منى وما أقول إلا من أمر ربی. ما من رجل یعین امرأته فی بیتها إلا کان له بکل شعرة على بدنه عبادة سنة صیام نهارا وقیام لیلها وأعطاه الله من الثواب مثل ما أعطاه الصابر داود النبی ویعقوب وعیسی. یا على من کان فی خدمة العیال فی البیت ولم یأنف کتب الله اسمه فی دیوان الشهداء وکتب له بکل یوم ولیلة ثواب ألف شهید وکتب له بکل قدم ثواب حجة وعمرة وأعطاه الله بکل عرق فی جسده مدینة فی الجنة. یا على ساعة فی خدمة البیت خیر من عبادة ألف سنة وألف حجة وألف عمرة وخیر من عتق ألف رقبة وألف غزوة وألف مریض عاده وألف جمعة وألف جائع یشبعهم وألف عار وألف فرس یوجهه فی سبیل الله وخیر له من ألف دینار یتصدق بها على المساکین وخیر له من أن یقرأ التوراة والإنجیل والزبور والفرقان ومن ألف أسیر فأعتقهم (4).
نکته مهم در بیان حضرت على علیه السلام و گزارش ایشان از اوضاع زندگی خویش با همسر گرامی شان علل این است که ایشان با نشستن در کنار همسرشان به بهانه کمک به او در کار خانه، محبت و عشق و علاقه خویش را به ایشان ابراز کرده اند. رسول خدا نیز با دیدن این منظره خوشایند و ابراز عشق و علاقه حضرت علی به همسرشان ، پاداش ها و اجرهای معنوی بی شماری را از آن اقدام شایسته ایشان دانسته اند و آن را در شمار برترین عبادتها آورده اند. نکته مهم دیگر آنکه، خداوند بنا بر ویژگی ها، توانمندیها و نیازهایی که در بشر نهاده است، از وی انتظار پرستش و عبادت دارد. انسانی که علاقه ای ویژه به جنس مخالف، به ویژه همسرش دارد، با نشستن در کنار او لذتی دوچندان به دست می آورد. از سوی دیگر، به بیان رسول خدا (صلی الله علیه وآله وسلم) این عمل از برترین عبادت هاست. حال اگر انسان مؤمن و موحدی چنین کاری انجام دهد، از ابعاد گوناگون لذات مادی و معنوی آن بهره مند شده و از همه مهم تر، رضای خداوند را نیز به دست آورده است.
پی‌نوشت‌ها:
- ابوالحسین مسعودبن عیسی ورام بن ابی فراس نیشابوری، تنبیه الخواطر (مجموعة ورام) ، ج ۲، ص ۱۲۱
- محمد بن یعقوب الکلینی الرازی، الکافی، ج 4، ص ۱۷۵
- مولی محسن فیض کاشانی، المحجة البیضاء، ج۳، ص۷۰
- تاج الدین شعیری، جامع الأخبار، ص ۱۰۲؛ محمدباقر مجلسی، بحار الأنوار، ج ۱۰، ص ۱۳۲
منبع: همسران شایسته، اسد الله طوسی، چاپ اول، مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(رحمه الله)، قم ۱۳۹۱
