کوفه در عصر ظهور (2)
گسترهِ پایتخت دولت کریمه
اما از نظر گسترهِ زمانی، بر اساس روایات اهلبیت عمر دنیا یکصد هزار سال است، که بیست هزار سال آن مربوط به دشمنان اهلبیت و هشتاد هزار سال آن مربوط به خاندان عصمت و طهارت است.۴۴
اهل تحقیق معتقد هستند که منظور از این حدیث بیان نسبت حکومت حقهِ اهلبیت در مقایسه با کل عمر کرهِ زمین است، یعنی هشتاد درصد از کل عمر جهان مربوط به این خاندان و بیست درصد دیگر مربوط به دیگران است.
روایاتی که مدت رجعت رسول اکرم(ص) را پنجاه هزار سال،۴۵ امیر مؤ‌منان(ع) را چهل و چهار هزار سال،۴۶ و امام حسین(ع) را چهل هزار سال تعیین می‌کنند،۴۷ گواه بیان فوق می‌باشند.
آیا به جز کوفه پایتختی سراغ داریم که دوران پایتختی آن به بلندای هشتاد درصد عمر جهان باشد.
نخستین کسی که در کوفه رحل اقامت افکنده، بر جهان هستی فرمانروایی می‌کند، خورشید جهان افروز امامت، کعبهِ مقصود و قبلهِ موعود جهان خلقت، واپسین حجت حضرت احدیت، آخرین مصلح و منجی جهان بشریت، وجود اقدس حضرت بقیه الله (روحی و ارواح العالمین لتراب مقدمه الفدا) می‌باشد، که به مدت سیصد و نه سال حکومت می‌کند.۴۸
در واپسین روزهای عمر شریف حضرت بقیه‌الله(عج) سالار شهیدان حضرت اباعبدالله الحسین (ع) با هفتاد و پنج هزار نفر از شیعیان۴۹ و هفتاد تن از شهدای کربلا رجعت می‌کند۵۰ و مدت فرمانروایی اش به قدری طول می‌کشد که ابروهایش روی دیدگان‌اش می‌افتد.۵۱
با توجه به اعتقاد قطعی ما، که معصوم را جز معصوم غسل نمی‌دهد، در احادیث فراوانی تصریح شده که غسل و کفن و دفن حضرت ولی عصر(عج) توسط امام حسین(ع) انجام خواهد شد.۵۲
آنگاه مولای پرواپیشگان امیرمؤ‌منان (صلوات الله علیه) رجعت نموده، به مدت چهل و چهار هزار سال فرمانروایی می‌کند.۵۳
از روایات فراوانی استفاده می‌شود که رجعت رسول اکرم(ص) هم زمان با دوران فرمانروایی امیرمؤ‌منان(ع) خواهد بود.۵۴
روی این بیان فرمانروایی پیشوایان معصوم در دوران رجعت ده‌ها هزار سال به طول خواهد انجامید، از این رهگذر گسترهِ زمانی پایتختی کوفه به بلندای آفتاب بوده، هشتاد درصد عمر جهان را فرا خواهد گرفت.
گسترهِ مکانی کوفه
سلمان فارسی و حذیفه بن یمان، پس از فتح مداین به دنبال محل مناسبی بودند که به سبک شهرسازی نوین بنیاد گردد و مرکزی برای استقرار سپاه باشد.
هنگامی که سلمان و حذیفه به سرزمین کوفه آمدند و دیرها را دیدند، آنجا را پسندیدند، دست به دعا برداشتند و عرض کردند: ای خدای زمین و آسمان، ای خدای باد و باران، ای خدای اختران فروزان، ای خدای خشکی‌ها و دریاها... این کوفه را برای ما مبارک بگردان و آن جا را محل آسایش و آرامش قرار بده.۵۶
به دنبال صلاح دید سلمان و حذیفه، اهالی مداین، از محرم هفده ه . دسته دسته به سوی کوفه کوچ کردند و قبایل دیگر از اقطار و اکناف در کوفه گرد آمدند و شهرسازی کوفه به صورت مدرن آغاز گردید.
نخستین بنایی که با نقشه و برنامه در کوفه تأسیس گردید، مسجد اعظم کوفه بود که به صورت مربّع بنیاد گردید.۵۷ آنگاه قصر (دارالاماره)، بازارها و محل بیت المال در مقابل محراب مسجد ساخته شد.۵۸
مسجد کوفه نخست برای چهل هزار نفر ساخته شد، سپس برای شصت هزار نفر توسعه یافت.۵۹
شهر کوفه به سرعت توسعه یافت و مساحت آن به پانزده کیلومتر در نُه کیلومتر رسید.۶۰
مولای متقیان در تاریخ دوازده رجب سی و شش ه . وارد کوفه شده، آن جا را به عنوان مقرّ حکومت و پایتخت خلافت خود برگزید۶۱ و بدین سان دوران شکوفایی و شهرت جهانی آن آغاز گردید و شمار ساکنان آن به یک میلیون نفر رسید.۶۲
هنگامی که آن دست نیرومند الهی از آستین غیبت بیرون آمده، حکومت واحد جهانی را بر اساس عدالت و آزادی بنیاد نهاده، کوفه را به عنوان پایتخت دولت کریمه قرار دهد، قطر آن به ۵۴ میل (در حدود ۱۱۰ کیلومتر) خواهد رسید.۶۳
روزی امیرمؤ‌منان(صلوات الله علیه) با جمعی از اصحاب وارد حیره شد، با دست مبارک‌اش به سوی کوفه و حیره اشاره نمود و فرمود:
لَتَصِلَن هذِهِ بِهذِهِ؛۶۴
بی تردید این دو شهر به یک دیگر خواهد پیوست.
امام صادق(ع) در این رابطه فرمود:
اِذا قَامَ قائِمُ آل محمدٍ(ع) بَنی فی ظهِر الکوفَهِ مَسجِداً لَهُ اَلفُ بابٍ، و اتّصَلَت بُیُوتُ اَهلِ الکوفَهِ بِنهری کربَلا؛۶۵
چون قائم آل محمد(ع) قیام کند، در پشت کوفه (نجف اشرف) مسجدی بنیاد می‌نهد که دارای هزار درب می‌باشد و خانه‌های اهل کوفه به دو نهر کربلا متصل می‌شود.
و در حدیث دیگری فرمود: چون قائم‌ما قیام کند، زمین به نور پروردگارش روشن گردد... در ظهر کوفه مسجدی بنیاد نهد که برای آن هزار در باشد، و خانه‌های کوفه به حیره و رود کربلا متّصل گردد.
امام باقر(ع) در همین رابطه می‌فرماید:
هنگامی که دومین جمعه فرا می‌رسد، مردم عرضه می‌دارند: ای فرزند رسول خدا نماز در پشت سر شما، همانند نماز در پشت سر رسول خدا(ص) می‌باشد و مسجد گنجایش ما را ندارد.
حضرت ولی عصر(عج) چاره‌اندیشی می‌کند، به سوی نجف اشرف حرکت نموده، مسجدی را پی‌ریزی می‌کند که هزار درب داشته، همگان را در خود جای دهد.۶۷
این حدیث با سند دیگری نیز با اندک تفاوتی در تعبیر، از آن حضرت روایت شده است.۶۸
شهر کوفه در اوایل تأسیس شامل هشتاد هزار خانهِ مسکونی بود، که پنجاه هزار از آنها، از آنِ دو قبیلهِ ربیعه و مضر، بیست و چهار هزار از آنها برای دیگر قبایل و شش هزار از آنها اختصاص به یمنی‌ها داشت،۶۹ ولی چون به صورت پایتخت دولت کریمه درآید، همهِ مؤ‌منان در آن گرد آیند، چنانکه در احادیث فراوان به آن تصریح شده است:
۱ - یَأتی عَلَی الناسِ زَمانٌ لایَکُونُ المؤ‌منُ اِلا بِالکوفهِ او یحنُّ اِلیها؛۷۰
برای مردمان روزی فرا می‌رسد که هیچ مؤ‌منی نباشد، جز این که در کوفه باشد و یا دلش به سوی آن پر کشد.
۲ - حَتی یَأتیَ زمانٌ لایبقی مؤ‌منٌ الا بِها او یحنُّ الیها؛۷۱
تا روزی فرا رسد که همهِ مؤ‌منان در آن باشند و یا به سوی آن پر کشند.
۳ - اِذا دَخَلَ القائِمُ الکوفَهَ، لَم یَبقَ مؤ‌مِنٌ اِلا وَ هُوَ بِها اَو یَجیءُ اِلَیها؛۷۲
هنگامی که قائم(عج) وارد کوفه شود، هیچ مؤ‌منی نمی‌ماند، جز این که در آن جا باشد و یا به سوی آن عزیمت نماید.
۴ - اِذا قامَ القائِمُ وَ دَخَلَ الکوفَهَ لَم یَبقَ مُؤ‌منٌ اِلاّ وَ هُوَ بِها؛۷۳
چون قائم(ع) قیام کند و وارد کوفه شود، هیچ مؤ‌منی نمی‌ماند، جز این که در آنجا قرار بگیرد.
۵ - لا تَقُومُ الساعَهُ حَتّی یَجتَمِعَ کُلُّ مُؤ‌مِنٍ بِالکوفَهِ؛۷۴
قیامت برپا نشود جز این که همهِ مؤ‌منان در کوفه گرد آیند.
با توجه به آمار انسانها، و طول مدت حکومت حقه و گسترهِ حکومت آن حضرت به شرق و غرب جهان، گرد آمدن همهِ مؤ‌منان در پایتخت، از وسعت شکوهمند بی‌نظیر و بیرون از حدّ تصوّر شهر کوفه در عصر ظهور حکایت می‌کند.
امام باقر(ع) در این رابطه می‌فرماید:
اِن القائِمَ یملکُ ثلاثمائهٍ وَ تِسعَ سنینَ، کَما لَبثَ اَهلُ الکَهفِ فی کَهفِهِم، یَملاُِ الا‌رضَ عَدلاً و قِسطاً، کَما مُلئَت ظُلماً وَ جَوراً، وَ یَفتَحُ اللهُ لَهُ شَرقَ الارضِ و غَربَها؛۷۵
قائم(ع) سیصد و نُه سال فرمانروایی می‌کند، همان مقدار که اصحاب کهف در کهف درنگ کردند، زمین را پر از عدل و داد کند، آن گونه که پر از ظلم و ستم شده است. خداوند شرق و غرب جهان را برای او فتح می‌کند.
برای توجیه امکان گرد آمدن همهِ مؤ‌منان در کوفه احتمالاتی هست، که با ذکر دو مقدمهِ کوتاه به برخی از آنها اشاره می‌شود:
۱ - به طوری که در روایات فراوان آمده بسیاری از مردمان پیش از ظهور حضرت ولی عصر (ارواحناه فداه) به وسیلهِ جنگ، سیل، طوفان، زلزله، طاعون، وبا و دیگر بلاهای زمینی و آسمانی از بین می‌روند.۷۶
۲ - دیگر کشورها از بین نمی‌روند، بلکه با دست حضرت بقیه الله(عج) گشوده شده، توسط فرستاده‌های آن حضرت اداره می‌شوند.
برای ادارهِ هر کشوری یکی از یاران‌اش را می‌فرستد و می‌فرماید:
عَهدُکَ فی کَفِّکَ وَ اعَمل بماتَری؛۷۷
پیمان تو در کف دست تست، هر چه [در آن] ببینی به آن عمل کن.
پس از این دو مقدمهِ کوتاه عرض می‌کنیم:
۱ - شاید در هنگامهِ ظهور تعداد مؤ‌منان از چند صد میلیون افزون‌تر نباشد و ادارهِ آنها در یک شهر و خدمت رسانی به آنها با امکانات مدرن آن روز، ممکن باشد.
۲ - شاید منظور از مؤ‌منان، مؤ‌منان خالص باشد و دیگر باورداران در دیگر مناطق تحت فرمان یاران اداره شوند.
۳ - شاید شهرها و شهرک‌های فراوانی در گرداگرد کوفه ساخته شوند و مؤ‌منان در امّ القرای آن شهرها، که همان کوفه باشد و دیگر شهرک‌های تابعه ساکن باشند.
با توجه به حکومت جهانی آن حضرت و گسترهِ زمانی آن، و طول عمر مردم در عصر ظهور، که تا هزار تن از فرزندان خود را درک می‌کنند،۷۸ گسترهِ پایتخت چنین حکومت جهان شمول از محدودهِ تفکرات ما بیرون است. به امید روزی که حکومت واحد جهانی بر اساس عدالت و آزادی در پهن دشت گیتی بنیاد گردد، همهِ خوانندگان گرامی و عموم شیعیان شیفته و دلسوخته، آن روزگار همایون را با چشم خود ببینند و گسترهِ شکوهمند آن را مشاهده کنند.
پي نوشت :
۴۴. الایقاظ من الهجعه، ص ۳۳۹؛ مختصر البصائر، ص ۲۱۲.
۴۵. تفسیر البرهان، ج ۱۰، ص ۵۵؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۰۴؛ الایقاظ من الهجعه، ص ۳۳۸؛ منتخب الانوار المضیئه، ص ۲۰۲؛ الرّجعه، استرآبادی، ص ۳۳؛ مختصر البصائر، ص ۴۹.
۴۶. همان.
۴۷. تفسیر برهان، ج ۲، ص ۴۰۸؛ رجعت یا دولت کریمهِ اهلبیت، ص ۱۹۰.
۴۸. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۹۰؛ گزیدهِ کفایه المهتدی، ص ۳۰۵.
۴۹. تفسیر البرهان، ج ۸، ص ۴۳۹؛ بحارالانوار، ج ۵۳، ص ۱۰۶؛ الرجعه، ص ۱۸۸.
۵۰. الکافی، ج ۸، ص ۱۷۵؛ تفسیر العیّاشی، ج ۳، ص ۳۷.
۵۱. مختصر البصائر، ص ۲۹؛ تفسیر البرهان، ج ۷، ص ۳۷۶؛ الرجعه، ص ۶۱.
۵۲. الکافی، ج ۸، ص ۱۷۵؛ تفسیر البرهان، ج ۶، ص ۵۱؛ حلیه الابرار، ج ۵، ص ۴۲۴؛ تفسیر العیاشی، ج ۳ ص ۳۷؛ تفسیر الصافی، ج ۴، ص ۳۸۸؛ مختصر البصائر، ص ۴۸؛ الرجعه، ص ۹۲.
۵۳. منتخب الانوار المضیئه، ص ۲۰۲؛ الایقاظ من الهجعه، ص ۳۳۸.
۵۴. تفسیر البرهان، ج ۱۰، ص ۵۵؛ بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۰۴.
۵۵. به نامهای:حرقه، ام‌عمرو، و سلسله [تاریخ طبری، ج ۳، ص ۱۴۶].
۵۶. تاریخ الطبری، ج ۳، ص ۱۴۶، حوادث سال ۱۷ ه . .
۵۷. همان، ص ۱۴۸.
۵۸. همان، ص ۱۴۹.
۵۹. معجم البلدان، ج ۴، ص ۴۹۱.
۶۰. دائره المعارف الاسلامیه الشیعیه، ج ۱۰، ص ۳۶.
۶۱. وقعه صفین، ص ۳.
۶۲. به نقل مرحوم آیه‌الله سید محمد شیرازی.
۶۳. بحار الانوار، ج ۵۳، ص ۱۲.
۶۴. تهذیب الاحکام، ج ۳، ص ۲۵۳؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۷۴.
۶۵. الارشاد، ج۲، ص ۳۸۰؛ اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۷؛ منتخب الانوار المضیئه، ص ۱۹۰؛ گزیدهِ کفایه المهتدی، ص ۳۰۴؛ الصراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۵۱.
۶۶. غیبت طوسی، ص ۴۶۸؛ اثبات الهداه، ج ۳، ص ۵۱۵؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ۳۳۰.
۶۷. همان.
۶۸. الارشاد، ج ۲ ص ۳۸۰؛ اعلام الوری، ج ۲، ص ۲۸۷.
۶۹. معجم البلدان، ج ۴، ص ۴۹۲.
۷۰. دلائل الامامه، ص ۴۶۳؛ نوادر المعجزات، ص ۱۹۸.
۷۱. رجال الکشّی، ص ۲۴؛ بحارالانوار، ج ۲۲، ص ۳۸۹.
۷۲. غیبت طوسی، ص ۴۵۵؛ اثبات الهداه، ج ۳، ص ۵۱۴؛ الانوار المضیئه، ص ۱۹۰؛ الخرائج و الجرائح، ج ۳، ص ۱۱۵۹؛ بحارالانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰.
۷۳. بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۸۵.
۷۴. غیبت طوسی، ص ۴۵۱؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۳۳۰.
۷۵. غیبت طوسی، ص ۴۷۴؛ دلائل الامامه، ص ۴۵۶؛ اثبات الهداه، ج ۳، ص ۵۱۶؛ بحار الانوار، ج ۵۲، ص ۲۹۱.
۷۶. الفتن مروزی، ج ۲، ص ۶۱۲؛ الملاحم ابن المنادی، ص ۱۱۲، الفتن و الملاحم، ص ۵۶؛ معجم الملاحم و الفتن، ج ۴،ص ۲۹۱.
۷۷. دلائل الامامه، ص ۴۶۷؛ اثبات الهداه، ج ۳ ص ۵۷۳.
۷۸. الارشاد، ج ۲، ص ۳۸۱؛ غیبت طوسی، ص ۴۶۸؛ اثبات الهداه، ج ۳، ص ۵۱۵؛ کشف الغمه، ج ۲، ص ۴۶۵؛ الصراط المستقیم، ج ۲، ص ۲۵۳.
/س
