راهکارهای تقویت هویت ملی در فضای مجازی
مقاله حاضر از منظری مخاطب شناختی، در گام اول به دنبال تشریح اقتضائات مخاطبان در مواجهه با وجوه هویتی، حیات شناختی و برساختی فضای مجازی
دوشنبه، 4 آذر 1398
تخمین زمان مطالعه:
موارد بیشتر برای شما
تبیین ویژگیهای مخاطب شناختی نسل جوان، در مواجهه با نسل جدید رسانهها و سیاستگذاری متناسب با مناسبات متقابل در فضای مجازی، با این رویکرد است که بدون شناخت طرفینی از اقتضائات هویتی از یکسو و الزامات ارتباطی از دیگر سو، نمی توان یک سیاستگذاری فعال و ثمربخش داشت. از همین رو با توصیف وجوه برساختی فضای مجازی بر هویت مخاطب و احصای اهم ویژگی های آن، آغاز و با ذکر ملاحظات سیاستگذارانه - که کمتر تاکنون شناخته و با ملاحظه شده است به پایان می یابد، تا با رویکردی استقرایی و اکتشافی و از منابع کتابخانهای و ادبیات نظری متناسب، به جمع بندی مناسب در باب سیاست گذاری فعال و آینده پژوهانه دست یابد.
مقاله حاضر از منظری مخاطب شناختی، در گام اول به دنبال تشریح اقتضائات مخاطبان در مواجهه با وجوه هویتی، حیات شناختی و برساختی فضای مجازی - و آنچه در اصطلاح خاص بدان «زندگی دوم» اطلاق می شود - ، است؛ از این رو، به احصای اهم زمینه های شناختی با محوریت هویت، اشاره می شود. در این بخش، موارد ذیل مورد تدقیق و تعمیق قرار می گیرند:
١- هویت (غلبه هویت مجازی بر هویت حقیقی و تبعات آن)، ۲- خداگونگی، ٣- خود آفرینی، ۴- جهان آفرینی (خلق جهان موازی): خروج از محدودیت های عالم ماده، ۵- محو مفهوم زمان و مکان، ۶- غلبه مجاز بر حقیقت، ۷- القای نسبیت و برساختگی ذهنی (نسبت میان حقیقت و مجاز)، ۸- مسأله، مشغله و دغدغه آفرینی، ۹- آفرینش سبک زندگی: غلبه عین (غیر عینی) بر ذهن (ذهنی).
گام دوم، پس از تشریح تبعات شناختی بر شکل گیری خصوصیات هویتی مخاطب، از منظری سیاست گذارانه به آسیب شناسی پارادایم های ارتباطات توسعه پرداخته و الزامات رویکرد مواجهه فعال را به جای منظری انفعالی و صرفا آسیب شناختی، گوشزد می کند. در این بخش، نیز برای تبیین الزامات مواجهه فعال و فوق فعال سیاست گذارانه و از منظر نظریه پردازی بومی، به جای رویکرد انفعالی، به نه محور زیر اشاره می رود:
١- رویکرد ایجابی (به جای سلبی)، ۲- کار کرد قرآن در تصویرسازی و تصورپردازی از آرمانشهر بهشت و خلود در جهنم، ۳- عدم کفاف نظریه پردازی های رایج در باب فضای بومی، ۴- مخاطب شناسی (مخاطب سازی فضای مدرن رسانه ای، ۵- فرایند انتقال نیازها به یکدیگر، ۶- تغییر مفهوم و ماهیت تربیت در زندگی دوم، ۷- تطورات پارادایم های ارتباطات توسعه، ۸- سواد رسانه ای، ۹- سرگرم آموزی .
امروزه در اثر تشدید فرایند جهانی شدن و پیوستگیهای بین المللی، فضای مجازی و فن آوریهای نوین اطلاعاتی تا حد زیادی گسترش یافته و ایده شهروندی سنتی نیز به شیوه های گوناگونی تحت تأثیر قرار گرفته است. از سوی دیگر، به دلیل تغییرات سیاسی و اجتماعی، نقش تعیین کننده هویت ملی در جامعه سیاسی کنونی در حال گسترش است. از این رو، بسیاری از مؤلفه های قدرت ملی نظیر همبستگی، کیفیت سرمایه اجتماعی، میزان اقتدار، امنیت و ثبات سیاسی، تابعی از انسجام فکری و گفتمانی کنشگران فعال در مورد ماهیت و چیستی انگاره شهروندی به عنوان مفهومی سیاسی - حقوقی است. بر این اساس، دولت مدرن قادر است با بهره گیری از ویژگیهای چند رشته ای، راه حل یاب و هنجاری علوم سیاست گذاری، زمینه های اقدام در عرصه نوین فضای مجازی را در چارچوب اداره مردمی خردمندانه و حکمرانی خوب پدید آورد. شکل گیری حوزه مطالعاتی سیاست گذاری هویتی، می تواند پاسخی علمی، منطقی و مدبرانه به نیازهای جدید عرصه هویت در جامعه ما باشد. از این دیدگاه، تدوین، اجرا و ارزیابی سیاست گذاری هویتی مناسب، شهروندان را به مشارکت کنندگان فعال، آگاه و مسئول تبدیل کرده و بر نهادینه شدن ابعاد مردم سالارانه نظام های سیاسی می افزاید. چنین امری - که مستلزم نگاه به «مردم» به منزله مهم ترین عنصر سازنده هویت ملی است . عمق، وسعت و قدرت بیشتری به سیاست های هویتی می بخشد و اثربخشی و کارایی آن را تضمین می نماید. همچنین، اعمال موفقیت آمیز طراحی ارزش ها، اهداف و سیاستهای هویتی واقع بینانه و عقلانی، ظرفیت سازی و کار آمدی بیش تر نظام سیاسی را موجب گردیده و بر مقبولیت و مشروعیت آن می افزاید.
منبع: فضای مجازی و هویت، دکتر شقایق حیدری، انتشارات تمدن ایرانی، چاپ دوم، تهران، 1394
مقالات مرتبط
ابعاد و ویژگیهای فضای مجازی
سنجش هویت ملی در عصر ارتباطات
نقش هویت ایرانیان در فضای مجازی
خانواده ایرانی و فضای مجازی
ارسال نظر
با تشکر، نظر شما پس از بررسی و تایید در سایت قرار خواهد گرفت.
متاسفانه در برقراری ارتباط خطایی رخ داده. لطفاً دوباره تلاش کنید.
تازه های مقالات
نحوه کاشت و نگهداری از گل ربوتیا: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل سنبل: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از ختمی چینی گلسرخی (خیری): آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل نیلوفر: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل سرخس بوستون: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل مریم: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل استاپیلیا: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گیاه کاکتوس: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
روش جلوگیری از خراب شدن باتری ماشین در تابستان
نحوه برخورد صحیح با همسر در جمع چگونه است؟
بیشترین بازدید هفته
آیا استحمام در زمان آبله مرغان خطرناک است؟
زنگ اشغال برای برخی تماس گیرندگان
نحوه خواندن نماز والدین
دعا برای ختم به خیر شدن امور و گشایش مسائل
نماز استغاثه امام زمان (عج) را چگونه بخوانیم؟
اقدامات مهم و اورژانسی پس از چنگ زدن گربه
طریقه خواندن نماز شکسته و نیت آن
وجود خلط یا مخاط شفاف در مدفوع
نحوه فعال کردن سرویس پیام چند رسانهای (MMS) همراه اول
لیست کاملی از خدایان و الهههای یونانی
موارد بیشتر برای شما
نحوه کاشت و نگهداری از کاج مطبق: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
نحوه کاشت و نگهداری از گل موسی در گهواره: آبیاری، نور، خاک، تکثیر و...
روضه امام جعفر صادق علیهالسلام/مهدی رسولی
قاصدکی خبر داد که موقعه وصاله/مهدی رسولی
آتش گرفته باز زبونه/نریمان پناهی
یه زائر جامونده و تنها/میثم مطیعی
شده غرق غم، دل هر عاشق/میثم مطیعی
چشام مثه ابر بهاره/جواد مقدم
میسوزه خونه ی من همه کاشونه ی من/مجتبی رمضانی
اگر که سینه زنم من ، اگر شده دلم عاشق/جواد مقدم
روضه امام جعفر صادق علیهالسلام/مجتبی رمضانی
یه داغه،یه درده، که انگاری مثه باد خزونه/سید مهدی حسینی
تبریک روز معلم به همهی معلمان عزیزمان
«خط دیدار» معلمان
«پنجره»ای به دیدار معلمان