آیا می‌دانید طبع شیر چیست؟

شیر یکی از منابع باارزش و اصلی در هرم غذایی است و بدن انسان پس از گروه غلات، میوه و سبزیجات به این منبع غذایی نیاز دارد. به پیشنهاد متخصصان تغدیه انسان باید حداقل یک و نیم واحد و به طور متوسط ۴ واحد از شیر و لبنیات استفاده کند (منظور از هر واحد ۲۴۰ سی سی است که معادل یک لیوان شیر، یک لیوان ماست، دو لیوان دوغ و ۴۵ گرم پنیر است). بنابراین خیلی خوب است که با شناخت طبع شیر و خواص انواع شیر تغذیه متناسب با طبع خود داشته باشیم.

طبع شیر چیست؟

شیر ۳ جزء دارد. جزء اول را مائیت می‌گویند که جزء آبی شیر است. این قسمت طبیعتش سرد و‌ تر است. جزء بعدی دُهنیت است که چربی شیر محسوب می‌شود و طبع گرم و خشک دارد. جُبنیت جزء سوم شیر است که طبعش سرد و خشک است و به عبارتی همان جزئی است که با آن پنیر تهیه می‌شود. اینکه یک شیر چه طبعی داشته باشد بستگی به این دارد که نسبت این اجزا در آن به چه صورت باشد.

طبع شیر گاو معتدل است؛ البته اگر گاوی که از آن شیر می‌دوشند یک گاو محلی و این شیر خالص باشد. چون فقط این نوع شیر است که هر سه جزء را به حد اعتدال و تساوی دارد. هر چه چربی این شیر را بیشتر بگیرند گرمی آن کمتر می‌شود. شیر‌های کارخانه‌ای هم کاملا سرد هستند، چون چربی‌شان گرفته شده و خوردن‌شان به افراد بلغمی یا دارای غلبه بلغم توصیه نمی‌شود.

شیر گاومیش و شیر شتر طبع‌شان کاملا گرم است.

شیر گوسفند از نظر جزء دهنیت و جنبیت یعنی چربی و قسمت پنیری از شیر گاو غنی‌تر است؛ بنابراین شیر غلیظی محسوب می‌شود و طبعش معتدل است.

طبع شیر بز و شیر الاغ کاملا سرد است. البته شیر بز بسته به خوراکش می‌تواند حتی معتدل هم باشد. این شیر جزء آبی بیشتری دارد و نسبت به شیر گاو لطیف‌تر است.

چه شیری بخوریم؟

از بین این حیوانات آن حیوانی که مدت زمان حاملگی‌اش به مدت زمان حاملگی انسان نزدیک‌تر است شیر مناسب‌تری برای نوشیدن انسان تولید می‌کند؛ بنابراین شیر گاو و گاومیش برای نوشیدن به عنوان غذا (و البته دارو) مناسب هستند. اما شیر‌های دیگر در طب سنتی برای خواص دارویی‌شان مورد توجه قرار می‌گیرند و خوردن‌شان در شرایط خاصی تجویز می‌شود. پس تنها شیری که می‌توانید بدون نظر طبیب مصرف کنید همین شیر گاو و گاو‌میش است. خصوصا که طبع شیر گاو و گاو‌میش معتدل است و هم برای انسان‌های سوداوی و بلغمی مناسب است هم برای انسان‌های دموی و صفراوی. افرادی که طبع‌شان گرم است می‌توانند در صورت تمایل شیر‌شان را با شکر یا قند شیرین کنند، اما افرادی که طبع‌شان سرد است بهتر است که شیر را با عسل، پودر زنجبیل یا خرما بخورند.

خواص شیر از نظر طب سنتی چیست؟

سوداوی‌ها و صفراوی‌ها به خاطر خشک بودن طبع‌شان بیشتر به خوردن شیر تشویق می‌شوند. بسیاری از مشکلات این طبع‌ها با شیر رفع می‌شود. چون شیر تامین‌کننده یک رطوبت ماندگار برای بدن است (یعنی مثل آب نیست که یک رطوبت آنی ایجاد می‌کند).

مثلا بدخوابی یا بی‌خوابی از خشکی مغز حاصل می‌شود. شما می‌بینید که حتی در طب مدرن هم برای افراد بدخواب نوشیدن یک لیوان شیر گرم قبل از خواب توصیه می‌کنند.

یکی از راهکار‌های مقابله با اثرات آلودگی هوا بر بروی بدن، مصرف شیر است، چون شیر نوعی پادزهر است. اصلا در گذشته هم برای افراد مسموم، شیر تجویز می‌کردند.

شیر باعث افزایش دفع و پاکسازی روده و سیستم گوارشی می‌شود.

شیر تازه مقوی، چاق‌کننده و رشد‌دهنده است. چون رطوبت دارد و رطوبت هم ایجاد حجم می‌کند. به همین خاطر است که برای اطفال، افراد در حال رشد، افراد بیمار، افراد مسن و زنان باردار خوردن شیر یا غذا‌هایی که با شیر طبخ می‌شود مثل فرنی، حریره، حلیم شیر و شیر برنج توصیه می‌شود.

مصرف مداوم شیر و عسل چهره را بسیار خوش‌رنگ می‌کند.

مصرف شیر در مردان به افزایش قدرت جنسی‌شان کمک می‌کند (این خاصیت شیر کاملا بستگی به جزء آبی آن دارد. شیر مرطوب است لذا منجر به افزایش تولید مایع منی در بدن مرد می‌شود).

وسواسی‌ها باید شیر زیاد بخورند، چون رطوبت مغز‌شان پایین آمده و ادامه این روند خشکی مغز منجر به ریزبینی و بدبینی‌های بیشتر می‌شود.

مصرف شیر به حل مشکل شوره سر یا خارش سر کمک می‌کند. افرادی که از مشکلات خشکی پوست سر رنج می‌برند می‌توانند علاوه بر نوشیدن شیر محلی برای موهای‌شان ماسک مو‌هایی درست کنند که در ترکیباتش از شیر استفاده شده است.

شیر را چگونه و چه زمان مصرف کنیم؟

همانطور که می‌دانید شیر محلی را باید جوشاند. در مورد زمان جوشاندن شیر سخنان ضد و نقیض بسیاری وجود دارد. طبق تفکر سنتی شیر را ۲۰ دقیقه می‌جوشانند. یعنی پس از جوش آمدن شیر باید اجازه دهید شیر ۲۰ دقیقه بجوشد. اما یک تفکر دیگر وجود دارد که می‌گویند این کار بسیاری از خواص شیر را از بین می‌برد و برای کشته شدن تمام میکروب‌های شیر ۲-۳ دقیقه جوشیدن کافی است به شرط اینکه از اول تا آخر که شیر روی گاز است مدام هم بخورد تا حرارت به همه نقاط آن منتقل شود. روش‌های بسیار دیگری هم برای پاستوریزه کردن شیر در خانه وجود دارد که از حوصله این مطلب خارج است.

بهترین زمان مصرف شیر وقتی است که هوا تاریک شده باشد و خورشید غروب کرده باشد. بهترین حالت نوشیدن شیر هم نوشیدن آن به صورت گرم است نه سرد. شیر سرد مخصوصا برای کسانی که دستگاه گوارش و معده‌شان سرد شده ایجاد دل درد و نفخ می‌کند.

منبع: سایت ستاره