زخم دهان چیست؟
زخم دهان معمولاً زخم‌های گرد و سفید مایل به زرد رنگ می‌باشد که با یک هاله قرمز رنگ احاطه شده است. زخم‌های دهان معمولاً در داخل لب‌ها دیده شده و خیلی از مواقع نیز روی زبان ظاهر می‌شوند.با اینکه معمولاً زخم‌های دهانی جدی گرفته نمی‌شوند ولی می‌توانند دردناک باشند. اغلب در حین مصرف غذا یا نوشیدن آب در افراد بزرگسال و در نوزادان در زمان شیر خوردن، فرد یا کودک دچار احساس سوزش و یا درد می‌شود. با این حال، هرچند این زخم‌ها ممکن است برای کودکان دردناک باشند اما خطرناک نیستند و معمولاً خودبه‌خود خوب می‌شوند.2
علت بروز زخم دهان در نوزادان چیست؟
به یاد داشته باشید که زخم‌های دهان نوزادان ناشی از رشد و تکثیر ویروس تبخال در بدن آن‌ها است. مهم‌ترین علل بروز زخم‌های دهان نوزادان عبارتند از:جالب است بدانید که این نوع ویروس‌ها می‌تواند از طریق یک بوسه ساده هم به وجود آید.
همچنین، زخم‌هایی با عنوان زخم‌های سینه‌ای وجود دارد که توسط نوعی ویروس، تروما یا بروز استرس در بدن کودکان به وجود می‌آید.1
نشانه‌های آفت دهان کودکان
وسطِ این زخم‌های کوچک، سفید و دورشان قرمز است.اندازهٔ آفت دهان معمولا کمتر از ۶ میلی‌متر است.
درون لب و پشت گونه‌ها ایجاد می‌شوند.
این زخم‌ها بسیار دردناک هستند؛ حتی گاهی بدون آنکه چیزی بخوریم.
معمولا در هر نوبت یک آفت به وجود می‌آید؛ گاهی‌اوقات هم ۲ یا ۳ آفت.
تب یا نشانهٔ دیگری ندارد.3
چه زمانی باید برای درمان آفت دهان نوزاد به پزشک مراجعه کنیم؟
- وزن نگرفتن نوزادان: در صورتی که کودک در حال از دست دادن وزن است.- در صورتی که نوزاد تب و احساس بی حالی می‌کند.
- مشاهده ضایعات پوستی در دیگر قسمت‌های بدن
- اگر در ادرار یا مدفوع نوزاد خون مشاهده شود.
- در صورتی که احتمال هر نوع عفونت دهانی نظیر تبخال دهان در کودکان یا عفونت قارچی مثل برفک دهان نوزادان وجود دارد.4
چرا نوزادان به زخم‌های دهان مبتلا می‌شوند؟
چند دلیل وجود دارد که منجر به بروز زخم دهان در نوزادان می‌شود. در ادامه این مقاله، به تعدادی از این دلایل نگاهی انداخته شده است که مهم‌ترین آن‌ها عبارتند از:خستگی زیاد یا تحریک شدن بیش از حد بدن کودک بر اثر عوامل ناراحت کننده می‌تواند سیستم ایمنی بدن او را سرکوب نموده و او را مستعد ابتلا به زخم دهان بکند.
جویدن مواد غذایی سفت یا خوردن غذاها و مایعات در حال جوش نیز علت دیگر بروز زخم دهان در کودکان است.
همچنین، اگر روند مسواک زدن فرزند شما غیر اصولی و بیش از حد محکم باشد، به بافت نرم داخل دهان او آسیب رسانده و زخم دهان را به وجود خواهد آورد.
ایجاد جراحت در داخل دهان به وسیله هر نوع جسم خارجی نیز باعث ایجاد زخم دهان در کودکان می‌شود.
وجود اضطراب یا استرس بالا در کودکان.
زخم‌های دهانی که در بدن نوزادان ایجاد می‌شود، به همان شکل ممکن است در بزرگ‌سالان نیز دیده شود. با این حال، لازم است بدانید که اگر در بدن کودکی این مشکل در عرض چند روز پس از باز شدن زخم‌ها درمان نشود، می‌تواند باعث مبتلا شدن او به مشکل کم‌خونی شود.1
درمان زخم دهان در نوزادان و کودکان
خیلی وقت‌ها، زخم‌های دهانی خود به خود درمان می‌شوند و نیازی به مداخله یا درمان ندارند.اگر زخم دهان کودک شما بیشتر از دو الی سه روز طول کشیده است و یا دوباره ظاهر شده است، می‌توانید برای اطمینان خاطر با پزشک مشورت کنید.
معمولاً پزشک برای زخم‌های دهان کودک، دهانشویه‌های ضد باکتریایی خاصی را پیشنهاد می‌دهد که رشد باکتریایی را در این قسمت کاهش می‌دهد و باعث درمان زخم دهان می‌شود. ممکن است پزشک داروهای خاصی را نیز تجویز کند که به طور مستقیم با یک پارچه پنبه‌ای روی زخم مالیده می‌شوند.
در مورد نوزادان بهتر است به اندازه کافی شیر به نوزاد داده شود و یا اگر نوزاد توانایی خوردن مایعات و یا غذاهای دیگر را هم دارد، به او مایعات دهید تا بدنش دچار کم آبی نشود.
در صورتی که زخم دهان ناشی از یک بیماری ویروسی باشد، هیچ درمان ضد ویروسی برای این بیماری توصیه نمی‌شود.
در مورد کودکان بزرگتر، کودک خود را ترغیب کنید که به میزان زیادی مایعات بنوشد.
بهتر است تا زمانی که تب برطرف شود و و زخم‌های دهانی ترمیم شود کودک به مدرسه یا مهد کودک نرود.1
رژیم غذایی مایع و نرم
فرزند خود را مجبور به نوشیدن مایعات کافی کنید. هدف از این کار این است که آب بدن او حفظ شود. مایعات سرد، میلک‌شیک‌ها، بستنی یخی، یخ‌دربهشت و شربت‌ها، همگی انتخاب‌های خوبی هستند.غذاهای نرمی مانند ماکارونی و پنیر به او بدهید. سیب زمینی، غلات با شیر و بستنی هم انتخاب‌های خوبی هستند.
از مصرف غذاهایی که باید جویده شوند پرهیز کنید. مرکبات، غذاهای نمکین و پُرادویه مصرف نکنید.
توجه: در چنین شرایطی، مصرف مایعات، مهم‌تر از خوردن غذاهای سفت است.
بهتر است دیگر در شیشه به نوزادان غذا ندهید. مایعات را با فنجان، قاشق یا سرنگ به او بخورانید. دلیلش این است که نوک مکیدنی شیشه شیر ممکن است درد او را بیشتر کند.3
موارد خطرناک آفت دهان کودکان
گاهی‌اوقات آفت دهان کودکان به وضعیت اورژانسی تبدیل می‌شود. اگر دیدید کودک حرکت نکرده یا آن‌قدر ضعیف است که نمی‌تواند بایستد، به اورژانس اطلاع دهید.اگر این نشانه‌ها را دیدید، فورا با پزشک تماس بگیرید:
مواد شیمیایی در دهان، ممکن است باعث زخم شوند.
مشکوک بودن به کم‌آبی. اگر کودک بیش از ۸ ساعت است که ادرار نکرده، ادرارش سیاه است، یا دهانش خیلی خشک است و اشکی ندارد.
اگر فرزندتان خیلی ضعیف و بیمار به نظر می‌رسد.
اگر فکر می‌کنید فرزندتان باید معاینه شود و مشکل حاد است.3
چگونه می‌توان خطر مبتلا شدن کودکان به زخم دهان را کاهش داد؟
در ابتدا، لازم است بدانید که مادران به طور کامل نمی‌توانند از مبتلا شدن کودک خود به زخم‌های دهان جلوگیری کنند. با این حال، آن‌ها می‌توانند با انجام برخی اقدامات ساده احتمال ظهور دوباره زخم‌ها در داخل دهان فرزند خود تا حدودی کاهش دهند. مهم‌ترین این اقدامات عبارتند از:اطمینان حاصل کنید که شیرتان برای تغذیه کودک کافی است.
کودک باید روال منظم خواب را دنبال نموده و از مشکل بی‌خوابی و بد خواب شدن دور نگه داشته شود.
همچنین، اطمینان حاصل کنید که فرزند کوچک شما به هیچ نوع استرس یا اضطرابی مبتلا نباشد.
علاوه بر این موارد، لازم است کودکان بزرگتر در طول روز از مواد غذایی جامد به مقدار کافی استفاده کنند.
در نهایت، فراموش نکنید که کاهش مصرف مواد غذایی اسیدی مانند گیلاس، آناناس، توت فرنگی و میوه‌های سیتریکی در کاهش بروز زخم‌های دهان کودکان بسیار مؤثر است.
اگر فکر می‌کنید که با گذشت زمان، زخم‌های موجود در دهان فرزند شما بدتر می‌شود، حتماً وضعیت او را به پزشک متخصص اطفال اطلاع دهید. همچنین، به عنوان یک مادر با عمل کردن به روشهای درمانی توصیه شده از جانب دکتر، برای برخورد زخم دهان فرزند خود با او همکاری نموده و روند درمان را بهبود ببخشید.1
پینوشتها
1.www.mamanam.com
2.www.parsine.com
3.www.chetor.com
4.www.niniban.com
