چهاردهم خرداد سال ۱۳۶۸ مصادف است با ارتحال رهبر کبیر انقلاب اسلامی، امام خمینی قدس‌الله‌نفسه‌الزکیه کسانی که آن روز و ایام قبل و بعدازآن تا تشییع تاریخی و بی‌نظیر امام راحل را درک و دیده‌اند به‌خوبی نشانه‌های عشق و ارادت پاک مردم در سراسر جهان به‌ویژه مردم مؤمن کشورمان به آن عزیز سفرکرده را به یاد دارند؛ مصیبت‌زدگانی که به معنای واقعی در فراق رهبر خویش می‌سوختند و جلوه‌هایی ماندگار از ارادت ناب مردم به رهبر و مقتدای خویش را رقم زدند.
شناخت شخصیت ممتاز امام خمینی قدس‌سره و ویژگی‌های کم‌نظیر ایشان که باعث شد تا بزرگترین انقلاب عصر حاضر را رقم زند و باعث تغییر معادلات جهانی شود و محاسبات بلوک شرق و غرب را برهم زند، از مهم‌ترین مباحث سازنده و الگوساز برای همه انسان‌ها به‌ویژه جوانان عزیز می‌باشد. این شناخت باعث می‌شود تا علاوه بر الگوگیری از شخصیتی کامل و خودساخته که جهانیان بر عظمت او لب به تحسین برداشته‌اند، آگاهی از ماهیت انقلاب اسلامی و نظام انقلابی را برای نسل‌های گوناگون به ارمغان آورد که یکی از وظائف دوستداران انقلاب اسلامی، انتقال و شناساندن شخصیت جامع و جهانیِ بنیان‌گذار جمهوری اسلامی و معانی و مفاهیم مرتبط با انقلاب اسلامی است.
از همین رو به مناسبت سالروز رحلت امام خمینی(ره) خبرنگار راسخون با حجت‌الاسلام دکتر علی ذوعلم معاون وزیر آموزش و پرورش و رئیس سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی گفتگویی را انجام داده است.
راسخون: ازنظر شما مهم‌ترین مؤلفه‌های خط امام خمینی(ره) چیست؟
مهم‌ترین مؤلفه خط امام رضوان‌الله تعالی تأکید بر اسلام ناب محمدی به‌عنوان یک مکتب جامع و رهایی‌بخش و تمدن ساز است. اسلام ناب محمدی به‌عنوان راهنمای زندگی بشر است که این ظرفیت همچنان وجود دارد.یکی از عناصر اساسی و اولین محور خط امام خمینی(ره) رسالت اجتماعی و سیاسی یک مسلمان و یک جامعه اسلامی در برابر جامعه خود و در برابر جامعه جهانی و درهم‌آمیختگی دین و سیاست و ضرورت حاکمیت ارزش‌ها و اسوه و روانی احکام دینی در عرصه سیاست و جامعه است. این مسئله یکی از عناصر اساسی اسلامی است امام خمینی(ره) به‌عنوان اسلام ناب محمدی معرفی می‌کند.
عدالت از محورهای مهم خط امام خمینی(ره)
عنصر دیگر ضرورت استقرار عدالت در عصر سیاسی، اقتصادی و اجتماعی است. در خط امام خمینی(ره) عدالت‌خواهی و عدالت پذیری و تلاش برای گسترش عدالت از دیگر محورهای اساسی می‌باشد.دین و حق حاکمیت مردم در جامعه که یک حق الهی و خدادادی است و کسی نمی تواند این مسئله را از آن‌ها سلب کند از مبناهای مهم امام خمینی(ره) در پایه‌گذاری انقلاب اسلامی بوده است.
دفاع از محرومان و مستضعفان
نکته دیگر دفاع از مستضعفان و محرومان است که از محورهای اساسی و پررنگ خط امام خمینی(ره) به شمار می‌رود.محور دیگری که باید روی آن تأکید کرد بحث آزادی است البته آزادی‌های مشروع؛ از منظر امام خمینی(ره) آزادی یک عنصر بسیار مهم است، بخصوص آزادی در عرصه اندیشه و تبادل نظر فکری و ارتقا فرهنگی جامعه بسیار مهم است.
مسئولان تحت تأثیر القائات و خطوط غربی قرار نگیرند
عنصر دیگر بحث استقلال به معنی عدم وابستگی به قدرت‌های بزرگ است. امت اسلام و جامعه باید منافع خود را بر منافع سلطه گران ترجیح دهند. مسئولان جامعه باید به دنبال پیشرفت و تعالی جامعه باشند و تحت تأثیر القائات و خطوط ترسیم‌شده نظام سرمایه‌داری غربی و نظام سلطه جهانی قرار نگیرد و مستقل از آن‌ها باید آزادانه اهداف ملی را دنبال کنند.همه این عناصری که گفته شد بر مبنای همان نگرش معرفتی امام رضوان الله تعالی به اسلام و مبتنی بر یک معرفت عمیق از مکتب قرآن و اهل‌بیت است که خودبه‌خود در فرایند تحقق این مؤلفه‌ها و عناصر بحث تکلیف گرایی، اخلاق‌مداری و توجه به عالم ماورای طبیعی هم مورد توجه قرار می‌گیرد. این مسئله در دیدگاه امام(ره) یک محور بنیادی و اندیشه‌ای است.
امام خمینی(ره) این خطوط را هم در بیانات و هم در عمل و رفتار خود نشان داده و مبانی نظام جمهوری اسلامی را بر همین پایه‌ها استوار کرده است.
در آستانه سی و دومین سال رحلت امام می‌بینیم که این خطوط همچنان در کانون توجه انقلاب اسلامی قرار دارد و توسط رهبر حکیم و فرزانه دنبال می‌شود. همچنین جامعه ما هم در این سه دهه بعد از رحلت امام وفادارانه و با یک روحیه جهادی و انقلابی بر همین محورها پایبند بوده و از آن‌ها حمایت کرده‌اند.
ریزش‌ها و رویش‌ها در هر مکتبی وجود دارد
راسخون: برخی از افراد در ابتدای مسیر امام خمینی(ره) در کنار امام قرار داشتند اما به مرور زمان از امام دور شدند و از خطوط امام فاصله گرفتند. به نظر شما دلیل این موضوع چیست؟
در هر نهضتی مسئله ریزش و رویش مطرح است و ممکن است کسانی از نظر پیمودن خط امام در اوایل همراه امام بوده باشند ولی در ادامه فاصله گرفته باشند و کسانی هم باشند که از خط امام فاصله داشته اند اما به مرور زمان به خط امام نزدیک شده اند.راسخون: بعد از رحلت امام خمینی(ره) خطوط بدلی خط امام به دلایل مختلف بسیار شد به نظر شما راه تشخیص خط امام اصلی از نسخه بدلی خط امام چگونه است؟
این مسئله خیلی کار مشکلی نیست. اگر کسی با صدق و طهارت درونی به شناخت خط امام خمینی(ره) بپردازد قطعاً می‌تواند به این تشخیص برسد و اگر غرض‌های غیر الهی کنار گذاشته شود، خودخواهی‌ها و مقام‌پرستی‌ها و انگیزه‌های گوناگون مادی در هر طیف و گروهی کاهش پیدا کند خودبه‌خود این تقرب و تشخیص خط امام عمیق‌تر حاصل خواهد شد.مهم این است که در عمل بحث تکلیف گرایی و اصالت دادن به تکلیف شرعی به معنای عمیق و گسترده در مبارزه با استکبار، عدالت‌خواهی و مقابله با تبعیض و فساد در عمل گروه‌های مختلف تبلور پیدا کند هم زمینه‌ساز بسط و رشد خط امام خواهد بود و هم تشخیص خط امام اصلی از نسخه بدلی آسان‌تر می‌شود.
