سپسیس چیست؟

سپسیس یک بیماری تهدیدکننده زندگی است که در اثر واکنش بدن شما به عفونت ایجاد می شود.

سیستم ایمنی بدن شما را از بسیاری از بیماری ها و عفونت ها محافظت می کند، اما همچنین ممکن است در پاسخ به یک عفونت بیش از حد کاهش یابد.

سپسیس هنگامی ایجاد می شود که مواد شیمیایی سیستم ایمنی بدن برای مبارزه با عفونت وارد جریان خون شود و باعث ایجاد التهاب در کل بدن شود.

موارد شدید سپسیس می تواند منجر به شوک سپتیک شود که یک اورژانس پزشکی است.

طبق این آمار، سالانه بیش از 1.5 میلیون مورد ابتلا به سپسیس وجود دارد.

علائم بیماری سپسیس چیست؟

سه مرحله از سپسیس وجود دارد: سپسیس، سپسیس شدید و شوک سپتیک.

سپسیس می تواند در حالی رخ دهد که شما هنوز در بیمارستان در حال بهبودی از یک بیماری هستید، اما همیشه اینگونه نیست.

در صورت بروز هر یک از علائم زیر، مراقبت فوری پزشکی ضروری است. هرچه زودتر به دنبال معالجه باشید، احتمال زنده ماندن بیشتر می شود.

علائم بیماری سپسیس شامل موارد زیر است:

• تب بالا (38ºC) و یا یک درجه حرارت زیر (36ºC)

• ضربان قلب بیش از 90 ضربان در دقیقه

• تنفس بالاتر از 20 تنفس در دقیقه

• عفونت احتمالی یا تأیید شده

قبل از اینکه پزشک بتواند بیماری سپسیس را تشخیص دهد ، باید دو مورد از این علائم را داشته باشید.

سپسیس شدید

هنگام نارسایی اندام، سپسیس شدید رخ می دهد. برای تشخیص بیماری سپسیس شدید باید یک یا چند علامت زیر را داشته باشید:

• تغییر رنگ تکه هایی از پوست

• کاهش ادرار

• تغییر در توانایی ذهنی

• کاهش پلاکت

• مشکلات تنفسی

• عملکرد غیر طبیعی قلب

• لرز به دلیل افت دمای بدن

• غش کردن

• ضعف شدید. 1

چه کسانی به سپسیس مبتلا می‌شوند؟

این بیماری در بین افراد مسن، مبتلایان به بیماری‌های مزمن مانند دیابت یا سرطان، افراد دارای سیستم ایمنی ضعیف و نوزادان کمتر از سه ماه شایع‌تر است.

مبتلایان به سپسیس، باید در بیمارستان بستری شوند و تحت درمان مناسب قرار گیرند.

نحوه ابتلا به سپسیس

این بیماری مسری نیست؛ هنگامی‌که عفونتی در پوست، ریه‌ها یا مجاری ادراری گسترش یافته و باعث واکنش شدید سیستم ایمنی بدن و در نتیجه اختلال در عملکرد سایر اندام‌ها یا دستگاه‌ها شود، بیماری رخ می‌دهد، اما موضوع قابل توجه اینکه اکثر عفونت‌ها به سپسیس منجر نمی‌شود.

سپسیس و بارداری

بیماری سپسیس ممکن است به ندرت در هنگام بارداری یا مدت کوتاهی پس از آن رخ دهد.

عفونت‌ از طریق باکتری‌های رشد یافته در دوران بارداری یا هنگام زایمان، سزارین یا سقط جنین ایجاد می‌شود.

سپسیس ناشی از زخم و سوختگی

افراد از طریق زخم، جراحت یا سوختگی بیشتر به این بیماری مبتلا می‌شوند؛ پارگی پوست، راه نفوذ باکتری‌ها به داخل بدن است.

سوختگی‌ های وسیع نیز می‌ تواند عملکرد سیستم ایمنی بدن را مختل کند. در بیشتر مواقع بریدگی یا زخم، باعث ابتلا به سپسیس نمی‌ شود.

بدن افراد معمولاً با درمان‌های پزشکی می‌تواند خود را ترمیم کند.

شوک سپتیک یا عفونی

شدیدترین مرحله سپسیس، شوک سپتیک است که در آن عملکرد سیستم قلب و گردش خون به‌تدریج مختل شده و فشار خون افت می‌کند.

این امر سرعت جریان خون را به تمام اندام‌ها کند و عملکرد آن‌ها را ضعیف می‌ کند.

در صورت ابتلا به شوک سپتیک افراد باید دربیمارستان تحت مراقبت‌های شبانه‌روزی قرار گیرند. 2

عوارض بیماری سپسیس

بیماری سپسیس می تواند جریان خون ورودی به اندام های بدن از قبیل مغز، قلب و کلیه را کاهش دهد.

سپسیس شدید عوارضی از جمله موارد زیر را خواهد داشت:

1) سندرم درد تنفسی حاد

بیماری سپسیس مانع از رسیدن اکسیژن به ریه ها و خون خواهد شد، که خطر ابتلا به آسیب های ریوی دائمی را در پی دارد.

2) شوک سپتیک

بیماری سپسیس می تواند فشار خون در بدن را کاهش دهد. سمومی که توسط این باکتری ها منتشر می شوند فشار خون را کاهش خواهند داد و به بافت های بدن آسیب می رسانند و همچنین موجب آسیب به اندام ها می شوند.

3) اختلال در ارگان های بدن

در موارد شدید، بیماری سپسیس می تواند منجر به اختلال در چندین عضو بدن همچون ریه ها، کلیه ها و نارسایی های کبدی شود.

تشخیص این بیماری

به منظور تشخیص بیماری سپسیس، پزشک ابتدا علائم و سابقه پزشکی بیمار را بررسی می کند.

برخی از علائم همچون تب، فشار خون پایین و مشکلات تنفسی ممکن است به خاطر عوامل دیگری اتفاق افتاده باشند.

که به همین دلیل تشخیص دقیق در این مرحله مشکل خواهد بود. پزشک آزمایشات زیر را به منظور تشخیص بیماری سپسیس تجویز می کند:

1) آزمایش خون

نمونه خونی از بیمار برای شناسایی شواهدی از قبیل عفونت، عدم تعادل الکترولیت، سطح بالای آنزیم های خاص و مشکلات لخته شدن خون، گرفته شده و مورد آزمایش قرار می گیرد. همچنین، سطح پروتئین منفعل C به منظور شناسایی علائم التهاب بررسی می شود.

2) آزمایش ادرار

نمونه ادرار از بیمار گرفته می شود و به منظور تشخیص علائم عفونت ادراری مورد آزمایش قرار می گیرد. همچنین ممکن است پزشک آزمایش کشت ادارار را هم به منظور شناسایی عامل عفونت تجویز کند.

3) آزمایش پرو کالسی تونین (Procalcitonin) یا (PCT)

این تست، یک آزمایش به منظور تایید عفونت لوزالمعده است. افزایش سطح پرو کالسی تونین (نوعی هورمون خاص) در خون نشان دهنده وجود عفونت ناشی از باکتری خواهد بود.

4) عکس برداری

این امکان وجود دارد که پزشک به منظور تایید علت اصلی بیماری یکی از آزمایش های زیر را تجویز کند.

اشعه ایکس

تصویر برداری از قفسه سینه به کمک اشعه ایکس به تشخیص دقیق مشکلات ریوی کمک خواهد کرد.

سنوگرافی

به منظور بررسی وجود عفونت در کیسه صفرا و تخمدان ها، سنوگرافی تجویز می شود.

سی تی اسکن

برای عکس برداری مقطعی از اندام های داخلی مانند آپاندیس و پانکراس، سی تی اسکن تجویز انجام می شود.

ام آر آی

برای عکس برداری از بافت های نرم بدن از ام آر آی هم استفاده می شود. البته تصاویر گرفته شده با این روش دارای کیفیت و دقت بالاتری هستند.

درمان بیماری سپسیس

درمان بیماری سپسیس به مکان عفونت، علت اصلی ابتلا به بیماری و سطح آسیب بافتی ناشی از آن، بستگی دارد.

روش های درمانی شامل موارد زیر هستند:

1) داروها

در اغلب موارد بیماری سپسیس، بیمار نیاز به بستری شدن در بیمارستان دارد و باید آنتی بیوتیک های درون رگی قوی تزریق شود.

اگر بعد از تزریق آنتی بیوتیک به بیمار فشار خون همچنان پایین بود، پزشک دارویی برای انقباض رگ های خونی و بالا بردن فشار خون تجویز می کند.

2) سایر مداخلات درمانی

علاوه بر آنتی بیوتیک ها، استفاده از دستگاه تنفس مصنوعی به منظور تقویت و حمایت از ریه ها انجام می شود.

همچنین اگر کلیه ها نتوانند به خوبی خون را تصفیه کنند، پزشک دیالیز کلیوی را تجویز خواهد کرد.