هورمون های شادی آور حقیقت علمی یا باوری اشتباه؟
تحقیقاتی که در زمینه علوم اعصاب و روانپزشکی انجام شده است نشان می‌دهد که شادی با تغییراتی در مغز و سیستم عصبی انسان همراه است. اما برخلاف باور عموم این تغییرات مرتبط با هورمون‌ها نیست بلکه به نورون‌ها (سلول‌های عصبی) و نوع انتقال دهنده عصبی که آزاد می‌کنند مربوط می‌شود.انتقال دهنده‌های عصبی که می‌توانند در شادی مؤثر باشند سروتونین، نوراپی نفرین و دوپامین هستند. به همین دلیل اکثر داروهایی که برای مقابله با افسردگی تجویز می‌شوند تغییراتی در سیستم تولید سروتونین ایجاد می‌کنند و با افزایش این ماده سعی دارند تا چرخه غمگینی و ناراحتی را در هم بشکنند.1
سروتونین، شادی بخش
این هورمون از هیپوتالاموس ترشح می شود و به هورمون شادی معروف است. سروتونین مسئول انتقال اطلاعات در مغز است، کیفیت خواب ما دستش است و اثر آرام بخش دارد.سروتونین خلق و خو را تنظیم می کند، از افسردگی پیشگیری می کند، فشار خون را تنظیم می کند، نقش مهمی در تنظیم چرخه قاعدگی در زنان دارد و باعث می شود احساس شادی کنید. کمبود این هورمون باعث بی خوابی، اختلالات خلق و خو، احساس غم، افسردگی، رفتار پرخاشگرانه و اختلالات خوردن می شود.
برای افزایش سطح سروتونین روزی 30 تا 45 دقیقه ورزش کنید، غذاهای غنی از کربوهیدارت بخورید، به طور منظم در معرض نور خورشید قرار بگیرد، به اندازه کافی بخوابید، مواد غذایی حاوی ویتامین ب را فراموش نکنید. ویتامین ب در غلات و حبوبات، انواع مغزها و جوانه ها وجود دارد.2
دوپامین، هورمون هوشیاری
هورمونی است که انسان را از لحاظ ذهنی هوشیار نگه می دارد. دوپامین از سلول های مغز و نخاع ترشح می شود. وقتی صحنه ای در یک فیلم شما را خوشحال می کند یا از دیدن منظره ای لذت می برید، هورمون دوپامین در بدن شما آزاد می شود. کمبود این هورمون موجب عدم تمرکز، عدم توجه، بدخوابی، تنبلی و بدخلقی می شود.افرادی که در طول روز به میزان زیاد قهوه یا نوشیدنی های انرژی زا می خورند از سطح دوپامین کمتری برخوردار هستند. برای افزایش سطح دوپامین، قبل از رفتن به رختخواب، اتاق خواب را بررسی کنید تا چیزی موجب اختلال در خواب تان نشود. می توانید قبل از خواب از دمنونش بادرنجبویه برای آرامش استفاده کنید.
دوپامین را می توان با خوردن غذاهای سرشار از پروتیین افزایش داد. خوردن میوه هایی مثل موز را فراموش نکنید. به طور منظم در معرض نور خورشید قرار بگیرید. غذاهای سرشار از آنتی اکسیدان را نیز در وعده های غذایی خود جای دهید.2
ملاتونین، ساعت بدن
هورمون ضدپیری است و به عنوان ساعت بدن شناخته می شود. ملاتونین از غده پینه آل ترشح می شود. این هورمون خواب شبانه را تنظیم می کند. اگر سیگاری هستید و شب ها نمی خوابید، احتمالا از کمبود این هورمون رنج می برید. به هم خوردن دوره روز و شب، ترشح ملاتونین را شدیدا تحت تاثیر قرار می دهد. بهتر است شب ها زیاد سراغ لپ تاپ و تبلت نروید و در رختخواب از گوشی های هوشمند استفاده نکنید.بمباران اطلاعات در ساعاتی که به خواب نیاز دارید، مغز را به طور مصنوعی تحریک و اذیت می کند. علاوه بر این بر بینایی نیز تاثیر می گذارد. برای افزایش سطح ملاتونین، دو ساعت قبل از خواب با ابزار تکنولوژی خداحافظی کنید. سعی کنید زندگی منظمی داشته باشید؛ برای مثال هر شب در ساعت مشخصی شام بخورد و به رختخواب بروید.
در اتاقی که تهویه مناسبی دارد بخوابید. سعی کنید از سبزیجات و غذاهای سرشار از پروتیین استفاده کنید و این دو را همراه هم مصرف کنید. جسم و جان تان را در معرض هوای تازه قرار دهید.2
اندروفین، ضددرد
هورمونی که مانع درد است، از اضطراب جلوگیری می کند و به عنوان آرامبخش عمل می کند. اندروفین از غدد مخاطی و هیپوتالاموس ترشح می شود. این هورمون کمک می کند احساس مثبتی به زندگی داشته باشید. اندروفین یکی از مسکن های طبیعی بدن است.برای افزایش سطح اندروفین، حتما ورزش کنید. نیاز نیست به ورزش های سنگین روی بیاورید. 30 دقیقه پیاده روی در روز به افزایش این هورمون در بدن شما کمک شایان توجهی می کند.
عرق کردن نیز به آزادشدن این هورمون کمک می کند. حمام بخار و سونا موجب عرق کردن و شل شدن عضلات می شود و استرس را از شما دور می کند. مصرف غذاهای تند را نیز فراموش نکنید. فلفل یکی از مواد غذایی عالی محسوب می شود. غذاهای تند در تماس با گیرنده های روی زبان، سیگنال هایی مشابه با سیگنال های درد به مغز می فرستند که باعث آزاد شدن اندروفین در بدن می شود. اگر به طب سوزنی دسترسی دارید، می توانید آن را امتحان کنید.2
اکسی توسین، هورمون عشق
هورمونی که با عنوان هورمون عشق شناخته می شود. اکسی توسین در هیپوتالاموس ساخته شده و بعد به غده هیپوفیز منتقل می شود. این هورمون آدم ها را کنار هم نگه می دارد، اعضای خانواده را به هم نزدیک می کند، عشق را بین زوجین و والدین و فرزندان افزایش می دهد.در دوران بارداری و شیردهی، هورمون اکسی توسین در بدن زنان ترشح شده و باعث ارتباط عمیق تر آنها با نوزادشان می شود. اکسی توسین استرس را کاهش می دهد و تعاملات اجتماعی را افزایش می دهد.
این هورمون حامی قلب در مقابل انواع استرس هاست. برای افزایش سطح اکسی توسین، وقتی بیشتری را با دوستان، اعضای خانواده و افرادی که دوست دارید بگذرانید. به همنوعان خود کمک کنید. ماساژ را فراموش نکنید. سعی کنید به آدم ها عشق بورزید و عاشق بمانید.2
استروژن، ضداسترس
این هورمون جنسی زنانه از غدد جنسی ترشح می شود. استروژن مانع استرس محسوب می شود و خلق و خوی فرد را ثابت نگه می دارد. سیگار کشیدن و ورزش شدید میزان این هورمون را کاهش می دهد. برای افزایش سطح استروژن، می توانید از مواد غذایی مختلف استفاده کنید.میوه، سبزیجات و غلاتی چون سیب، خرما، آلو و گیلاس، هویج، گوجه فرنگی، کلم برکلی، خیار و بادنجان، جو دوسر، گندم و برنج، بذر کتان، تخمه آفتابگردان و رازیانه به افزایش سطح این هورمون در بن کمک می کند.2
راههای افزایش هورمون شادی در بدن
روش های ساده ای برای تقویت این هورمورن های شادی آور رابه شما خواهیم گفت .گوش دادن به موسیقی مورد علاقه اگر با نشان دادن احساس خوب ناشی از شنیدن ملودی آن همراه باشد، یکی از روش های شگفت انگیز دریافت دوپامین است.
بهترین راه برای تقویت سروتونین و تأثیر آن بر روح و روان مصرف کربوهیدرات های سالم با فیبر بالا است زیرا کربوهیدرات ها باعث افزایش سطح سروتونین می شوند .اشتیاق خوردن خوراکی های شیرین و نشاسته ای می تواند به علت کاهش سروتونین بدن باشد.
از بهترین راه های افزایش میزان ترشح اُکسی توسین گذراندن لحظات لذت بخش در کنار خانواده و عزیزان ، درآغوش کشیدن و نوازش شریک زندگی ، پدر و مادر و فرزندان است.
برای متعادل نگه داشتن سطح هورمون استروژن انجام فعالیت هایی مثل یوگا، مراقبه (مدیتیشن)، حمام آب گرم موثر است زیرا این فعالیت ها از میزان استرس فرد می کاهند و سبب می شوند تا فرد احساس بهتری کند.
از بهترین روش متعادل نگه داشتن سطح هورمون پروژسترون دوری از استرس ، مصرف نکردن چربی های اشباع و قند ، داشتن رژیم غذایی متعادل وداشتن فعالیت های فیزیکی منظم است.3
آیا افزایش هورمون های شادی آور به تنهایی می‌تواند افسردگی را درمان کند؟
تغییرات شیمیایی بدن در اکثر موارد در نتیجه افسردگی اتفاق می‌افتند. در واقع دلیل افسردگی نیستند بلکه پیامد آن محسوب می‌شوند. به همین خاطر اگر عوامل استرس زا و ریشه‌های اصلی افسردگی درمان شود این عوامل شیمیایی نیز به سطوح عادی خود برمی گردد.به همین دلیل داروهای ضد افسردگی ترجیحا در افسردگی های شدید و برای ایجاد انگیزه در فرد برای شرکت در جلسات روان درمانی تجویز می‌شود و درمان قطعی افسردگی نیست. بلکه بهترین نتیجه را در کنار درمان‌های روانشناختی فرد دریافت می‌کند.1
پینوشتها
1.www.honarehzendegi.com
2.www.asriran.com
3.www.namnak.com
