بیماری پارکینسون چیست؟
پارکینسون، نوعی اختلال پیشرفته‌ی عصبی است که بر حرکت فرد تاثیر می‌گذارد. بیماری پارکینسون دومین اختلال عصبی شایع و اولین اختلال حرکتی شایع است. ویژگی بارز پارکینسون، شروع تدریجی لرزش در اندام‌ها و سر در زمان استراحت، خشکی عضلات، کاهش سرعت حرکت و از دست دادن تعادل است که این علائم به طور پیشرونده‌ای رو به وخامت می‌گذارند و می‌توانند در صحبت کردن و راه رفتن فرد اختلال ایجاد کنند به طوری که فرد توانایی انجام کارهای ساده روزانه را از دست خواهد داد.بیماری پارکینسون بر سلول‌های مغز که تولید کننده‌ی دوپامین هستند تاثیر می‌گذارد و باعث مرگ آنها میشود و به همین دلیل سطح دوپامین در مغز کاهش می‌یابد. علت این بیماری تاکنون مشخص نشده است اما محققین بر این باورند که عوامل ژنتیکی و محیط در ابتلا به این بیماری نقش دارند. اگرچه با شروع علائم، درمان‌های کمکی در بهبود محدودیت‌های فعالیتی مفید هستند اما برای این بیماری درمان قطعی وجود ندارد و گاهی به زوال عقل نیز می‌انجامد.1
نشانه‌ها و علائم بیماری پارکینسون
نشانه‌های بروز پارکینسون در افراد مختلف متفاوت است. همچنین بر اساس نوع پیشرفت بیماری علائم متفاوتی می‌تواند بروز کند. برای کسب اطلاعات در مورد نشانه‌های دیگر اختلالات عصبی شناختی کلیک کنید. به طور کلی مهم‌ترین نشانه‌های بیماری پارکینسون شامل موارد زیر است:1. لرزش
شایع‌ترین نشانه پارکینسون است که فرد و اطرافیان را متوجه آن می‌کند. با وجود این لرزش همیشه نشانه بیماری پارکینسون نیست. در پارکینسون لرزش معمولا یک طرفه است و یک دست، یک پا یا یک طرف بدن را درگیر خود می‌کند. معمولا فشارهای عصبی و جسمی لرزش را بیشتر می‌کند. لرزش معمولا در بیداری شدت می‌گیرد و در هنگام خواب خفیف‌تر است.2. سفتی و انقباض عضلات
یکی از شایع‌ترین نشانه‌های بیماری پارکینسون سفتی و انقباض عضلات است. معمولا افراد دچار پارکینسون به دلیل انقباض عضلانی در چرخش بازو و راه رفتن با مشکل مواجه می‌شوند. سفتی عضلات در عضلات پا، صورت، گردن یا قسمت‌های دیگر اتفاق می‌افتد و باعث احساس خستگی و درد میشود.
3. کندی حرکت
در اثر این بیماری حرکت فرد آهسته‌تر میشود. راه رفتن و انجام فعالیت برای او بسیار دشوار است. معمولا تغییر حالت از حالت نشسته یا خوابیده به بلند شدن و راه رفتن برای فرد مشکل است.4. ضعف عضلات صورت و گلو
مشکل در صحبت کردن و غذا خوردن در بیماری پارکینسون شایع است. گاهی فرد ممکن است دچار احساس خفگی، سرفه یا عدم کنترل آب دهان شود. فرد مبتلا ممکن است نتواند هیجانات چهره‌ای را به خوبی بروز دهد. معمولا با وقفه و یکنواخت صحبت می‌کند.5. عدم تعادل
فرد در راه رفتن دچار مشکل میشود و تعادل حرکتی ندارد؛ معمولا گام‌های کوچک بر می‌دارد و با قوز راه می‌رود و به سختی می‌تواند بدن خود را در راه رفتن بچرخاند. این مشکل معمولا پس از مدتی بروز می‌کند.6. در جا خشک شدن
در این حالت فرد به طور ناگهانی نمی‌تواند حرکت کند و در همان حالت باقی می‌ماند. حالت خشک شدن اندام‌ها بیشتر هنگام راه رفتن رخ می‌دهد و فرد را با دشواری همراه می‌کند.7. علائم روانی و غیر حرکتی
_افسردگی و تغییرات خلقی؛ افراد مبتلا به بیماری پارکینسون اغلب نمی‌توانند بسیاری از کارهایشان را به تنهایی انجام دهند و به کمک دیگران نیازمند هستند؛ عدم توانایی در راه رفتن و مشکلات تعادلی آنها را دچار افسردگی می‌کند. به همین دلیل اغلب غمگین هستند بهانه‌گیری می‌کنند و یا پرخاشگر می‌شوند._مشکلات خواب و خستگی در روز؛ سالمندان به طور طبیعی به مشکلات خواب دچار هستند اما بیماران پارکینسون این مشکلات را بیشتر از دیگران تجربه می‌کنند.
_یکنواختی درحرف زدن یا لکنت زبان؛ کندی در صحبت کردن گاه منجر به بروز لکنت زبان در سالمندان مبتلا به بیماری پارکینسون میشود و شرمزدگی و ناراحتی ناشی از آن این مشکل را تشدید می‌کند.
_مشکل در عملکرد جنسی
_مشکل در بلع و یبوست.2
علت ابتلا به بیماری پارکینسون (اتیولوژی)
دلیل یا دلایل اصلی ابتلا به این بیماری هنوز ناشناخته است اما در سال های اخیر تحقیقات مختلف نشان دهنده ی تاثیر فاکتور هایی از جمله ژنتیک، عوامل محیطی و عادات تغذیه ای می باشد.محققان متوجه شده اند که جهش های ژنتیک خاص می تواند باعث ابتلای فرد به بیماری پارکینسون شود.
در واقع تغییرات ایجاد شده در برخی ژن های خاص می تواند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهد هر چند که این تغییرات ژنتیک با ریسک پایینی همراه است و این عامل در موارد نادر باعث ابتلا به این بیماری می شود .
قرار گرفتن در معرض مواد سمی یا فاکتورهای محیطی می تواند ریسک ابتلا به بیماری پارکینسون را افزایش دهد اما این ریسک نیز به نسبت کم و ناچیز است.
در واقع به نظر می رسد حشره کش‌ها خطر ابتلا به این بیماری را افزایش می‌دهند.
احتمال ابتلا به این بیماری در افراد مبتلا به دیابت نوع دو بیشتر است.
رژیم غذایی مدیترانه‌ای که شامل انواع سبزی، میوه و حبوبات است خطر ابتلا به بیماری پارکسیون را کاهش می‌دهد.
پیش بینی می شود مصرف زیاد چربی های حیوانی به عنوان یک عامل خطر ساز برای ابتلا به بیماری پارکینسون باشد در صورتی که حبوبات، آجیل، سیب زمینی، سبزیجات و گوجه این امکان را کمتر می سازد.
در مجموع لازم است تحقیقات زیادی برای شناسایی فاکتورهای تاثیرگذار بر ابتلا به بیماری پارکینسون انجام شود.3
نحوه پیشروی بیماری پارکینسون چگونه است؟
این بیماری در یک خط مستقیم پیشروی نمی‌کند و نمی‌توان به طور دقیق میزان ونحوه‌ی پیشرفت آن را اندازه گرفت. پارکینسون با دو دسته از علائم بروز پیدا می‌کند؛ علائم حرکتی و لرزش دست و دسته‌ی دوم علائم مرتبط با درد، زوال عقل و از دست دادن حس بویایی. فرد ممکن است به همه این علائم دچار نشود و نمی‌توان گفت سرعت و وخامت این علائم به چه شکل است.همچنین داروهایی که برای این بیماران تجویز میشود برای برخی مؤثر است و برای برخی دیگر ممکن است مانع از پیشرفت بیماری نشود. به طور کلی بیماری پارکینسون الگوی پیشرونده‌ی گسترده‌ای دارد و تنها چیزی که مسلم است این است که علائم به مرور زمان در اغلب افراد تشدید میشود و ممکن است علائم جدیدی نیز بروز پیدا کنند.2
عوارض جانبی بیماری پارکینسون
بیماری پارکینسون با بیماری‌های دیگری همراه است که اغلب قابل درمان می‌باشند. برخی از این عوارض عبارتند از:افسردگی و تغییرات احساسی مانند ترس، اضطراب یا از دست دادن انگیزه.
مشکل در جویدن و بلع که باعث خفگی و اختلالات تغذیه‌ای میشود.
افزایش ترشح بزاق و آبریزش از دهان.
اختلالات خواب: بیدار شدن از خواب در طول شب، زود بیدار شدن از خواب و خوابیدن در طول روز.
مشکلات ادراری، عدم کنترل ادرار
یبوست
اختلال بویایی
خستگی
درد
مشکلات جنسی و افت فشار خون.1
تشخیص و ارزیابی بیماری پارکینسون
تشخیص بیماری پارکینسون اغلب به صورت بالینی انجام می گیرد و با توجه به شرح حال و معاینه دقیق نورولوژیک توسط متخصص مغز و اعصاب انجام می شود.برای ارزیابی و تشخیص پارکینسون معمولا موارد زیر را انجام می دهند:
ضربه به انگشت دست و انگشت شست با هم و یا ضربه به پا برای بررسی کُندی حرکت مراجع
شل کردن دست برای مشاهده لرزش در حین استراحت
شل کردن عضلات حین حرکت گردن بازو ها و ساق پا به منظور بررسی سفتی اندام ها
حفظ تعادل ایستادن حین هل دادن آرام
معمولا اسکن های مغزی برای تشخیص پارکینسون استفاده نمی شوند. اگرچه می توانند برای رد کردن بیماری های دیگر و تشخیص افتراقی مورد استفاده قرار بگیرند.
روشهای PET Scan که به طور اختصاصی کاهش جذب عقده های قاعده ای مغز را نشان می دهد و بیماری پارکینسون را تایید می کند نیز به صورت روتین استفاده نمی شود و بیشتر در مطالعات تحقیقاتی این روش مورد استفاده قرار می گیرد.3
درمان بیماری پارکینسون
درمان بیماری پارکینسون عموما زیستی است و با تثبیت حالات خلقی و حرکات به کار می‌رود. درمان‌های رایج شامل موارد زیر است:درمان دارویی
در این نوع درمان از داروهای افزایش دهنده دوپامین استفاده میشود. داروهای به کار رفته شامل الدوپا، انواسین، کربی دوپا هستند. داروهای کم رواج‌تر برای کنترل علائم شامل بروموکریپتی، پردیپکسول، و روپینیرول می‌شوند.درمان‌های عصب شناختی
این درمان‌ها برای بهبود و مراقبت از کارکرد مغز است. جراحی‌های مغزی مثل تحریک مغزی عمیق یا حذف توده مغز از جمله این درمان‌ها است.درمان‌های طبیعی
اثر بخشی این نوع درمان هنوز در حال بررسی است. در این نوع درمان از طریق بهبود سبک زندگی و رژیم‌های غذایی به فرد کمک میشود شدت نشانه‌ها کاهش یافته و کیفیت زندگی بهتر شود. علاوه بر این درمان‌ها لازم است بیماری‌های همراه مانند افسردگی در سالمندان مورد توجه قرار بگیرد تا به بهتر شدن سبک زندگی آنها کمک کند. بهره‌مندی از روشهای روان درمانی و مشاوره تلفنی فردی می‌تواند به سالمندان در این زمینه کمک کند.2پینوشتها
1.www.doctoreto.com
2.www.honarehzendegi.com
3.www.tavandarman.com
