درمان شپش موی سر با ساده ترین روش ها

دلایل ابتلا به شپش سر

شپش، موی بر روی سر را آلوده می کند. تخم های کوچک شپش، برروی سر شبیه به تکه های شوره سر بنظر می رسند، اما بجای ریختن از روی سر، صحیح و سالم برجای خود باقی می مانند.

شپش سر، تا ۳۰ روز برروی بدن انسان زنده می ماند. تخم های این حشره بیشتر از ۲ هفته برروی سر زنده می مانند.

شپش، به راحتی پخش شده و شیوع آنها بین کودکان مدرسه رو بیشتر می باشد. شپش، در نواحی شلوغ شایع تر می باشد.

امکان ابتلا به شپش سر در صورت موارد زیر ممکن می باشد:

تماس نزدیک با فرد آلوده به شپش.

تماس با لباس و یا رختخواب فرد آلوده به شپش.

استفاده از کلاه، حوله، شانه، روسری و مقنعه فرد آلوده به شپش.

علائم ابتلا به شپش سر

علائم ابتلا به شپش سر شامل:

خارش شدید و آزاردهنده سر

برجستگی های کوچک و قرمز برروی سر، گردن و شانه ها (برآمدگی ها ممکن است پوسته پوسته شده و یا ترشح داشته باشند).

ذره های سفید (تخم ها) برروی پایه ی موها که به سختی کنده می شوند.

چگونه شپش سر مشخص می شود؟

دیدن شپش، ممکن است سخت باشد. نیاز به نگاه از نزدیک برای تشخیص آن می باشد. بعد از پوشیدن دستکش سر فردی که فکر می کنید آلوده هست را زیر نور نگاه نمایید. نور خورشید و یا نور قوی درون خانه برای تشخیص شپش برروی سر مناسب است.

استفاده از ذره بین کمکی بسیار بزرگ می باشد. درصورت یافت شپش، برروی سر خود و یا کودکتان سریعا میبایست نسبت به درمان شپش، اقدام نمایید. 1

چه کسانی بیشتر به شپش موی سر مبتلا می‌شوند؟

از آن‌جایی که تماس مستقیم سر به سر یکی از عوامل اصلی انتقال آلودگی شپش است؛ خطر ابتلای کودکانی که با هم به مدرسه می‌روند و یا در زمین بازی مشغول بازی‌های گروهی هستند، بیش‌تر است. در آمریکا کودکان در سنین پیش دبستانی بیش از کودکان سنین راهنمایی به این عارضه مبتلا می‌شوند. 2

درمان شپش سر

پزشک به احتمال زیاد داروهایی را تجویز خواهد کرد که شپش و تخم شپش را می‌کشد. این داروها ممکن است تخم شپش که به تازگی گذاشته شده را نکشد.

بنابراین درمان ثانویه در زمان مناسبی که پوره‌ها از تخم خارج شده‌اند اما هنوز به شپش بالغ تبدیل نشده اند، لازم است. برخی مطالعات نشان می‌دهد که نه روز پس از درمان اولیه زمان ایده آل برای درمان ثانویه است.

داروهای غیر تجویزی

بر پایه‌ی پریترین (ترکیب شیمیایی استخراج شده از گل داوودی که برای شپش سمی است) هستند.

قبل از استفاده از این درمان‌ها، موهای کودک را با شامپو و بدون نرم کننده شستشو دهید. شستشوی مو با سرکه‌ی سفید قبل از شستن شامپو ممکن است به حل کردن چسبی که باعث چسبیدن شپش به بدنه‌ی مو می‌شود، کمک کند سپس موهای کودک را با آب گرم بشویید. دستورالعمل‌های درج شده روی بسته بندی برای مدت زمان درمان را رعایت کنید.

داروهای غیر تجویزی عبارتند از:

پرمترین

پرمترین نسخه‌ی مصنوعی از پریترین است. عوارض جانبی ممکن است شامل قرمزی و خارش پوست سر باشد.

پریترین با مواد افزودنی

در این داروهای غیر تجویزی پریترین با مواد شیمیایی دیگری که سمیت آن افزایش یافته ترکیب شده است.

عوارض جانبی ممکن است شامل خارش و قرمزی پوست سر باشد. اگر کودک به گل داودی حساسیت دارد نباید از آن استفاده کنید.

داروهای تجویزی

در برخی مناطق جغرافیایی، مقاومت شپش‌ها به داروهای غیرتجویزی افزایش یافته است.

همچنین درمان با داروهای غیرتجویزی ممکن است به دلیل استفاده‌ی نادرست و عدم تکرار درمان در زمان مناسب شکست بخورد.

اگر با وجود استفاده‌ی صحیح از داروهای غیرتجویزی، درمان موثر نباشد پزشک ممکن است نسخه تجویزی را توصیه کند که شامل موارد زیر است:

بنزیل الکل

این محصول برای شپش‌ها سمی نیست اما با محروم کردن شپش‌ها از اکسیژن آن‌ها را می‌کشد.

عوارض جانبی ممکن است شامل قرمزی و خارش پوست سر باشد. استفاده از الکل بنزیل که برای ضد عفونی کردن دستگاه‌های پزشکی استفاده می‌شود، می‌تواند باعث تشنج و سایر واکنش‌های شدید در نوزادان تازه متولد شده شود. بنابراین، درمان شپش با الکل بنزیل در کودکان کم تر از ۶ ماه تایید نشده است.

ایورمکتین

برای افراد سن شش ماه یا بیش تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول می‌تواند برای موهای خشک استفاده شود و باید پس از ۱۰ دقیقه با آب شستشو داده شود.

اسپینوزاد

برای افراد سن شش ماه یا بیش تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این محصول می‌تواند برای موهای خشک استفاده شود و باید پس از ۱۰ دقیقه با آب گرم شستشو داده شود. اسپینوزاد می‌تواند شپش زنده و تخم شپش را بکشد و معمولا نیازی به تکرار درمان ندارد.

مالاتیون

در افراد بالای ۶ سال یا بیش تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این شامپوی دارویی بر روی موی خشک استفاده می‌شود و پس از ۸ تا ۱۲ ساعت شستشو داده می‌شود. این داروی حاوی مقدار زیادی الکل است، بنابراین نمی‌توان از سشوار مو یا در نزدیکی شعله‌ی آتش از آن استفاده کرد.

لیندان

این شامپوی دارویی دارای خطر عوارض جانبی شدید، از جمله تشنج است و تنها زمانی استفاده می‌شود که سایر درمان‌ها شکست خورده باشند.

این شامپو توسط آکادمی اطفال آمریکا برای استفاده در کودکان توصیه نمی‌شود. سازمان غذا و داروی آمریکا (FDA) هشدار می‌دهد که استفاده‌ی این دارو در افراد با وزن کمتر از ۱۱۰ پوند (۵۰ کیلوگرم)، زنان باردار یا شیرده، افراد دارای سابقه تشنج و یا دارای عفونت اچ آی وی، ممنوع است.

تغییر شیوه‌ی زندگی و درمان‌ های خانگی

اگر ترجیح می‌ دهید برای درمان آلودگی با شپش از دارو استفاده نکنید، می‌توانید درمان‌های خانگی جایگزین را در نظر بگیرید اما شواهد بالینی برای اثربخشی چنین درمان‌هایی وجود ندارد.

شانه کردن موهای مرطوب

شانه کردن موهای مرطوب با شانه‌های نازک و دندانه دار ممکن است باعث برداشتن شپش و برخی از تخم‌ها شود. تحقیق بر اثربخشی این روش قاطع نیست.

مو باید مرطوب باشد و باید چیزی برای روان کردن مو، مانند نرم کننده‌ی مو اضافه کنید. حداقل دو بار در هر دفعه کل مو را از پوست سر تا انتهای مو شانه کنید.

این فرایند باید هر سه تا چهار روز یک بار برای حداقل دو هفته تکرار شود تا زمانی که شپش بیشتری یافت نشود.

روغن‌ ها

مطالعات بالینی نشان داده‌اند که برخی از روغن‌های گیاهی طبیعی ممکن است بر روی شپش و تخم شپش اثر سمی داشته باشند.

این محصولات عبارتند از:

روغن درخت چای

روغن رازیانه

نرولیدول

ترکیب شیمیایی موجود در بسیاری از روغن‌های گیاهی

عوامل خفه کننده

تعدادی از محصولات خانگی برای درمان آلودگی شپش مورد استفاده قرار می‌گیرند.

نحوه‌ی کار آن‌ها اینگونه است که این محصولات به موها اعمال می‌شوند و شپش و تخم‌های شپش را از هوا محروم می‌کنند، کلاهی که کل سر را بپوشاند، پوشیده می‌شود و در طول شب روی سر باید قرار گیرد. شواهد کمی از اثر بخشی این محصولات در دسترس است.

محصولات مورد استفاده برای این منظور عبارتند از:

سس مایونز

روغن زیتون

کره

وازلین

توجه داشته باشید که از محصولات قابل اشتعال، مانند نفت سفید یا بنزین، برای کشتن شپش و تخم شپش هرگز نباید استفاده شود.

کم آب کردن بدن شپش ها

یکی دیگر از گزینه‌ها، استفاده از دستگاه دارای هوای گرم برای کم آب کردن بدن شپش‌ها جهت از بین بردن شپش سر و تخم شپش است.

این دستگاه نیاز به آموزش خاصی دارد و در حال حاضر تنها در مراکز حرفه ای درمان شپش موجود است.

از سشوار معمولی برای این کار نباید استفاده کرد چون خیلی داغ است و می‌تواند پوست سر را بسوزاند.

تمیز کردن لوازم خانگی

شپش‌ها معمولا پس از گذشت یک روز بدون تغذیه از خون پوست سر و تخم شپش بدون زندگی در درجه حرارتی در نزدیکی پوست سر، زنده نمی‌مانند.

بنابراین احتمال زنده ماندن شپش در لوازم خانگی کم است. به عنوان یک اقدام احتیاطی، می‌توانید وسایلی را که شخص آلوده به شپش در دو روز گذشته از آن‌ها استفاده کرده است را تمیز کنید.

توصیه‌هایی برای تمیز کردن عبارتند از:

وسایل را در آب داغ بشویید

ملافه‌ها و لباس‌ها را در آب داغ و صابون بشویید.

دمای آب باید حداقل ۱۳۰ درجه‌ی فارنهایت یا ۵۴.۴ درجه‌ی سانتیگراد باشد. سپس با حرارت زیاد خشک کنید.

پاکسازی وسایل مراقبت از مو

شانه‌ها، برس‌ها و لوازم جانبی مو را در آب داغ و صابون تمیز کنید.

بسته بندی و مهر و موم کردن بعضی وسایل در کیسه‌های پلاستیکی و برای دو هفته شستشو نشوند.

جارو کردن

کف خانه و مبلمان را با جارو برقی کاملا تمیز کنید.

پیشگیری از شپش سر

جلوگیری از گسترش شپش سر در میان کودکان در مراکز مراقبت از کودکان و مدارس دشوار است، زیرا تماس‌ها و ارتباطات بسیار نزدیکی وجود دارد و احتمال انتقال غیرمستقیم از وسایل شخصی کم است.

با این حال، معمولا آویزان کردن لباس‌های کودکان بر روی چوب لباسی به صورت جداگانه از لباس‌های دیگر کودکان و عدم استفاده از شانه، برس، کلاه و روسری مشترک در پیشگیری از گسترش شپش سر می‌تواند مفید باشد. نگرانی در مورد انتقال شپش دلیل خوبی برای استفاده نکردن از کلاه ایمنی در هنگام ورزش و دوچرخه سواری نیست. 2

پی نوشت:
1.www.rastineh.com
2.www.drdr.ir
3.www.doctoreto.com