پرکاری تیروئید در کودکان

وقتی پرکاری تیروئید وجود دارد، به این معنی است که غده تیروئید بیش از حد هورمون تیروئید تولید می‌کند. به این ترتیب، هنگامی که کودک یا فردی با این وضعیت تشخیص داده می‌شود، به این معنی است که غده بیش از حد فعال شده و متابولیسم بدن را به سطوح ناسالم می‌رساند.

در نهایت، تیروئید مقدار بیشتری هورمون تیروئید تولید می‌کند، بسیار بیشتر از آنچه بدن در واقع به آن نیاز دارد. عواملی وجود دارد که خطر ابتلا به پرکاری تیروئید در کودک را افزایش می‌دهد. در این میان، می‌توان به داشتن سابقه خانوادگی پرکاری تیروئید یا داشتن بیماری‌هایی مانند دیابت نوع ۱ یا بیماری سلیاک اشاره کرد.

پرکاری تیروئید در کودکان دلایل زیادی دارد. در این میان، به دلیل دریافت ید اضافی، به دلیل وضعیت استرس ناگهانی عاطفی، به دلیل التهاب تیروئید یا به طور معمول، به دلیل مشکلی در سیستم ایمنی بدن، که باعث می‌شود غده تیروئید بیش از حد هورمون‌های تیروئید تولید کند. حقیقت این است که پرکاری تیروئید در کودکان خیلی مکرر نیست. موارد بسیار کمی قبل از پنج سالگی اتفاق می‌افتد. بروز آن پس از ۱۱ سال افزایش می‌یابد. همچنین بیماری است که عمدتا به دختران حمله می کند.

از آنجا که یکی از عملکردهای اصلی هورمون‌های تیروئید کمک به کنترل متابولیسم است (به عنوان مثال، سرعت انجام فرآیندهای مختلف مانند ضربان قلب در بدن)، وقتی بدن بیش از حد داشته باشد، می‌تواند باعث تسریع در این فرآیند‌ها شود و علائم متفاوتی را در هنگام پرکاری تیروئید ایجاد می‌کند، مانند کاهش بی‌دلیل وزن.1

انواع پرکاری تیروئید در کودکان

پرکاری تیروئید انواع مختلفی دارد که شایع ‌ترین انواع آن به شرح زیر می‌باشند:

بیماری گریوز

بیماری گریوز زمانی به وجود می‌‌آید که سیستم ایمنی کودک به تولید آنتی بادی‌های بپردازد که به سلول‌های تیروئید می‌چسبند و باعث می‌شوند به تولید بیشتری از هورمون‌های تیروئید بپردازد. آنتی بادی‌هایی که ایمونوگلوبین تحریک کننده تیروئید نام دارند به گیرنده هورمون تحریک کننده تیروئید متصل می‌‌شوند و باعث تحریک و تولید غیر عادی هورمون تیروئید خواهند شد. بیماری گریوز در مقایسه با کم کاری خود ایمنی تیروئید شیوع کمتری دارد.

این اختلال در میان دختران شایع تر از پسران است و شیوع آن در میان نوجوانان بیشتر است. بیماری گریوز از اسم یک دکتر ایرلندی به نام دکتر رابرت گریز گرفته شده است که برای اولین بار در اوایل قرن ۱۹ به توصیف این بیماری پرداخت. بیماری‌های خود ایمنی از قبیل بیماری گریز بیشتر در خانواده‌هایی به وجود می‌‌آید که در آن یک فرد دچار این بیماری شده باشد اما پیش بینی اینکه آیا یکی از اعضای خانواده دچار یک بیماری خود ایمنی می‌شود یا ممکن است دچار چه نوع بیماری شود کار دشواری است.

پرکاری تیروئید گره دار

پرکاری تیروئید گره دار یک نوع دیگر از پرکاری تیروئید است و زمانی به وجود می‌‌آید که یک یا چند گره در تیروئید کودک شروع به تولید بیش از حد هورمون تیروئید نمایند. در اکثر موارد گره‌های پرکاری تیروئید خوش خیم هستند با این حال اغلب آسپیراسیون برای اطمینان از خوش خیم بودن آنها انجام می‌‌شود سپس پزشک فرایند درمان را آغاز خواهد کرد.

التهاب غده تیروئید

التهاب غده تیروئید یا تیروئیدیت یک نوع دیگر از پرکاری غده تیروئید است و زمانی به وجود می‌‌آید که غده تیروئید فرزند شما ملتهب شود و به تولید بیش از حد هورمون تیروئید و آزادسازی آن درون جریان خون بپردازد. اگرچه معمولاً علت بروز التهاب تیروئید مشخص نیست یک نوع نادر از التهاب تیروئید می‌تواند باعث بروز درد در قطع تیروئید کودک شما شود. در اکثر مواقع التهاب تیروئید یک اختلال بدون درد است و به صورت خود به خود درمان می‌شود و عملکرد تیروئید به حالت عادی بر خواهد گشت.

طوفان تیروئیدی

طوفان تیروئیدی یک نوع بسیار نادر و خطرناک از پرکاری تیروئید است. کودکانی که دچار این بیماری می‌شوند سطح هورمون‌های تیروئید در آنها بسیار بالا می‌‌رود و در صورتی که درمان نشوند این امر می‌تواند باعث بروز تب، دفع آب بدن، اسهال، نامنظم شدن ضربان قلب و تپش قلب شود و حتی می‌تواند خطر مرگ را به دنبال داشته باشد. کودکانی که دچار این نوع اختلالات تیروئیدی می‌‌شوند به بخش مراقبت‌های درمانی بیمارستان منتقل می‌شوند و به کمک داروهای وریدی، استروئید، ید غیر رادیو اکتیو، بتا بلاکرها و داروهای ضد تیروئید درمان می‌شوند.2

علامت‌های پُرکاری تیروئید در کودکان

در کودکان هم مانند بزرگسالان بر اثر این عارضه علائمی به وجود می‌آید که بیشتر مشترک هستند امّا در برخی موارد مختص این دوره‌اند؛ مثلا این بچه‌ها به نوعی بیش‌فعالی دچار می‌شوند و اکثر اوقات بی‌قرار هستند، گاهی اوقات در مدرسه و سر کلاس درس پریشان و شلوغ عمل می‌کنند و در انجام تکالیف ضعیف هستند که علائم نگرانی والدین را به همراه دارد. دیگر علامت‌های تیروئید پرکار در کودکان عبارتند از:

اشتهای زیاد

گریه کردن بیش از حد

عصبی و تحریک‌پذیر بودن

کم‌توجهی و تمرکز نداشتن

ترمور و لرزش

تورّم غدّه تیروئید

کاهش وزن

اگزوفتالموس یا بیرون زدن چشم و پلک زدن مکرر

قرمزی و برافروخته شدن پوست

فشار خون بالا و ضربان شدید قلب

ضعف عضلانی و تعریق زیاد

علاوه بر موارد بالا کودک ممکن است دچار اختلالات خواب و یا کم‌خوابی مفرط باشد که در بعضی موارد خطرآفرین می‌شود.3

عوارض تیروئید پُرکار در کودکان

همان‌طور که اشاره شد این بیماری در کودک باید سریعا درمان شود تا به رشد او آسیب نزند و یا در مواردی نادر منجر به سرطان تیروئید نشود. امّا به طور کلی پرکاری تیروئید در کودکان عوارضی دارد:

کند شدن و یا توقف رشد

اگر زود درمان نشود کودک به قد متناسب نرسیده و کوتاه می‌ماند.

عوارض قلبی

آریتم شدن، نارسایی قلب و فشار خون.

سرطان تیروئید

پرکاری تیروئید در صورت درمان نشدن همیشه امکان تبدیل شدن به سرطان را دارد.

همیشه می‌توان با تشخیص به موقع و مراجعه به پزشک به راحتی کودکان را معالجه کرد تا در سنین بالاتر مشکلی نداشته باشند.3

درمان پرکاری تیروئید در کودکان چگونه انجام می‌شود؟

به طور کلی، درمان پزشکی با تجویز داروی ضد تیروئید آغاز می‌شود که قادر است سرعت تولید هورمون تیروئید را کاهش دهد. این دارو می‌تواند یک یا دو بار در روز مصرف شود و سطح هورمون‌ها معمولا طی چند هفته یا چند ماه به حالت طبیعی برمی‌گردد، اگرچه میانگین زمان در واقع بین یک تا دو سال است.

داروی ضد تیروئید

به نام متی‌مازول برای کاهش سطح هورمون تیروئید تجویز می‌شود. همچنین ممکن است از دارویی به نام مسدود کننده بتا استفاده شود تا علائم کودک شما را کاهش داده شود تا زمانی که سطح تیروئید وی به حد طبیعی نزدیک شود. داروی ضد تیروئید معمولا حداقل برای دو سال مصرف می‌شود. برخی از کودکان ممکن است بهبودی پیدا کنند و بتوانند به درمان خود پایان دهند. بهبودی زمانی است که دیگر هیچ علامتی از پرکاری تیروئید مشاهده نشود.

سایر کودکان به درمان مداوم نیاز خواهند داشت. کسانی که درمان را متوقف می‌کنند باید تحت نظر قرار گیرند، زیرا پرکاری تیروئید در ۷۵٪ از کودکان قابل بازگشت است. عوارض جانبی احتمالی داروی ضد تیروئید وجود دارد که شامل بثورات پوستی، درد مفاصل و عضلات، مشکلات کبدی و تعداد گلبول‌های سفید خون پایین است. هر مشکلی باید توسط پزشک بررسی شود.

درمان ید رادیواکتیو

راهی برای درمان دائمی پرکاری تیروئید است. برای این روش درمانی، کودک شما ید رادیواکتیو را می‌بلعد. این بی‌خطر است زیرا غده تیروئید آنها آن را جذب می‌کند. این امر باعث می‌شود که غده تیروئید آنها با گذشت زمان کوچک شود و تولید هورمون آن کاهش یابد. ید رادیواکتیو به هیچ یک از بافت‌های بدن آسیب نمی‌رساند.

پس از آن ممکن است کودک شما نیاز به مصرف دارو برای جایگزینی برخی از هورمون‌های تیروئید خود و جلوگیری از علائم کم کاری تیروئید داشته باشد. کم‌کاری تیروئید هنگامی اتفاق می‌افتد که سطح تیروئید بسیار پایین باشد، اما کنترل آن یک وضعیت ایمن و آسان است. برای خانواده‌هایی که به دنبال درمان پرکاری تیروئید دائمی هستند، درمان ید رادیواکتیو انتخاب خوبی است. گاهی اوقات باید بیش از یک بار درمان را انجام داد، و این می‌تواند مشکلات چشم را در بیماری گریوز بدتر کند.

جراحی

گزینه دیگری برای درمان پرکاری تیروئید دائمی است. بسته به نیاز کودک، می توان برای از بین بردن بخشی یا کل غده تیروئید از آن استفاده شود. به این جراحی تیروئیدکتومی گفته می‌شود. پس از جراحی، ممکن است کودک شما نیاز به مصرف دارو برای جایگزینی هورمون های تیروئید خود داشته باشد.1

پینوشتها
1.www.idehalmag.com
2.www.drmanshadi.ir
3.www.darmankade.com