با این حال در ادبیات کودک این دو محدوده جداگانه به یکدیگر نزدیک می شوند. و مفهوم این سخن آن است که در آفرینش کتاب های دانستنی های علمی نویسنده می کوشد از عناصر آفرینش هنری برای جذاب کردن مفاهیم و مقولات علمی بهره گیرد. به بیان دیگر نویسنده کتاب های دانستنی های علمی می کوشد دو اقلیم علم و هنر را به یکدیگر نزدیک کند و با یکدیگر پیوند دهد. مطلوبیت چنین کاری به سبب ویژگی های ذهن کودک است که از آن سخن گفتیم و در همین فصل اندکی دیگر از آن سخن خواهیم گفت.
در ابتدای این مقاله نخست ادبیات دانستنی های علمی را تعریف می کنیم، بعد تلاش میکنیم نوعی تقسیم بندی از آن ارائه کنیم و آنگاه به شیوه های مطلوب در آفرینش آثار مرتبط با دانستنی های علمی بپردازیم.
1- تعریف و تقسیم بندی دانستنی های علمی
تعریفدانستنی های علمی شامل آثاری است که در درجه اول برای بالابردن اطلاعات علمی و مهارت های مختلف کودک و گسترش دانش آنها در زمینه های علمی، فرهنگی، دینی، تاریخی و جز اینها آفریده شده است. کودکان علاوه بر قصه و شعر به کتاب هایی نیاز دارند که پاسخگوی کنجکاوی آنها در زمینه های مختلف باشد. کنجکاوی یکی از بارزترین خصایص ذهن کودک است. این کنجکاوی کودک را به سوی مشاهده دنیای بیرون و درک رموز آن می کشاند. کودک دنیای بیرون را مانند پهنه گسترده ای از اکتشاف نگاه می کند. ادبیات غیرداستانی از حس کنجکاوی کودک برای بالابردن دانش و اصلاح بینش او به بهترین وجه فایده می برد. کودکان پی در پی سؤال می کنند و بسیاری از این سؤال ها در مورد مسائل مهم هستی است، چرا زمین گرد است؟ خورشید شب ها کجا می رود؟ زمین چگونه آفریده شده است؟ کتاب دانستنی های علمی یکی از بهترین امکانات برای پاسخ گفتن به پرسشهای کودک و گسترش دانش و بینش او است.
انواع کتاب های دانستنی های علمی
دنیای دانش و اطلاعات، دامنه ای به گستردگی سراسر جهان هستی دارد. بخش وسیعی از دانش بشر را می توان به اشکال گوناگون و به تناسب برای کودکان و نوجوانان نیز طرح کرد. نگاهی به دنیای کتاب های دانستنی های علمی کودکان نشان میدهد که دانستنی هایی از ریزترین موجودات اعماق اقیانوسها تا دورترین ستاره های دنیای بیکران آسمانها در کتاب های کودکان طرح شدهاند. آنچه در مورد ادبیات دانستنی های علمی کودکان بدان توجه خاص می شود، نه دامنه اطلاعات دنیای دانش بلکه چگونگی طرح آن برای کودکان است. آنچه در دنیای کتاب های دانستنی های علمی کودکان اکنون به روشنی شاهد آنیم حیطۀ گسترده ای است که از اطلاعات مربوط به اشیاء و جانوران تا ریاضیات و ستاره شناسی را در بر می گیرد.بیشتر بخوانید:«داستان های رئالیستی برای کودکان»
با پیشرفت وسایل ارتباط جمعی و گسترش آن در میان اقشار هرچه گسترده تر مردم، دنیای پیرامون کودکان هر روز گسترده تر میشود. امروزه کودک با گذراندن ساعاتی در تماشای تلویزیون می تواند ناظر رویدادهای شگفت انگیزی همچون پرتاب ماهوارهها یا آیین های اقوامی در دورترین نقاط جهان باشد. هر یک از این دیدنیها او را به دانستن و چیزهای تازه و طرح پرسشهای تازه برمی انگیزد و به سمت خواندن کتاب های دانستنی های ک علمی هدایت می کنند. بنابراین انواع مختلفی از کتاب های دانستنی های علمی دارند. و کتاب های دانستنی های علمی را میتوان به صورت های مختلفی دسته بندی کرد. در یک دسته بندی رایج، کتاب های دانستنی های علمی را به شش دسته تقسیم می کنند. ۱) دانستنی های و اجتماعی ۲) دانستنی های علوم و ریاضیات ۳) هنر و سرگرمی ۴) زندگی نامه ۵) زبان ۶) کتاب های مرجع کودکان.
دانستنی های اجتماعی
دانستنی های اجتماعی شامل قلمرو گسترده ای از تاریخ، جغرافیا، سیاست تا اقتصاد و خلاصه تمام آن چیزهایی است که به مردم، جامعه و فرهنگ مربوط می شود. کودکان نیز نیاز دارند به سهم خود، به تناسب توانایی ذهنی، با قوانین، نظامهای سیاسی، مسائل اقتصادی، ارزش ها و فرهنگ مردم خود و دیگر کشورهای جهان آشنا شوند، حال که چنین موضوعات و مسایلی در کتاب های درسی مطرح می شود جا دارد در کتاب های غیردرسی نیز به شیوه جذاب و با تنوع بسیار مطرح شود..jpg "دانستنی های علمی برای کودکان")
دانستنی های علوم و ریاضی
آشنایی با اعداد، اشکال هندسی، مباحث کاربرد ریاضی، برخی عملیات ریاضی و اطلاعات گوناگونی در مورد اشیاء، جانوران اهلی، اندامهای انسان، بهداشت و تغذیه، اجرام فلکی، معادن و هزاران موضوع مشابه آن، در این دسته از دانستنی ها قرار می گیرد. کتاب های بسیار متنوع با طرحهای گوناگون در این زمینه منتشر شده و در دسترس کودکان قرار گرفته است.هنر و سرگرمی
کاران ایران ایران و هاندانی ها و این دسته از دانستنی ها شامل کتاب هایی است که به آموزش هنر نقاشی، کارهای دستی، صنایع خانگی، ساختن وسایل بازی و سرگرمی و در کل آن چیزهایی می پردازد که به کودک کمک می کند تا از وقت آزاد خود به صورت خلاق و توأم باتجربه و اکتشاف استفاده کند. امروزه کتاب های زیادی برای کودکان درباره اطلاعات هنری، ورزشی، فنون را مجسمه سازی، آموزش نقاشی، عروسک سازی و انواع کارهای دستی منتشر شده است، و این کتاب ها را میتوان در زمره دانستنی های هنر و سرگرمی قرار داد.زندگی نامه
بخشی از ادبیات دانستنی ها، سرگذشت آدم هایی است که به نحوی در رویدادهای تاریخی، سیاسی و علمی یا هر رویداد مهم دیگر کشور خود یا نقاط دیگر جهان نقش مؤثری داشته اند و تأثیر مهمی از خود بر جای گذاشته اند. زندگی نامه ها می توانند کودکان را با گوشه هایی از تاریخ جامعه خود و جوامع دیگر آشنا کنند و در ضمن سرمشق و الگویی در اختیار آنها قرار دهند تا از آن برای رشد شخصیت خود و کسب هویت بهره گیرند.زندگی نامه ها هم در رشد ادراکی و هم در رشد عاطفی و اجتماعی کودکان می تواند سهم قابل توجهی داشته باشد.
زندگی نامه ها را میتوان به سه دسته مهم تقسیم کرد: ۱) زندگی نامه مستند ۲) زندگی نامه نیمه مستند ۳) زندگی نامه داستانی.
در زندگی نامه مستند تمام جزییات وقایع زندگی یک شخصیت و گفتگوهایی که داشته است و (در کتاب آمده است) منطبق با اسناد و مدارک دقیق و معتبر ارائه می شود. با این حال مفهوم این سخن آن نیست که زندگی نامه مستند مثل یک تاریخ نگاری خشک است. یک زندگی نامه مستند خوب ضمن انطباق با اسناد و مدارک معتبر از نظر جزئیات و کلیات، با دادن طرح مهیج به رویدادها و آوردن خاطرات، نامه ها و یادداشتهای روزانه د قهرمانان می کوشد مطالب را جالب و خواندنی کند.
در زندگی نامه نیمه مستند، نویسنده ضمن وفادار ماندن به اصل وقایع و اتکا به اسناد و مدارک در انعکاس رویدادها می کوشد به حوادث، شکل داستانی دهد. در این نوع زندگی نامه گفتگو ها متکی به اسناد است؛ اما لزوما منطبق با آن نیست. به سخن دیگر، و گفتگوها را نویسنده ساخته است، اما براساس اسناد و مدارک معتبر و نزدیک به آنچه که می در واقع می توانسته است جریان یافته باشد. در هر حال نویسنده در همان حال که هرچه بیشتر به رویدادهای اصلی زندگی شخصیت مورد نظر وفادار می ماند تلاش میکند تا ا۱۵ زندگی نامه به ساختار داستانی نزدیک شود.
زندگی نامه داستانی بیش از زندگی نامه نیمه مستند به داستان شباهت دارد. در زندگی نامه داستانی نویسنده با توجه به شناختی که از شخصیت مورد نظر و حوادث زندگی او دارد و با در نظر گرفتن سیر کلی وقایع مهم زندگی او داستانی می سازد که متکی به تخیل او است. در اینجا در واقع عنصر تخیل نویسنده نقش مهمی دارد. البته داستانی که نویسنده به اتکای تخیل خود می سازد نباید از منش واقعی شخصیت مورد بحث و رویدادهای عمده زندگی او فاصله بگیرد، وگرنه به جای زندگی نامه به داستان تبدیل می شود.
در کشورهایی که ادبیات کودک از رشد و گسترش قابل ملاحظه ای برخوردار شده است زندگی نامه های خوبی با اتکا به هریک از سه شیوه ای که گفته شد نوشته شده است. این زندگی نامه ها ضمن آنکه مستند و متکی به اطلاعات درست و خالی از تعصب و غرضند، به صورتی هنرمندانه و در قالب های گیرا نوشته شده اند. زنده و جاندار بودن شخصیت ها به صورتی که در کتاب تصویر شده اند، و روح دادن به فضایی که حوادث در آن به وقوع پیوسته و شخصیت ها در آن عمل کرده اند از خصوصیات بارز این نوشته ها و هر نوشته خوب در باب زندگی نامه است.
.jpg "دانستنی های علمی برای کودکان")
دانستنی های زبان
دانستنی های زبان شامل مجموع های از کتاب هاست که کودکان را با کلمات و مفهوم آنها د آشنا می سازد. طرز کاربرد کلمات در جملات ساده به شکل ریتمیک و یا در داستان های کوتاه همراه با تصاویر این امکان را به کودکان می دهد تا ضمن آشنایی با شکل نوشتاری و یک کلمه مفهوم و کاربرد آن را کشف نمایند.کشف قابلیت های مختلف زبان و واژگان برای ارتباط و بیان مقاصد خود به دیگران از جمله اهداف دیگر این نوع کتاب هاست.
کتاب های مرجع
کتاب های مرجع خاص بزرگسالان نیست و کودکان نیز به کتاب های مرجع گوناگونی منطبق با نیازها و رغبتهای خود نیازمندند. کتاب های مرجع کتاب هایی هستند که کودکان برای پیدا کردن ساده و سریع اطلاعات به آنها مراجعه می کنند. به طور کلی کتاب مرجع کتابی است که برای مراجعه گاه گاهی تولید می شود نه برای اینکه خواننده آن را از ابتدا تا انتها بخواند و کنار بگذارد. دایرة المعارف ها، لغت نامه ها، سالنامه ها، واژه نامه های تخصصی از زمره کتاب های مرجع هستند. کتاب های مرجع از نظر شکل ارائه مطلب به دو دسته تقسیم می شوند: 1) آنهایی که براساس ترتیب الفبایی تنظیم شده اند ۲) آنهایی که موضوعی هستند و به جای ترتیب الفبایی بر حسب موضوع تنظیم شده اند.کتاب های مرجع را به همین صورت به کتاب های مرجع عمومی و تخصصی میتوان تقسیم کرد. کتاب های مرجع عمومی با تمام قلمرو دانش سر و کار دارد، در حالی که کتاب های مرجع تخصصی هر یک با زمینه و حوزه خاصی از دانش در ارتباط هستند.
از لحاظ گروه سنی نیز کتاب های مرجع به تناسب گروه های سنی ممکن است دارای موضوعات، مطالب یا لغتهای محدودتر و ساده باشند و در آنها از تصویر بهره زیادی گرفته شده باشد و یا مطالب و موضوعات و لغتهای گسترده تر و دشوارتری را در بر بگیرد. کتاب های دسته اول برای گروه های سنی پایین تر و کتاب های دسته دوم به تناسب برای گروه های سنی بالاتر منتشر می شود.
٢- دانستنی های علمی و عالم کودکی
توجه به خصوصیات ذهنی کودک
در آفرینش کتاب های دانستنی های علمی خوب چه ملاحظاتی را باید مد نظر قرار داد؟کتاب دانستنی های علمی فقط برای معرفی یک سلسله اشیاء و مفاهیم و ارائه یک سلسله اطلاعات نیست. کتاب دانستنی های علمی هنگامی به کودک بیشترین فایده را می رساند که پیش از هر چیز به گسترش بینش علمی کودک و تشویق او به اکتشاف در قلمرو بیکران جهان کمک کند و این راهی است که علم و اکتشاف و اختراعات علمی پیموده است، خود الگوی خوبی برای تدوین کتاب دانستنی های علمی است.
دنیای دانش دنیای آدم هایی است که همواره با مشاهده و آزمایش به جستجوی پاسخ برای پرسش هایی که پیش رو دارند مشغول اند. کودکان به طور طبیعی همچون دانشمندان مشاهده گران و جستجوکنندگان خوبی هستند. در صورتی که به آنان فرصت داده شود در می یابند که مشاهده دقیق و آزمون، شیوه درست پیدا کردن پاسخ برای پرسش های دشوار است. بنابراین یک کتاب دانستنی های خوب با توجه به چنین ملاحظاتی در درجه اول می کوشد و شوق مشاهده و جستجو را در کودک برانگیزد.
نکته دیگر آن است که در آفرینش کتاب دانستنی های علمی، باید به خصوصیات ذهنی کودک و شیوه نگرش او به دنیای پیرامون توجه کرد. شیوه نگرش کودک به دنیای و پیرامون و پدیده های طبیعت با نگاه بزرگسالان یکسان نیست. این واقعیت درمورد خردسالان بیش از همه صدق می کند. مسئله اصلی در مورد تفاوت نگاه کودکان با نگاه بزرگسالان این است که نگاه کودکان به دنیای پیرامون احساسی و عاطفی است و هرچه کودک در مراحل پایین تری از رشد باشد مشخصه ادراکی او احساسی تر و عاطفی تر است. و کودک مشخصات عینی چیزها مثل رنگ، شکل، اندازه آنها را از نظر معنایی که برای او را دارد به ادراک در می آورد.
نخستین برخوردهای کودک خردسال با دنیای پیرامون سخت عاطفی و مبتنی بر خودمحوری است. کودک در این مرحله هر چیز را از نظر رابطه ای که با او دارد تعریف می کند. آن طور که مشخصات و ممیزاتی دارد. مثلا بوق کرکننده یک اتومبیل ممکن است اصلا نظر کودک را جلب نکند و واکنشی در او ایجاد نکند، اما صدای خش خش پیراهن مادر بیرون از اتاق توجه او را جلب می کند و واکنش او را برمی انگیزد. دلیلش آن است که صدای خش خش پیراهن مادر برای او معنای خاصی دارد (یعنی با تغذیه و امنیت او مرتبط است.)
البته نگاه کودک به تدریج اصلاح می شود و کم کم برای دریافت مشخصات عینی اشیاء آماده می شود؛ اما این فرایند نیازمند زمان است. کودک در سه چهار سالگی به برخی از اشیاء و حیوانات دنیای بیرون علاقه نشان میدهد. این امر نشانة آن است که کودک اکنون بیشتر از پیش به دریافت مشخصات چیزها توانا شده است؛ اما این ادراک هنوز با عاطفه آمیختگی زیادی دارد. در مراحل بعدی اندک اندک از میزان آمیختگی ادراک با عاطفه کاسته می شود؛ اما هرگز یکسره از آن جدا نمی شود.
دلیل اینکه میگوییم دریافت کودک از طبیعت و دنیای بیرون با عاطفه آمیخته است این است که او مسائل را از زاویه عواطفش تفسیر می کند. شاید ذکر نمونه ای به روشن و شدن این سخن کمک کند. بچه ها اغلب هنگام تماشای ابرها شکلها و صورت هایی در آنها با مشاهده می کنند. برخی معتقدند که این امر به خاطر آن است که کودک در رفتارش با مادر و مدام شاهد تغییراتی در چهره او است، یعنی به طور مکرر با این تجربه سر و کار دارد که م چهره مادرش حالت های گوناگونی به خود می گیرد. گفته میشود بر همین اساس است که : کودک به این نتیجه می رسد که ابر هم مانند چهره مادر حالت های گوناگونی به خود و می گیرد. به همین ترتیب کودک چنین می پندارد که ابر هم احساس دارد یا وقتی باد در برگ درخت ها می پیچد و آنها را به صدا در می آورد کودک آن را با گریه مقایسه می کند. وو کودک خردسال چنین می پندارد که ابر و درخت مثل او احساس و عاطفه دارند. او هنوز در تجربه محدود زندگی خود خلاف این را مشاهده نکرده است؛ اما وقتی کودک مراحل رشد را طی می کند گرچه بازهم صورت هایی در ابر می بیند، اما اکنون تجربه اش به او میگوید که این صورت ساخته خیال او است و نمی تواند واقعی باشد. بزرگسالان با توسل به تجارب، ادراک عاطفی خود را تصحیح و به ادراک عینی تبدیل می کنند.
نگرش مبتنی بر خودمداری
مفهوم دیگر این سخن آن است که نگرش کودک مبتنی بر خودمحوری و خودمداری است. اصطلاح «خودمداری» را که در اینجا به کار می بریم، نباید با مفهوم خودخواهی یکی کرد. خودمداری یعنی آنکه در تجارب کودک، هنوز چیزهای زیادی نیست که با دریافت عاطفی او هماوردی کند. و در تقابل با نگرش و دریافتهای او قرار گیرد. خردسالان نمیتوانند غیر از وجود و هستی خود، وجود و هستیهای دیگر را تصور کنند. همین نگرش خودمدار است که موجب می شود کودک تصور کند می تواند به نحو جادویی بر ابرها تأثیر و بگذارد. یعنی تصور کند که میتواند ابرها را به هر سویی که دلش می خواهد حرکت دهد. و در واقع کودک در مراحل نخست رشد، هنوز چنین می پندارد که ابر و باد و مه و خورشید و و فلک برگرد او در گردشند. گمان می کند هرگاه راه می رود ماه هم همراه او حرکت می کند و هر وقت می ایستد ماه هم به پیروی از او می ایستد. این گمان از تجربه حسی کودک نیز ناشی می شود. کودک در تجربه حسی می بیند وقتی راه می رود ماه هم حرکت می کند و وقتی می ایستد ماه هم می ایستد. این تجربه حسی و گمان به تدریج با برخورد به تجارب دیگر چالش پذیر و سرانجام اصلاح می شود تا به تجربه عینی تبدیل شود.در مورد تأثیر خودمداری کودکان بر شیوه نگرش آنها به طبیعت، آزمایشهایی نیز انجام شده است. در یکی از این آزمایش ها از کودکان خردسال پرسیده شده است که: «آیا گیاهان وقتی تشنه اند ناراحت و غمگین می شوند؟» و آنگاه این پرسش که «گیاهان غمگین بودن خود را چگونه بروز می دهند؟» نتیجه آزمایش نشان داد که بچه های کوچک تا هفت سالگی غالبأ تصور می کنند که گیاهان وقتی تشنه اند ناراحت اند و این ناراحتی از ظاهر آنها پیداست. بچه های بزرگتر که به سؤال نخست پاسخ مثبت می دهند در پاسخ به سؤال دوم میگویند که گیاهان با ریختن برگشان ناراحت بودن خود را نشان میدهند.
بچه های باز هم بزرگتر شاید به این پاسخ جمله دیگری با این مضمون اضافه می کنند: «من فکر می کنم آنها آب لازم دارند و ناراحت بودن آنها به این معنی نیست که احساس بدبختی میکنند.»
این آزمایش و سه پاسخی که با مراحل رشد کودک مرتبط است ضمن نشان دادن نگرش خودمدارانه کودک، حاکی از آن است که کودک مرحله به مرحله از نگاه خودمدارانه فاصله می گیرد و به سوی شناخت عینی تر به پیش می رود. هنگامی که کودک می گوید «گیاه وقتی تشنه است غمگین میشود و من غمگین بودن او را از ظاهرش میفهمم» یعنی گیاه را بی کم و کاست با خودش قیاس می کند. در واقع می گوید چون من فکر می کنم که گیاه باید غمگین باشد پس غمگین است، ولی در مرحله بعد وقتی می افزاید که گیاه با د برگ ریزی ناراحتی اش را بروز می دهد معلوم می دارد که بین خود و گیاه تفاوت گذاشته است. حالا او در این مرحله از رشد به این نکته توجه کرده است که گیاه برگ دارد، نه د صورت، بنابراین ناراحتی گیاه باید در برگش منعکس شود نه از «ظاهرش».
با این حال کودک در این مرحله نیز هنوز میزانی از خودمداری را با خود دارد، زیرا و احساسی را به گیاه نسبت می دهد که از جنس احساسهای او یعنی احساس آدمی است، نه که گیاه؛ اما در مرحله بعد. وقتی می گوید که ریختن برگ حتما به معنی غمگین بودن نیست، با به روشنی بین خود و گیاه تفاوت گذاشته است. در این مورد اخیر او در واقع بیان می کند که گیاه به نظر من غمگین است نه آنکه واقعا غمگین باشد. در این مرحله او آشکارا گفته است که معلوم نیست آنچه برای من ناراحتی و اندوه است برای گیاه هم ناراحتی و اندوه باشد.
در هر حال این آزمایش و آزمایشهایی مشابه آن نشان میدهد که دید کودک نسبت به دنیای بیرون، از تجارب حسی و خصوصیت خودمداری نگاه او ریشه می گیرد. این تصور و دریافت کودک را نباید به قوی بودن نیروی تخیل او نسبت داد. به هرحال کودکان نیز می کوشند مشاهدات حسی خود را برای خود تبیین کنند.
کتاب های دانستنی های علمی عرصه مشاهده و آزمون
یافته های چنین تحقیقاتی در تدوین کتاب های دانستنی های علمی جایی برای خود پیدا کرده است. اکنون برخی از آفرینندگان کتاب های دانستنی های علمی کار این گونه کتاب ها را صرفا معرفی یک سلسله مفاهیم و تئوریهای علمی به حساب نمی آورند. این دسته از نویسندگان می کوشند کتاب های دانستنی های علمی را طوری تدوین کنند که کودک هنگام مطالعه آن گویی خود مشغول اکتشاف است. به همین صورت وقتی کودک می پندارد که هنگام راه رفتن، ماه همراه او حرکت می کند، راه درست اصلاح شناخت او این نیست که گفته شود او دچار اشتباه است.راه بهتر آن است که او را در معرض مشاهدات و اطلاعات دیگری قرار دهیم که خود به تدریج دریابد حس پیشین او چالش پذیر است. یا برای اصلاح این تصور کودکان که می پندارند گیاهان حس دارند چون به سوی نور می چرخند راه درست اصلاح له اشتباه او این نیست که گفته شود او اشتباه می کند و نظرش نادرست است. با استدلال و نمی توان او را به نادرستی نظرش و اتخاذ نظر درست متقاعد کرد. درک این استدلال برای کودک دشوار است. برای اصلاح اشتباه او بهترین روش آن است که او را در معرض مشاهدات الا و تجارب گوناگون دیگری قرار دهیم تا همراه آن خود به موارد نقص و نقض نظر پیشین به نتیجه درست رهنمون شود. انیشتن می گوید آنچه به اکتشاف علمی می انجامد تجارب و آزمونهایی است که نظام های مفهومی و تئوری های مستقر را واژگون میکند.
به طور کلی به جای اینکه مفاهیم و نظام های علمی که به طور طبیعی انتزاعی هستند به کودک معرفی شود، شیوه بهتر آن است که کودک در معرض مطالب و مشاهدات و مسائلی قرار گیرد که در نهایت منتج به درک نظام های علمی میشود. کتاب های خوب دانستنی های علمی از همان راهی پیروی می کنند که خود علم طی کرده است دانشمندان در اکتشافات علمی خود به مشاهده و آزمایش اتکا کرده اند و با این روش توانسته اند برای پرسشهای خود پاسخ پیدا کنند. کودکان نیز مشاهده گران پرشوری هستند و از فرصتی که کتاب های دانستنی های علمی برای آنها، جهت مشاهده و آزمون فراهم می کنند به خوبی بهره می برند.
دقت در صحت علمی مطالب کتاب
کتاب دانستنی های علمی باید مطالب درستی را در برداشته باشد. این موضوع آن قدر روشن است که شاید نیازی به گفتن نیست. با این حال تأکید روی این موضوع در جایی که د سخن از کتاب های کودکان است چندان بی اهمیت نیست. از آنجایی که در کتاب دانستنی های علمی برای کودکان مطالب باید به زبان ساده بیان شود این سادگی گاهی موجب می شود که مطالب دستخوش تحریف شود و یا آنقدر شاخ و برگ به آن اضافه شود که موضوع اصلی کمرنگ شود. در هر دو صورت این امکان هست که یک موضوع علمی به صورت غلط دریافت شود.نویسنده باید در موضوعی که مطرح می کند دارای تسلط کامل باشد تا بتواند بین تفصیل و جامعیت مطلب توازن درستی برقرار کند. این موضوع را نیز نباید نادیده گرفت که اگر توضیح و تفصیل از حد خود بگذرد و به شرح چیزهایی پیش پا افتاده منجر شود، چه بسا به غرور کودک لطمه بزند و کودک آن را اهانتی به قوة فهم و درک خود تلقی کند و به این نتیجه برسد که نویسنده توانایی او را دست کم گرفته است. در چنین حالی کودک ممکن است از کتاب خوشش نیاید.
منبع:
بنیادهای ادبیات کودک، کمال پولادی، ناشر: کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، چاپ دوم، تهران، 1387ش، صص 259-247
.jpg "اوصاف و ویژگیهای منتظران امام زمان(عج) چگونه است؟")
.jpg "اهداف و آرمان هاى امام خمینی (رحمه الله) از منظر رهبر انقلاب")
