14 تیر 1389 / 22 رجب 1431 / 5 جولای 2010

1) 14 تير سال 1374 هجري شمسي : مدرسه بين المللي منجمان جوان در زنجان با حضور جمعي از دانشمندان و دانش پژوهان و اختر شناسان داخلي و خارجي گشايش يافت. هدف از تشكيل اين مدرسه ارتقاء دانش نجوم ،‌لزومك فراگيري آموزشهاي بين المللي براي منجمان جوان و بحث و تبادل نظر درباره آخرين يافته هاي علمي در زمينه نجوم عنوان گرديد. گفتني است هزينه ايجاد اين مدرسه به عهده انجمن بين المللي نجوم بوده است.

2) رحلت فقيه مجاهد و عالم بزرگ شيعه آيت‏اللَّه "محمدتقي نجفي اصفهاني" (1293 ش): شيخ محمدتقي بن شيخ محمدتهراني رازي، معروف به آقا نجفي در حدود سال 1225 ش (1262 ق) در اصفهان چشم به جهان گشود. وي در زادگاه خود به تحصيل علوم ديني روي آورد و پس از حضور در درس بزرگان آن سامان به مقام عالي اجتهاد دست يافت. شيخ محمد تقي رازي، از بزرگان علماي اماميه اوايل سده چهاردهم هجري قمري بود كه او را به عنوان جامع علوم معقول و منقول و حاوي فروع و اصول و قوت حافظه شناخته‏اند. آقا نجفي در جنبش تنباكو از آغازگران مبارزه و داراي نفوذ معنوي فراواني در منطقه بود. وي در دوران مرجعيت خود، در كمك به مردم و رفع ستم از ايشان اهتمام مي‏ورزيد و در جهت تامين وسايل آسايش آنان كوشش مي‏كرد. از اين عالم بزرگوار بيش از صد اثر باقي مانده است كه آداب الصلاة، آداب العارفين، الاجتهادُ والتقليد، اسرارُ آلايات، اسرارُ الاَحْكام، اسرارُ الزيارات، اسرار الشريعه، اصول الدين و الافاضات المَكْنوُنَه و انوار العارفين از آن جمله است. اين فقيه وارسته سرانجام در چهاردهم تيرماه 1293 ش برابر با 11 شعبان 1331 يا 1332 ق در اصفهان وفات يافت و نزديك امامزاده احمد بن علي بن امام محمدباقر(علیه السلام) مدفون گرديد.

3) افتتاح اولين خط اتوبوسراني شركت واحد در تهران (1335 ش)

4) درگذشت خطاط شهير، استاد "ميرزا طاهر خوشنويس تبريزي" (1355 ش): ميرزا طاهر خوشنويس فرزند عبدالرحمان، خطاط برجسته معاصر، در سال 1267 ش در خانواده‏اي روحاني در تبريز به دنيا آمد. وي تحصيلات خود را از هفت سالگي نزد پدر آغاز كرد و در محضر او به قرائت قرآن پرداخت. ميرزا طاهر سپس صرف و نحو و فقه را فرا گرفت و چون علاقه وافري به هنر خوشنويسي داشت در اثر پشتكار و تمرين بسيار توانست در اصول و قواعد هنر خط به استادي برسد. مرتبه ميرزا طاهر خوشنويس در هنر خوشنويسي به درجه‏اي است كه استادان اين فن به مهارت او در خط نسخ معترفند. اين استاد گرانپايه در طول حيات خود كتب فراواني را خوشنويسي نمود كه نهج البلاغه، صحيفه سجاديه، مفاتيح الجنان، منتهي الآمال و قرآن‏هاي متعدد از آن جمله‏اند. ميرزا طاهر خوشنويس سرانجام در هشتاد و هشت سالگي در سال 1355 شمسي درگذشت و به ديدار معبود شتافت.

5) ربودن ديپلمات‏هاي ايراني در لبنان توسط صهيونيست‏ها (1361 ش): در چهاردهم تيرماه 1361 ش، سه ديپلمات و خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران در بيروت، در چهل كيلومتري شمال اين شهر در حالي كه عازم محل كار خود در سفارت ايران بودند، توسط نيروهاي حزب فالانژ لبنان ربوده شدند. در آن زمان، ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان حمله كرده بود و حزب فالانژ، همكاري نزديكي با اين رژيم اشغالگر داشت. اگرچه ابتدا گفته مي‏شد كه سيدمحسن موسوي كاردار جمهوري اسلامي ايران در بيروت و همراهانش كشته شده‏اند؛ اما شواهد و مدارك موجود، حاكي از آن است كه آنها در اسارت رژيم صهيونيستي مي‏باشند. با وجود اقدامات متعدد جمهوري اسلامي، براي آزادسازي ديپلمات‏ها و اتباع خود از چنگال رژيم صهيونيستي، اين رژيم هنوز تن به اين كار نداده است. برادر پاسدار حاج احمد متوسليان از فرماندهان سپاه نيز جزو ديپلمات‏ها بوده است.

6) درگذشت دكتر "كريم سنجابي" وزير امور خارجه دولت موقت (1374 ش): كريم سنجابي در سال 1283 ش در كرمانشاه به دنيا آمد. وي پس از پايان تحصيلات، در ايران و اروپا به استادي دانشگاه رسيد و در سال 1325 به رياست دانشكده حقوق و علوم سياسي و اقتصادي دست يافت. سنجابي پس از موضوع ملي شدن صنعت نفت و شكل‏گيري جبهه ملي، وارد اين حزب شد و در دولت دكتر مصدق به وزارت فرهنگ رسيد. وي در طول يك سال وزارت فرهنگ، نه تنها قدمي براي اصلاح فرهنگ برنداشت، بلكه اوضاع آشفته آن وزارتخانه را آشفته‏تر كرد. دكتر سنجابي پس از كودتاي 28 مرداد 32، مدت‏ها به حالت اختفا زندگي مي‏كرد تا اينكه با وساطت يكي از متنفذين، بار ديگر كرسي استادي گرفت. او پس از پانزده خرداد 42، بار ديگر وارد مبارزات سياسي شد و چندين بار به زندان افتاد تا اينكه در سال 1357 رهبر جبهه ملي ايران شد و به طور علني عليه شاه و رژيم مبارزه كرد. كريم سنجابي در آبان 1357 به ديدار شاه رفت ولي به دليل شرايط زمان، پيشنهاد نخست‏وزيري محمدرضا پهلوي را نپذيرفت. وي پس از پيروزي انقلاب در كابينه مهندس بازرگان به وزارت امور خارجه منصوب شد و پس از چند ماه فعاليت، در اعتراض به اشغال لانه جاسوسي آمريكا به همراه ساير اعضاي كابينه استعفا داد. سرانجام دكتر سنجابي پس از سال‏ها اقامت در اروپا و آمريكا در سال 1374 ش در 91 سالگي درگذشت.

7) روز قلم

8) ارتحال فقيه نامدار شيعه "شيخ الفقهاء شيخ جعفر كاشف الغطا" (1228 ق): شيخ جعفر كاشف الغطاء در سال 1154 ق در نجف اشرف به دنيا آمد و از همان اوان كودكي به تحصيل علوم ديني پرداخت. در آغاز، مقدمات را نزد پدر آموخت و سپس از محضر بزرگاني نظير شيخ محمدمهدي فتوني، محمدباقر وحيد بهبهاني و سيدمهدي بحرالعلوم كسب دانش كرد. شيخ جعفر سپس به تاليف و تدريس پرداخت و شاگردان فراواني تربيت نمود و كتب متعددي نگاشت. يكي از كارهاي مهم وي، مقابله با اخباري‏گري بودو تلاش مؤثري در از بين بردن اين فتنه انجام داد. سرانجام اين عالم سترگ پس از هفتاد و چهار سال عمر با بركت، دار فاني را وداع گفت و زندگي جاودان خود را آغازكرد.

9) درگذشت عالم بزرگ "ملاعلي نوري" حكيم و فقيه شيعه(1246 ق): ملاعلي بن جمشيد معروف به آخوند نوري از محضر اساتيد بزرگي چون محمد بيدآبادي كسب فيض نمود. سپس به تدريس مشغول شد و حوزه بزرگي در فلسفه تاسيس كرد كه از نظر كمّي بي‏نظير بود. آخوند نوري علاوه بر تحصيل و تدريس به مقام شامخي نيز در حكمت متعاليه نايل گشت تا بدان پايه كه برخي از دانشمندان فلسفه، پايگاه او را از اين جهت به مقام و موقعيت "صدرالمتألهين" نزديك دانسته‏اند. از آثار متعددي كه به وي نسبت مي‏دهند حواشي اسفار و رساله‏اي در وحدت وجود است. مدفن اين عالم طراز اول قرن 13، كفشكن حرم حضرت علي(ع) در نجف اشرف مي‏باشد كه به وصيت او بوده است.

10) تولد "تاسي توس" نويسنده شهير رومي (50م)

11) روز ملي و استقلال "ونزوئلا" از استعمار اسپانيا (1811م): كشور جمهوري ونزوئلا با 912/050 كيلومتر مربع وسعت در شمال قاره امريكاي جنوبي و در همسايگي كلمبيا، برزيل و گويان واقع شده است. كاراكاس پايتخت و واحد پول آن بوليوار است. جمعيت اين كشور بيش از 24 ميليون نفر بوده كه حدود 90% مسيحي و عمدتاً كاتوليك‏اند. پيش‏بيني شده است كه جمعيت ونزوئلا تا سال 2025م نزديك به 35 ميليون نفر خواهد بود. نژاد اكثريت مردم آن دو رگه (سرخ و سفيد) و زبان رسمي آن اسپانيايى است. ماراكايبو، والنسيا و كومانا از شهرهاي مهم آنند. اين سرزمين به همراه مناطق اطراف از اوايل قرن شانزدهم ميلادي به مدت سه قرن تحت استعمار اسپانيا بود و در اين مدت صدمات فراواني به مردم بومي اين سرزمين وارد آمد. ونزوئلا به معناي ونيز كوچك نامي است كه كاشفان اسپانيايى به خاطر شباهت خانه‏هاي ساحلي اين مناطق به شهر ونيز ايتاليا، به آن داده بودند. از اوايل قرن نوزدهم، مبارزات استقلال طلبانه مردم ونزوئلا آغاز شد كه با شكست مواجه گرديد. با اين حال در سال‏هاي بعد، سيمون بوليوار، آزادي خواه معروف امريكاي جنوبي، مبارزاتش را ادامه داد و در 5 ژوئيه 1811 استقلال ونزوئلا را اعلام نمود. اما وي توسط سلطنت‏طلبان كه مخالف استقلال ونزوئلا بودند دستگير گرديد. سرانجام بر اثر تلاش‏هاي بوليوار و جنگ‏هاي متعدد وي، مقاومت‏سربازان اسپانيايي در فوريه 1819 در هم شكسته شد و بوليوار به رياست جمهوري ونزوئلا رسيد. اين امر مقدمه‏اي بود بر تشكيل كلمبياي بزرگ. (ر.ك: 15 سپتامبر)

12) درگذشت "ژوزف ني‏پس" مخترع دوربين عكاسي (1833م)

13) روز استقلال "الجزاير" از استعمار فرانسه (1962م): الجزاير كشوري است در شمال قاره افريقا با وسعت 2/381/741 كيلومتر مربع كه بخش اعظم آن را صحراي افريقا تشكيل داده است. جمعيت الجزاير 31/5 ميليون نفر بوده كه حدود 80% آنها مليت عرب داشته و سياه پوست‏اند و بقيه از نژاد بربر هستند. پايتخت الجزاير شهر الجزيره نام دارد و قُسَنْطنيه، وَهْران و سطيف از شهرهاي مهم آنند. واحد پول اين كشور افريقايى دينار الجزاير و دين رسمي آن، اسلام بوده و مردم آن به زبان عربي صحبت مي‏كنند. پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت الجزاير تا سال 2025 بيش از 46/5 ميليون نفر خواهد بود. در سال‏هاي دهه 1960م، بسياري از كشورهاي مستعمره و نيمه مستعمره و تحت قيموميت در قاره‏هاي آسيا، افريقا و اقيانوسيه و امريكاي لاتين استقلال يافتند و به عضويت سازمان ملل متحد پذيرفته شدند. در اين ميان، استقلال كشور افريقايى الجزاير نيز به دنبال جنگ‏هاي طولاني بين نيروهاي فرانسه و استقلال‏طلبان الجزاير كه مدت هشت سال از 1954 تا 1962م به طول انجاميد، تحقق يافت. در اين ميان ژنرال‏هاي فرانسوي در الجزاير پيش از بازگشت شارل دوگل به قدرت در سال 1958م، سر به شورش برداشتند و با هر گونه راه‏حلي كه متضمن جدايى الجزاير باشد، مخالفت كردند. شورش ژنرال‏ها و بحران سياسي در فرانسه، موجبات بازگشت دوگل به قدرت را فراهم ساخت، ولي دوگل كه سياست‏مدار واقع‏بيني بود، پس از تغيير قانون اساسي فرانسه و اختياراتي كه در مقام رياست جمهوري به دست آورد، درصدد مذاكره و مصالحه با استقلال طلبان الجزاير برآمد و سرانجام با مراجعه به آراء عمومي در الجزاير، درباره استقلال اين كشور يا وابستگي آن به فرانسه موافقت كرد. ژنرال‏ها بار ديگر در برابر دوگل سر به شورش برداشتند، ولي اين بار سركوب شدند و با راي قريب به اتفاق مردم الجزاير به استقلال، دولت فرانسه در روز سوم ژوئيه سال 1962م استقلال اين كشور را به رسميت شناخت. مقامات الجزاير نيز استقلال كشورشان را دو روز بعد، در روز پنجم ژوئيه آن سال اعلام كردند و آن را جشن گرفتند.

14) روز ملي و استقلال جمهوري "كيپ وِرْد" "دماغه سبز" از استعمار پرتغال (1975م): كشور جمهوري كيپ ورد با بيش از 4 هزار كيلومتر مربع وسعت در غرب افريقا و در نزديكي سواحل سِنِگال و موريتاني واقع شده است. جمعيت كيپ‏ورد 428 هزار نفر بوده كه نزديك به 99% آنها پيرو آيين مسيحيت و عمدتاً كاتوليك‏اند. زبان رسمي مردم كيپ‏ورد پرتغالي و خط آنها لاتين است. اكثريت سكنه اين كشور افريقايى از نژاد دو رگه سياه و سفيد مي‏باشند و ديگر گروه‏هاي نژادي سياه و سفيد در اقليتند. پيش‏بيني مي‏شود كه جمعيت كيپ‏ورد تا سال 2025، در حدود شش‏صد و هفتاد هزار نفر خواهد بود. پايتخت كيپ‏وردْ پرايا نام دارد و شهرهاي مهم آن ميندلو و سائو فيليپه مي‏باشند. اين جمهوري شامل پانزده جزيره مي‏باشد كه از قرن پانزدهم به تصرف پرتغالي‏ها، درآمدند. اما مواجه شدن اين مناطق با خشكسالي به از ميان رفتن كشاورزي انجاميد. در نتيجه، با مهاجرت ساكنان، اين جزاير تقريباً خالي از سكنه شد و اين وضعيت تا نيمه دوم قرن بيستم ادامه يافت. اوج‏گيري جنبش‏هاي استقلال‏طلبانه در نقاط مختلف جهان مردم معدودِ اين مناطق را تحت تاثير قرار داد. در اين راستا، از سال 1961م مبارزات مسلحانه مردم كيپ‏ورد عليه استعمار پرتغال آغاز شد و بر اثر گسترش دامنه اعتراضات در سال 1974م دولت دست نشانده پرتغال در كيپ‏ورد سرنگون گرديد. سرانجام در 5 ژوئيه 1975 م استقلال اين كشور اعلام شد و بيش از 5 قرن استعمار پرتغال خاتمه يافت. كشور كيپ‏ورد با نظام جمهوري چند حزبي و يك مجلس قانون‏گزاري اداره مي‏گردد. 5 ژوئيه روز ملي و استقلال اين كشور قلمداد مي‏شود.

15) سرنگوني دولت "ذوالفقار علي بوتو" نخست وزير پاكستان طي يك كودتاي خون>ين (1977م): در پنجم ژوئيه 1977م ژنرال محمدضياءالحق رئيس ستاد ارتش پاكستان، با استفاده از شرايط بحراني كشور با يك كودتاي خونين، دولت ذوالفقار علي بوتو را سرنگون كرد و قدرت را در دست گرفت. ضياءالحق سپس سمت‏هاي نخست وزيري و رياست جمهوري را بر عهده گرفت و علاوه بر اعدام بوتو در 4 آوريل 1979م و سركوب جمعي از مخالفان خود، مجالس پاكستان را تعطيل و فعاليت احزاب و مطبوعات را ممنوع كرد. ژنرال ضياءالحق بر اثر فشارهاي داخلي در سال 1985م انتخابات را برگزار كرد و حكومت نظامي را لغو نمود. سرانجام وي در سال 1988 بار ديگر مجالس ملي و ايالتي را منحل كرد و پس از بركناري نخست‏وزير وقت، وعده برگزاري انتخابات ديگري را داد. علي‏رغم اين‏كه ضياءالحق هنگام كودتا وعده داده بود كه ظرف سه ماه با انجام انتخابات آزاد، حكومت را به دولت منتخب پارلمان تفويض خواهد كرد، ولي بيش از يازده سال با كمال قدرت و خشونت بر پاكستان حكومت كرد تا اين‏كه در هفدهم اوت 1988 به همراه تني چند از سران ارتش پاكستان در انفجار يك هواپيماي نظامي كشته شد.

16) ربوده شدن سه ديپلمات و خبرنگار ايراني در بيروت توسط فالانژهاي لبنان (1982م): در پنجم ژوئيه 1982م برابر با 14 تير 1361ش سه ديپلمات و خبرنگار خبرگزاري جمهوري اسلامي ايران در بيروت، در چهل كيلومتري شمال اين شهر در حالي كه عازم محل كار خود در سفارت ايران بودند، توسط نيروهاي حزب فالانْژْ لبنان ربوده شدند. در آن زمان ارتش رژيم صهيونيستي به لبنان حمله كرده بود و حزب فالانژ، همكاري نزديكي با اين رژيم اشغال‏گر داشت. اگرچه ابتدا گفته مي‏شد كه سيدمحسن موسوي كاردار جمهوري اسلامي ايران در بيروت و همراهانش كشته شدند اما شواهد و مدارك موجود، حاكي از آن است كه آن‏ها در اسارت رژيم صهيونيستي هستند. با وجود اقدامات متعدد جمهوري اسلامي، براي آزادي سازي ديپلمات‏ها و خبرنگار ايران از چنگال رژيم صهيونيستي، اين رژيم هنوز تن به اين كار نداده است.