شست و شوی معده چیست؟
شست و شوی معده یک فرایند تخلیه برای محتویات معده می باشد که نام دیگرش یا لاواژ معده است. از این روش بیش از ۲۰۰ سال است که برای خارج کردن سم از معدهاستفاده میگردد. از این روش عموما بر روی افرادی که سم خورده و یا مصرف بیش از حد دارو و ... را داشته اند استفاده می شود. افزون بر این ها لاواژ معده برای تمیز کردن دستگاه گوارش پیش از عمل جراحی، برای اطمینان از مقدار خونریزی در سطوح بالاتر دستگاه گوارش، در ارزیابی منشا استفراغ خونی و هم چنین برای کاهش دمای بیماران دچار گرمازدگی کاربرد دارد.علائم شست و شوی معده
چگونه متوجه بشویم که مشکل ما از معده است؟ علائم شست و شوی معده می‌تواند زیاد باشد و ممکن است که هر کدام از شما برای یکبار هم که شده آنها را تجربه کرده باشید. این علائکم شامل: سوزش معده، درد شکمی، احساس سنگینی و پریشانی معده، اسهال و یا گاهی اوقات یبوست، تهی شدن زو درس معده پس از غذا خوردن و احساس انفجار معده می شوند.چه زمانی از شستشوی معده استفاده می شود؟
در صورت خوردن سم یا اسنفاده بیش از اندازه از قرص، ممکن است پزشک مربوطه دستور شستشوی معده را صادر کند. اگر چیزی سمی نظیر مواد شیمیایی خانگی را بلعیدید، در سریع ترین زمان ممکن به بیمارستان مراجعه کنید. اگر کمتر از چهار ساعت از مصرف ماده سمی بگذرد، شست و شوی معده بیشترین اثر را دارد. همچنین ممکن است پزشک پس از انجام برخی عمل های جراحی خاص در ناحیه شکم، مانند گاسترکتومی، دستور شستشوی معده را تجویز کند. علاوه بر موارد گفته شده، ممکن است پزشک از روش درمانی برای موارد زیر نیز بهره ببرد:گرفتن نمونه اسید معده؛
کمک کردن فشار از روی روده ها زمانی که مسدود شده باشند؛
مکش خون به بیرون در هنگام خون ریزی معده؛
تمیز کردن معده در صورت استفراغ خون در زمان آندوسکوپی دستگاه گوارش فوقانی (GI)؛
برای انجام ایمن جراحی و محدودکردن خطر پنومونی آسپیراسیون؛
برای کاهش فشار معده در حین تهویه کمکی در بیمارستان.
چگونه برای شستشوی معده آماده شویم؟
اگر به دلیل مسمومیت غذایی یا شیمیایی، استفاده بیش از اندازه از دارو یا سایر شرایط اضطراری پزشک دستور شستشوی معده را داده است، برای آماده شدن از قبل وقتی نخواهید داشت. اما اگر پزشک بخواهد از این روش برای گرفتن نمونه از اسید معده شما برای آزمایش بهره ببرد، ممکن است از شما بخواهد که پیش از انجام آن ناشتا باشید یا از مصرف بعضی از داروها اجتناب کنید.شستشوی معده چگونه انجام میشود؟
مراحل انجام شست و شوی معده به این صورت است که قبل از انجام آن به شما یک قرص بی حسی برای بی حس کردن گلو داده میشود و این امر سبب گرفتگی و تحریک کمتر گلو میگردد. پس از آن کادر پزشکی لوله ای را وارد دهان یا بینی شما می کنند و آن را از طریق مری به معده شما وصل میکنند. مری مجرایی می باشد که دهان شما را به معده تان وصل می کند. پزشک ممکن است پیش از انجام شستشوی معده، آب یا محلول سالین را به داخل لوله اسپری کرده باشد. محلول سالین در برابر بر هم خوردن تعادل الکترولیتی از شما محافظت می کند که ممکن است هنگام خروج مایعات از معده تان اتفاق بیافتد. بعد از آن فرآیند شست و شوی معده شروع می گردد و مایعات درون معده از این طریق به بیرون کشیده می شوند.شستشوی معده چه خطراتی دارد؟
این عمل می تواند موجب آزاد در شما گردد. امکانش است که در هنگام واردکردن لوله دچار حالت تهوع شوید. هم چنین ممکن است گلویتان تحریک گردد. این روش می تواند خطرات جدی تری هم به دنبال داشته باشد. یکی از شایع ترین این خطرات پنومونی آسپیراسیون می باشد. این اتفاق زمانی رخ میدهد که مقداری از محتویات معده وارد ریه ها یا مجاری تنفسی بشوند. این عارضه اگر درمان نشود سبب تورم ریه، آبسه ریوی یا پنومونی باکتریایی میشود.علائم پنومونی آسپیراسیون عبارت اند از:
درد قفسه سینه؛خس خس سینه؛
سرفه همراه با خلط؛
رنگ مایل به آبی پوست؛
خستگی؛
تب.
این خطر در صورتی اتفاق می افتد که لوله از جای خود خارج شود. انجام شستشوی معده با تخلیه معده قبل از ورود محتویات به دستگاه تنفسی، از شما در برابر پنومونی آسپیراسیون محافظت می کند.
سایر خطرات شست و شوی معده عبارت اند از:
اسپاسم تارهای صوتی که به طور موقت از تنفس طبیعی جلوگیری می‌کند؛واردشدن لوله به مجرای تنفسی به‌جای مری؛
ایجاد سوراخ در مری توسط لوله؛
ریختن محتویات معده به داخل روده‌ها؛
آسیب به دستگاه گوارش؛
خونریزی جزئی؛
هیپوکسی یا کمبود اکسیژن؛
هیپوترمی یا سرمازدگی.
عموما، شستشوی معده باید به ندرت انجام پذیرد. مقدار سمی که از طریق شستشو یا همان لاواژ معده خارج میشود اغلب ناچیز است، به خصوص اگر بعد از ساعت اول انجام گیرد. موقعیت های کمی وجود دارد که فواید این کار از خطراتش بیشتر باشد. انجام و تجویز این کار فقط باید طبق نظر پزشک انجام شود. اگر هر نگرانی درباره این روش دارید، بهتر است با پزشک خود در یمان بگذارید. پزشک به شما کمک می کند با مزایا و خطرات احتمالی این روش بهتر آشنا شوید.
مراقبت های حین شست و شوی معده
قبل از مراقبت های بعد از شستشوی معده، باید مراقبت های حین شستشوی معده را بدانید که عبارت اند از:به لوله گذاری آهسته و دقیق بدون تلاش توجه بسیار کنید تا از آسیب به مری پیشگیری شود.
بیمار را در وضعیت نیمه نشسته قرار دهید و سر او را به سمت جلو خم کنید.
اطمینان حاصل کنید که بیمار در هنگام انجام کار به خواب نمی رود.
هنگامی که فرد بیهوش است از مصرف شربت اپیکا اجتناب کنید.
پیش از اقدام به شستشو دستگاه مکنده را آماده کنید.
اگر فرد رفلکس سرفه ضعیفی دارد راه های هوایی با لوله نای را باز کنید.
پیش از خارج کردن لوله از معده، آن را مسدود کنید.
در رابطه با استنشاق سمی باید به حجم و PH تنفس و مقدار غذای موجود در تنفس دقت شود.
اگر مقدار pH آن زیر 5.2 باشد، خطر مرگ بسیار زیاد است، چرا که مایع اسیدی به ریه ها آسیب می رساند و باعث تورم و خونریزی می شود.
مراقبت های ویژه بعد از شست و شوی معده
از آنجایی که از این روش برای رفع مسمومیت کاربرد دارد، مراقبت بعد از شستشوی معده باید با تغذیه درست کنترل گردد.اساسی ترین موردی که بعد از شستشو و سم زدایی باید به آن توجه ویژه داشته باشید، نوشیدن آب فراوان می باشد، به خصوص اگر مسمومیت غذایی دارید بهتر است با جرعه های کوچک شروع کنید.
نوشیدنی های ورزشی کع دارای الکترولیت هستند می توانند از کم آبی بدن پیشگیری کنند.
همچنین می توانید نوشیدنی های بی رنگ نظیر سون آپ یا اسپرایت، چای بدون کافئین، آب مرغ و سبزیجات استفاده کنید.
مراقبت دیگر بعد از شست و شوی معده، خوردن غذای نرم است که می تواند از فشار به مری و معده پیشگیری کند و معده توانایی ذخیره این غذاها را دارد.
غذاهای سریع، کم چرب و کم فیبر مثل موز، غلات، سفیده تخم مرغ، عسل، ژله، بلغور جو دوسر، کره بادام زمینی، برنج، نان تست و پوره سیب زمینی مصرف کنید.
می توانید از داروهای طبیعی نظیر چای زنجبیل، سرکه سیب و کپسول های زغال فعال برای بهبودی سریع تر بهره بگیرید.
مسواک زدن بعد از مسمومیت و استفراغ می تواند از آسیب اسیدی به دندان ها پیشگیری کند.
حمام کردن می تواند به حذف باکتری ها از بدن و بازسازی کمک شایانی کند.
استراحت و خواب کافی برای بیماری که شست و شوی معده انجام داده بسیار مفید است.
بعد از شست و شوی معده از مصرف غذاهای تند یا کافئین دار و چرب اجتناب کنید.
منبع: راسخون
