مشخصات
| کشور | ایران |
| استان | گیلان |
| شهرستان | فومن |
| بخش | مرکزی |
| جمعیت | ۳۵٬۸۴۱ نفر |
| مساحت | ۱۰۰۲ کیلومتر مربع |
| زبان گفتار | زبان های گیلکی با گویش بیه پس و لهجهٔ فومنی و تالشی با گویش جنوبی |
| مذهب | مسلمان (شیعه) |
| ارتفاع از سطح دریا | ۳- متر |
| شرایط آب و هوا | آب و هوای معتدل |
| پیش شماره تلفن | ۰۱۳ |
| شناسه ملی خودرو | ایران ۵۶ ل |
| ره آورد | کلوچه فومن، برنج، چای، توتون، مرکبات، صیفی جات، حصیر ،گَمَج، عروسک های سنتی و ... |
شهرستان فومن جزو شهرهای استان گیلان به حساب می آید و دارای مساحت ۱۰۰۲ کیلومتر مربع می باشد. فومن از نظر گردشگری رتبه شانزدهم را در کشور دارد. شهر فومن در قسمت جلگه ای استان گیلان قرار گرفته و در بین باغ ها و شالیزارها محصور گردیده است. شهر فومن به دلیل داشتن مجسمه های زیاد لقب شهر مجمسمه را نیز گرفته است. شهر فومن از سمت شمال با شهرستان صومعه سرا و شهرستان ماسال، از سمت جنوب و جنوب غربی با خط الراس رشته کوه های البرز و از سمت شرق با شهرستان شفت همسایه می باشد. شهرستان فومن یکی از چهار شهرستان اولیه استان گیلان در جوار رشت، طالش و انزلی می باشد. این شهرستان از ۲ بخش و ۶ دهستان تشکیل شده است. در فومن مردم گیلک و تالش در کنار هم زندگی می کنند و به زبان های گیلکی با گویش بیه پس و لهجه فومنی و تالشی با گویش جنوبی صحبت میکنند. سوغاتی های شناخته شده این شهرستان شامل: کلوچه فومن، برنج، چای، توتون، مرکبات، صیفی جات، حصیر ،گَمَج که نوعی ظرف گلی برای پخت و پز غذا می باشد و عروسک های سنتی ماسوله می شود. فومن جزو شهرهای کهن استان گیلان به حساب می آید و از تاریخ تأسیس آن دقیقاً اطلاعاتی وجود ندارد، ولی بر اساس شواهد تاریخی مشخص گردیده که این شهر در زمان حکومت ساسانی و حتی پیش از آنیعنی ۲۵۰۰ تا ۳۰۰۰ سال پیش قابل سکونت بوده است. از اواخر حکومت ساسانی به بعد خاندان های گیلانشاه و دودمان گاوباریان در شهر فومن حکمرانی می کردند.
این شهرستان شامل بخش های زیر می‌باشد:
شهرها:
فومن ،ماسوله ،ماکلواندهستان:
دهستان رودپیش، دهستان گشت، دهستان گوراب پس، دهستان لولمان، دهستان آلیان، دهستان سردار جنگلروستاها:
اتورسرا، رودپیش، سخیبن، شالتوک، عباسکوه، خجکه، کلتاسر، نوگوراب، وزمنا، هرزل کوه، میان رز، للکام، گیگاسر، کیش رودبار، کوریه و ....جای های دیدنی شهرستان فومن
قلعه رودخان
قلعه رودخان که نام دیگرش قلعه حسامی می باشد یکی از پربازدید ترین مکان های دیدنی شهر فومن در بین گردشگران به حساب می آید. قلعه رودخان دارای بنایی با ۲.۶ هکتار مساحت می باشد و در ۳۰ کیلومتری شهرستان فومن قرار گرفته است. قدمت این قلعه دربه دوران ساسانیان باز میگردد و با اهداف نظامی در قسمت مرتفعی از جنگل های فومن بنا گردیده است. قلعه رودخان از ۶۵ برج و بارو و دیواری به طول ۱۵۰۰ متر و ۹۳۵ پله تشکیل شده است. اسم قلعه را از رودی که در آن نزدیکی این قلعه جریان دارد گرفته اند. مردمان محلی در گویش محلی خود به آن دژی می گویند که در کنار رودی ساخته شده است.
جاده سراوان به فومن
اگر قصد دارید از یک جاده رویایی به فومن بروید، بهترین گزینه جاده سراوان به فومن می باشد. این جاده نرسیده به جاده رشت و در قسمت چپ جاده واقع شده است. زیبایی این جاده وصف ناپذیر است و دارای درختان بسیار زیادی می باشد. اگر در هنگام صبح به این جاده بروید شاهد منظریه زیبای مه صبحگاهی خواهید بود. در این جاده میتوانید یکی دیگر از جاذبه های دیدنی شهرستان فومن را مشاهده کنید که نامش موزه بزرگ روستایی می باشد. این خانه روستایی در وسط جنگل سراوان قرار گرفته است؛ با رفتن به این موزه یک خاطره دل انگیز را با خود به خانه می برید.
ماسوله
یکی از معروف ترین جاذبه های توریستی شهرستان فومن روستای ماسوله می باشد که به خاطر سبک پلکانی خانه ها به شهرت رسیده است. در این روستا پشت بام هر خانه ای، حیاط خانه بالایی به حساب می آید. فضای ویژه ای که این روستا دارد سبب شهرت جهانی آن شده است و سالانه گردشگران بسیاری را از جای جای دنیا به سمت خود میکشاند. اگر قصد سفر به ماسوله را دارید حتما غذاهای محلی آنجا را امتحان کنید تا طعم دلنشین آنها تا ابد در زیر زبانتان به یادگار بماند. از سوغاتی های این روستا میتوان عروسک های بافتنی و جوراب های پشمی و گیوه و گلیم و… را نام برد.
چشمه و آبشار لار
در مسیر فومن به ماسوله، که فاصله زیادی هم با جاده ندارد، میتوانید شاهد مشاهده یکی از بکر ترین پدیده های شهرستان فومن یعنی چشمه و آبشار لار باشید. این آبشار دارای ارتفاع ۶۷۰ متری از سطح دریا می باشد و ارتفاع خود آن نیز در تقریبا ۶ متر تخمین زده شده است. آب آبشار از چشمه ای تامین میگردد که در همان محل قرار گرفته است، در فضای اطراف چشمه و آبشار لار امکانات رفاهی نظیر رستوران ها و چایخانه های کوچک جنگلی برپا شده است.
ییلاق زودل سر
ییلاق زودل سر در نزدیکی روستایی با همین نام قرار گرفته ست و در ارتفاعات استان گیلان و در میان جنگل ها می باشد. این مکان به دوست داران طبیعت جانی دوباره می بخشد و همین امر سبب شده سالانه افراد بسیاری برای لذت بردن از این مکان زیبا به آنجا سفر کنند. ییلاق زودل سر، دارای خانه های متعددی می باشد. ولی قدیمی ترین خانه این ییلاق، کلبه ای چوبی با قدمت ۶۰ ساله می باشد، که نام مالکش حبیب رضایی خانوانه است. ییلاقات شمال بخاطر داشتن هوای مطبوع و مناظر چشم نوازش، در فصل گرما و تابستان مسافران بسیاری را به سمت خود می کشاند.
پارک فومن
یکی از مکان های دیدنی شهر فومن پارک فومن است که به خاطر داشتن مجسمه های متعدد در پارک بسیار معروف شده است.از معروف ترین مجسمه های موجود در این پارک مجسمه های زنان فومنی است که پوشش زنان این شهر و فعالیت های آنها را به نحوی احسنت به نمایش می گذارد. افزون بر این ها پارک فومن تفرجگاهی می باشد که در آن می توانید با پیاده روی یا پیک نیکی کوتاه، از هوای تازه و دلپذیر شهر فومن استفاده مطلوب را ببرید.
درخت آقادار
از جذاب ترین جاذبه های شهستان فومن میتوان به درختان آقادار اشاره کرد. درخت و مخصوصا درختان بزرگ برای مردم گیلان ارزش ویژه ای دارند. به همین خاطر در بین مردم گیلان رایج است که در مکانی درخت بزرگی وجود داشته باشد، آن مکان زیارتگاه گیلکیان می باشد. مردم فومن به درختان بزرگ، در زبان محلی خود آقادار می گویند. در قسمت های متعدد شهر فومن گردشگران می توانند نظاره گر درختان آقادار باشند. این درختان اکثرا شامل درختان بلوط که در گویش محلی به مازو معروف است، انار، نارون، افرا، چنار و سرخ میشوند.
طبیعت ماکلوان
ماکلوان که در گویش محلی به آن ماکلان می گویند یکی از شهرهای استان گیلان و از توابع بخش سردار جنگل شهرستان فومن به حساب می آید. از مهم ترین دلایل شهرت این شهر سوابق تاریخی آن در گذر زمان می باشد. شهر ماکلوان یکی از پایگاه های اصلی مبارزات میرزا کوچک خان جنگلی بوده است. جنگ ماکلوان از همین ناحیه شروع و سبب شکل گیری نهضت جنگل گردید. این جنگل هم چنین دارای طبیعتی زیبا و آب و هوایی دلپذیر می باشد. این شهرستان در دامنه کوه های سیاه کوه و برزه کوه قرار گرفته است و ییلاق های بی همتایی مثل گردسوئه، گسکره و کوربار را شامل میشود.
بقعه سبز قبا
بقعه سبز قبا که نام های دیگرش امامزاده سبز قبا یا آرامگاه سبز قبا است جزو کهن ترین مکان های دیدنی شهرستان فومن به حساب می آید. این بقعه از آرامگاه چند تن از شهدای جنگ ایران و عراق تشکیل شده است.
افراد مشهور و مشاهیر شهرستان جم
میر احمد سید فخری نژاد
میر احمد سید فخری نژاد، ملقب به شیون فومنی، یکی از شاعران نامدار شمال ایران می باشد. وی در سال ۱۳۲۵ هجری خورشیدی در شهرستان فومن به دنیا آمد. میر احمد سید فخری نژاد تحصیلات ابتدایی و سه ساله خود را در رشت گذراند و سپس به کرمانشاه کوچ کردند و سه ساله دوم دبیرستان را تا گرفتن مدرک دیپلم طبیعی در آنجا ماند. ایشان در سال ۱۳۴۶ وارد سپاهی دانش در طارم زنجان گردید و بعد از یکسال استخدام اداره آموزش و پرورش استان مازندران شد و در سال ۱۳۴۸ ازدواج کرد. وی تا سال 1351 به تدریس در منطقه فولاد مشغول بود. او در سال ۱۳۷۲ دچار بیماری نارسایی کلیه گردید و یک سال بعد به خاطر درمان این بیماری راهی شهر تهران شد. او در شهریور ماه سال ۱۳۷۷ پس از طی یک دوره بیماری مزمن کلیوی و انجام پیوند کلیه در یکی از بیمارستانهای تهران به دیار باقی شتافت. آرامگاه وی در بقعه سلیمان داراب رشت قرار گرفته به خاطر وصیتش در جوار مقبره میرزا کوچک جنگلی می باشد.منبع: راسخون
