واضح است که این وضعیت در ماه های گرم تابستان رایج تر است. توجه داشته باشید که گرمازدگی یک مشکل اورژانسی بوده و نیازمند درمان فوری است. در صورت عدم درمان، ممکن است آسیب های جدی به مغز، قلب، کلیه ها و ماهیچه ها وارد شود. نکته مهم این است که هرچه درمان دیرتر صورت گیرد، شدت آسیب ها افزایش می یابد و احتمال بروز عوارض جدی یا حتی مرگ بیشتر خواهد شد.
گرمازدگی ممکن است به سرعت طی چند دقیقه درمان شود یا به تدریج در طول چند ساعت یا حتی چند روز بهبود یابد. در دوران بهبودی، احساس خستگی و ضعف کاملاً طبیعی است.
دمای مرکزی به ترکیب گرمای بدن با گرمای محیط اشاره دارد و نشان دهنده دمای داخلی بدن است. بدن انسان برای حفظ دمای طبیعی مرکزی خود که حدود 98.6 درجه فارنهایت یعنی 37 درجه سانتی گراد است، باید گرما را از محیط دریافت کند یا آن را از دست بدهد. اگر بدن قادر نباشد دمای مرکزی خود را به طور مناسب کاهش دهد، احتمال بروز گرمازدگی افزایش می یابد.
در هوای گرم، بدن اغلب از طریق تعریق به تنظیم دمای خود می پردازد. تبخیر عرق نقش مهمی در حفظ تعادل دمای بدن دارد. اما اگر در شرایط گرم و مرطوب بیش از حد ورزش کنید یا فعالیت شدید انجام دهید، توانایی بدن برای خنک کردن کاهش می یابد. در این حالت احتمال ابتلا به گرمازدگی، که خفیف ترین نوع بیماری های مرتبط با گرما محسوب می شود، افزایش پیدا می کند.
علائم گرمازدگی معمولاً شامل تعریق زیاد، احساس خستگی، تشنگی شدید و گرفتگی عضلات می شود. درمان به موقع می تواند از تشدید این علائم جلوگیری کند. برای مقابله با گرمازدگی، توصیه می شود مایعات یا نوشیدنی های ورزشی حاوی الکترولیت مصرف کنید، به مکانی خنک تر مانند اتاق دارای تهویه مطبوع یا زیر سایه بروید و مدتی استراحت کنید.
در اربعین حسینی، در شرایطی که ساکنان تهران و سایر شهرها با آب و هوای نسبتاً ملایمی رو به رو هستند، دمای هوا در مناطق مرزی کشور به طور قابل توجهی افزایش یافته و گاهی به ۵۰ درجه نیز می رسد. این شرایط باعث شده تا ازدحام جمعیت در مرزهای خسروی و مهران با مشکلات گرمازدگی بسیاری از زائران همراه باشد.
علل و علائم گرمازدگی
علامت اصلی گرمازدگی، افزایش دمای بدن به بیش از 40 درجه سانتی گراد است. با این حال، غش کردن ممکن است اولین نشانه قابل توجه هنگام وقوع گرمازدگی باشد. سایر علائم ممکن است شامل موارد زیر باشند:سردرد ضربان دار
احساس سرگیجه و سبکی سر
عدم تعریق علی رغم گرمای هوا
پوست قرمز، گرم و خشک
ضعف یا گرفتگی عضلات
تهوع و استفراغ
ضربان قلب سریع که ممکن است شدید یا ضعیف باشد
تنفس سریع و سطحی
تغییرات رفتاری مانند حالت گیجی
تشنج
از دست دادن هوشیاری یا بیهوشی
اکنون که با اثرات گرمازدگی و پیامدهای احتمالی آن آشنا شده اید، بهتر است عوامل تأثیرگذار بر این وضعیت را نیز بشناسید.
گرما
گرما می تواند تأثیر مستقیمی بر افزایش خطر گرمازدگی داشته باشد. هنگامی که شاخص گرما به ۹۰ درجه یا بالاتر می رسد و هماهنگی مناسبی بین دمای هوا و رطوبت نسبی وجود ندارد، عملکرد طبیعی تعریق بدن مختل شده و فرآیند خنک شدن بدن دشوار می شود. بنابراین، توصیه می شود در روزهای گرم سال به شاخص گرمای اعلام شده توجه کرده و از قرار گرفتن طولانی زیر نور مستقیم خورشید خودداری کنید.سنین خاص
نوزادان و کودکان زیر چهار سال، همچنین بزرگسالان بالای ۶۵ سال، بیشتر در معرض خطر گرمازدگی قرار دارند. دلیل این موضوع، توانایی کمتر آن ها در سازگاری با شرایط گرم نسبت به دیگر افراد است.بیماری زمینه ای
در شرایطی مانند بیماری های قلبی، چاقی یا کاهش وزن، مشکلات کلیوی، دیابت، مصرف بیش از حد الکل، آفتاب سوختگی، فشار خون بالا و موارد مشابه، احتمال افزایش حس گرما و بروز گرمازدگی بیشتر می شود.مصرف برخی داروها
داروهایی مانند قرص های لاغری، ادرار آورها، مسکن ها، داروهای ضد تشنج، داروهای کنترل فشار خون و انقباض کننده های عروق می توانند خطر گرمازدگی را افزایش دهند.راهکارهایی برای مقابله با گرمازدگی در پیاده روی اربعین
در ادامه با مواردی آشنا خواهید شد که رعایت آن ها برای پیشگیری از گرمازدگی ضروری است1. از نوشیدن آب یخ یا خیلی سرد خودداری کنید. بهتر است آبی بنوشید که ولرم بوده و با دمای بدن شما هماهنگی داشته باشد.
۲. برای راحتی بیشتر، لباس های گشاد و نخی بپوشید و از پوشیدن لباس های چسبان خودداری کنید.
۳. بار سنگین همراه خود حمل نکنید؛ در صورت امکان از کالسکه یا وسایل چرخدار برای کاهش فشار بر بدن استفاده کنید.
۴. در محل های استراحت شربت خاکشیر و تخم شربتی تهیه کرده و هنگام پیاده روی نوش جان کنید.
۵. از مصرف غذاهای سرخ شده و چرب اجتناب کرده و انتخاب شما فقط غذاهای ساده باشد.
۶. در ساعت های اوج گرما که آفتاب مستقیم می تابد در موکب ها استراحت کنید و عصرها، شب ها یا صبح زود به راه خود ادامه دهید.
۷. آب به مقدار کافی بنوشید و همیشه بطری آب آشامیدنی همراه داشته باشید.
۸. مصرف نوشیدنی های گازدار را کاملاً حذف کنید و تنها از آب استفاده نمایید.
۹. لیموترش های دو نیم شده را در ظروف کوچک قابل حمل نگهداری کرده و گهگاهی آب یک نیمه آن را میل کنید.
۱۰. برای محافظت از پوست، از چفیه های سبک و نخی استفاده کرده و از پوشیدن لباس های آستین کوتاه پرهیز کنید.
۱۱. کلاه و عینک را برای سلامت چشم ها و جلوگیری از نفوذ گرما به شما توصیه می شود.
۱۲. نوشیدنی های گازدار و کافئین دار را حتی المقدور مصرف نکنید، چرا که موجب دهیدراته شدن بدن می شوند؛ به جای آن شربت های سنتی بهترین گزینه اند.
۱۳. تا جای ممکن از غذاهای با طبع گرم کمتر استفاده کنید و در مسیر پیاده روی در خوردن غذا نداشته باشید.
۱۴. برای جلوگیری از گرمازدگی، حتماً از عرقگیر استفاده کنید و در طول روز در موکب ها استراحت کرده و عصر یا شب پیاده روی خود را ادامه دهید.
۱۵. پیش از رفتن به زیارت اربعین و برای آمادگی بیشتر، صبح ها آب ولرم، آبلیمو و عسل بنوشید. تعدادی لیموترش تازه نیز همراه داشته باشید تا در زمان نیاز برای رفع عطش یا گرمازدگی از آن بهره بگیرید.
در صورت مواجهه با گرمازدگی چه باید کرد؟
اگر احتمال می دهید فردی دچار گرمازدگی شده است، فوراً او را به محل چادرهای هلال احمر برسانید. هرگونه تأخیر در دریافت کمک پزشکی ممکن است خطرناک و حتی کشنده باشد.تا زمان رسیدن به چادرهای هلال احمر، اقدام به ارائه کمک های اولیه کنید. شخص را به محیطی دارای تهویه مطبوع یا حداقل یک مکان خنک و سایه دار منتقل نمایید و لباس های غیرضروری او را از تن خارج کنید.
در صورت امکان، دمای بدن فرد را اندازه گیری کنید و اقدامات لازم برای کاهش آن به حدود 37 تا 38 درجه را انجام دهید. اگر دماسنج در دسترس نیست، بدون معطلی کمک رسانی را آغاز کنید.
از این روش های خنک سازی استفاده کنید
- پوست فرد را با آب از طریق اسفنج یا شلنگ باغ مرطوب کرده و با پارچه، هوا را در اطراف او به جریان بیندازید تا تهویه برقرار شود.
- بسته های یخ را روی بخش هایی نظیر زیر بغل، کشاله ران، گردن و کمر قرار دهید. این نقاط به دلیل داشتن رگ های خونی نزدیک به سطح پوست، برای کاهش دمای بدن مؤثر هستند.
- در صورت امکان فرد را زیر دوش آب خنک قرار دهید یا او را در وان آب سرد غوطه ور کنید.
اگر علائم در عرض یک ساعت شدت پیدا کرد، با پزشک خود تماس بگیرید. در صورتی که فردی دچار علائم گرمازدگی است و نشانه هایی مانند گیجی، بی قراری، از دست دادن هوشیاری یا ناتوانی در نوشیدن آب مشاهده شود، باید فوراً به پزشک مراجعه کنید. همچنین اگر دمای مرکزی بدن که با دماسنج مقعدی اندازه گیری می شود به 104 درجه فارنهایت یا همان 40 درجه سانتی گراد یا بیشتر برسد، مراقبت های پزشکی فوری ضروری است.
منبع: سلامت راسخون