شايد سخت‌ترين شيوه تغذيه، شيردادن به شيرخوار است؛ موجودي که توانايي بيان خواسته‌هاي خود را به صورت کلامي ندارد اما نشانه‌هايي وجود دارد که به مادران در امر شيردهي موثر کمک مي‌کند و اين همان مهارت شيردهي است. گفتگوي ما را با دکتر بهرام دلاور، متخصص کودکان در اين‌باره مي‌خوانيد.
آقاي دکتر، هر بار شير دادن بايد چه‌قدر طول بکشد؟
کودکان با هم متفاوت‌اند. ميانگين زمان شيردهي بين يک ربع تا 40 دقيقه است. اما اجازه دهيد کودک خودش تصميم بگيرد که چه قدر تمايل دارد شير بخورد. در طول شير دادن کيفيت شير تغيير مي‌کند. ابتداي شير، تشنگي را برطرف مي‌کند. قسمت بعدي آن به کودک انرژي مي‌دهد و گرسنگي‌اش را برطرف مي‌سازد. خوب است که وقتي کودک از يک سينه تغذيه کرد، سينه ديگر را در دهانش بگذاريد. اگرچه کاملا عادي است که در هر بار شيردهي، کودک از يک سينه تغذيه کند. فقط مواظب باشيد که در هر بار شيردهي به‌طور متناوب از هر سينه شير بدهيد.
آيا بايد براي شيردهي، کودک را از خواب بيدار کرد؟
براي چند هفته اول به مادرها توصيه مي‌کنيم که فرزندان خود را براي شيردهي حداقل هر دو سه ساعت يک بار از خواب بيدار کنند. تعداد دفعات شيردهي و مدت آن کاملا تابع تقاضاي نوزاد است. در نوزاد نارس اين فاصله کوتاه‌تر مي‌شود و بايد آنها را زودتر بيدار کرد.
اگر کودک زودتر از زمان مقرر براي شيردهي بيدار شد، چه کار بايد کرد؟
اگر کودک شما به شير خوردن تمايل نشان دهد و براي مثال شروع کند به گريه کردن و مکيدن انگشتان خود، شما به هيچ وجه نبايد او را منتظر نگه داريد تا زمان شير دادن فرا برسد. اگر کودک به شير خوردن تمايل داشت، لازم نيست صبر کنيد، مي‌توانيد همان موقع به او شير دهيد، حتي اگر زمان کوتاهي از تغذيه شدن قبلي گذشته باشد. به هيچ وجه نگران نباشيد که شير موجود در سينه‌ها تخليه مي‌شود. شير به‌طور مکرر در سينه‌ها توليد شده و هميشه به اندازه کافي براي سير شدن کودک شير در آنها وجود دارد. يعني شير مادر از توليد به مصرف است و با شروع مکيدن نوزاد توليد و ترشح آن آغاز مي‌شود.
آيا کودک بايد مدت زمان معيني از هر سينه شير بخورد؟
اگر کودک در حال شير خوردن است، نبايد سينه را از دهان او جدا کنيد. اجازه دهيد تا او خودش سينه را رها کند. او يا سر خود را به سمت عقب مي‌کشد و يا براي مدت زمان نسبت طولاني مکيدن را متوقف مي‌کند. هيچ مدت زمان مشخصي براي تغذيه کودک از هر سينه وجود ندارد. اگر خواست از سينه ديگر هم استفاده کند، به او اجازه دهيد و اگر هم نخواست، باز هم هيچ اشکالي ندارد. بايد به کودک اجازه دهيد که خودش شير خوردن را متوقف کند. در مراحل آخر شير چرب‌تر و خامه‌اي‌تر مي‌شود. اگر شما کودک را از مکيدن بازداريد، او نمي‌تواند از شير پر چرب و خامه‌اي استفاده کند.
چه موقع مي‌توانيم کودک را براي شير دادن بيدار نکنيم؟
زماني که امر شيردهي براي شما جا افتاد، بايد کودک را يکي دو مرتبه نزد متخصص اطفال ببريد تا مطمئن شويد که به اندازه کافي رشد کرد. از اين زمان به بعد مي‌توانيد هر زمان که خودش درخواست کرد، او را تغذيه کنيد. زماني که رشد کودک کافي باشد، پوشک خود را به طور مکرر خيس و کثيف کند، آنگاه ديگر مجبور نيستيد که او را براي تغذيه شدن از خواب بيدار کنيد.
چگونه مي‌توان تشخيص داد که کودک درخواست شير مي‌کند؟
کودک با «قار و قور» کردن، مکيدن انگشت‌هاي دست، حرکت دادن لب‌ها، باز کردن دهان، توليد صداهاي خفيف و يا گريه کردن، شما را صدا مي‌زند. خيلي بهتر است که در همان مراحل اوليه و با مشاهده علايم ابتدايي، شير دادن را شروع کنيد و منتظر شروع گريه او نباشيد. زماني که شروع به گريه کند، شير دادن سخت‌تر مي‌شود، چرا که ابتدا بايد او را آرام کنيد و سپس شروع کنيد به تغذيه کردن او.
چرا بعضي از کودکان علاقه زيادي به شير خوردن در شب دارند؟
اين مساله کاملا طبيعي وفطري است. متاسفانه بسياري از خانواده‌ها درباره اين نوع رفتار نظر مساعدي ندارند و تصور مي‌کنند که اين امر به دليل مغذي نبودن شير مادر اتفاق مي‌افتد. بايد به ياد داشته باشيد که تنها از روي واکنش‌هاي کودک نمي‌توانيد تشخيص دهيد که او چه ميزان از شير مادرش را مصرف مي‌کند. شيردهي در شب روي ترشح شير در درازمدت اثر بسيار خوبي دارد هرچه نوزادان شب‌ها بيشتر شير بخورند، مادر مدت زمان بيشتري در آينده مي‌تواند شير بدهد.
از كجا بفهميم كه شير مادر براي نوزاد كافي است؟
در روزهاي اول تولد بيشترين چيزي كه نشانه كافي بودن شير مادر است تعداد دفعات ادراركردن نوزاد است كه اگر بيش از 4-5 بار در شبانه‌روز باشد، نگراني در باره كمبود شير خود نداشته باشيد .پس از اين دوره وزن‌گيري مناسب يعني روزانه حدود 20 تا 30 گرم، علامت كافي بودن شير مادر براي نوزاد است. فراموش نكنيد كه بزرگي و كوچكي پستان‌ها به هيچ وجه نشانه ميزان شير آنها نيستند. از سوي ديگر اگر در دوشيدن شير مادر ترشح آن كم است، اين هم به تنهايي نمي‌تواند علامت كمبود شير مادر باشد زيرا ممكن است در مكيدن نوزاد شير ترشح شود. موازي بودن رشد كودك در كارت رشد، نشانه رشد كافي شيرخوار است.
آيا بايد برنامه زمان‌بندي شده را به کودک تحميل کنيم؟
تحقيقات نشان مي‌دهد که دخالت در روند تغذيه طبيعي کودک (به ويژه منتظر گذاشتن او براي تغذيه) مشکلات زيادي از قبيل ذخيره شدن شير رقيق در سينه‌ها و ناتواني در افزايش وزن نوزاد را به همراه دارد. هر چه مدت زمان بين شيردهي بيشتر باشد، شير کمتري در سينه‌ها درست مي‌شود. شيردهي مکرر، هم منبع شير شما را افزايش مي‌دهد و هم سلامت کودک را تضمين می کند.
منبع:http://www.salamat.com
/ن
