طرز تشکيل بثورات پوستي
نويسنده:دکتر علي ملائکه
چـرا جـوش ميزنيم؟
درون منافذ پوست غدد سباسه يا چربي وجود دارد که سبوم يا چربي پوست را توليد ميکنند. هنگامي که لايههاي بيروني پوست ريزش پيدا ميکنند- پديدهاي که بهطور مداوم رخ ميدهد- سلولهاي مرده به جاي مانده پوست ممکن است با سبوم به هم بچسبند. اين توده ممکن است منافذ پوست را بهخصوص در هنگام بلوغ که پوست ضخيمتر ميشود، ببندد. غدد سباسه چربي بيشتري توليد ميکنند که پشت مجراي مسدود شده تجمع مييابد و اين سبوم يا چربي محل رشد باکتريهاي گوناگون از جمله باکتري پروپيونوباکتريوم آکنس ميشود که ايجاد آکنه ميکنند. جوش ممکن است بهصورت برجستگي توپر و با حدود مشخص ظاهر شود که حاوي مايع نيست و اندازه آن از يک سر سوزن تا يک سانتيمتر متفاوت است و به آن پاپول ميگويند و رنگ آن از قهوهاي، ارغواني، صورتي تا قرمز متفاوت است. پاپولها ممکن است با خاراندن عفوني شوند و کبره ببندد. بيماريهاي مختلفي از آکنه گرفته تا آبلهمرغان ميتواند پاپول ايجاد کند. جوش ممکن است چرکي شود که در اين حال به آن پاسچول ميگويند و بهصورت يک برآمدگي پوستي حاوي مواد چرکي معمولا حاوي سلولهاي التهابي مرده است. جوش چرکي بزرگ را ندول ميگويند.آکنه از کجا ميآيد؟
اکنه يکي از شايعترين بيماريهايي است که باعث ايجاد جوشهاي پوستي از انواع مختلف پاپول، پاسچول و ندول ميشود. ضايعات پوستي آکنه ناشي از تغييراتي است که در واحد پيلوسباسه، ساختارهاي پوستي که شامل فوليکول يا پياز مو غده سباسه يا چربي همراه آن هستند، رخ ميدهد، تغييراتي که نياز به تحريک هورمون جنسي آندروژن دارند.
آکنه در نتيجه انسداد منافذ پوستي که در فوليکول مو در آنها قرار دارند رخ ميدهد. اولين تغييري که در پوست رخ ميدهند ايجاد يک پلاک مسدودکننده متشکل از کراتين (باقيمانده سلولهاي مرده شاخي پوست) و سبوم (چربي پوست) است که به آن «ميکروکومدون» ميگويند. بزرگ شدن غدد سباسه و افزايش توليد سبوم که با افزايش توليد هورمونهاي آندروژني (مانند DHEA_S) در اوجگيري فعاليت غدد فوقکليوي در هنگام بلوغ رخ ميدهد. ميکروکومدونها ممکن است بزرگ شوند و به کومدونهاي هاي باز (سرسياه) يا کومدونهاي بسته (سرسياه) بدل شوند. سرسفيد آن نتيجه اثر مستقيم انسداد مجراي غدد سباسه با سبوم يا چربي طبيعي پوست و سلولهاي مرده پوستي است. در اين حالت باکتريهايي که بهطور معمول روي پوست زندگي ميکنند، به نام پروپيونوباکتريومآکنس، ميتواند باعث ايجاد التهاب شود و ضايعات پوستي التهابي (پاپول، پاسچولهاي چرکي و ندول) در لايه مياني پوست در اطراف ميکروکومدون يا کومدونها ايجاد کند، و اين امر به قرمزي پوست و در مواردي به جاگذاري روي پوست و ايجاد لکههاي تيره پوستي ميانجامد.
آکنه؛ انواع و اقسام
سرسياه: اين نوع جوش پوستي شدت زيادي ندارد اما نسبت به جوش سرسفيد مدت بيشتري طول ميکشد تا ناپديد شود. سرسياه هنگامي رخ ميدهد که منافذ پوستي به طور کامل مسدود نشدهاند، بلکه بهصورت نسبي بند آمدهاند. اين امر باعث ميشود که چربي هنوز بتواند به سطح پوست بيايد. علت سياه بودن اين جوشها واکنش ملانين (رنگدانه پوست) به اکسيژن است.
پاپول: پاپول نوع ديگري از جوشها هستند که به صورت برآمدگيهاي قرمز کوچکي روي پوست ديده ميشوند. پاپولها را نبايد فشار داد زيرا ممکن است جوشگاه پوستي ايجاد کند که هيچگاه برطرف نميشود.
پاسچول: پاسچولها شديدترين نوع جوش پوستي است که بهطور آشکاري ملتهب است. اين جوش پايهاي قرمزرنگ و يک مرکز سفيد يا زردرنگ دارد. گرچه ممکن است به نظر رسد که پاسچولها حاوي باکتري هستند اما پاسچولها صرفا در نتيجه واکنش شيميايي درون سبوم به وجود ميآيند که باعث تحريک پوست ميشود. فشار دادن پاسچول هم ميتواند باعث آسيب پوستي و باقي ماندن جا روي پوست شود.
ندولها يا کيستها: ضايعات پوستي بسيار بزرگتر و اغلب دردناکتر هستند. آنها زير سطح پوست قرار ميگيرند و به صورت برآمدگيهاي سفتي حس ميشوند و اغلب روي پوست جا ميگذارند. ندولها و کيستها را نبايد فشار داد چون حاوي باکتري هستند و اين کار ممکن است به گسترش عفونت بينجامد.جوشهاي غيرالتهابي جوش سرسفيدهنگامي که چربي گيرکرده در منفذ پوست به همراه باکتريها، زير سطح پوست باقي ميمانند، جوش سرسفيد تشکيل ميشود. جوش سرسفيد ممکن است به صورت يک جوش ريز سفيد رنگ ظاهر شوند، يا ممکن است آنقدر ريز باشند که با چشم غيرمسلح ديده نشوند.جوش سرسياه جوش سرسياه هنگامي تشکيل ميشود که منفذ پوست به سطح پوست باز ميشود، و سبوم که حاوي رنگدانه پوست، ملانين است، اکسيده ميشود و به رنگ قهوه اي يا سياه در ميآيد.
جوش سرسياه ممکن است براي مدت درازي روي پوست باقي بمانند، زيرا محتويات آنها خيلي آهسته به سطح پوست ميرسد.جوشهاي التهابي پاپولپاپول هنگامي رخ ميدهد که رخنهاي در ديواره فوليکول رخ ميدهد. گلبولهاي سفيد به محل ميآيند و منفذ پوستي ملتهب ميشود.پاسچولپاسچول چند روز بعد تشکيل ميشود، هنگامي که گلبولهاي سفيد به سطح پوست راه پيدا ميکنند. معمولا در اين هنگام است که افراد ميگويند پوست جوش زده است. اين ضايعههاي پوستي ملتهب ممکن است کاملا فرو رود يا بترکد و باعث التهاب شديد در پوست اطراف شود و گاهي فوليکولهاي مجاور را هم دربرگيرد و به ندول يا کيست تبديل شود.ندولهنگامي که فوليکول مو از کف آن پاره ميشود، جوش درون پوست فرو ميرود و يک برآمدگي ملتهب بزرگ به وجود ميآورد که لمس آن دردناک است و به آن ندول ميگويند.کيستگاهي يک واکنش التهابي شديد رخ ميدهد که باعث ايجاد يک ضايعه پوستي بسيار بزرگ حاوي چرک ميشود.ميلياميلياها برآمدگيهاي ريز سفيد پوستي هستند که به طور طبيعي به علت ريزش سلولهاي پوستي به وجود ميآيند. سلولهاي مرده در حفرههاي کوچکي در سطح پوست جمع ميشوند و ميليا را به وجود ميآورند. ميليا به طور شايعي در نوزادان و در بخش بالايي گونهها ديده ميشود و در پوست بزرگسالان هم ممکن است ايجاد شود. اين برآمدگيهاي پوستي با ريزش سلولهاي مرده از روي پوست از بين ميروند. در نوزادان ميليا معمولا پس از چند هفته ناپديد ميشود، ولي در بزرگسالان ممکن است براي هميشه روي پوست باقي بماند. معمولا در کودکان درمان لازم نيست. در بزرگسالان ممکن است پزشک آنها را براي بهبود ظاهر فرد بردارد.
منبع:www.salamat.com
/ج