چو شاه زنگ برآورد لشکر از ممکن

شاعر : انوري

فرو گشاد سراپرده پادشاه ختن		چو شاه زنگ برآورد لشکر از ممکن
شب سياه فرو هشت خيمه را دامن		چو برکشيد شفق دامن از بسيط هوا
منير چون رخ يار و به خم چو قامت من		هلال عيد پديد آمد از کنار فلک
وراي قوت ادراک در لباس سخن		نهان و پدا گفتي که معني‌ايست دقيق
چنان نمود که از کشت‌زار برگ سمن		خيال انجم گردون همي به حسن و جمال
يکي چو لعل بدخشان يکي چو در عدن		يکي چو فندق سيم و يکي چو مهره‌ي زر
به کام فکرت و انديشه از وطن به وطن		به چرخ بر به تعجب همي سفر کردم
مجاوري نبد از اهل آن ديار و دمن		به هيچ منزل و مقصد نيامدم که درو
دراز عمر و قوي هيکل و بديع بدن		مقيم منزل هفتم مهندسي ديدم
نهاده تخته‌ي مينا و خامه‌ي آهن		به پيش خويش باري حساب کون و فساد
به روي و راي منير و به خلق و خلق حسن		وزو فرود يکي خواجه‌ي ممکن بود
ضمير پاکش چون راي زيرکان روشن		خصال خويش چون روي دلبران نيکو
که گاه کينه ببندد زمانه را گردن		به پنجم اندر زايشان زمام‌کش ترکي
به تير موي شکاف و به تيغ شير اوژن		به گرز آهن‌ساي و به نيزه صخره‌گذار
بنفشه زلف و سمن عارضين و سيم ذقن		فرود ازو بدو منزل کنيزکي ديدم
که با نواي حزينش همي نماند حزن		رخش زمي شده چون لعل و بربطي به کنار
که بود در همه فن همچو مردم يک فن		وزان سپس به جواني دگر گذر کردم
بديهه شعر همي گفت بي‌زبان و دهن		صحيفه نقش همي کرد بي‌دوات و قلم
روان چو نور خرد در روان اهريمن		خدنگهاي شهاب اندر آن شب شبه گون
که پيش يک صنمستي به سجده در دو شمن		نجوم کرکس واقع بجدي درگفتي
مجره از بر اين کوژپشت پشت‌شکن		ز بس تزاحم انجم چنان نمود همي
در سراي و ره بارگاه صدر زمن		که روز بار ز ميران و مهتران بزرگ
مدار داد و ديانت قرار فرض و سنن		جلال دين پيمبر عماد دولت و ملک
نظام ملک چنان کز نظام ملک حسن		جهان فضل ابوالفضل کز کفايت اوست
شکال شير شکارست و پشه پيل‌افکن		سپهر قدري کاندر زمين دولت او
به شاخ دولت او ناگذشته باد فتن		به پاي همت او نارسيده دست ملک
نه شير چرخ ز سهمش چشيده طعم وسن		نه ثور دهر ز عدلش کشيده رنج سپهر
ضمير دشمن او در درون پيراهن		ز بيم او بتوان ديد در مظالم او
چنانکه بر رخ عناب و در دل روين		ز تف هيبت او در دلش ببندد خون
به جاي قدر رفيعش فرود قدر پرن		به جنب راي منيرش سياه‌روي خرد
دفين دريا زيف و زبان عقل الکن		به پيش دستش و طبعش گه سخا و سخن
بر آن دگر نتوان بست بخل را به رسن		از آن جدا نتوان کرد جود را به حسام
روايتي است از آن دست ابر در بهمن		حکايتي است از آن طبع آب در دريا
گهر ز صحبت آن دست يافتست ثمن		هنر ز خدمت آن طبع يافتست شرف
و يا به مدح تو بگشاده گيتي توسن		ابا به پيش تو دربسته گردش ايام
يکي هزار زبان بي‌نصيب چون سوسن		يکي هزار کمر بي‌طمع چو کلک شکر
جهان چنان که به جانست زندگاني تن		جهان تنست و تو جان جهان و زنده بتست
ز بهر جشن تو آبستن است شش مسکن		به فر بخت تو دايم به شش نتيجه‌ي خوب
شجر به ميوه و خارا به زر و خار به من		صدف به گوهر و نافه به مشک و ني به شکر
به رنگ زر عيار و به عهد سرو چمن		از آن سبب که چو اعداء و اولياء تواند
ز شرم اين بود اين زرد روي در معدن		ز فر اين بود آن سرفراز در بستان
ز بهر مالش بدخواه تست آبستن		ز بهر رتبت درگاه تست زاينده
محيط گنبد گردان به گونه گونه محن		بسيط مرکز هامون به گونه گونه گهر
مخالفت ز گزاف زمانه‌ي ريمن		اگرچه قارن و قارون شود به قوت و مال
به باد بردهدش هم زمانه چون قارن		به خاک درکندش هم ستاره چون قارون
زبان لال و لب پژمريده‌ي دشمن		وگر ز غبطت و غيرت به شکر تو ترنيست
چو سال و ماه به توفيق ايزد ذوالمن		از آن چه نقص تواند بدن کمال ترا
از آن زمان که ترا تر شده است لب به لبن		به مدحت تو زبان زمانه تر بودست
هماره تا که کند ابر گريه و شيون		هميشه تا که کند باد جنبش و آرام
به باد بذل تو بر باد ملک را خرمن		به ابر جود تو در باد خلق را روزي
مخالفان تو همواره جفت محنت و رن		موافقان تو پيوسته يار نعمت و زر
به شکر ريت او رايت نشاط بزن		چو طبل رحلت روزه همي زند مه عيد
هزار بيخ خلاف از زمين ملک بکن		هزار عيد چنين در سراي عمر بمان

چو شاه زنگ برآورد لشکر از ممکن

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته