ماه به ماه مي‌کند شاه فلک کديوري

شاعر : خاقاني

عالم ناقه برده را، توشه دهد توانگري		ماه به ماه مي‌کند شاه فلک کديوري
برزگري کند به گاو، از قبل کديوري		مائده سازد از بره، بر صفت توانگران
آب خضر برآورد ز آينه‌ي سکندري		موسي و سامري شود گاو و بره بپرورد
خرگه ماه ازو شود خلدوش از منوري		بنگه تير ازو شود روضه صفت به تازگي
روي زمين شود ز تف، پشت پلنگ بربري		چون به دهان شير در، خشم پلنگي آورد
بيضه‌ي زر همي نهد در به در از سبک پري		تيزتر از کبوتري برج به برج مي‌پرد
يک سره برج او شود قصر دوازده دري		هر سر مه به برج نو بچه‌ي نو برآورد
چون سوي برج خوشه رفت از سر برج آذري		از همه کشته‌ي فلک دانه‌ي خوشه خورد و بس
کرد رگ گلوش راهر سر داس نشتري		از سر خوشه ناگهش داس شکست در گلو
اين همه خون که مي‌کند آتشي و معصفري		گوئي از آن رگ گلو ريخته‌اند در رزان
تا حلي خزان کند صنعت باد آذري		باز چو زر خالصش سخت ترازوي فلک
کوره‌ي سرد شد فلک، زين همه صنع زرگري		از پي صنع زرگري کوره‌ي گرم به بود
خور به ترازوي فلک، هست چو زر بدر خوري		گر به همه ترازوئي زر خلاص درخورد
نقد عراق چون کند زر خلاص جعفري		ورنه ترازوي فلک زرگر قلب کار شد
هر دو جنيبه هم‌عنان در گرو تکاوري		عيد رسيد و مهرگان باد و جنيبه بر اثر
کاين قره سنقري کند، و آن کند آق سنقري		شاه طغان چرخ بين با دوغلام روز و شب
کرده بسان مريمش نفخه‌ي روح شوهري		شاخ چو مريم از صفت عيسي شش مهه به بر
مريم عور را کند برگ درخت معجري		عيسي خرد را کند تابش ماه دايگي
زاغ چو خادم حبش پيش دوان به چاکري		ميوه چو بانوي ختن در پس حجله‌هاي زر
در يرقان شده است رز همچو ترنج‌زا صفري		تا که ترنج را خزان شکل جذام داده بر
پاره‌ي زرد بر کتف دوخت بدان مشهري		نخل به جنبش آمده گرنه يهود شد چرا
کرده براي مجمرش نار کفيده اخگري		سيب چو مجمري ز زر خرده‌ي عود در ميان
سيب برهنه ناف بين نافه دم از معطري		مه چو مشاطگان زده بر رخ سيب خالها
خال ز خون نهاد ماه، اينت مشاطه‌ي فري		خال ز غاليه نهد هرکس، و روي سيب را
سيب همه رخ و ذقن رخ همه خال دلبري		نار همه دل و دهن، دل همه خون عاشقي
خط معزمان شده برگ رز از مزعفري		خم چو پري گرفته‌اي، يافته صرع و کرده کف
خنده زنان چو زنگيان، ابر ز روي اغبري		سار به شاخسار بر، زنگي چار تاره زن
گرد لواي سام بين موکب حام لشکري		در بر بيد بن نگر، لشکر مور صف زده
هم نرسد به جودشان با کف شه برابري		گرچه درخت ريخت زر، ورچه هوا فشاند در
مستحق الخلافتين، از يلواج و تنگري		خسرو ذوالجلالتين از ملکي و سلطنت
نحس بر زحل شود، سعد رباي مشتري		شاه معظم اخستان آنکه رضا و خشم او
برده سجود افسرش، با همه صاحب افسري		قامت صاحب افسران، حلقه‌ي افسري شده
بر در مصر وقاهره کوفته کوس قاهري		اي به حسام نيلگون يافته ملک يوسفي
دولت يوسفيت را عقل به هفده مشتري		هشت بهشت و نه فلک هست بهاي دولتت
از ملکي کريم‌تر يا کرم مصوري		از فلکي شريف‌تر يا شرف مشخصي
ابر درخش رايتي، بحر نهنگ خنجري		بدر ستاره موکبي، مهر فلک جنيبتي
احمد عرش هيبتي، عيسي روح منظري		نوح خليل حالتي، خضر کليم قالتي
رستم زال دانشي، زال زمانه داوري		خسرو سام دولتي، سام سپهر صولتي
ز آن سوي خط استوا در خط حکمت آوري		ربع زمين ز درگهت ثلث نهند و بعد ازين
کشور نو رقم زند، فر تو از موفري		عالم نو بنا کند راي تو از مهندسي
هفت محيط دايگي، چار بسيط مادري		امر تو نطفه افکند بهر سه نوع تا کند
کاتش و آب را دهد با گل و مل برادري		عدل تو مادري کند، ملک بپرورد چنان
طوف در تو مي‌کنند از پي کسب سروري		چرخ مدور از شرف عرش مربع از علو
شانه در آن مربعي، آينه در مدوري		خدت زلف و رخ کند از پي سنبل و سمن
کو به خلاف جستنت درد اميد مهتري		کشتن حاسد تو را درد حسد نه بس بود
وقت سقوط قوتش صبر خورد سقوطري		روي بهي کجا بود مرد زحير را که خود
نيست به بخت خصم تو داروي درد مدبري		در همه طبله‌ي فلک پيلور زمانه را
مي‌دهدش مزوري تا رهد از مزوري		خنجر گندنائيت هم به کدوي مغز او
دست تو چون عمود صبح آمد و کرد منبري		تيغ تو صيقل هدي تا که خطيب ملک شد
زاعجميان عجب بود خاطبي و مفسري		آنت مفسر ظفر، خاطب اعجمي زبان
اختر و فعل عقربي، آتش و لون عبقري		قائم پنجم آسمان، منتقم از ششم زمين
کز سر تخت مملکت تاج ملوک کشوري		پايه‌ي تخت زيبدت بر سر تاج آسمان
چهره چو تاج خسروان، ديده چو تخت جوهري		تخت حساب شد عدو کرده ز خاک تاج سر
تو سر گوهري تو را مفخر تاج گوهري		تاجوران ملک را فخر ز گوهرت رسد
بهر عماريش کند ابلق گيتي استري		تا که عروس دولتت يافت عماري از فلک
تاج سر ملک‌شهي خاتم دست سنجري		نعل سمند تو سزد حلقه‌ي فرج استرت
چون اسد و اثير و خور، ناري و نوري و نري		چون ز گهر سخن رود در شرف و جلال و کين
زحمت او چه کم کند ملک تو را مقرري		گر گذري کند عدو بر طرف ممالکت
کعبه به لوث کعب او کي فتد از مطهري		ور جنبي ز مغکده بر در کعبه بگذرد
ناصر رايت حقي، ناسخ آيت شري		پاسخ او به ياسجي باز دهي که در ظفر
چون سخن من از نکت سحر حلال خاطري		اي حرم تو از کرم بيت حرام خسروان
زين سخن است دل سبک عنصر طبع عنصري		ز آن کرم است سرگران جان و سر سبکتکين
محور خط استوا، شکل صليب قيصري		تا به صفت بود فلک صورت دير عيسوي
کافسر دير اعظمي، فخر صليب اکبري		باد خطاب عيسوي با سگ درگهت چنين

ماه به ماه مي‌کند شاه فلک کديوري

مقالات مرتبط

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته