چندين هزار سکه‌ي پيغمبري زده

شاعر : سعدي

الهامش از جليل و پيامش از جبرئيل		چندين هزار سکه‌ي پيغمبري زده
رايش نه از طبيعت و نطقش نه از هوي		رايش نه از طبيعت و نطقش نه از هوي
خود پيش آفتاب چه پرتو دهد سها؟		در نعت او زبان فصاحت که را رسد؟
معني چه گفته‌اند بزرگان پارسا؟		داني که در بيان اذاالشمس کورت
خورشيد و ماه را نبود آن زمان ضيا		يعني وجود خواجه سر از خاک برکند
با منصب تو زيرترين پايه‌ي علا		اي برترين مقام ملائک بر آسمان
با وحي آسمان چه زند سحر مفتري؟		شعر آورم به حضرت عاليت زينهار
تسبيح گفت در کف ميمون او حصا		يارب به دست او که قمر زان دو نيم شد
ارفق بمن تجاوز واغفر لمن عصا		کافتادگان شهوت نفسيم دست گير
صديق را چه غم بود از زهر جانگزا؟		ترياق در دهان رسول آفريده حق
مجموعه‌ي فضائل و گنجينه‌ي صفا		اي يار غار سيد و صديق نامور
ليکن نه همچنانکه تو در کام اژدها		مردان قدم به صحبت ياران نهاده‌اند
تا در سبيل دوست به پايان برد وفا		يار آن بود که مال و تن و جان فدا کند
گر خواجه‌ي رسل نبدي ختم انبيا		ديگر عمر که لايق پيغمبري بدي
سردفتر خداي پرستان بي‌ريا		سالار خيل خانه‌ي دين صاحب رسول
عاجز در آنکه چون شود از دست وي رها؟		ديوي که خلق عالمش از دست عاجزند
در پيش روي دشمن قاتل سر از حيا		ديگر جمال سيرت عثمان که برنکرد
کز بهر دوستان بري از دشمنان جفا		آن شرط مهرباني و تحقيق دوستيست
هم بيشتر عنايت و هم بيشتر عنا		خاصان حق هميشه بليت کشيده‌اند
جبار در مناقب او گفته هل اتي		کس را چه زور و زهره که وصف علي کند
در يکدگر شکست به بازوي لافتي		زورآزماي قلعه‌ي خيبر که بند او
تا پيش دشمنان ندهد پشت بر غزا		مردي که در مصاف، زره پيش بسته بود
جانبخش در نماز و جهانسوز در وغا		شير خداي و صفدر ميدان و بحر جود
لشکر کش فتوت و سردار اتقيا		ديباچه‌ي مروت و سلطان معرفت
ماييم و دست و دامن معصوم مرتضي		فردا که هرکسي به شفيعي زنند دست
وينان ستارگان بزرگند و مقتدا		پيغمبر، آفتاب منيرست در جهان
يارب به خون پاک شهيدان کربلا		يارب به نسل طاهر اولاد فاطمه
يارب به آب ديده‌ي مردان آشنا		يارب به صدق سينه‌ي پيران راستگوي
اي نام اعظمت در گنجينه‌ي شفا		دلهاي خسته را به کرم مرهمي فرست
ما را بسست رحمت وفضل تو متکا		گر خلق تکيه بر عمل خويش کرده‌اند
و اميد بسته از کرمت عفو مامضي		يارب خلاف امر تو بسيار کرده‌ايم
ما را ز غايت کرمت چشم در عطا		چشم گناهکار بود بر خطاي خويش
روزي که رازها فتد از پرده برملا		يارب به لطف خويش گناهان ما بپوش
وز ما چنانکه در خور ما فعل ناسزا		همواره از تو لطف و خداوندي آمدست
لطفست اگر کشي قلم عفو بر خطا		عدلست اگر عقوبت ما بي‌گنه کني
ور تربيت کني به ثريا رسد ثري		گر تقويت کني ز ملک بگذرد بشر
باز از کمال لطف تو دل مي‌دهد رجا		دلهاي دوستان تو خون مي‌شود ز خوف
کان را که رد کني نبود هيچ ملتجا		يارب قبول کن به بزرگي و فضل خويش
الا اليک حاجت درماندگان فلا		ما را تو دست گير و حوالت مکن به کس
حاجت هميشه پيش کريمان بود روا		ما بندگان حاجتمنديم و تو کريم
ما در خور تو هيچ نکرديم ربنا		کردي تو آنچه شرط خداوندي تو بود
اصلاح قلب را چه محل پيش کيميا؟		سهلست اگر به چشم عنايت نظر کني
دستي، وگرنه هيچ نيايد ز دست ما		اوليتر آنکه هم تو بگيري به لطف خويش
برديم روزگار گرامي به منتها		کاري به منتها نرسانيد در طلب
خود دست جز تهي نتوان داشت بر خدا		في‌الجمله دستهاي تهي بر تو داشتيم
واخجلتاه اگر به عقوبت دهد جزا		يا دولتاه اگر به عنايت کني نظر
ور پاي بسته‌اي به دعا دست برگشا		اي يار جهد کن که چو مردان قدم زني
بالاي هر سري قلمي رفته از قضا		پيدا بود که بنده به کوشش کجا رسد
آن بي‌صبر بود که کند تکيه بر عصا		کس را به خير و طاعت خويش اعتماد نيست
زيرا که در ازل سعدااند و اشقيا		تاروز اولت چه نبشتست بر جبين
پروردگار خلق و خداوند کبريا		شکر و سپاس و منت و عزت خداي را
رزاق بنده‌پرور و خلاق رهنما		دادار غيب دان و نگهدار آسمان
يکتا و پشت عالميان بر درش دو تا		اقرار مي‌کند دو جهان بر يگانگيش
فرزند آدم از گل و برگ گل از گيا		گوهر ز سنگ خاره کند، لل از صدف
الا هوالذي خلق الارض والسما		سبحان من يميت و يحيي و لااله
باري از آب چشمه کند سنگ در شتا		باري، ز سنگ، چشمه‌ي آب آورد پديد
گلگونه‌ي شفق کند و سرمه‌ي دجا		گاهي به صنع ماشطه، بر روي خوب روز
تا بر زمين مشرق و مغرب کند سخا		درياي لطف اوست و گرنه سحاب کيست
فاغفرلنا بفضلک يا سامع الدعا		انشاتنا بلطفک يا صانع الوجود
اصحاب فهم در صفتت بي‌سرند و پا		ارباب شوق در طلبت بي‌دلند و هوش
وان شب که بي تو روز کنند اظلم المسا		شبهاي دوستان تو را انعم‌الصباح
نام تو غم‌زداي و کلام تو دلربا		ياد تو روح‌پرور و وصف تو دلفريب
بي‌خاتم رضاي تو، سعي امل هبا		بي‌سکه‌ي قبول تو، ضرب عمل دغل
ويران کند به سيل عرم جنت سبا		جايي که تيغ قهر برآرد مهابتت
گردنکشان مطاوع و کيخسروان گدا		شاهان بر آستان جلالت نهاده سر
کس را مجال آن نه که آن چون و اين چرا		گر جمله را عذاب کني يا عطا دهي
ما خود کجا و وصف خداوند آن کجا؟		در کمترين صنع تو مدهوش مانده‌ايم
تا در بحار وصف جلالت کند شنا؟		خود دست و پاي فهم و بلاغت کجا رسد
گاهي نسيم لطف تو، همراه با صبا		گاهي سموم قهر تو، همدست با خزان
سلطان در سرادق و درويش در عبا		خواهندگان درگه بخشايش تواند
آن چشم بر اشارت و اين گوش بر ندا		آن دست بر تضرع و اين روي بر زمين
شب در لباس معرفت و روز در قبا		مردان راهت از نظر خلق در حجاب
برگشته دولتي که فرامش کند تو را		فرخنده طالعي که کني ياد او به خير
گويد بکش که مال سبيلست و جان فدا		گر بر وجود عاشق صادق نهند تيغ
وز دست دوست گر همه زهرست مرحبا		ما را به نوشداروي دشمن اميد نيست
چندين امل چه پيش نهي، مرگ در قفا؟		اي پاي بست عمر تو، بر رهگذار سيل
گر هيچ سودمند بدي صوف بي‌صفا		در کوه ودشت هر سبعي صوفيي بدي
صيدي که در رياض رياضت کند چرا		پهلوي تن ضعيف کند پشت دل قوي
فرعون کامران به و ايوب مبتلا		چون شادماني و غم دنيا مقيم نيست
ما خود چه لايقيم به تشريف اوليا؟		امثال ما به سختي و تنگي نمرده‌اند
دردي چه خوش بود که حبيبش کند دوا		غم نيست زخم خورده‌ي راه خداي را
يک دانه چون جهد ز ميان دو آسيا؟		مابين آسمان و زمين جاي عيش نيست
اکنون که چاره نيست به بيچارگي بيا		عمرت برفت و چاره‌ي کاري نساختي
آن اختيار کن که توان ديدنش لقا		کردار نيک و بد به قيامت قرين تست
تا هيچ توشه‌اي نستاني بجز تفي		تا هيچ دانه‌اي نفشاني بجز کرم
بر کوه خوان که باز به گوش آيدت صدا		گويي کدام سنگدل اين پند نشنود
گفتيم اگر به سرمه تفاوت کند عمي		نااهل را نصيحت سعدي چندانکه هست

چندين هزار سکه‌ي پيغمبري زده

تازه های مقالات

بیشترین بازدید هفته