رازهای ویندوز ویستا بازيابي سيستم و تکنيکهاي تشخيصي

رازهای ویندوز ویستا بازيابي سيستم و تکنيکهاي تشخيصي
 

ReadyBoost
 

همانطور که هر مهندس مايکروسافت مي داند، يکي از تکنيکهاي جادوئي که اين شرکت هميشه آن را براي دستيابي به عملکرد بهتر و يک سيستم عامل پايدارتر توصيه مي کند، بهره گيري از RAM بيشتر است. بطور منطقي، اين وضعيت هميشه به آساني قابل دستيابي نخواهد بود. براي مثال، گاهي اوقات ممکن است متوجه شويد که به حافظه بيشتري براي نصب يک سرور مجازي بر روي يک سيستم خود نياز داريد. شما بلافاصله به حافظه مورد نياز خود احتياج داريد و نمي توانيد منتظر سفارش و تحويل حافظه بمانيد. در اين شرايط ReadyBoost مي تواند يک راه حل مناسب براي شما باشد، البته به شرط آنکه ويندوز ويستا را بر روي سيستم خود اجرا نمائيد.
ReadyBoost به شما امکان مي دهد تا "حافظه"سيستم خود را با اتصال يک درايو USB (و يا کارتهاي SD) به آن، افزايش دهيد. البته توجه داشته باشيد که شما در اين حالت RAM سيستم خود را افزايش نمي دهيد، بلکه عملا از حافظه درايو Flash خود بهره گيري نموده و به آن امکان مي دهيد تا همانند يک کاشه مجازي براي درايو ديسک سخت کامپيوترتان عمل کند. ويستا مي تواند از تمام يا بخشي از ظرفيت درايو مورد نظر به عنوان حافظه اضافي استفاده نمايد. با وجود آنکه درايوهاي ديسک سخت براي عمليات I/O ترتيبي بزرگ از سرعت بالاتري برخوردارند، اما Ready Boost مي تواند عملکرد شما را در مورد عمليات I/O تصادفي کوچکتر بهبودبخشد.
بدون شک سوالات بسياري در ذهن شما ايجاد شده است.Tom Archer به همراه Matt Ayers (مدير برنامه گروه Windows Client Performance مايکروسافت که ويژگيReady Boost اساسا به آن تعلق دارد) يک فهرست طولاني از پرسشها و پاسخها را در آدرسhttp://blogs.msdn.com/tomarcher/arshive/2006/06/02/615199.aspx ارائه کرده اند.
شما مي توانيد فهرست مذکور را بطور کامل مطالعه نمائيد، ولي ما در اينجا بطور خلاصه به ذکر نکات کليدي آن مي پردازيم:
پيش از هر چيز، بايد به اين نکته توجه داشته باشيد که تمام ابزارهاي USB نمي توانند براي اين منظور مورد استفاده قرار گيرند. به گفته Matt Ayers، شما از نظر عملکردي به يک توان عملياتي 2/5 مگابايت برثانيه اي براي Read هاي تصادفي 4 کيلوبايتي و يک توان عملياتي 1/75 مگابايت بر ثانيه اي براي Write هاي تصادفي512 کيلوبايتي نياز خواهيد داشت. شما مي توانيد حداکثر4گيگابايت از فضاي ذخيره سازي ابزار Flash خود را به اين ويژگي اختصاص دهيد (که به لطف مکانيزم فشرده سازي به کاشه 8 گيگابايتي تبديل خواهد شد). دليل وجود اين محدوديت 4 گيگابايتي به استفاده از سيستم FAT32 مربوط مي شود. کوچکترين اندازه ممکن معادل 256 مگابايت خواهد بود اما توصيه مي شود که حداقل از يک نسبت "1به1" با حافظه سيستم خود استفاده کنيد (اين نسبت در سطح بالا به 2/5 به1 مي رسد).
اگر درايو USB خود را از سيستم جدا کنيد، هيچ حادثه بدي اتفاق نخواهد افتاد. از آنجائيکه تمام صفحات ذخيره شده در ابزارUSB بر روي درايو ديسک سخت شما نيز وجود دارند، هيچ چيزي مفقود نخواهد گرديد. از ديدگاه امنيتي نيز همه چيز با مکانيزم AES-128 رمزگذاري گذاري مي شود.
مطمئن شويد که ابزار مورد نظر شما از قابليت پشتيباني ReadyBoost برخوردار است. در غير اينصورت، از عدم دستيابي به کارآئي مورد نظر خود نااميد خواهيد شد.

SuperFetch
 

بهبود عملکرد، مستلزم غلبه بر گلوگاه هاي I/O ديسک است. ويندوز XP داراي يک فناوري با نام Super Fetch مجهز شده است. اين فناوري ها، مديريت حافظه را با نگهداري سوابق و ردپاي آن دسته از نرم افزارهاي کاربردي که شما مکررا از آن استفاده مي نمائيد و همچنين آماده نگهداشتن آنها براي بارگذاري در حافظه، بهبود مي بخشد. اين فناوري در عين حال داده ها و نرم افزارهاي کاربردي موجود بر روي ديسک سخت شما را شناسائي مي کند تا دسترس پذيري آنها براي بارگذاري به حافظه در مواقعي که مورد نياز هستند را افزايش دهد.
Jim Allchin معاون بخش سرويس ها و سکوي مايکروسافت مي گويد: «ما مدير حافظه را در ويندوز ويستا مجددا طراحي کرده ايم تا اگر شما حافظه بيشتري را در اختيار سيستم قرار دهيد، بتوانيد از طريق تکنيک Super Fetch (که بخشي از سيستم مديريت حافظه اکتشافي هوشمند ويندوز ويستا به حساب مي آيد) بصورت بسيار کارآمدتري از آن حافظه بهره گيري نمايد.»
در اينجا بد نيست به گرايش هائي که در طول سالهاي اخير در "فرهنگ واژگان" کارشناسان کامپيوتري بوجود آمده اند، اشاره کنيم. در حاليکه حوزه ذخيره سازي در سالهاي اخير به يکي از بازيکنان اصلي در دنياي IT تبديل شده است، ما با عباراتي نظير "حاضر در همه جا" (Ubiquitous) و "ناهمگن" (Heterogeneus) مواجه مي شويم. شايد بتوان گفت که تازه ترين عبارت در اين حوزه "اکتشافي" (Heuristic) است. يک فرهنگ لغات آنلاين، عبارت مذکور را به اين صورت تعريف مي کند:"يک شيوه کامپيوتري که از شيوه هاي آزمون و خطا جهت دستيابي به يک راه حل براي مسائل دشوار محاسباتي استفاده مي نمايد". شايد اين توضيح در مورد راه حل يک مشکل سرعتي کامپيوتري تا حدودي عجيب به نظر برسد. شايد بهتر است بگوئيم که اين روش بيشتر به يک "حدس تعليم ديده درباره چيزي که قرار است از آن استفاده کنيد" شباهت دارد.
Andrea Arcangeli توسعه دهنده کرنل Suse Linux مي گويد:"در بسياري از موارد، پيش بارگذاري (Preloading) يک حافظه جديد به معناي تخليه يک کاشه موجود خواهد بود که هميشه يک فرآيند بي نقص و بدون ريسک به حساب نمي آيد.
ُSuper Fetch از يک الگوي الويت بندي هوشمند استفاده مي نمايد که نه تنها پر مصرف ترين نرم افزارهاي کاربردي شما را تشخيص مي دهد، بلکه قادر به تشخيص زماني از روز که معمولاً از آنها استفاده مي کنيد نيز خواهد بود. بنابراين اگر هر روز صبح کارتان را با اجراي مرورگر Firefox آغاز مي کنيد، اين نرم افزار کاربردي از قبل براي شما در حافظه بارگذاري خواهد شد. اگر هر روز ظهر ساعت 12 ميز خود را براي صرف ناهار ترک کرده و کارتان را مجدداً در ساعت 1 بعد از ظهر آغاز مي نمائيد، SuperFatch مي تواند نرم افزارهاي کاربردي شما را بموقع برايتان آماده کند. اين مکانيزم يکي از مشکلاتي که در نسخه هاي قبلي ويندوز هميشه با آن مواجه بوديم را برطرف مي سازد: اين واقعيت که بيکار گذاشتن سيستم عامل براي هر دوره زماني باعث مي شود سيستم عامل تصور کند که صرفاً بايد کار بر روي پردازش هاي پشت صحنه خود را آغاز نمايد. اما اکنون Super Fetch، سيستم عامل شما مي داند که نرم افزارهاي کاربردي را برايتان آماده کند.
براي شناخت واقعي اين فناوري، شايد بهتر باشد بپرسيم که "چرا پنجره هاي XP پس از فاصله صرف نهار تا اين حد تنبل و کند هستند. با يک سيستم عامل که از حافظه مجازي Demand Paged استفاده مي کند، هر زمان که به RAM فيزيکي بيشتري نياز باشد داده ها به Pgefile تخليه مي شوند. بنابراين، هنگاميکه شما کامپيوتر خود را براي صرف نهار ترک مي کنيد و اجراي يک پردازش ديگر در طول اين مدت بر روي سيستم آغاز مي شود، تمام نرم افزارها و داده هاي شخصي شما به فايل Paging فرستاده خواهند شد. به اين ترتيب مي دانيم که داده هايمان از حافظه خارج شده اند، اما وقتي کار ساير پردازش ها به اتمام مي رسد، هيچ چيز به طور خودکار اين داده ها را مجدداً فراخواني نخواهد کرد. وقتي شما به ميز کار خود برمي گرديد، احساس مي کنيد که کامپيوترتان تنبل شده است زيرا مجبور است تمام داده هاي مورد نيازتان را مجدداً به حافظه فيزيکي برگرداند. SuperFetch اين مشکل را پيش بيني نموده و تلاش مي کند تا نرم افزارهاي کاربردي مورد نياز شما را از قبل به حافظه فيزيکي برگرداند.
شما Super Fetch را پيکربندي نمي کنيد و اين مکانيزم بطور کاملاًَ خودکار عمل مي نمايد. يک فولدر با نام Prefetch در دايرکتوري ويندوز شما (غالباً C:\windows) قرار گرفته است و عده اي توصيه مي کنند که تغييراتي را در فولدر مذکور ايجاد نمائيد. شما در اين فولدر فايلهائي را مشاهده خواهيد کرد که داراي نام هائي مرتبط با برنامه هاي شما و پسوندهاي .pf هستند. اين اطلاعات به منظور بهبود عملکرد با فناوري Fetching توسط ويندوز مورد استفاده قرار گرفته و مي گيرد. عده اي تصور مي کنند که پاکسازي اين فولدر مي تواند باعث بهبود عملکرد سيستم شما گردد. يک پاسخ ساده و قطعي به ايده مذکور اين است که: خير، شما نبايد فولدر Prefetch را پاکسازي کنيد زيرا باعث بهبود عملکرد کامپيوترتان نخواهد شد، حتي با وجود آنکه گاهي اوقات با توصيه هائي در اين زمينه بر روي وب مواجه مي شويد. ويندوز بخوبي اين فولدر را مديريت مي نمايد و شما با پاکسازي اين فولدر تنها کار بيشتري را به سيستم خود تحميل خواهيد کرد زيرا ويندوز تمام اطلاعات حذف شده را جايگزين مي نمايد. درباره افسانه نادرست ديگري که بر اساس آن با اضافه کردن يک کليد رجيستري به ويندوز XP مي توان مکانيزمSuper Fetch را در اين نسخه از ويندوز فعال کرد نيز بايد بگوئيم که بالاترين منابع فني معتقدند چنين امکاني وجود ندارد.

حافظه من کجاست؟
 

يکي از انتقاد هائي که کاربران درباره SuprtFetch مطرح مي کنند (بخاطر عدم شناخت آن)، اين است که مقدار حافظه قابل دسترسي تحت مدير حافظه ويندوزXP خود را به ياد مي آورند و اکنون در ويندوز ويستا هنگاميکه حافظه قابل دسترسي يا آزاد سيستم خود را بررسي مي نمايند، تقريباً هيچ چيز در اختيار ندارند. چرا چنين وضعيتي روي مي دهد؟
بطور کلي توجه داشته باشيد که بايستي حافظه سيستم خود را بعنوان يک کاشه در نظر بگيريد نه يک منبع. يک کاشه خالي هيچ کار مفيدي را براي شما انجام نخواهد داد، بنابراين ويندوز ويستا تلاش مي کند تا آن را با بهره گيري از فناوري SuperFetch با حداکثر موادي که در مراحل بعدي کار شما مورد نياز خواهند بود، پر نمايد. در واقع مي توان گفت که هر بايت از حافظه شما بايد دائم بطور فعالانه اي از طرف شما کار کند.
در عين حال، اين وضعيت با يک نقيصه نيز همراه است که به اجراي بازيها مربوط مي شود. بعضي از بازيها به حافظه آزادي تکيه دارند که SuperFetch آن را بعنوان حافظه قابل دسترسي در نظر گرفته و اشغال مي کند.
به هر حال نظرات موافق و مخالف فراواني در اين زمينه وجود دارند و هر يک از آنها استدلال هاي خاص خود را ارائه مي نمايند. با اينحال ما در حال حاضر صرفاً مي خواهيم بفهميم که آيا مي توانيم SuperFetch را بصورت اختياري غير فعال کنيم يا خير.
خوشبختانه راه هائي براي غير فعال نمودن SuperFetch وجود دارد. آسانترين روش اين است که اپلت Services را از مجموعه Administrative Tools اجرا کرده و سپس سرويس SuperFetch را غير فعال نموده يا بطور موقتي متوقف کنيد.
شما همچنين مي توانيد اين سرويس را در رجيستري غير فعال نمائيد. براي اينکار، Regedit را اجرا کرده و مقادير EnablePrefetcher و EnableSuperfetch را در کليد رجيستري
HKEY-LOCAL-MACHINE\SYSTEM\CurrentControlSet\Control\SessionManager\MemoryManagement\PrefetchParameters
بررسي نمائيد. ارزشهاي قابل تخصيص براي اين مقادير عبارتند از:
-0: غير فعال
-1: فعال سازي Prefetching اجراي نرم افزار کاربردي
-2: فعال سازي Prefetching بوت
-3: فعال سازي Prefetching همه چيز (تنظيم بهينه و پيش فرض)
توصيه ما اين است که مطمئن شويد اين مقادير بر روي 3 تنظيم شده اند و سپس آنها را به حال خود رها کنيد.

بازيابي ويندوز ويستا
 

آخرين چيزي که احتمالاًَ مي خواهيد براي کامپيوترتان اتفاق بيفتد، اين است که بوت نشود. وقتي سيستم شما صفحه سياه رنگي را با يک پيام خطا به جاي صفحه رنگين Login نمايش مي دهد، بعيد به نظر مي رسد که نگران سرعت و عملکرد آن باشيد. پيش از آنکه به سراغ کپي هاي پشتيبان اطلاعات خود برويد( البته اگر آنقدر خوش شانس و با تجربه بوده ايد که بطور منظم آنها را تهيه کرده باشيد)، بايد براي برطرف نمودن مشکل خود تلاش کنيد. براي اين منظور مي توانيد کار با گزينه هاي بوت پيشرفته (Advanced Boot Options) آغاز نمائيد.

گزينه هاي بوت پيشرفته در ويندوز ويستا
 

با فشار کليد F8 در ابتداي فرآيند بوت، به صفحه Advanced Boot Options هدايت خواهيد شد که به شما کمک مي کند تا يک بحران خاص را پشت سر بگذاريد. آشنائي با نحوه کار هر گزينه به شما امکان مي دهد تا يک تصميم گيري آگاهانه را در مورد ابزاري که مي تواند در کوتاه ترين زمان ممکن سيستم شما را راه اندازي و آماده کار نمايد، انجام دهيد. انتخاب هاي شما عبارت اند از:
-Safe Mode: حداقل درايورهاي ممکن و مجموعه محدودي از سرويس ها را بارگذاري مي کند.
-Safe Mode Wide Networking: اين گزينه تنظيمات Safe Mode را بارگذاري مي کند، با اين تفاوت که ارتباطات شبکه شما را نيز برقرار کرده، به اسکريپتهاي Logon اجازه اجرا داده و امکان اعمال تنظيمات و خط مشي گروه (براي سيستم هائي که به يک Domain متصل مي شوند) را فراهم مي نمايد. اگر مطمئن هستيد که يک مشکل شبکه از بوت سيستم شما جلوگيري نمي کند، اين حالت مي تواند براي تأمين امکان دسترسي شما به ساير منابع (و تهيه کپي پشتيبان از سيستم تان در صورتي که قبلاً اين کار را انجام نداده ايد) مفيد باشد.
-Safe Mode Command Prompt: سيستم شما را بوت مي کند، اما با يک اعلان فرمان بجاي اينترفيس کاربري گرافيکي (GUI) آن. چرا ممکن است بخواهيد از چنين حالتي استفاده کنيد؟ خوب، اگر فکر مي کنيد که سيستم شما کار خود را بخاطر وجود مشکلي در يک پردازش که از طريق Explorer shell اجرا شده است آغاز نمي کند، اين حالت از اجراي ابتدائي Explorer shell جلوگيري خواهد نمود.
-Enable Boot Logging: يک فايل log را ايجاد خواهد نمود که تمام سرويس ها و درايورهاي بارگذاري شده (و يا نشده) را فهرست مي کند. اين فايل log را با نام Ntbtlog.txt ذخيره شده و در فولدر ويندوز قرار دارد. حالت هائي که قبلاً به آنها اشاره کرديم نيز فايل هاي log بوت را ايجاد مي نمايد، اما در اين گزينه فايل log بدون رفتن به حالت Safe Mode ايجاد مي گردد.
- (Enable Low-resolution Vudei (640×480): اين گزينه در ويندوز XP تحت عنوان حالت VGA شناخته مي شد. گزينه مذکور براي مشکلات مرتبط با درايورهاي ويديوئي و يا تنظيمات نادرست نمايش ويديوئي مفيد خواهد بود و يک درايور استاندارد (زشت) و پايدار (تنظيمات پائين نرخ نوسازي و تفکيک پذيري) VGA را فراهم مي کند که به شما امکان خواهد داد تا صفحه دسک تاپ خود را مشاهده نموده و مشکلات احتمالي را برطرف کنيد.
-(Last Known Good Configuration Advanced): آخرين باري که با موفقيت بر روي سيستم خود log-on کرده ايد، رجيستري يک تصوير لحظه اي از خود تهيه نموده و آن را ذخيره مي کند. اگر کاري را بر روي سيستم خود انجام دهيد که از log-in مجدد شما جلوگيري نمايد، نيازي نيست که نگران باشيد زيرا به آساني مي توانيد از اين گزينه براي بازگشت به شرايطي که در آخرين log-on موفق خود داشته ايد استفاده کنيد. با اين حال، اگر پس از يک نصب ضعيف از يک درايور يا سرويس همچنان قادر به log-in هستيد، اين گزينه نمي تواند به شما کمک کند. بنابراين اگر مي دانيد که مشکلي وجود دارد، بهتر است با اين اميد که بعداً به بررسي موضع خواهيد پرداخت بطور عادي بر روي سيستم خود log-in نکنيد. در اين موارد بهتر است به احساس خود اعتماد کرده و از اين گزينه براي log-in استفاده نمائيد. توجه داشته باشيد که اين گزينه نمي تواند مشکلات ايجاد شده به خاطر فايل ها و درايورهاي معيوب يا مفقوده را برطرف نمايد (در اين شرايط شما به WinRE نياز خواهيد داشت که در ادامه به بررسي آن مي پردازيم).
-Directory Services Restor Mode: اين گزينه تنها بر روي کنترلرهاي دامنه (Domain Contoroller) اعمال مي شود و به همين دليل بر روي سيستم عامل دسک تاپ خود نيازي به آن نخواهيد داشت.
-Debugging Mode: اين گزينه به ويندوز ويستا امکان مي دهد تا اطلاعات ديباگينگ را از طريق يک کابل سريال به کامپيوتر ديگري بفرستد تا براي عيب يابي کرنل و يا ساير آناليزهاي سيستم مورد استفاده قرار گيرند.
-Disable Automatic Restart on System Failure: اين گزينه در مواردي مفيد خواهد بود که سيستم شما در يک حلقه بي پايان از راه اندازي هاي مجدد گير افتاده است. در واقع، اين گزينه حلقه راه اندازي مجدد صفحه آبي (BSD) را متوقف مي کند تا شما بتوانيد دليل وقوع مشکل را کشف و برطرف نمائيد.
-Disable Driver Signature Enforcement: به درايورهاي داراي امضاهاي نامناسب اجازه نصب مي دهد. عملکرد اين گزينه در بوت هاي متوالي ادامه پيدا نخواهد کرد. شما از اين گزينه استفاده نموده و درايور مورد نظر خود را نصب مي کنيد. هنگامي که سيستم خود را مجدداً بوت نمائيد، Driver Signature Enforcement باز هم فعال خواهد شد.
-Start Windows Normally: همانطور که احتمالاً حدس زده ايد، عملکرد سيستم را بطور معمولي آغاز مي کند.
يک رجيستري آسيب ديده مي تواند شما را از سيستم و فايل هاي مهمتان دور نگه دارد. رجيستري يک بانک اطلاعاتي بزرگ است که پيکربندي تمام برنامه ها و سيستم شما را در بر مي گيرد و يک عنصر مرکزي در نحوه عملکرد ويندوز به حساب مي آيد. اگر اين فايل به هر صورتي دچار آسيب ديدگي شود، به احتمال قوي قادر به بوت کردن صحيح سيستم خود نخواهيد بود. ساده ترين روش براي خروج از اين شرايط، استفاده از گزينه Last Known Good Configuration است. اين گزينه، رجيستري را با نسخه اي که در آخرين بارگذاري موفق ويندوز مورد استفاده قرار گرفته است، جايگزين مي نمايد. در اکثر موارد، اين روش مي تواند مشکلات بوت را برطرف کند، گرچه شما متوجه خواهيد شد که تمام تغييرات اعمال شده بر روي رجيستري را از زمان تهيه کپي مذکور به بعد از دست داده ايد.
با اشاره به نکات فوق، اگر احساس مي کنيد که واقعاً به يک مشکل جدي مواجه هستيد، قدم بعدي شما استفاده از گزينه هاي Windows Recovery خواهد بود.

محيط Windows Recovery
 

براي آن دسته از کاربراني که کنسول بازيابي (Recovery Console) در ويندوز XP آشنا هستند، بايد بگوئيم که اين کنسول در ويندوز ويستا با WinRE) Windows Recovery Environment جايگزين شده است. WinRE يک سکوي بازيابي مبتني بر (WinPE) Windows Preinstallation Environment است که شالوده استقرار هسته اي ويندوز ويستا به حساب مي آيد. به گفته تيم WinRE، اين محيط داراي دو تابع اصلي است: تشخيص مشکلات با استفاده از ابزار Startup Repaire و تأمين يک سکو براي ابزارهاي بازيابي پيشرفته.
استفاده از WinRE به اندازه کافي آسان است. شما سيستم خود را با ديسک نصب ويندوز ويستا بوت مي کنيد و از شما خواسته مي شود تا يک زبان، زمان و گزينه هاي ديگري را طبق معمول انتخاب نمائيد. هنگاميکه کليدي با برچسب Install را مشاهده کرديد، گزينه اي تحت عنوان Repair Your Computer نيز در گوشه پائين و سمت چپ صفحه در اختيارتان قرار مي گيرد. اين گزينه شما را به گزينه هاي بازيابي سيستم (System Recovery Options) هدايت خواهد نمود.

Windows PE 2.0
 

WinPE 2.0) Windows Pre-insallation Environment ابزاري که به شما امکان مي دهد تا سيستم عامل PE را بوت کنيد. يک سيستم عامل کوچک که به شما اجازه خواهد داد نصب، تشخيص، عيب يابي و راه حل هاي بازيابي را براي ويندوز ويستا اداره نمائيد. عده اي معتقدند که WinPE در واقع نوعي Super-DOS است. اين محيط DOS نيست، بلکه بيشتر به فرزند DOS(Son-of-DOS) شباهت دارد و به همين دليل شايد بتوان آن را SOD ناميد.
هنگاميکه گزينه هاي WinRE را از ديسک نصب ويندوز ويستا بارگذاري مي کنيد، عملاً در حال اجراي WinPE به عنوان سيستم عامل زيربنائي هستيد. همين شرايط در مواقعي که نصب سيستم عامل را از ديسک مذکور آغاز مي کنيد نيز صادق است. با اينحال، در واقع شما مي توانيد CDهاي بوت خودتان را ايجاد کرده و يا سيستم خود را از يک درايو USB Flash بوت نمائيد. براي شروع، بايد (Windows AIK) Windows Automated Installation Kit را از سايت مايکروسافت بارگذاري کنيد، مطمئن شويد که نسخه مربوط به آخرين عرضه ويندوز ويستا را تهيه کرده ايد (در صورتيکه کيت مذکور را از منبع ديگري بارگذاري کرده و يا بدست آورده ايد). Windows AIK شامل ابزارهاي مورد نياز براي استقرار و همچنين ابزارهائي جهت ايجاد محيط بوت براي Win RE است. Imagex.exe يکي از مهمترين ابزارهائي است که شما به آن نياز خواهيد داشت. يک ابزار خط فرمان که براي ضبط، ويرايش و اعمال Imageهاي نصب مورد استفاده قرار مي گيرد.
توجه داشته باشيد که شما در عين حال مي توانيد Windows AIK را با تهيه Business Desktop Deployment 2007 Kit نيز بدست آوريد. BDD 2007 علاوه بر Windows AIK شامل ابزارهاي استقرار و مستندات ضروري ديگري نيز مي باشد.

ابزارهاي ابتدائي Win PE
 

پس از نصب Win AIK، ابزارهاي مورد نياز شما در فولدرهاي مربوطه قرار خواهند گرفت. اگر نمي خواهيد تمام مسيرهاي مورد نظر را به خاطر بسپاريد، مي توانيد يک ويرايش سريع را در متغيرهاي محيطي (Environment Variables) سيستم خود اعمال نمائيد تا مسيرهاي مربوطه را در بر گيرد. براي انجام اين کار، پنجره Properties سيستم خود را باز نموده، برگه Advanced را انتخاب کرده و سپس بر روي کليد Environment Veriables کليک نمائيد. براي متغيرهاي سيستمي که مي خواهيد به متغيرهاي مسير اضافه گردند، مطمئن شويد که مسيرهاي مورد نظر خود را درج کرده ايد. براي مثالهائي که در اينجا به آنها اشاره مي کنيم، شما بايد دو مسير زير را به متغيرهاي مسير اضافه نمائيد:
C:\Program File\Windows AIK\PETools
C:\Program Files\Windows AIK\Tools\x86
بعضي از ابزارهاي مورد اشاره عبارتند از:
-CopyPE: براي ايجاد خودکار يک دايرکتوري ساخت Windows PE محلي، اسکريپ copype.cmd را اجرا کنيد. اين اسکريپ در فولدر PETools قرار گرفته است. اسکريپ مذکور به دو آرگومان نياز دارد:

معماري سخت افزاري و موقعيت هدف.
 

<copype.cmd <arch> <destination
که در آن <arch> مي تواند x86, amd64 و يا ia64 باشد. <destination> نيز مسير يک دايرکتوري محلي است. براي مثال، يک ترکيب کامل براي اجراي اسکريپ مذکور مي تواند به صورت copype.cmdx86 c:\winpe-x86 باشد. نيازي نيست که فولدر مورد نظر خود را از قبل ايجاد نمائيد زيرا اين ابزار فولدر مربوطه را برايتان ايجاد خواهد کرد.
اسکريپ copype.cmd ساختار دايرکتوري زير را ايجاد نموده و تمام فايلهاي مورد نياز براي معماري مورد نظر را در آن کپي مي کند:
/Winpe-x86
Winpe-x86\ISO\
/Winpe-x86\mount
-Imagex: اين ابزار در واقع يک mega-Tool است. Imagex ابزاري براي ايجاد پيکربندي مجدد و همچنين اعمال فايلهاي wim. است. عده اي اين ابزار را با يک ابزارzip-ping. پيشرفته مقايسه مي کنند و از بعضي جهات مي توان گفت که چنين مقايسه اي صحيح است. شما مي توانيد تعدادي از فايل ها و يا تمام سيستم خود را انتخاب کرده و آنها را در يک فايل wim. قرار دهيد. شما همچنين مي توانيد اين فايل را فشرده سازي نمائيد. اين ابزار به فايل wim. همانند يک دايرکتوري نگاه مي کند و به همين دليل شما مي توانيد فايل هاي مورد نظر خود را به هر بخش دلخواه (و يا محل هاي مفقوده ) اضافه نمائيد. يک مثال از قابليت هاي Imagex را مي توانيد تنها با يک نگاهي به install.wim براي ويندوز ويستا مشاهده کنيد. براي مبتديان، بايد بگوئيم که اين يک فايل با حجم بيش از 2 گيگا بايت است که محتويات آن پس از بسط و باز شدن معادل 8 گيگابايت خواهد بود. همين مثال مي تواند بخشي از قابليت هاي فوق العاده Imagex را نشان دهد. OEMها مي توانند از اين ابزار براي باز کردن imageهاي ويستاي خود، درج اطلاعات Welcome Center خودشان و يا ساير ويژگي هاي بازيابي و سپس بستن مجدد آنها استفاده کنند.
-PEImg: پس از اينکه از Imagex براي بسط يک ساختار Windows PE استفاده کرديد، مي توانيد از PEImg براي اعمال تغييرات در Windows PE نظير نصب بسته ها، درايورها و بسته هاي زبان بهره گيري نمائيد.
-OsCDimg: به شما اجازه مي دهد تا فايل هاي wim. خود را به فايل هاي ISO تبديل کنيد. پس از تبديل اين فايلها به فرمت ISO، مي توانيد آنها را بر رويCD يا DVD ضبط نموده و ديسک هاي قابل بوت ايجاد کنيد.
-Diskpart: اين يک ابزار خط فرمان براي مديريت ديسک است. شما مي توانيد از Diskpart در آماده سازي درايو USB Flash خود استفاده کرده وآن را به يک ابزار قابل بوت تبديل نمائيد.
ابزارهاي ديگري نيز در اين مجموعه وجود دارند که شما مي توانيد از طريقWindowsAIK به آنها آشنا شويد.

ايجاد يک CD بوتWindows PE با ويندوز ويستا و Windows AIK
 

Mario Szpuzta يکي از برنامه نويسان مايکروسافت در اين مورد مي گويد:
"مدتي پيش من کشف کردم که WAIK Windows Automated Installation Toolkit قادر است با imageهاي دموي مختلف براي نشست هائي که در TechEd Europe با ماشين هاي فيزيکي بجاي imageهاي (بسيار کندتر) Virtual PC انجام مي دادم، کار کند. WAIK شامل Imagex.exe است، ابزاري که به شما امکان مي دهد تا Imageهائي را از يک پارتيشن ماشين خود ايجاد کرده و آنها را در فايل هاي (WIM)Windows Imaging بسته بندي کنيد. اولين مرحله شامل استفاده از WAIK و imagex.exe است. اين فايل ها مي توانند براي استقرار متمرکز از طريق Windows Deployment Services (جانشين Remote Installation Services) مورد استفاده قرار مي گيرند. با اين حال من از آن براي تهيه image و بازيابي انواع مختلف imageهاي نمايشي براي ماشين هاي فيزيکي خودم استفاده کردم زيرا نمي خواستم در کنفرانسي نظير TechEd Eurpe با ماشين هاي کندتر VPC کار کنم. بنابراين، من دو پارتيشن را بر روي ماشين برنامه نويسي خودم ايجاد کردم، يک پارتيشن با نمونه اصلي سيستم عامل و يک پارتيشن ثانويه براي imageهاي مختلف نمايشي. من بر روي پارتيشن دوم سيستم عامل Windows Server 2003 را با هر چيزي که براي نشستهاي دموي خود نياز داشتم نصب نموده و سپس با استفاده از imagex.exe در WAIK يک WIM-image را از نمونه سيستم عامل ويستا ايجاد کردم. ترکيب فرمان مورد استفاده من بصورت زير بود:
Imagex/capture D: M:\WindowsImages\Windows2003 OfficeDev.wim "Windows Server 2003_ Office Development
اين فرمان، هر چيزي که بر روي درايو D: وجود دارد را در يک فايل WIM که بر روي درايو ديسک سخت خارجي M: من ذخيره شده است، درج مي نمايد. سپس من دموهاي مورد نياز نشست را آزمايش کرده و با بازيابي image به روش زير مجدداً به شرايط اوليه برگشتم:
Format D:/q
Imagex/apply M:\WindowsImages\ Windows2003_\:OfficeDev.wim 1 D
به منظور يک تصوير کامل، در اينجا به ذکر کارهائي مي پردازم که براي TechEd انجام دادم. براي مثال، من در اين کنفرانس به يک image براي برنامه نويسي SharePoint 2007 Office، يک image براي برنامه نويسي Composite UI Application Block و WPF با ويندوز ويستا، و يک Image سوم براي برنامه نويسي قديمي Office 2003 (در طول بتاي Office 2007 و خصوصاً VSTO2005 SE، نصب دو نسخه Office2003 و Office 2007 در کنار يکديگر امکان پذير نبود).
1- پيش از هر چيز، من يک نصب ابتدائي از Windows Server 2003 را بر روي دومين پارتيشن (D:) کامپيوترم ايجاد کردم.
2- سپس پارتيشن ويستاي اصلي خودم را براي کارهاي معمولي (email، برنامه نويسي در دفتر کارمان و غيره) نصب کردم.
3-WAIK را بر روي نمونه ويستاي اصلي خودم نصب نمودم.
4- سپس، اولين image را با استفاده از imagex/capture از پارتيشن Windows Server 2003 تهيه کردم.
5- در مرحله بعد، همه چيز را براي برنامه نويسي Office 2003 بر روي اين Windows Server 2003 نصب نمودم.
6- حالا با استفاده از فرمان imagex/capture يک image جديد را از اين ايستگاه کاري برنامه نويسي Office 2003 تهيه کردم.
7- سپس، نمونه اوليه Windows Server 2003 را با استفاده از فرمان imagex/apply بازيابي نمودم.
8- بر روي نمونه بازيابي شده Windows Server 2003، همه چيز را براي برنامه نويسي Office 2007 نصب کردم.
9- يکبار ديگر با استفاده از فرمان image /capture از ايستگاه کاري برنامه نويسي Office 2007 يک Image تهيه کردم.
10- حالا من Imageهاي دموي خود را بصورت فايل هاي WIM در اختيار داشتم و مي توانستم تنها در مدت 15 دقيقه با بازيابي Image مقتضي از طريق فرمان imagex/apply در بين Office 2003 و Office 2007 سوئيچ نمايم.
به اين ترتيب، مديريت پارتيشن هاي دموي من واقعاً آسان شده بود و ديگر مجبور نبودم از PCهاي مجازي (VPC) استفاده کنم، اما هنوز همان مزايا نظير بازيابي بسيار سريع يک مرحله از ماشين هايم را در اختيار داشتم.
قدم بعدي کاملاً آشکار بود و من مي خواستم يک روش بسيار روان را براي بازيابي سريع سرورها و ايستگاه هاي کاري آزمايشي خود (در صورت بروز مشکلات پيش بيني نشده) در اختيار داشته باشم. ايده من، ايجاد Imageهاي WIM براي هر سرور و سپس استقرار آنها از طريق Windows Deployment Services از PDC خودم و يا از درايوهاي ديسک سخت خارجي بود. ولي من نمي خواستم دو نمونه سيستم عامل را بر روي هر ماشين داشته باشم (يک نمونه براي تهيه و بازيابي Image و ديگري براي کارهاي Productive.) در نتيجه، من يک نسخه CD قابل بوت از ويندوز با imagex نصب شده بر روي آن احتياج داشتم تا بعنوان نمونه سيستم عامل تهيه و بازيابي Image مورد استفاده قرار گيرد. در نهايت، WAIK شامل تمام ابزارهاي مورد نياز براي ايجاد نمونه هاي Windows PE است که از رسانه هاي گوناگوني نظير CD ها، DVDها و يا درايوهاي USB قابل بوت هستند.
در اينجا بود که من تصميم گرفتم با ماشين خانگي خود ريسک نمايم. پس از مدتي جستجو، توانستم راه حل مناسبي را پيدا کنم. مراحل انجام اينکار به حدي ساده بودند که کاملاً غافلگير شدم:
1- WAIK را بارگذاري و نصب کنيد.
2- اعلان فرمان Windows PE Tools را باز کنيد.
3- يک دايرکتوري را براي الگوي Windows PE image خود ايجاد نمائيد (براي مثال، C:\WinPE).
4- به C:\Program Files\Windows AIK\Tools\ PETools سوئيچ کنيد.
5- فرمان copype x86 C:\WinPE را اجرا نمائيد. حالا هر چيزي (ابزارها، برنامه ها و غيره) که مي خواهيد را در دايرکتوري الگوي Windows PE خود کپي نمائيد. شما مي توانيد هر دايرکتوري فرعي دلخواهي را در داخل دايرکتوري فرعي ISO ايجاد کنيد(نظير Imaging در مثال زير که در آن من ابزار Imagex.exe را به دايرکتوري Imaging دايرکتوري الگوي ISO خودم کپي کرده ام):
Copy"C:\Program Files\Windows AIK\Tools\x86\imagex.exe"c:\WinPE\ISO\Imaging
6- C:\Program Files\Windows AIK\Tools\PETools به x86 سوئيچ نمائيد. حالا بوت اصلي Windows PE را بصورت زير اعمال کنيد:
Imagex/apply winpe.wim 1 c:\WinPE\mount
7- با استفاده از ابزار peimg.exe، شما مي توانيد درايورهاي اضافي را با مشخص کردن يک فايل INF ويا بسته هاي پيش ساخته اي نظير MDAC,MSXML يا پشتيباني Windows Scripting را نصب نمائيد. براي مي توان مثال به موارد زير اشاره کرد:

نام  بسته	توضیح
WIN PE-HTA-PACKAGE	پشتیبانی ازHTML APPLICATION
WIN PE-MDAC- PACKAGE	پشتیبانی ازMICROSOFT DATA ACCESS COMPONENT
WIN PE-SCRIPTING- PACKAGE	پشتیبانی ازWINDOWS SCRIPT HOST
WIN PE-SRT- PACKAGE	پشتیبانی ازWINDOWS RECOVERY ENVIRONMENT
PACKAGE WIN PE-XML-	پشتیبانی ازMICROSOFT XML(MSMXL)PARSER

جدول[1]: تعدادی از بسته های پیش ساخته WINPE

Peimg/install=WinPE-XML-Package C:\WinPE\mount
Peimg/install=WinPE-ScriptingPackage C:\WinPE\mount
8- پس از آماده شدن دايرکتوري "Mount" (با استفاده از ابزار peimg.exe و سوئيچ \prep) شما مي توانيد يک WIM Image را با فرمان زير براي دايرکتوري الگوي ISO خود ايجاد نمائيد:
Imagex /capture /boot/compress max"C:\WinPE\"mount" "C:\winpe\iso\sources\boot.wim" "mszCool PE
9- سپس شما بايد يک ISO Image را ايجاد کنيد که مي توانيد آن را با استفاده از هر ابزار مورد نظر خود (نظير Nero) بر روي يک CD ضبط نمائيد:
Oscdimg-n c:\winpe\ISO c:\winpe\mszCool-winpe. Iso –n_bc:\winpe \etfsboot.com
10- با استفاده از ابزار OSCDIMG.EXE، شما يک ISO Image آماده استفاده را ايجاد کرده ايد که مي توانيد آن را بر روي يک CD ضبط نمائيد. سپس اين CD به يک نسخه قابل بوت از Windows PE تبديل مي شود. از داخل اين نمونه بوت شده از CD، شما مي توانيد Image هر يک از پارتيشن هاي کامپيوترتان را ايجاد و يا بازيابي کنيد.
اگر در هنگام استفاده از اين ابزار با ترکيب ذکر شده در بالا با پيام خطائي مواجه شديد، مي توانيد از ترکيب زير استفاده نمائيد:
Oscdimg-n-bc:\winpe\erfsboot.com c:\winpe\ISO
C:\winpe\winpe.iso
من اين روش را بر روي ايستگاه خانگي خودم و با تهيه و بازيابي Image از پارتيشن نمونه اصلي سيستم عامل آن (که پارتيشن بوت آن نيز به حساب مي آيد) آزمايش کردم و نتيجه کاملاً رضايت بخش بود. تمام اين مراحل به همراه مطالعه راهنمائي هاي مربوط به ايجاد اينگونه Imageهاي Windows PE تنها 40 دقيقه طول کشيدند.

درايو هاي USB قابل بوت
 

Mario Szpuszta در بخش قبلي به قابليت استفاده از Windows PE از يک DVD،CD و يا درايو USB Flash اشاره کرد. در اين بخش ما به شما کمک خواهيم کرد تا از يک درايو USB براي اين منظور بهره گيري نمائيد.
براي ايجاد يک درايو USB قابل بوت با استفاده از نسخه Vista/WindowsPE، شما بايد از فرمان هاي Diskpart ا ستفاده کنيد. اين فرمان ها عبارتند از:
1- Select disk1 (يا عدد کليد USB شما. اين عدد را با دقت و احتياط وارد کنيد)
2- Clean (همانطور که قبلاً نيز گفتيم، مراقب باشيد زيرا اين فرمان ديسک شما را پاکسازي خواهد کرد)
3- Create partition primary
4- Select partition 1
5- Active
6-Format fs=fat3
7- Assign
8- Assign
پس از اتمام اين مراحل، مي توانيد فولدرISO را به درايو USB خود کپي نمائيد.
کار تمام شد، حالا شما يک ابزار فراگير را براي تهيه و بازيابي Image و تعمير ويندوز ويستا در اختيار داريد. ديسکي که به اين ترتيب ايجاد کرديد، تلاش خواهد نمود تا با استفاده از BootMgr به شيوه Windows PE/Vista/Longhorn server بوت شود. کاربران زيادي از ما درباره وادار نمودن يک درايو USB به بوت با شيوه Server 2003/XP/Windows 2000/Windows NT سئوال کرده اند. شما نمي توانيد نسخه Vista/PE ابزار Diskpart را بر روي ويندوز XP اجرا کنيد و از سوي ديگر نسخه قريني تر نيز قادر به آماده سازي يک درايو USB نمي باشد. در نتيجه، شما بايد اينکار را از ويندوز ويستا و يا نسخه ويستاي Windows PE انجام دهيد. پس از فرمت شدن درايو، يک سکتور بوت ويستا بر روي آن ايجاد خواهد شد و در نتيحه به سيستم هاي عامل NT/200X/XP بوت نخواهد شد. شما نمي توانيد از يوتيليتي BootSect بصورت زير استفاده کنيد:
:Boosect/nt52 E
اين فرمان يک سکتور بوت Windows 2003 Sever boot (سکتور بوتي که از boot.ini استفاده مي نمايد) را بر روي درايو:E ايجاد مي کند. ما اين روش را آزمايش نکرده ايم، ولي شما مي توانيد NTLDR, BOOT.INI و NTDETECT.COM را بر روي يک درايو USB کپي کرده و از آن بعنوان شيوه اي براي راه اندازي ماشيني که از يک محيط بوت معيوب رنج مي برد، بهره گيري نمائيد.
منبع:بزرگراه يارانه- 121