پايه گذار پيوند فلسطين و اسلام
گفتگو با تعدادي از همرزمان شهيد دکتر شقاقی
درآمد
واژه ها از توصيف اين بزرگ مرد عاجز است و همواره از تمامي تعابيري که در وصفش گفته مي شود، بزرگ تر است. براستي که او خود امتي است و تاريخ ساز، آموزگار و رهبري رباني. هر کس در مسير زندگي جهادي و انقلابي با وي همراه و معاشر او بود به عظمت و فوق العاده بودن وي شهادت مي دهد و قلم ها از نوشتن درباره ي مردي که زندگي خود را فداي فلسطين نمود، عاجز است. او را از نظر انديشه سياستمداري مي بينيم که همواره در حال کشيدن نقشه هاي حساب شده و محکم است و در عين حال گاهي او را اديبي مملو از احساس مي يابي... شهيد فتحي شقاقي بزرگ تر و بالاتر از آن است که بخواهيم از او سخني بگوييم اما براي آن که با اين بزرگ مرد بيشتر آشنا شويم به سراغ شاگردان و رفقاي هم رزمش رفتيم تا درباره اين آموزگار و انديشمند مجاهد براي ما سخن بگويند.
انسان رباني و فوق العاده
شيخ خضر حبيب يکي از رهبران جنبش جهاد اسلامي فلسطين که سال هاي سال شهيد را همراهي نموده است. درباره اين رهبر چنين مي گويد: «فتحي شقاقي در دورن خود همواره طرح اسلامي بزرگي را حل مي نمود و دائماً مسائل جديدي را نيز بدان مي افزود اما با ارتحالش جنبش جهاد اسلامي را ازاين همه ابداعاتش محروم نمود و زبان بزرگي را براي جنبش و طرحش به ارمغان آورد. وي افزود هرگاه او را به ياد مي آوريم، انساني رباني و فوق العاده در ذهنمان مجسم مي شود. وي با آموزش اندشه، طرحي اسلامي و انقلابي در انداخت که تا پيش از آن جنبش هاي اسلامي دور از هرگونه رويارويي و مبارزه بودند و او شيوه جمع ميان اسلام و جهاد را ابداع نمود وتوانست ما را از آن حالت جدايي ميان اسلام و فلسطين خارج کند.
وي همچنين گفت: دکتر فتحي شقاقي برعمليات نظامي اشراف مستقيم داشت وسلول هاي جهادي را تحت نام نيروهاي اسلامي مجاهد (قسم) تشکيل داد که بعدها سراياالقدس نام گرفت که اين سلول ها درترکيب تشکيل دهنده اش آگاهي و انقلابي گري موج مي زد، ولي مجاهد کم نظيري بود که روحي مشتاق به شهادت و بذل و بخشش داشت و در عين حال اديبي پر احساس و انديشمندي عمق گرا بود که گويي در مرحله اي جلوتر از عصر خويش زندگي مي کرد. از فولاد سخت تر و از شمشير برنده تر و از نسيم نرمتر و لطيف تر بود. او همواره مملو از ايمان به خدا و عشق به جهاد و انقلاب بود.
صاحب اولين طرح اسلامي جهاد
واما ابوعبدالله يکي از شاگردان دکتر فتحي شقاقي درباره دبير کل مؤسس جنبش جهاد اسلامي مي گويد: شهادت دکتر شقاقي به منزله فاجعه اي براي جنبش اسلامي در جهان و فلسطين به شمار مي رفت. ايشان از لحاظ توانايي در برقراري ارتباط هاي محاوره اي انسان فوق العاده اي بود. وي درميان علما و فرهيختگان در جهان کم نظير بود وحامل انديشه و طرح اتحاد و حرکت هاي اسلامي است. اما به شهادت رسيدن وي مانع کامل شدن و عملي شدن آن شد و بدين گونه اين جنبش توانست بار ديگر براي ادامه مبارزه ميان حق و باطل به پا خيزد و آن زمان که ما گروهي کوچک در اين جنبش نو پا بوديم. آن معلم در ميان ما استاد و سخن خود را گفت و تو گويي اين سخنان همچنان درگوش جانم زنگ مي زند«شما بزرگ خواهيد شد و نام شما آفاق زمين را پر خواهد نمود». ابوعبدالله داستانش را درباره اين معلم رباني اين گونه کامل مي کند: هشت ماه با او در زندان بودم که او بهترين پدر و دوست و مجاهد و پدر روحاني و سخنور و سخنران بود. زندگيش را بخشيد تا خير و نيکي را به مردم بياموزد و از او عشق به مطالعه و دانستن را آموختم او همواره ما را تشويق به مطالعه مي کرد. او از بهترين شاعران و از بهترين انديشمندان جهان و انساني دقيق و لطيف و شفاف بود اما دست خيانت صهيونيسم او را از جهان ما گرفت. ليکن فقدان او افق هاي نوين ديگري در گسترش افکارش به روي ما گشود و پس از شهادت وي بود که جنبش جهاد اسلامي از مرزهاي فلسطين فراتر رفت و در خارج نيز منتشر شد. به راستي که او صاحب انديشه اي فراملي و بين المللي بود.
دايره المعارفي که همه از آن بهره مند مي شوند
ابوطارق الدلل سخنش را درباره ي عظمت پيشوا اين گونه آغاز مي کند: دکتر فتحي شقاقي پايه گذار اولين خشت بناي پيوند فلسطين و اسلام بود و انديشه وي در اين زمينه بزرگ ترين اثر را در جنبش هاي اسلامي به جاي نهاد. او در واقع دايره المعارفي است که همواره همه را بهره مند مي ساخت و دانسته ها و علم خود را بدون هيچ بخلي در اختيار ديگران قرار مي داد. او کسي بود که توانست فکر نظري را به مرحله عمل در آورد زيرا او يکي از سمبل هاي حرکت اسلامي و اولين کسي بود که در باره شيوه رويارويي مستقيم با دشمن سخن به ميان آورد. اما با شهادت دکتر فتحي جنبش اسلامي نه تنها منزوي و راکد نشد بلکه افق هاي وسيع و جهاني را به ميزان بيست برابر آنچه که قبلاً بود پيش روي قرار داد. وي مي افزايد شقاقي در اوايل دهه هشتاد ميلادي به تشکيل سلول هاي نظامي مبادرت ورزيد و تا بدان جا پيش رفت که انقلابي ملي و فراگير را در مبارزه با رژيم صهيونيستي نيز بر پا نمود و پس از او نيز برادران ما توانستند آرزوهاي وي را جامع عمل پوشانده و در زمينه نظامي و مبارزه در همان مسير وي گام برداشته و شاخه نظامي اين جنبش يعني «سراياالقدس» را تشکيل داد که ابداعات فراواني را در شيوه مبارزه به منصه ظهور رساند. يکي از آرزوهاي شهيد شقاقي نابودي اسرائيل به دست ما بود و برماست که اين آرزوي وي را برآورده سازيم و در مسيري که او با انديشه برايمان ترسيم نمود، گام زنيم. تواضعش يکي از نشانه هاي رهبري جنبش بود. يکي از دوستان دوران دانشگاه دکتر فتحي شقاقي به نام دکتر طاهر لولو درباره اش چنين مي گويد: اولين ديدار ما با ايشان در دانشگاه زقازيق و در دانشکده پزشکي بود. آنجا مردي را ديدم که هم و غم فلسطين را با همه وجود در دل داشت و مقاله ها و نوشته هاي وي را دانشجويان با اشتياق فراوان مطالعه مي کردند تا اينکه اولين شماره مجله «المختار الاسلامي» که وي سرپرست آن بود، منتشر شد.
افتتاحيه اين شماره معروف به «السلام عليکم» با امضاي عزالدين الفارس بود. تا اين که انقلاب اسلامي ايران به پيروزي رسيد و کارهاي ادبي اش با نام «خميني راه حل اسلام وجايگزين» منتشر شد که پس از اولين شماره آن دستگير شد و در شماره هاي بعدي در سطح جمهوري عربي مصر معروف شد و دومين ديدار من با اين معلم و رهبر هنگام ملاقاتش با جوانان مسلمان روستاهاي فلسطيني به ويژه منطقه شجاعيه بود. در حالي که آخرين ديدار من با او در لبنان به هنگام تبعيدش به منطقه مرج الزهور بود در حالي که هم و غم بزرگي او را احاطه کرده بود. او شخصي آسانگير و ساده، خوش خلق و متواضع بود و اين صفات از نشانه هاي زعامت وي در رأس يک جنبش عظيم اسلامي بود. ملت فلسطين و مصر همواره او را دوست دارد. او به راستي تيزهوش و از بصيرت بسيار بالايي برخوردار بود.
فضل الفجار اولين شراره انتفاضه مسلحانه اسلامي به شهيد شقاقي برمي گردد که عمليات شجاعيه غزه پاسخ دندان شکني به رژيم صهيونيستي در پاسخ به شهادت فتحي شقاقي بود. و ما آنچه را که اين شهيد کاشته با خونمان آبياري مي کنيم.
ايشان واقعاً در نوع خود شخصيتي منحصر به فرد بود. در حالي که عامر خليل يکي ديگر از دوستان فتحي شقاقي با دلي گشاده از آموزگار و معلم و رهبر خويش چنين مي گويد معلم ما فتحي شقاقي شخصيتي منحصر به فرد بود که هر آنچه که يک انسان تمنا دارد در رهبري همانند او ببينند، در خويش جمع کرده است. او در واقع شخصي اديب و شاعري است که اگر شعري از وي بخواني شفافيت و زلالي و هدفمند بودن آن را به خوبي حس مي کني و برخي در ديدار با او حس مي کنند که هدف وي ايجاد حس اسلامي و برانگيختن انگيزه هاي ديني و وظيفه جهاد و دفاع از فلسطين در طرف مقابل است. وي همچنين سعي مي کند کسي را که با او تعامل دارد از همه جوانب بازسازي فکري نمايد و وقتي که براي اولين بار وارد کتابخانه بزرگ او شدم اثر نويسنده مشهور روسي به نام «مسيح از نو به صليب کشيده مي شود» را به من داد که مطالعه آن به طور چشمگيري به من کمک کرد تا تفکر کشمکش را درک نمايم که چگونه در اين معادله خير و نيکي به پيروزي مي رسد.
در مواضع ديگري نيز ايشان خواست تا مرا براي امامت آماده و مهيا سازد و در اين راستا مرا به کساني معرفي نمود که خود عالم تر از من در دين اسلام بودند و بدين گونه سعي کرد تا شخصيت مرا ساخته و متکامل نمايد. وي اضافه کرد که حقيقتاً اين صفحات گنجايش سخن از اين شخصيت انقلابي و رهبر منحصر به فردي که با حلم و صبر و سعه صدر فراوان و توانايي در شناخت سريع کساني که در برابر او مي ايستادند را ندارد. به همين دليل علي رغم کوتاه بودن مدت زمان آشنايي من با ايشان، تحت تأثير شديد اين شخصيت واقع شدم و هنگامي که سخنراني مي کرد با سيلي از کلمات و جملاتي سرشار از بار فقهي و تاريخ و ادبيات و شعر مواجه مي شدم. پس بايد در برابر چنين شخصيت بارز و نمونه اي که فلسطين او را از دست داد، سر تعظيم و احترام فرود آوريم. او کسي است که توانست در مدت زمان کوتاهي از انديشه و ايدئولوژي خويش محرک و انگيزه اي اساسي در جنبش مقاومت و جهاد براي محو اشغالگري ايجاد نمايد.
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 26
درآمد
واژه ها از توصيف اين بزرگ مرد عاجز است و همواره از تمامي تعابيري که در وصفش گفته مي شود، بزرگ تر است. براستي که او خود امتي است و تاريخ ساز، آموزگار و رهبري رباني. هر کس در مسير زندگي جهادي و انقلابي با وي همراه و معاشر او بود به عظمت و فوق العاده بودن وي شهادت مي دهد و قلم ها از نوشتن درباره ي مردي که زندگي خود را فداي فلسطين نمود، عاجز است. او را از نظر انديشه سياستمداري مي بينيم که همواره در حال کشيدن نقشه هاي حساب شده و محکم است و در عين حال گاهي او را اديبي مملو از احساس مي يابي... شهيد فتحي شقاقي بزرگ تر و بالاتر از آن است که بخواهيم از او سخني بگوييم اما براي آن که با اين بزرگ مرد بيشتر آشنا شويم به سراغ شاگردان و رفقاي هم رزمش رفتيم تا درباره اين آموزگار و انديشمند مجاهد براي ما سخن بگويند.
انسان رباني و فوق العاده
شيخ خضر حبيب يکي از رهبران جنبش جهاد اسلامي فلسطين که سال هاي سال شهيد را همراهي نموده است. درباره اين رهبر چنين مي گويد: «فتحي شقاقي در دورن خود همواره طرح اسلامي بزرگي را حل مي نمود و دائماً مسائل جديدي را نيز بدان مي افزود اما با ارتحالش جنبش جهاد اسلامي را ازاين همه ابداعاتش محروم نمود و زبان بزرگي را براي جنبش و طرحش به ارمغان آورد. وي افزود هرگاه او را به ياد مي آوريم، انساني رباني و فوق العاده در ذهنمان مجسم مي شود. وي با آموزش اندشه، طرحي اسلامي و انقلابي در انداخت که تا پيش از آن جنبش هاي اسلامي دور از هرگونه رويارويي و مبارزه بودند و او شيوه جمع ميان اسلام و جهاد را ابداع نمود وتوانست ما را از آن حالت جدايي ميان اسلام و فلسطين خارج کند.
وي همچنين گفت: دکتر فتحي شقاقي برعمليات نظامي اشراف مستقيم داشت وسلول هاي جهادي را تحت نام نيروهاي اسلامي مجاهد (قسم) تشکيل داد که بعدها سراياالقدس نام گرفت که اين سلول ها درترکيب تشکيل دهنده اش آگاهي و انقلابي گري موج مي زد، ولي مجاهد کم نظيري بود که روحي مشتاق به شهادت و بذل و بخشش داشت و در عين حال اديبي پر احساس و انديشمندي عمق گرا بود که گويي در مرحله اي جلوتر از عصر خويش زندگي مي کرد. از فولاد سخت تر و از شمشير برنده تر و از نسيم نرمتر و لطيف تر بود. او همواره مملو از ايمان به خدا و عشق به جهاد و انقلاب بود.
صاحب اولين طرح اسلامي جهاد
واما ابوعبدالله يکي از شاگردان دکتر فتحي شقاقي درباره دبير کل مؤسس جنبش جهاد اسلامي مي گويد: شهادت دکتر شقاقي به منزله فاجعه اي براي جنبش اسلامي در جهان و فلسطين به شمار مي رفت. ايشان از لحاظ توانايي در برقراري ارتباط هاي محاوره اي انسان فوق العاده اي بود. وي درميان علما و فرهيختگان در جهان کم نظير بود وحامل انديشه و طرح اتحاد و حرکت هاي اسلامي است. اما به شهادت رسيدن وي مانع کامل شدن و عملي شدن آن شد و بدين گونه اين جنبش توانست بار ديگر براي ادامه مبارزه ميان حق و باطل به پا خيزد و آن زمان که ما گروهي کوچک در اين جنبش نو پا بوديم. آن معلم در ميان ما استاد و سخن خود را گفت و تو گويي اين سخنان همچنان درگوش جانم زنگ مي زند«شما بزرگ خواهيد شد و نام شما آفاق زمين را پر خواهد نمود». ابوعبدالله داستانش را درباره اين معلم رباني اين گونه کامل مي کند: هشت ماه با او در زندان بودم که او بهترين پدر و دوست و مجاهد و پدر روحاني و سخنور و سخنران بود. زندگيش را بخشيد تا خير و نيکي را به مردم بياموزد و از او عشق به مطالعه و دانستن را آموختم او همواره ما را تشويق به مطالعه مي کرد. او از بهترين شاعران و از بهترين انديشمندان جهان و انساني دقيق و لطيف و شفاف بود اما دست خيانت صهيونيسم او را از جهان ما گرفت. ليکن فقدان او افق هاي نوين ديگري در گسترش افکارش به روي ما گشود و پس از شهادت وي بود که جنبش جهاد اسلامي از مرزهاي فلسطين فراتر رفت و در خارج نيز منتشر شد. به راستي که او صاحب انديشه اي فراملي و بين المللي بود.
دايره المعارفي که همه از آن بهره مند مي شوند
ابوطارق الدلل سخنش را درباره ي عظمت پيشوا اين گونه آغاز مي کند: دکتر فتحي شقاقي پايه گذار اولين خشت بناي پيوند فلسطين و اسلام بود و انديشه وي در اين زمينه بزرگ ترين اثر را در جنبش هاي اسلامي به جاي نهاد. او در واقع دايره المعارفي است که همواره همه را بهره مند مي ساخت و دانسته ها و علم خود را بدون هيچ بخلي در اختيار ديگران قرار مي داد. او کسي بود که توانست فکر نظري را به مرحله عمل در آورد زيرا او يکي از سمبل هاي حرکت اسلامي و اولين کسي بود که در باره شيوه رويارويي مستقيم با دشمن سخن به ميان آورد. اما با شهادت دکتر فتحي جنبش اسلامي نه تنها منزوي و راکد نشد بلکه افق هاي وسيع و جهاني را به ميزان بيست برابر آنچه که قبلاً بود پيش روي قرار داد. وي مي افزايد شقاقي در اوايل دهه هشتاد ميلادي به تشکيل سلول هاي نظامي مبادرت ورزيد و تا بدان جا پيش رفت که انقلابي ملي و فراگير را در مبارزه با رژيم صهيونيستي نيز بر پا نمود و پس از او نيز برادران ما توانستند آرزوهاي وي را جامع عمل پوشانده و در زمينه نظامي و مبارزه در همان مسير وي گام برداشته و شاخه نظامي اين جنبش يعني «سراياالقدس» را تشکيل داد که ابداعات فراواني را در شيوه مبارزه به منصه ظهور رساند. يکي از آرزوهاي شهيد شقاقي نابودي اسرائيل به دست ما بود و برماست که اين آرزوي وي را برآورده سازيم و در مسيري که او با انديشه برايمان ترسيم نمود، گام زنيم. تواضعش يکي از نشانه هاي رهبري جنبش بود. يکي از دوستان دوران دانشگاه دکتر فتحي شقاقي به نام دکتر طاهر لولو درباره اش چنين مي گويد: اولين ديدار ما با ايشان در دانشگاه زقازيق و در دانشکده پزشکي بود. آنجا مردي را ديدم که هم و غم فلسطين را با همه وجود در دل داشت و مقاله ها و نوشته هاي وي را دانشجويان با اشتياق فراوان مطالعه مي کردند تا اينکه اولين شماره مجله «المختار الاسلامي» که وي سرپرست آن بود، منتشر شد.
افتتاحيه اين شماره معروف به «السلام عليکم» با امضاي عزالدين الفارس بود. تا اين که انقلاب اسلامي ايران به پيروزي رسيد و کارهاي ادبي اش با نام «خميني راه حل اسلام وجايگزين» منتشر شد که پس از اولين شماره آن دستگير شد و در شماره هاي بعدي در سطح جمهوري عربي مصر معروف شد و دومين ديدار من با اين معلم و رهبر هنگام ملاقاتش با جوانان مسلمان روستاهاي فلسطيني به ويژه منطقه شجاعيه بود. در حالي که آخرين ديدار من با او در لبنان به هنگام تبعيدش به منطقه مرج الزهور بود در حالي که هم و غم بزرگي او را احاطه کرده بود. او شخصي آسانگير و ساده، خوش خلق و متواضع بود و اين صفات از نشانه هاي زعامت وي در رأس يک جنبش عظيم اسلامي بود. ملت فلسطين و مصر همواره او را دوست دارد. او به راستي تيزهوش و از بصيرت بسيار بالايي برخوردار بود.
فضل الفجار اولين شراره انتفاضه مسلحانه اسلامي به شهيد شقاقي برمي گردد که عمليات شجاعيه غزه پاسخ دندان شکني به رژيم صهيونيستي در پاسخ به شهادت فتحي شقاقي بود. و ما آنچه را که اين شهيد کاشته با خونمان آبياري مي کنيم.
ايشان واقعاً در نوع خود شخصيتي منحصر به فرد بود. در حالي که عامر خليل يکي ديگر از دوستان فتحي شقاقي با دلي گشاده از آموزگار و معلم و رهبر خويش چنين مي گويد معلم ما فتحي شقاقي شخصيتي منحصر به فرد بود که هر آنچه که يک انسان تمنا دارد در رهبري همانند او ببينند، در خويش جمع کرده است. او در واقع شخصي اديب و شاعري است که اگر شعري از وي بخواني شفافيت و زلالي و هدفمند بودن آن را به خوبي حس مي کني و برخي در ديدار با او حس مي کنند که هدف وي ايجاد حس اسلامي و برانگيختن انگيزه هاي ديني و وظيفه جهاد و دفاع از فلسطين در طرف مقابل است. وي همچنين سعي مي کند کسي را که با او تعامل دارد از همه جوانب بازسازي فکري نمايد و وقتي که براي اولين بار وارد کتابخانه بزرگ او شدم اثر نويسنده مشهور روسي به نام «مسيح از نو به صليب کشيده مي شود» را به من داد که مطالعه آن به طور چشمگيري به من کمک کرد تا تفکر کشمکش را درک نمايم که چگونه در اين معادله خير و نيکي به پيروزي مي رسد.
در مواضع ديگري نيز ايشان خواست تا مرا براي امامت آماده و مهيا سازد و در اين راستا مرا به کساني معرفي نمود که خود عالم تر از من در دين اسلام بودند و بدين گونه سعي کرد تا شخصيت مرا ساخته و متکامل نمايد. وي اضافه کرد که حقيقتاً اين صفحات گنجايش سخن از اين شخصيت انقلابي و رهبر منحصر به فردي که با حلم و صبر و سعه صدر فراوان و توانايي در شناخت سريع کساني که در برابر او مي ايستادند را ندارد. به همين دليل علي رغم کوتاه بودن مدت زمان آشنايي من با ايشان، تحت تأثير شديد اين شخصيت واقع شدم و هنگامي که سخنراني مي کرد با سيلي از کلمات و جملاتي سرشار از بار فقهي و تاريخ و ادبيات و شعر مواجه مي شدم. پس بايد در برابر چنين شخصيت بارز و نمونه اي که فلسطين او را از دست داد، سر تعظيم و احترام فرود آوريم. او کسي است که توانست در مدت زمان کوتاهي از انديشه و ايدئولوژي خويش محرک و انگيزه اي اساسي در جنبش مقاومت و جهاد براي محو اشغالگري ايجاد نمايد.
منبع: ماهنامه شاهد یاران، شماره 26
/ج
