نویسنده: ساناز خصوصی
الفبای ایمن سازی خانه برای بزرگترهای خانواده
سالمندی دورانی است که باید در منزل بیشتر از خودتان مراقبت کنید و شرایط و محیط محل زندگی‌تان را به شکلی منظم کنید که کمترین احتمال زمین‌خوردگی و آسیب وجود داشته باشد. در ایران علت 50 درصد آسیب‌های فیزیکی سالمندان، زمین خوردن است. سالمندان ممکن است به دلیل اختلال در خواب از داروهای خواب‌آور استفاده کنند و گیجی و منگی حاصل از این داروها، دقت آنها را هنگام راه رفتن در منزل کاهش می‌دهد و باعث زمین‌خوردنشان می‌شود. یکی دیگر از دلایل زمین خوردن سالمندان، مشکلات مفصلی و درد در عضلات و استخوان‌هاست که باعث اشکال در راه رفتن آنها می‌شود. این گروه از سالمندان هنگام راه رفتن تعادل کافی ندارند و ممکن است زمین بخورند و دچار صدمه‌های فیزیکی شوند. شرایط محیط زندگی سالمندان، از فرش و کفپوش اتاق تا نور کافی در پله‌ها و اتاق محل زندگی، در سلامت جسمی و فیزیکی آنها بسیار موثر است. با استفاده از کفپو‌ش‌های مناسب برای اتاق نورپردازی مناسب و پله‌ها و ایجاد تغییراتی کوچک در چیدمان وسایل منزل، می‌توان محیط را به نحوی مناسب برای زندگی سالمند آماده کرد تا امکان زمین‌خوردن و آسیب فیزیکی به حداقل برسد.اتاق
اگر مدت زیادی است دکوراسیون منزلتان را تغییر نداده‌اید و به آن عادت دارید، آن را تغییر ندهید چون ممکن است شب که خواب‌آلود برای مصرف داروهایتان یا نوشیدن آب بیدار می‌شوید، این تغییر دکوراسیون را به یاد نیاورید و با اشیاء برخورد کنید و زمین بخورید. از سایر افراد خانواده نیز بخواهید بدون هماهنگی با شما جای وسایل خانه را تغییر ندهند. در طول شب یک چراغ کوچک را در اتاق یا محل ترددتان به سمت آشپزخانه یا دستشویی روشن بگذارید تا دید کافی داشته باشید. اگر در کنار فرزندان و نوه‌هایتان زندگی می‌کنید، از آنها بخواهید اسباب‌بازی‌هایشان را در محل تردد شما روی زمین پخش نکنند تا باعث زمین خوردن شما نشود. گاهی لازم است سیم تلفن را از یک طرف اتاق به طرف دیگر بکشید یا حتی آن را از درگاه در بگذرانید که در این صورت امکان گیر کردن پای شما به سیم تلفن وجود دارد بنابراین تلفن را نزدیک پریز آن قرار دهید. اگر روی تخت خواب تشک می‌اندازید، اندازه آن نباید بزرگ‌تر از سطح چوبی تخت خواب باشد زیرا اگر بخشی از بدن روی قسمتی از تشک که خارج از تخت خواب است قرار بگیرد، باعث افتادن از تخت می‌شود.پله‌ها
وقتی پا به سن می‌گذارید، بالا رفتن از پله‌ها دشوار و دردناک می‌شود بنابراین اگر در محلی هستید که پله‌برقی یا آسانسور وجود دارد (مانند فروشگاه‌ها، پل‌های عابرپیاده و فرودگاه)، حتما از آنها استفاده کنید. شاید بعضی اوقات به یاد جست‌و‌خیز جوانی بیفتید و هوس کنید از پله‌ها بالا بروید ولی بهتر است فعالیت‌های سبک‌تری را انتخاب کنید. هر قدر هم احساس جوانی کنید، ممکن است با بالا رفتن از این همه پله خسته شوید و زانویتان به پله‌ها برخورد کند و دچار شکستگی استخوان شوید. هنگام بالا رفتن از پله‌ها حتما چراغ راه‌پله را روشن کنید تا نور کافی روی پله‌ها بتابد و دید کافی داشته باشید. بسیاری از ما ایرانی‌ها پله‌های داخل ساختمان را با موکت یا فرش می‌پوشانیم ولی این کار خطرناک است و احتمال زمین خوردن را مخصوصا برای سالمندان فراهم می‌کند. اگر اصرار دارید پله‌ها حتما مفروش باشند، از موکت استفاده کنید و آنها را حتما به کف پله‌ها بچسبانید. معمولا پای سالمندان به لبه‌های پله‌ها گیر می‌کند و زمین می‌خورند، بنابراین روی پله‌های حیاط و راهروی منزلتان برچسب‌های قرمز (نوارهای قرمز) بچسبانید تا کاملا در دید شما باشند. شکل لبه پله‌های منزل شما هم بسیار مهم است. اگر لبه پله‌ها بسیار گرد تراش خورده شده باشد به محض اینکه پای تان را لرزان روی آن بگذارید، لیز می‌‌خورید. اگر لبه پله نیز بیش از حالت عادی جلو آمده باشد، به پا یا دمپایی شما گیر می‌کند و زمین خواهید خورد. نرده‌های کنار پله تکیه‌گاهی مناسب هنگام بالا رفتن یا پایین آمدن از پله‌هاست، بنابراین حتما از آنها استفاده کنید.فرش و کفپوش
در منزل بیشتر ایرانیان، فرش به عنوان کفپوش اتاق‌ها انتخاب می‌شود بنابراین اولین نکته، توجه به فرش اتاق است. ممکن است به مرور زمان، الیاف و پرزهای فرش اتاق از بین رفته باشد و هنگامی که روی آن راه می‌روید، لیز بخورید. در اولین فرصت این فرش‌ها را تعویض کنید. بهترین فرش برای اتاق سالمندان، فرشی است که الیافش بلند باشد تا کف پا هنگام راه رفتن روی آن اصطکاک کافی با زمین داشته باشد. این روزها اگر به فروشگاه‌های عرضه موکت هم سری بزنید، می‌توانید موکت‌هایی با الیاف بلند و مناسب پیدا کنید. بهترین کار این است که موکت را به کف اتاق بچسبانید. ریشه‌های فرش نیز که در حاشیه بالا و پایین آن قرار گرفته‌اند یکی دیگر از عواملی هستند که ممکن است مشکل‌ساز شوند. گاهی ریشه‌های فرش در بین انگشتان پا و پا درون دمپایی گیر می‌کند و باعث می‌شود زمین بخورید. بهترین کار برای پیشگیری از این مشکل این است که ریشه‌های فرش را زیر آن قرار دهید. قالیچه‌های کوچک ابریشمی یا حتی فرش‌های لیز ابریشمی به خصوص اگر بر سطح سرامیک یا پارکت پهن شده باشند، بسیار لیز خواهند بود و باعث زمین‌خوردگی شما می‌شوند. این نوع قالیچه‌ها و فرش‌ها مناسب محیط زندگی سالمند نیست چون همیشه نمی‌توانید مراقب باشید و روی آنها با احتیاط راه بروید و ممکن است زمانی که خواب‌آلود هستید، زمین بخورید.دستشویی و حمام
سطح دستشویی و حمام معمولا با سرامیک پوشیده می‌شود و باید با دمپایی روی این سطوح راه بروید. کف این محل‌ها ممکن است خیس باشد بنابراین امکان لیز خوردن و زمین خوردن بسیار زیاد می‌شود. سطح سرامیک مانند فرش یا موکت نرم نیست و امکان شکستگی استخوان‌های لگن، ران، دست و پاها در صورت زمین خوردن زیاد است. بهترین کفپوش برای حمام سالمندان، کفی‌های عاج‌دار پلاستیکی است. اگر از نظر مالی و اقتصادی برایتان امکان دارد سرامیک دستشویی و حمام منزل را با این کفی بپوشانید. البته این جایگزینی در مراکز نگهداری سالمندان آسان‌تر است و مسوولان این مراکز باید به این نکته توجه کنند. اگر چنین امکانی برای شما فراهم نیست، کف وان حمام یا زیر دوش حمام از این کفی‌ها استفاده کنید چون در این مکان‌ها آب همواره جریان دارد و امکان سرخوردن شما بیشتر است. اگر ایستادن در حمام برای شما دشوار است و باعث درد گرفتن پاهایتان می‌شود، یک صندلی حمام زیر دوش قرار دهید یا از یک دوش سیار استفاده کنید. در صورتی که استفاده از توالت ایرانی برایتان دشوار است، از توالت‌فرنگی استفاده کنید. درحقیقت با استفاده از توالت‌فرنگی، احتمال زمین خوردن شما کاهش پیدا می‌کند چون لازم نیست در ارتفاع زیادی جا‌به‌جا شوید و کاملا روی کف دو پای خود تکیه دارید.منبع:هفته نامه سلامت
/ج
