نویسنده: دکتر سیّد ابوالقاسم حسینی
سلامت و تکامل روانی با مفهوم بهداشت روانی مورد استفاده قرار می گیرد. در این برداشت، منظور از بهداشت روانی نبودن بیماری نیست، بلکه نشان دادن سلامت روانی است.
مورفی در کتاب «تطابق و بهداشت روانی»، به لزوم ایجاد تکامل در طبیعت انسان برای دست یابی به یک زندگی ساده و سالم تأکید می کند و معتقد است که باید سعی کنیم ظرفیت خود را برای ارتباط های اجتماعی بالا ببریم. او اضافه می کند:
«در هزار سال گذشته، میزان ارضای نیازهای انسان از نظر علمی و زیبایی شناسی به حدی رسیده است که طبیعت او با آن چه در قرون وسطی بود، یکسان نیست، ولی این هنوز شروع کار است. این میزان تکامل در جنبه های روابط بین فردی به سختی شروع شده است.
روان شناسی جدید که روان کاوی نیز جزئی از آن است، مطالب زیادی در مورد کشمکش های روانی بشر به ما آموخته است، ولی در آموزش جنبه های تکاملی و احساسات مثبت پیشرفتی نداشته است.
اگر ما در کوتاه مدت، دستاوردهایی درباره ی کنترل کشمکش های روانی نداشته باشیم، بشریت هیچ آینده ای نخواهد داشت. اگر چنین دستاوردی داشته باشیم، تکامل آینده ی انسان علاوه بر علم و تمایلات زیبایی شناسی با افزایش ظرفیت روابط بین فردی همراه خواهد بود و این نه تنها آینده ای خیالی و غیر عملی نیست، بلکه خود مقدمه ای برای بروز امکانات تکاملی بیش تر است.»
با توجه به اعتراف فوق که تأکیدی بر یک واقعیت است و با مطالعه ی ادیان الهی، به نظر می رسد که می توان از این ادیان و اصول عملی آن ها در کنترل کشمکش های روانی و هدایت جوامع بشری به تکامل روانی استفاده کرد، و به این آرزوی روان شناسان علاقه مند به بشریت جامه ی عمل پوشاند. فکر می کنم این بُعد از بهداشت روانی، همان مفهوم سعادت است که در ادیان الهی مطرح شده است. با توجه به این که اکثر هم میهنان ما مسلمان هستند و در متون اسلامی به مقوله ی سعادت در طیف وسیعی پرداخته شده است، می توان از این رهنمودها به منظور تبیین جنبه ی مثبت بهداشت روانی استفاده کرد. با توجه به ابدی بودن سعادت، مقوله ی بهداشت روانی ابعاد وسیعی پیدا می کند که جذابیت آن را به صورت غیر قابل تصوری بالا می برد و تعامل و پژوهش های بین بخشی را الزامی می کند. منظور این است که با این رویکرد بهداشت روانی جنبه ی ابدی پیدا می کند؛ یعنی باید راهکارهایی را دنبال کنیم که آرامش ما را تا ابد تأمین کنند، در غیر این صورت در اضطراب و ناآرامی به سر خواهیم برد.
منبع مقاله: حسینی، سیّد ابوالقاسم؛ (1387) سبک و روش زندگی استاندارد و نقش آن در تأمین سلامت بدنی، روانی، اجتماعی و معنوی انسان، تهران: نشر قطره
/م