تألیف: حمید وثیق زاده انصاری
منبع: راسخون
منبع: راسخون
چنان چه کار شناسان این رشته به این باور برسند، در جهان هستی انتظار میرود تعداد کل کهکشانها در حدود صدها میلیارد باشد.
در حالی که کره زمین جزء کوچکی از منظومه بزرگ شمسی است، خود منظومهی شمسی جزء کوچکی از یک هستی بزرگتر به نام راه شیری است، که کهکشان نامیده میشود. غیر از منظومه شمسی ما، کهکشان راه شیری دارای میلیاردها ستاره است؛ که برخی از آنها بزرگتر از خورشیدند. با این حال، ما هنوز در حال پیدا کردن اندازه جهان هستی بوده و بنا بر این، به آن «بی کران» میگوییم.
با توجه به این که جهان هستی از تمام کهکشانها و فضای بین کهکشانی موجود، تشکیل شده است، طبیعتاً بایستی بسیار وسیع و بزرگ باشد. اما بر اساس تعداد کهکشانهایی که وجود دارد آیا امکان دارد بزرگی جهان هستی را مشخص کرد؟ هم اکنون این سئوالی است که برخی از ستاره شناسان برجسته جهان را گیج و مبهوت کرده، به دلیل این که تا یافتن پاسخی واقعی به هر یک از این دو سئوال، بسیار فاصله داریم.
ممکن است امروزه بر خود ببالیم که از تجهیزات با تکنولوژی بالایی در زمینه نجوم استفاده میکنیم، اما تنها قسمت کوچکی از جهان را به خوبی می شناسیم. در طول چند سال گذشته، در این زمینه به چندین پیش رفت تکنولوژیکی دست یافتهایم، اما نمیتوانیم این حقیقت را نا دیده بگیریم که جهان هستی در حال گسترش بوده و متعاقب آن نیز تعداد کهکشانهای موجود در آن درحال گسترشند. به منظور شمارش همهی کهکشانها، یا مجبوریم به گذشته برگردیم و یا گوشه گوشهی جهان هستی را کنکاش کنیم، که امروزه انجام هر دو کار، تقریبا غیر ممکن است. مجدداً جهت پیدا کردن تعداد کهکشانهای موجود، به برآوردها وابسته میشویم.
به منظور به دست آوردن برآوردی از آن، ستاره شناسان، ابتدا کهکشانهایی را میشمرند که میتوانند در بخشهای خاصی از جهان هستی دیده شوند و سپس با استفاده از این ارقام تعداد کل کهکشانهایی که احتمال میرود وجود داشته باشند را برآورد میکنند.
در پایان روز، تقریبا تعیین تعداد کهکشانهای موجود در جهان امروز غیر ممکن است. هر چند در آینده، ممکن است همه چیز تغییر کند و این امکان وجود دارد (و شاید هم ممکن نباشد) که به شیوههایی دست یابیم که به جای این که به این سوال پیچیده با برآورد و تخمین پاسخ دهیم ، رقمی دقیق اعلام کنیم.
هنوز هم در زمینه اکتشافات فضایی راه طولانی در پیش داریم، و همین طور که به نقطهی برجستهای در این زمینه میرسیم، حقایق شگفت انگیز بیشتری در مورد کهکشان مقابل چشمان ما قرار میگیرد. یکی از این نقاط برجسته و مهم راه اندازی تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST)خواهد بود، رصدخانه فضایی مادون قرمز برنامه ریزی شده، به عنوان بخشی از هم کاریهای بین المللی میان سازمان ملی فضا نوردی (ناسا)، آژانس فضایی اروپا(ESA) و آژانس فضایی کانادا(CSA) در سال 2013 است.
در حالی که کره زمین جزء کوچکی از منظومه بزرگ شمسی است، خود منظومهی شمسی جزء کوچکی از یک هستی بزرگتر به نام راه شیری است، که کهکشان نامیده میشود. غیر از منظومه شمسی ما، کهکشان راه شیری دارای میلیاردها ستاره است؛ که برخی از آنها بزرگتر از خورشیدند. با این حال، ما هنوز در حال پیدا کردن اندازه جهان هستی بوده و بنا بر این، به آن «بی کران» میگوییم.
چگونه بسیاری از کهکشانها در جهان ما وجود دارند؟
با توجه به این که هنوز در حال درک وسعت جهان هستی میباشیم پیدا کردن مقدار دقیق تقریباً غیر ممکن است. هر عددی هم که توسط نهادهای مختلف اختر شناسی منتشر میشود صرفاً بر اساس اطلاعات بدست آمده از برخی ابزارهای دارای فن آوریهای پیشرفته که در این فرایند استفاده می شوند ،استخراج شده است. همان طور که پیش از این نیز گفتیم، طبق برآورد دانشمندان، صدها میلیارد کهکشان وجود دارد. هم چنین برخی از این برآوردها در کل، اعدادی بین 100 تا 200 میلیارد را ارائه میدهند. تصاویر گرفته شده توسط تلسکوپ فضایی هابل در سال 1999 حاکی از آن بود که به اندازهی 125 میلیارد کهکشان در جهان وجود دارد.ممکن است امروزه بر خود ببالیم که از تجهیزات با تکنولوژی بالایی در زمینه نجوم استفاده میکنیم، اما تنها قسمت کوچکی از جهان را به خوبی می شناسیم. در طول چند سال گذشته، در این زمینه به چندین پیش رفت تکنولوژیکی دست یافتهایم، اما نمیتوانیم این حقیقت را نا دیده بگیریم که جهان هستی در حال گسترش بوده و متعاقب آن نیز تعداد کهکشانهای موجود در آن درحال گسترشند. به منظور شمارش همهی کهکشانها، یا مجبوریم به گذشته برگردیم و یا گوشه گوشهی جهان هستی را کنکاش کنیم، که امروزه انجام هر دو کار، تقریبا غیر ممکن است. مجدداً جهت پیدا کردن تعداد کهکشانهای موجود، به برآوردها وابسته میشویم.
به منظور به دست آوردن برآوردی از آن، ستاره شناسان، ابتدا کهکشانهایی را میشمرند که میتوانند در بخشهای خاصی از جهان هستی دیده شوند و سپس با استفاده از این ارقام تعداد کل کهکشانهایی که احتمال میرود وجود داشته باشند را برآورد میکنند.
جهان قابل مشاهده به چه معناست؟
در علم نجوم، اصطلاح جهان قابل مشاهده به عنوان بخشی از جهان، به همراه تمام کهکشانها و دیگر اجرام موجود در آن که میتوانند در یک زمان مشخص از زمین دیده شوند، به کار می رود. صرف نظر از شکل واقعی جهان، دنیای قابل مشاهده همیشه به شکل کروی بوده و مرکز آن جایی است که مشاهدات ثبت شدهاند. بنا بر این، هر نقطه از جهان، برای خودش جهان قابل مشاهدهای دارد و احتمال همان اشتراکات با آن چه از زمین دیده شده را نمیتوان رد کرد. در جهان قابل مشاهده متعلق به زمین به تنهایی، 170 میلیارد کهکشان وجود دارد.در پایان روز، تقریبا تعیین تعداد کهکشانهای موجود در جهان امروز غیر ممکن است. هر چند در آینده، ممکن است همه چیز تغییر کند و این امکان وجود دارد (و شاید هم ممکن نباشد) که به شیوههایی دست یابیم که به جای این که به این سوال پیچیده با برآورد و تخمین پاسخ دهیم ، رقمی دقیق اعلام کنیم.
هنوز هم در زمینه اکتشافات فضایی راه طولانی در پیش داریم، و همین طور که به نقطهی برجستهای در این زمینه میرسیم، حقایق شگفت انگیز بیشتری در مورد کهکشان مقابل چشمان ما قرار میگیرد. یکی از این نقاط برجسته و مهم راه اندازی تلسکوپ فضایی جیمز وب (JWST)خواهد بود، رصدخانه فضایی مادون قرمز برنامه ریزی شده، به عنوان بخشی از هم کاریهای بین المللی میان سازمان ملی فضا نوردی (ناسا)، آژانس فضایی اروپا(ESA) و آژانس فضایی کانادا(CSA) در سال 2013 است.
/ج