چرا ازدواج با زن پسرخوانده بلامانع است؟
پرسش :
چرا طبق آیۀ 23 سوره نساء ازدواج با زن پسرخوانده بلامانع مى‌باشد؟
پاسخ :
فرزند خواندگى به معناى که در دوران جاهلیت قبل از اسلام وجود داشت، در اسلام وجود ندارد. در قانونى مدنى ایران هم به تبعیت از دین اسلام، فرزند خواندگى وجود ندارد.
در دوران جاهلیت کودکى را به فرزندى مى‌پذیرفتند و همۀ آثار فرزند صلبى و بطنى را که عبارت است از محرمیّت (محرم شدن فرزند خوانده با مرد و زنى که او را به فرزند خواندگى پذیرفته‌اند) و ممنوعیت (ممنوعیت ازدواج فرزند خوانده با محارم مرد و زنى که او را به فرزند خواندگى پذیرفته‌اند) و وراثت (ارث بردن فرزند خوانده از مرد و زنى که او را به فرزند خواندگى پذیرفته‌اند) بر آن مترتب مى‌کردند.
در دنیاى امروز نیز که هنوز بسیارى از آداب و سنن جاهلیت پا برجاست، برنامه فرزند خواندگى اجرا مى‌شود.
خانواده‌هایى که از نعمت فرزند محرومند، طفلى را به فرزندى مى‌پذیرند و براى او شناسنامه مى‌گیرند و همۀ آثار فرزندى را نیز مترتب مى‌کنند. البته این کار تا آن جا که مربوط به اخلاق، انسانیت، ایثار و احسان مى‌شود، نه تنها اشکالى ندارد، بلکه در خور تمجید و تحسین است. آنچه در جامعه ما مرسوم است که دو زوجى که بچه دار نمى‌شوند، کودکى را به فرزندى برمى گزینند و او را بزرگ مى‌کنند، با فرزند خواندگى که در اسلام منع نشده، متفاوت است و مانعى ندارد.1
از نظر اسلام به صرف این که طفلى را به فرزندى بپذیرند و براى او شناسنامه بگیرند، پیوند خانوادگى به وجود نمى‌آید. قرآن کریم در این باره مى‌فرماید:«و ما جَعَلَ ادعِیاءَکُم ابناءَکُم؛2 خداوند پسر خواندگانتان را پسران واقعى شما قرار نداده است.»
در داستان زیدبن حارثه که پسر خوانده پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم شمرده مى‌شد، پس از این که همسرش را طلاق داد. پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم براى از بین بردن سنت غلط فرزند خواندگى دوران جاهلیت، مأمور شد تا با همسر طلاق داده شده زید ازدواج نماید. این داستان در سوره احزاب، آیه‌هاى 36 تا 40 بیان شده است.
بنابراین فرزند خوانده، فرزند واقعى به حساب نمى‌آید و احکام فرزند واقعى بر آن مترتب نمى‌شود، از این رو طبق آیۀ 23 سورۀ نساء ازدواج با دخترخوانده جایز است.
پی‌نوشت‌ها:
(1). ر. ک: حقوق خانواده، باقر عاملى، ص 22؛ خانواده در قرآن، دکتر احمد بهشتى، ص 347 به بعد
(2). سوره احزاب، آیه 4
منبع: پرسمان قرآنی فلسفه احکام، سید علی هاشمی نشلجی، نشر جمال، 1390.
فرزند خواندگى به معناى که در دوران جاهلیت قبل از اسلام وجود داشت، در اسلام وجود ندارد. در قانونى مدنى ایران هم به تبعیت از دین اسلام، فرزند خواندگى وجود ندارد.
در دوران جاهلیت کودکى را به فرزندى مى‌پذیرفتند و همۀ آثار فرزند صلبى و بطنى را که عبارت است از محرمیّت (محرم شدن فرزند خوانده با مرد و زنى که او را به فرزند خواندگى پذیرفته‌اند) و ممنوعیت (ممنوعیت ازدواج فرزند خوانده با محارم مرد و زنى که او را به فرزند خواندگى پذیرفته‌اند) و وراثت (ارث بردن فرزند خوانده از مرد و زنى که او را به فرزند خواندگى پذیرفته‌اند) بر آن مترتب مى‌کردند.
در دنیاى امروز نیز که هنوز بسیارى از آداب و سنن جاهلیت پا برجاست، برنامه فرزند خواندگى اجرا مى‌شود.
خانواده‌هایى که از نعمت فرزند محرومند، طفلى را به فرزندى مى‌پذیرند و براى او شناسنامه مى‌گیرند و همۀ آثار فرزندى را نیز مترتب مى‌کنند. البته این کار تا آن جا که مربوط به اخلاق، انسانیت، ایثار و احسان مى‌شود، نه تنها اشکالى ندارد، بلکه در خور تمجید و تحسین است. آنچه در جامعه ما مرسوم است که دو زوجى که بچه دار نمى‌شوند، کودکى را به فرزندى برمى گزینند و او را بزرگ مى‌کنند، با فرزند خواندگى که در اسلام منع نشده، متفاوت است و مانعى ندارد.1
از نظر اسلام به صرف این که طفلى را به فرزندى بپذیرند و براى او شناسنامه بگیرند، پیوند خانوادگى به وجود نمى‌آید. قرآن کریم در این باره مى‌فرماید:«و ما جَعَلَ ادعِیاءَکُم ابناءَکُم؛2 خداوند پسر خواندگانتان را پسران واقعى شما قرار نداده است.»
در داستان زیدبن حارثه که پسر خوانده پیامبر اکرم صلى الله علیه و آله و سلم شمرده مى‌شد، پس از این که همسرش را طلاق داد. پیامبر اسلام صلى الله علیه و آله و سلم براى از بین بردن سنت غلط فرزند خواندگى دوران جاهلیت، مأمور شد تا با همسر طلاق داده شده زید ازدواج نماید. این داستان در سوره احزاب، آیه‌هاى 36 تا 40 بیان شده است.
بنابراین فرزند خوانده، فرزند واقعى به حساب نمى‌آید و احکام فرزند واقعى بر آن مترتب نمى‌شود، از این رو طبق آیۀ 23 سورۀ نساء ازدواج با دخترخوانده جایز است.
پی‌نوشت‌ها:
(1). ر. ک: حقوق خانواده، باقر عاملى، ص 22؛ خانواده در قرآن، دکتر احمد بهشتى، ص 347 به بعد
(2). سوره احزاب، آیه 4
منبع: پرسمان قرآنی فلسفه احکام، سید علی هاشمی نشلجی، نشر جمال، 1390.
