هنگامی که عقل به کمال برسد گفتار کم گردد

امام علی علیه السلام فرمودند:

إِذَا تَمَّ الْعَقْلُ نَقَصَ الْکَلَامُ.

هنگامی که عقل به کمال برسد گفتار کم گردد.

نهج البلاغه، حکمت 68

اولیاء خدا و سالکان الی الله معمولا کم حرف و گزیده گو هستند وقتی عقل تحت تربیت قرآن و عرت قرار گیرد پشتوانه خوبی برای گفتار می شود عقل هنگامی که به کمال برسد پاسبان حرم دهان می شود و اغلب موارد تا چیزی از او نپرسند چیزی نمی گوید و صمت و سکوت را بر گفتن ترجیح می دهد و هیچ گاه سخن بیهوده و پوچ از او شنیده نمی شود.

همان بزرگوار فرمود:
إِنَّ مِنْ عَلَامَهِ الْعَاقِلِ أَنْ یَکُونَ فِیهِ ثَلَاثُ خِصَالٍ یُجِیبُ إِذَا سُئِلَ وَ یَنْطِقُ إِذَا عَجَزَ الْقَوْمُ عَنِ الْکَلَامِ وَ یُشِیرُ بِالرَّأْیِ الَّذِی یَکُونُ فِیهِ صَلَاحُ أَهْلِهِ(1)

از نشانه عاقل این است که در او سه خصلت باشد: هرگاه از او سوال شود پاسخ گوید و هرگاه مردم از سخن گفتن در مانند او سخن گوید و سوم آنکه نظری بدهد که صلاح مردم در ان باشد.

پی نوشت:
1- کافی ج 1 ص 19

منبع: حدیث زندگی: شرح حکمت های نهج البلاغه، کاظم ارفع، تهران: پیام عدالت،1390.