تاثیر خانواده بر تربیت کودکان محصل (بخش اول)

والدین در تأمین بهداشت روانی کودک ، نقش مهمی به عهده دارند.
 

چکیده : خانواده در تعلیم و تربیت کودکان نقش مهمی را ایفا می کند مخصوصا اگرکودک دبستانی باشد که در اینصورت شرایط تعلیم حساس تر می شود , یکی از نکات بسیار مهم در خانواده ، ارتباط است ، یعنی والدین باید به روش های صحیح برقراری ارتباط با کودکان ، آگاهی داشته باشند .

 تخمین زمان مطالعه 1189 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

1- با فرزندان خود ارتباط برقرار کرده ، فرصت ابراز عقاید را به او بدهند ، به نیازهای وی پی ببرند ، انتظارات آنها از کودک ، فرصت برقراری ارتباط به کودک ، زمینه اطمینان به والدین و مراجعه به آنها ، هنگام ایجاد مشکل و فراهم کنند .
پدر قبل از پدر بودن ، باید با فرزندش دوست باشد ، علاوه بر این ، او باید قادر به اداره این دوستی باشد تا مانع لوس شدن کودک گردد . به قول یکی از دانشمندان : " هر جا مشکلی در جامعه بود ، به حتم پای آموزش و پرورش وسط است " یا به قول اریکسون : " فرزندان لوس معضل جامعه اند".
2-  فراهم‌کردن شرایط مناسب و فضاى امن خانوادگى . ایجاد فضا و بسترى مناسب براى درس خواندن فرزندان در منزل، از دو نظر قابل توجه است:
منظر اول، فراهم آوردن شرایط فیزیکى مناسب براى درس خواندن است. فضاى مناسب و ابزار کار لازم دو مقوله‌ى مورد توجه در این راستا به شمار مى‌آیند. تحقیقات نشان داده است فراهم آوردن میز تحریر، کتاب‌هاى درسى و غیر درسى و وسایل کمک‌آموزشى همچون ماشین حساب و حتى رایانه در پیشرفت تحصلى دانش‌آموزان مؤثرند. هم‌چنین فضاى مناسبى همچون یک اتاق مستقل یا محلى که از سر و صدا و مزاحمت دیگران بدور باشد براى درس‌خواندن، لازم و ضرورى است.
منظر دوم فراهم آوردن شرایط روانى مناسب براى درس خواندن فرزندان است. چنین فضایى زمانى ایجاد مى‌گردد که فرزند ما از دغدغه و اضطراب جدال والدین با همدیگر یا جدال و بحث آنها با فرزندان یا هرگونه شرایطى که در محیط منزل ایجاد تنش و سر و صدا یا نگرانى نماید، بدور باشد.
هم‌چنین فرزندمان باید از آرامش نسبى محیط خانواده مطمئن بوده و حتى محیط زندگى او از شادى و نشاط برخوردار گردد. برنامه‌ریزى براى اوقات فراغت تا حدود زیادى این نشاط و امیدوارى را در کودکان ایجاد نموده و محیط سالم و پر از رغبتى را براى فرزندان جهت درس خواندن رقم خواهد زد.

3- ایفای نقش موثر در زمینه تکلیف خانه : والدین نقش بسیار مهمی در تکلیف خانه یا مشق شب کودک ایفا می کنند . بسیاری از بچه ها در انجام تکالیف خود اهمال می ورزند . والدین باید به صورت قطع با این امر برخورد کنند و از فرزند خود بخواهند که در فرصت مناسب و مطلوب ، به انجام تکالیف خود بپردازند ، در غیر اینصورت ، باید از روش محرومیت استفاده کنند، یعنی وی را از بازی مورد علاقه یا تلویزیون محروم کنند.
4- تکریم شخصیت کودکان : ما باید به بچه ها احترام بگذاریم و آنها را با الفاظ بد خطاب نکنیم .
5- تعامل با مربیان در مدرسه : والدین باید در تعامل متقابل با مربیان باشند و از مشکلات فرزندشان در مدرسه مطلع شوند .
 6- کمک به کودک در تعیین هدف و برنامه ریزی : فعالیت های کودک در طول هفته ، باید تقسیم بندی شود و زمان خاصی برای تفریح ، تماشای تلویزیون و انجام تکالیف در نظر گرفته شود . روش برنامه ریزی به منظور انجام برنامه های روزمره و تکالیف ، باید به کودکان آموزش داده شود تا آنها بتوانند ، فن مهار زمان را بیاموزند .

7- تشویق کنجکاوی و خلاقیت کودکان : به صورت جدی باید از تحقیر کودک خودداری کرد و هنگام کنجکاوی ، باید به او فرصت سوال کردن داده شود. کودک نباید به جواب های ما دست یابد تا خود به تفکر و اندیشیدن بپردازد. خلاقیت کودک ، باید پرورش داده شود ، نه اینکه او به اطاعت محض ملزم باشد. کودک نباید به اطاعت کورکورانه عادت کند ؛ البته الگو برداری با دنباله روی فرق می کند . منظور از الگو برداری ، این است که کودک رفتار والدین را در مسأله ای چون نظم ، تقلید می نماید ، خود نیز به موقع کارهایش را با برنامه ریزی دقیق و منظم انجام می دهد و از نظم پدر ، الگو برداری می کند.
در ارتباط با دنباله روی ، عده ای معتقدند : بچه ها باید مثل خودشان فکر کنند و کودک باید به صورت دقیق ، عقاید آنها را در مورد مسائل اجتماعی، تقلید کند ؛ البته این امر ، مانع رشد و پرورش آزاد کودک می باشد ، زیرا کودک باید به صورت مستقل ، به نظرات اجتماعی دست یابد .
8- انتظار پیشرفت از کودکان : کودک باید بداند که والدین در همه زمینه ها از او انتظار پیشرفت دارند .
9- کاهش ترس از شکست در کودک : ما نباید از کودکان انتظار نمره ٢٠ داشته باشیم ، زیرا این امر ، ترس از شکست را در کودک ایجاد می کند و اضطراب از امتحان را به دنبال خواهد داشت .
10- اعمال صحیح تشویق و تنبیه کودکان : ما باید به صورت جدی ، از تنبیه بدنی خودداری کرده ، به کارهای درست کودک پاداش داده ، هنگام انجام اعمال نادرست ، از روش محروم کردن از خواسته ها و امتیازات استفاده کنیم ، زیرا تنبیه صحیح ، نباید موجب تحقیر کودک شود ، والدین نباید در طولانی مدت با کودک قهر داشته باشند و آشتی باید توسط یکی از والدین برقرار شود ، زیرا قهر طولانی و عدم توجه به کودک ، موجب احساس نا امنی در کودک می گردد و به بهداشت روانی وی لطمه وارد می کند .

در مواقعی که والدین شاغل هستند و فرصت کافی برای برقراری ارتباط با کودک و درک او را ندارند ، باید با مربیان مدرسه به صورت مداوم تعامل داشته باشند تا از طریق این انجمن ، آموزش های بسیار مفیدی از جمله آموزش در زمینه تربیت کودک و نحوه برقراری ارتباط صحیح با وی ، به اولیاء ارایه داده شود امروزه اکثر مدارس ، از روانشناسان به منظور آشنایی والدین با روشهای نوین تعلیم و تربیت استفاده می کنند .
در دنیای مدرن ، درگیری والدین در کارهای مختلف ، زیاد است و معلم ها وقت کافی برای تربیت فرزند را ندارند . ما نباید به مدت زمان دقت کنیم ، بلکه باید به کیفیت توجه شود . والدین می توانند ، در عین حضور کم در حد یکی دو ساعت ، به درستی از زمان استفاده کنند ، یعنی کیفیت ارتباط مهم است .
 

در ادامه بحث تعلیم و تربیت کودکان دبستانی ، به بعد مهم بهداشت روانی در کودکان دبستانی می پردازیم .
والدین و مربیان در تأمین بهداشت روانی کودک ، نقش بسیار مهمی را ایفا می نمایند ، زیرا در صورت عدم تأمین بهداشت روانی در کودکان دبستانی، آموزش نیز مختل خواهد شد .
 
ادامه دارد...

منبع :  سایت بیتوته