آنچه درباره شپش ها باید بدانیم (بخش اول)

انتقال شپش از یک فرد به فرد دیگر از طریق تماس مستقیم صورت می گیرد .
 

چکیده : شپش ها حشراتی کوچک با شش پا هستند که به پوست سر و گردن می چسبند و از خون انسان تغذیه می کنند . تخم های شپش به موهای نزدیک به پوست سر می چسبند و به راحتی قابل دیدن نمی باشند .

تعداد کلمات 1169 / تخمین زمان مطالعه 6 دقیقه

شپش انگل اجباری خارجی و خونخوار جوامع انسانی است که قدمت آن به دوران قبل از تاریخ بر می گردد، اگر چه در مناطق متعددی بهبود وضعیت بهداشتی، اقتصادی و اجتماعی تاثیر بسزایی در کاهش آلودگی به شپش داشته است اما همچنان شپش گستردگی جهانی دارد.شپش در محل های پر جمعیت و در زمان جنگ به علت عدم توجه به بهداشت فردی، بیشتر مشاهده می شود.
شپش در کودکان، بسیار شایع تر از بزرگسالان بوده و در جنس مونث شایع تر از جنس مذکر است.
 
شپش به دنبال تماس های نزدیک بین فردی یا هنگامی که افراد خانواده در فصول سرد برای تامین گرما لباس های بیشتری می پوشند و به صورت دسته جمعی زندگی می کنند، از شخصی به شخص دیگر انتقال می یابد .
شپش به جامعه و یا طبقه اجتماعی خاصی تعلق ندارد و تمام افراد جامعه را به خصوص در همه گیری ها مبتلا می سازد، بالا بردن سطح آگاهی های جامعه، بهبود رفتارهای بهداشتی، تشخیص و درمان مبتلایان به ویژه در مراکز تجمع جمعیتی، از راه های مهم مبارزه با شپش است و هماهنگی و همکاری گسترده بخش بهداشت با سایر بخش های توسعه را می طلبد.
 
شپش ها حشراتی مضر از دسته ی انگل ها هستند. این بدان معنی است که شپش بدون یک میزبان انسان نمی توانند زنده بمانند. این گونه فقط می تواند روی بدن میزبان انسان زندگی کند، بنابراین شما نمی توانید آن را از سگ و گربه یا هر نوع حیوان خانگی دیگر که ممکن است داشته باشید، دریافت کنید.
 شپش ها بال ندارند، بنابراین شپش نمی توانند پرواز کنند.شپش ها ، شش پا و پنجه در انتهای خود دارند که به وسیله ی آن ها  خود را به مو وصل می کنند. شپش سر می تواند در هر نقطه بر روی پوست سر قرار بگیرد، اما معمولا در موهای پشت گردن و اطراف گوش ها، که گرم تر است، یافت می شود.
 
رفع این حشرات سمج از موی سر می تواند دشوار باشد همچنین این بیماری بسیار واگیر دار است. علائم شپش سر شامل تشخیص شپش در مو، خارش سر، احساس تکان خوردن چیزی روی موی سر و یا احساس غلغلک روی پوست سر است. شپش سر از خون پوست سر به عنوان منبع تغذیه خود استفاده می کند. شپش سر گاهی نزدیک پوست و گاه در مژه ها و ابرو دیده می شود.
  

انتقال از یک فرد به فرد دیگر می تواند از طریق تماس مستقیم (تماس سر افراد با هم) یا استفاده از وسایل شخصی دیگران مثل شانه، کلاه، شال، حوله و روسری صورت گیرد. انتقال در افراد خانواده به سرعت و سهولت رخ می دهد. شپش در آب زنده نمی ماند. بنابراین از طریق شنا و استخر منتقل نمی شود.
 اولین علامت ابتلا به شپش، خارش است و زمانی اتفاق می افتد که شپش شروع به حرکت می کند که معمولا از حاشیه دو طرف سر شروع می شود و به طرف مرکز سر گسترش می یابد. در این هنگام بیمار احساس خارش در سر می کند. به تدریج خارش افزایش می یابد و خراشیدگی با ناخن در اثر خارش در سر پیش می آید. گاهی در موارد پیشرفته، غدد لنفاوی در ناحیه گردن برجسته می شوند.
 

در حقیقت 3 نوع شپش وجود دارد که هر سه آنها علائم تقریبا مشابهی را ایجاد می‌کنند اما هر یک در قسمت متفاوتی از بدن لانه گزینی می‌کنند. شپش سر که روی سر، گردن و گوش‌ها زندگی می‌کند، شپش بدن که از روی لباس یا تختخواب روی بدن منتقل می‌شود وشپش ناحیه تناسلی که روی موهای زائد و پوست ناحیه تناسلی زندگی می‌کند. سایز شپش به اندازه یک دانه کنجد است که با کمی دقت می‌توانید آنها را ببینید. رنگ شپش می‌تواند سفید، قهوه‌ای یا خاکستری تیره باشد. تخم شپش معمولا گرد یا بیضی شکل است و شپش‌ها آنها را روی ساقه مو در نزدیکی پوست سر می‌چسبانند.
 
برای مشخص‌شدن تخم شپش می‌توانید بعد از حمام موی‌تان را شانه بزنید و موهای روی شانه را بررسی کنید. شپش در میان کودکان در مدارس و مهدکودک‌ها رایج‌تر است زیرا بچه‌ها با یکدیگر ارتباط نزدیک‌تری دارند و ممکن است از شانه‌ها و گل سرهای یکدیگر استفاده کنند.
 بزرگسالانی که در خانه با کودکان زندگی می‌کنند هم در خطر بیشتری قرار دارند. وقتی موهای سرتان با موهای سر فرد مبتلا تماس پیدا می‌کند شپش می‌تواند از روی موی او به موی شما بخزد. البته شپش‌ها می‌توانند برای مدت کوتاهی روی لباس یا وسایل شخصی هم زنده بمانند اما به‌یاد داشته باشید شپش‌ها نه می‌توانند پرواز کنند و نه بپرند!
 

ابتلا به شپش مسری است، بنابراین برای جلوگیری از ابتلا به شپش باید یکسری نکات را رعایت کنید. هیچ‌وقت وسایل شخصی خود ازجمله شانه سر، سنجاق، کش، تل، کلاه، مقنعه و روسری خود را با افراد دیگر تقسیم نکنید. لباس‌ها و ملحفه‌های‌تان را هم مرتب عوض کنید و شست‌وشو دهید. اگر یک نفر در خانه‌تان مبتلا به شپش شده حتما همه مبل‌ها، صندلی‌ها و زمین را جاروبرقی بکشید و برای 2 هفته روی آنها را با کاور پلاستیکی بپوشانید. اگر می‌خواهید نگرانی‌تان رفع شود به پزشک مراجعه کنید؛ پزشک، پوست سر شما را با استفاده از نور مخصوصی بررسی می‌کند.
 
با این لامپ می‌توان به آسانی شپش‌ها را شناسایی کرد. علاوه‌بر این باید تمامی لباس‌هایی که در 48ساعت گذشته از آن استفاده کرده‌اید و ملحفه‌ها و حوله‌ها را با استفاده از شوینده‌های مخصوص شپش و آب داغ شست‌وشو دهید. اگر هم کودک‌تان عادت دارد با عروسک‌هایش بخوابد آنها را هم برای 20دقیقه در خشک کن با دمای بالا بیندازید. برای درمان شپش‌تان خجالت نکشید! ارزش این همه خارش و سختی را ندارد!
 

از پدیکولیساید یا شامپوی شپش برای درمان شپش سر استفاده کنید.
پدیکوساید را می توانید بدون نسخه پزشک هم تهیه کنید. یک بطری برای درمان فردی با موی کوتاه یا متوسط و دو بطری برای کسی که موی بلندی دارد لازم است. بعضی شامپو های شپش علاوه بر رفع شپش سر تخم شپش یا رشک را نیز می کشد اما بعضی دیگر فقط شپش های خزنده را می کشند.
 در صورتی که شپش های زنده را از بین بردید باید به دنبال راه حلی برای از بین بردن رشک ها یا همان تخم شپش نیز باشید. به یاد داشته باشید که داروهای شیمیایی شپش حاوی مواد تشکیل دهنده ای هستند که ممکن است اثرات پنهانی مضری برای بدن داشته باشد. به همین دلیل اگر نگران درمان شپش سر با داروی شیمیایی هستید در ادامه روش های درمان خانگی شپش سر با استفاده از مواد طبیعی را نیز آورده ایم.

 ادامه دارد ...

منبع : بخش سلامت بیتوته