راهکارهایی برای رفع شپش سر

یکی از بهترین و مشهورترین و البته  بی خطرترین روش ها برای درمان شپش اسپند است.
 

شپش سر حشری ریز مسطح و بی حال است که روی پوست سر زندگی می کنند و خون انسان را می‌مکد. از طریق تماس مستقیم و غیرمستقیم منتقل می شود، برخلاف تصورات رایج شپش به موهای تمیز و پاکیزه علاقه بسیار بیشتری نسبت به موهای کثیف دارد. 
بیشتر در کودکان خردسال و مهد کودک و در کودکان دوران ابتدایی شیوع دارد. این بیماری با تماس نزدیک سر و به اشتراک گذاشتن کلاه، شانه، روسری و سنجاق بین کودکان منتشر می شود و وقتی کودک مبتلا شود بقیه افراد خانواده نیز در معرض خطر ابتلا قرار می گیرند.  هرچند شپش سر مشکلی خطرناک نیست، اما می تواند باعث خارش شدید و غیرقابل تحمل شوند.
شپش موی سر و درمان آن با چند روش طبیعی و موثر را در در این بخش بخوانید. با به کار گیری نکات بهداشتی این بخش می توانید از ابتلا به شپش در کودکان و اعضای دیگر خانواده پیشگیری کنید.
 

خارش شدید پوست سر.
نقطه های قرمز ریز که جای گزش شپش روی پوست سر است.
برجستگی های کوچک و قرمز برروی سر، گردن و شانه ها. 
ذره های سفید بسیار شبیه به شوره سر  برروی پایه ی موها که به سختی کنده می شوند. 
شپش بالغ بسیار شفاف و کوچک است و به مشکل می توان آن را دید لذا دیدن تخم های آن که به عنوان رشک شناخته می شود راحت تر دیده می شود، به خصوص پس از خروج نوزاد شپش از تخم ها و پوست تخم که نزدیک به قاعده به مانند شوره سر می شود. [1 ] 
 

باید روزی چند بار تمام سطح سر را با روغن سیاه دانه اصل چرب کنید. 
یکی از بهترین و مشهورترین و البته  بی خطرترین روش ها برای درمان شپش اسپند است. توصیه می شود از این روش برای همه کودکانی که به مدرسه می روند استفاده شود حتی اگر موهای آن ها سالم است و شپش ندارد. برای این روش درمان باید یک قاشق اسپند خشک را آسیاب کرده و با یک لیوان آب جوش مخلوط کنید و اجازه دهید به مدت 15 دقیقه دم بکشد. این مقدار برای موهای بلند را تا 2 یا 3 برابر افزایش دهید. سپس کل موها را به این ترکیب آغشته کرده و اجازه دهید تا 45 دقیقه روی موها باقی بماند. برای اثربخشی بهتر می توانید موها را با یک کیسه پلاستیکی پوشش دهید. سپس موها را با آب گرم آبکشی نمایید. [2 ]

می‌گویند مالیدن سس مایونز به سر و بستن آن با سلفون باعث رفع شپش می‌شود. به طوری که شب قبل از خواب مو ها را کاملاً با سس مایونز ماساژ داده و کل سر را با کیسه پلاستیکی بپوشانید، سپس تا صبح صبر کرده، صبح با آب گرم و شامپو شستشو دهید و سشوار بکشید. برای اطمینان از اثر این روش می توانید هفته یک بار آن را تکرار کنید.

برای استفاده از این روش سنتی و کاملا طبیعی به یک شانه با دندانه های ریز و حنا طبیعی نیاز داریم. حنا را به روش معمول ( مخلوط کردن مقداری از حنا با آب گرم ) درست کنید و سپس تمام موهای سر را با آن پوشش دهید. یک پوشش پلاستیکی روی موها قرار دهید و اجازه دهید تا حنا به مدت 3 ساعت روی مو و پوست سر باقی بماند. سپس موهای خود را بشویید و با استفاده از شانه به آرامی موها را شانه بزنید. با استفاده از این روش شپش مو تا حد زیادی از بین خواهد رفت.
موارد بهداشتی مخصوص شپش را رعایت کنید، برای مثال جوشاندن وسایل و غیره. 

استفاده از پیاز نیز یکی از کاربردی‌ترین روش های رفع شپش سر است، به شکلی که ۴ یا ۵ عدد از پیاز را در مخلوط کن ریخته و آن را به شکل خمیر در آورید، آب آن را جدا کرده و سر را به طور کامل از آن می پوشانیم و با کلاهی پلاستیکی یا نایلون کل سر را پوشانده، سر را ماساژ داده و دو ساعت صبر کنید، سپس با آب گرم و شامپو کاملا شستشو دهید. 
فراموش نکنید که این درمان را سه روز متوالی تکرار کنید و سپس برای ریشه کن کردن کامل شپش سر، آن را هفته ای یک بار به مدت دو ماه تکرار کنید.
از روغن مخصوص شپش سر که داروخانه می دهد استفاده کنید. 

25 گرم نعناع را با 25 گرم میوه سرو کوهی و 10 عدد میخک و 10 عدد برگ عرعر را به مدت 20 دقیقه در سرکه بجوشانید و بعد از ولرم شدن از صافی رد کنید و موهایتان را به ان آغشته سازید و اجازه دهید تا 1 ساعت بر روی موهایتان بماند و سپس موها را شانه بزنید. [3] 
اگر از هیچ کدام از گزینه های قبلی پاسخ نگرفتید، شما می توانید آخرین گزینه را اجرا کنید. برای پاکسازی سر از شپش نفت را به صورت اسپری یکی دو بار بر روی مو ریخته و با سلفون ببندید. 
 

در قدیم موی مبتلایان به شپش را می تراشیدند، در حالی که برای درمان شپش سر نیازی به تراشیدن مو نیست و با یک شامپو می توان به راحتی آن رابرطرف کرد.
فراموش نکنید که هرگز از شانه های پلاستیکی استفاده نکنید و از شانه فلزی برای شانه زدن هر بخش از موی خود استفاده کنید. بعد از اتمام شانه زدن ، شانه استفاده شده را در آب صابون قرار دهید و خوب آن را شستشو دهید تا شپش های آن کشته شوند.

تنها یک بار درمان می تواند نیمی از شپش ها را بلافاصله از بین ببرد و نیمه دیگر این شپش ها بدون نیاز به مواد شیمیایی و یا درمان دیگر، در تکرار همان روش سنتی از بین می‌روند. 
تماس مستقیم با لباس و رختخواب فرد مبتلا و استفاده از کلاه و روسری فرد مبتلا  به شپش میتواند شما را نیز به آن درگیر کند. 
زمانیکه شپش را درمان می نمایید، همه لباس ها و ملحفه های خود را در آب داغ و بهمراه پاک کننده ها بشویید. اینکار نتنها به فرآیند درمان کمک می نماید، بلکه جلوی انتقال شپش سر به سایرین را نیز می گیرد.
روسری یا مقنعه، شانه، برس، کلاه، روبالشی و ملحفه باید در آب داغ شسته شوند، اما نیازی به ضدعفونی کردن فرش، موکت، مبل و خانه نیست.

در این میان کم نیستند خانواده هایی که حیوان خانگی دارند و این پرسش برایشان مطرح می شود که آیا شپش سر از حیوانات قابل سرایت است؟ باید گفت شپش ها انگل های اجباری انسان هستند و روی بدن حیوانات دیگر یا روی اشیا و وسایل منزل نمی توانند زنده بمانند و از حیوانات قابل سرایت نیستند. از طرفی نگهداری حیوانات شناسنامه داری که به صورت دوره ای توسط دامپزشک معاینه می شوند، واکسن می زنند و تحت درمان ضدانگلی قرار می گیرند، معمولا مشکلی ایجاد نخواهد کرد.

فاطمه زهرا شادمان

پی نوشت
[1] سید هادی فاطمی، بیماری های کودکان، قم:  شهید کاظمی، 1396، صفحه 210.
[2] طب اسلامی گنجینه تدستی، دکتر رضا منتظر، نسل نیکان 1389، صفحه 67.
[3] ]خدادای، مصطفی، طب سنتی، جلد یک، قم: سپهر اندیشه، 1396 ، صفحه 56.