خلاقیت و راه های شکوفایی آن

اولین گام برای شکوفایی خلاقیت این است که منفی نگر نباشیم چون منفی نگری، دشمن خلاقیت است. 
 

چکیده : خلاقیت سبب شده است تا انسان امروزی با دوره ای گذشته تفاوت داشته باشد و شکوفایی خلاقیت با تمرین و آموزش امکان پذیر است، با ما همراه باشید تا در این مقاله، با راهکارهای خلاقیت آشنا شوید.

تعداد کلمات 1072 / تخمین زمان مطالعه 5 دقیقه

خلاقیت، زیباترین و شگفت انگیز ترین خصیصه ای انسان است.  غنا، پویایی و بقای هر فرهنگ و تمدن به خلاقیت مردمان آن بستگی دارد و این واقعیت را تاریخ به ما ثابت کرده است. می‌توان گفت؛ خلاقیت همان چیزی است که زندگی مدرن بشر متمدن را از زندگی انسان نخستین جدا کرده است.
 

در طول تاریخ حیات انسان تمایل ذاتی او به تغییر و تحول از یک طرف و رویارویی با تنگناها و نیازهای روز افزون زندگی از سوی دیگر، به تدریج او را با نیروی خلاق درونش آشنا و مانوس گردانید. 
 

خلاقیت همواره مفهمومی اسرار آمیز و بسیار وسیع و پیچیده بوده است. (خلاقیت را شاید بتوان برترین سطح یادگیری بشر، بالاترین توانمندی تفکر و محصول نهایی ذهن و اندیشه ای انسان دانست. نکته: تاکنون، تعریف جامع و کاملی که بتواند همه ای ابعاد و جنبه های خلاقیت را در برگیرد ارائه نشده است.) [1]
 

(اولین عنصر؛ قلمرو مهارتهاست که مربوط به استعداد آموزش و تجربه در یک زمینه خاص است. عنصر دوم؛ مهارت‌های تفکر خلاق است. عنصر سوم؛ انگیزه است. انگیزه، میل به کار به خاطر همان کار است. 
برای ظهور خلاقیت در افراد، باید محل تقاطع این سه عنصر مشخص گردد، زیرا این محل تقاطع، ترکیب پر قدرتی است که شخص را به سوی خلاقیت رشد می‌دهد.) [2]
 

افراد های وجود دارند که سرشار از خلاقیت هستند اما آن خلاقیت ها بروز پیدا نمی‌کنند و در همان حالت قوه ای خود باقی می مانند و به فعلیت نمی‌رسند. 
برای اینکه خلاقیت، رشد و توسعه پیدا کند وابسته به عوامل مختلف فردی و اجتماعی است مانند؛ (فردی‌خانواده، هوش، ویژگی های شخصیتی) اما عوامل اجتماعی؛ ترس از شکست، بسیاری از افراد بخاطر همین علت دست از تلاش کردن بر می‌دارند و خود را بازنده می‌دانند. یا قوانین محدود کننده، سبب می‌شود تا خلاقیت های فرد از بین برود و شکوفا نشود. 
اگر این زمینه های فردی و اجتماعی فراهم باشد برای فرد، بروز خلاقیت امکان پذیر و ساده است، اگر بستر را فراهم نکنیم، خلاقیت های ما رشد نمی‌کنند. 
 

هر کس پتانسیل خلاقانه دارد و از لحظه ای که بتواند این پتانسیل خلاقانه را ابراز کند می‌تواند شروع به تغییر دادن دنیا کند. 
منتها ظهور این خلاقیت، نیاز به آموزش دارد و برای بقای جامعه، نیازمند هستیم تا خلاقیت جوانان و کودکان را پرورش دهیم تا بوسیله آن بتوانند، فشارهای ناشی اززندگی روزانه را کم کنند..

راه های افزایش خلاقیت

اولین گام برای شکوفایی خلاقیت این است که منفی نگر نباشیم چون منفی نگری، دشمن خلاقیت است. 
کسی که می‌خواهد به خلاقیت برسد و آن را شکوفا کند، باید منفی بافی را از ذهن خودش دور کند و بداند که خلاقیت، ارزشمندترین سلاحی است که خداوند در اختیار او قرار داده است و با پرورش دادن آن می تواند سد های محکم را بشکند و برای او بن بستی وجود نخواهد داشت. 
افکار منفی سبب ضعف در حافظه می‌شود و وجود انسان را ضعیف می‌کند و آدم‌های ضعیف، قدرت کارهای ریسکی را ندارند. 
پس، در گام اول سعی کنید افکار منفی از قبیل؛ من نمی‌توانم، قدرت ندارم، اگر موفق نشوم چی؟، همه ای اینها را دور بریزید و با توکل به خداوند منان، خلاقیت خود را شکوفا کنید. 
 

(با سوال پرسیدن، هیچ کجای دنیا خراب نمی‌شود. چیزهای نادرست، با درست سوال پرسیدن ذوب می‌شوند و می‌میرند. باران از ابر است که می‌بارد و علم از پرسش است که پدید می آید و بارش های ذهنی، زمانی شروع به باریدن می‌کند که شما از آنها خواسته باشید) [3] 
برای داشتن ذهن خلاق، باید سوال پرسید تا دانسته هایتان بالا برود و اعتماد به نفس شما هم هنگامی که با فرد عالمی مواجه می شوید و از او سوال می‌پرسید، خود به خود باعث بالا رفتن اعتماد به نفس شما می‌شود و باعث شکوفایی دانش شما می‌شود. از سوال پرسیدن، لذت ببرید و بدانید که سوال های زیاد، نشانه خلاقیت ذهن شماست که می‌تواند سوالات متعددی مطرح کند. 
 

در این مرحله، ایده های مختلفی مطرح می‌گردد از طرف شما و در آن تداعی معانی، نقش خاصی ایفا می‌کند بدین ترتیب، یک فکر منجر به فکر دیگر می‌شود. برای اینکه ایده های بیشتری بتوانید بدهید باید موانعی که فکر را بسته نگه می‌دارد را کنار بزنید و عواملی که می‌تواند در یافتن ایده های بهتر موثر باشد را تقویت نمود. سی که بتواند برای یک موضوع، ایده های مختلفی متصور شود و با هنر ذهنی خودش به آن نقش بدهد، جهان تبدیل به کارگاه خلاقیت او می‌شود. 

جمله انگیزشی: کارگردان هستی، ما را برای ایفای نقش اول خلاق بودن انتخاب و تربیت کرده است؛ این خود ما هستیم که گاهی اصرار داریم جزو سیاهی لشکر باشیم. 
 

وقتی برای خودمان برنامه ای داشته باشیم و پیگیر آن باشیم، پیشرفت هم خواهیم داشت و باید مرتبا ذهن خودمان را درگیربه خلاقیت در هر موضوع و موقعیتی بکنیم. 
مثلا؛ شما زمینی را در نظر بگیرید که آب نداشته باشد و آنجا را هم رسیدگی هم نکنیم، زمین، به بایر و کویر تبدیل می‌شود و چیز مفیدی در آن رشد نمی‌ کند. اما زمینی که آب به آن می‌رسد و صاحب زمین هم رسیدگی خاصی داشته باشد، آن زمین تبدیل می‌شود به زمینی که هر نوع کشتی می‌توان در آن داشت. 
ذهن انسان هم مانند زمین است، اگر ما به آن رسیدگی نکنیم، ذهن ما خسته می‌شود و حالت فکورانه ای ندارد اما اگر از ذهن خودمان استفاده کنیم و برنامه ریزی منظمی هم داشته باشیم، ذهن ما هم خلاق می‌شود. 
ادیسون؛ تمام پیشرفت های عالمگیر خود را مدیون تفکر منظم و یاداشت برداری های دقیق هستم. 

پاورقی
[1] سلیمانی، افشین، کلاس خلاقیت، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان، 1386، صفحه 16
[2] حسینی، افضل السادات، ماهیت خلاقیت و شیوه های پرورش آن، مشهد: آستان قدس رضوی، 1388،صفحه 13 و 14و15
[3] تقی زاده پاسندی، محمد علی، ساری: شلفین، 1392، صفحه 16

منبع
سلیمانی، افشین، کلاس خلاقیت، تهران: انتشارات انجمن اولیا و مربیان، 1386
حسینی، افضل السادات، ماهیت خلاقیت و شیوه های پرورش آن، مشهد: آستان قدس رضوی، 1388
تقی زاده پاسندی، محمد علی، ساری: شلفین، 1392