سبک زندگی همسران و رضایت زناشویی
رضایت زناشویی، میزان علاقه مندی زوجین به یکدیگر و نگرش مثبت به متاهل بودن است که می تواند یکی از عوامل پدیدآورنده آن، سبک زندگی مناسب و درست زوجین باشد.[1] سبک زندگی نیز به عنوان شاخصی از سلامت جسمی بر مبنای آن چه که مورد قبول عموم است، یعنی ارتباط دو جانبه سلامت روان و جسم، می تواند پیش بینی کننده رضایت زناشویی باشد.[2]
سبک زندگی
موضوعاتی که در ابتدا در مورد سبک زندگی مورد بحث قرار می گرفت بر روی تغذیه، ورزش، سیگار و استفاده از الکل متمرکز بود، در صورتی که امروزه درک سبک زندگی، موضوعات و مصادیق آن و نیز رابطه آن با سلامتی تغییر کرده است.[3]
امروزه، صاحب نظران، سلامت را صرفاً یک پدیده پزشکی در نظر نمی گیرند. بلکه به آن به صورت یک وضعیت زیستی، روانی و اجتماعی نگاه می کنند و آن را ترکیبی از فاکتورهای بیولوژیکی، روانی و اجتماعی می دانند.
ارتقاء سلامت نیازمند یک رویکرد چندبعدی می باشد که شامل فعالیت های آموزشی و ترویج برخی تغییرات رفتاری و مرتبط با سبک زندگی است.[4] سبک زندگی، الگوی زندگی فرد است که در فعالیت ها، دلبستگی ها و افکار شخصی، خود را نشان می دهد. سازمان بهداشت جهانی، سبک زندگی را الگوهای مشخص و قابل تعریف رفتاری می داند که از تعامل بین ویژگی های شخصی، روابط اجتماعی، شرایط محیطی و موقعیت های اجتماعی ـ اقتصادی حاصل می شود.[5]
امروزه، صاحب نظران، سلامت را صرفاً یک پدیده پزشکی در نظر نمی گیرند. بلکه به آن به صورت یک وضعیت زیستی، روانی و اجتماعی نگاه می کنند و آن را ترکیبی از فاکتورهای بیولوژیکی، روانی و اجتماعی می دانند.
ارتقاء سلامت نیازمند یک رویکرد چندبعدی می باشد که شامل فعالیت های آموزشی و ترویج برخی تغییرات رفتاری و مرتبط با سبک زندگی است.[4] سبک زندگی، الگوی زندگی فرد است که در فعالیت ها، دلبستگی ها و افکار شخصی، خود را نشان می دهد. سازمان بهداشت جهانی، سبک زندگی را الگوهای مشخص و قابل تعریف رفتاری می داند که از تعامل بین ویژگی های شخصی، روابط اجتماعی، شرایط محیطی و موقعیت های اجتماعی ـ اقتصادی حاصل می شود.[5]
هم سویی سبک زندگی و رضایت زناشویی
حال سخن در این است که چگونه سبک زندگی درست می تواند بر روی رضایت زناشویی انسان تاثیر بگذارد؟
در تحقیق قربانعلی پور و دیگران نشان داده شد که تغییر سبک زندگی، تغییر در باورهای ناکارآمد زوج ها، بهبود مبادلات کلامی، بهبود روابط جنسی و هم سویی در چگونگی حل مشکلات زندگی را باعث می شود که در نهایت تغییر این موارد می تواند منجر به افزایش رضایت زناشویی گردد.[6]
امروزه یکی از مواردی که به عنوان آسیب، زندگی افراد و در نتیجه خانواده را مورد تهدید قرار داده است، سبک زندگی نادرست می باشد که نتیجه آن کاهش رضایت زناشویی و رضایت از زندگی می باشد.
تغییر شیوه های زندگی و مصرف در سال های اخیر، که نه تنها الگوهای مصرف، که الگوهای کار و فراغت نیز دست خوش تغییر شده است، نشان از آن دارد که سبک زندگی ایرانی-اسلامی تغییر یافته است که نمودهای آن را در تغییر نظام های ارزشی و تعلقات اجتماعی پیدا کرد.
در تحقیق قربانعلی پور و دیگران نشان داده شد که تغییر سبک زندگی، تغییر در باورهای ناکارآمد زوج ها، بهبود مبادلات کلامی، بهبود روابط جنسی و هم سویی در چگونگی حل مشکلات زندگی را باعث می شود که در نهایت تغییر این موارد می تواند منجر به افزایش رضایت زناشویی گردد.[6]
امروزه یکی از مواردی که به عنوان آسیب، زندگی افراد و در نتیجه خانواده را مورد تهدید قرار داده است، سبک زندگی نادرست می باشد که نتیجه آن کاهش رضایت زناشویی و رضایت از زندگی می باشد.
تغییر شیوه های زندگی و مصرف در سال های اخیر، که نه تنها الگوهای مصرف، که الگوهای کار و فراغت نیز دست خوش تغییر شده است، نشان از آن دارد که سبک زندگی ایرانی-اسلامی تغییر یافته است که نمودهای آن را در تغییر نظام های ارزشی و تعلقات اجتماعی پیدا کرد.
آثار تغییر سبک زندگی
سبک زندگی امروزین، دستخوش تغییراتی است که برخی از این تغییرات حاصل حضور بیش از اندازه فضاهای مجازی در درون خانواده و سبک زندگی های عصر جدید است. شاید در ابتدای امر استفاده از فضای مجازی به خودی خود آثار نامطلوبی را در پی نداشته باشد و در مثال از آن تعبیر به چاقوی تیزی شود که می توان هم از آن استفاده درست کرد و هم استفاده نادرست.
ولی این همه سخن نیست.
فضاهای مجازی، اقتضائاتی را به همراه دارد که از جمله این اقتضائات، کم شدن ارتباط استفاده کنندگان این فضاها با عالم واقعیت است. در صورت عدم مدیریت درست حضور در فضاهای مجازی، آن را به مانند فضای حقیقی ای تصور می کنند که تمام زیست خود را در آن می یابند به گونه ای که امروزه بیماری های روانی ای را با عنوان اعتیاد به تلفن همراه و فضای مجازی می توان یافت.[7]
تاثیر افراط در استفاده از فضای مجازی این گونه نیست که صرفا بر روی زندگی فردی انسان تاثیر بگذارد. این عدم استفاده درست از فضای مجازی، زمینه ساز ارتباطات خارج از چارچوب زندگی زناشویی را نیز فراهم کرده است؛ به طوری که در بررسی پرونده های دادگاه خانواده می توان علت اصلی خیانت های زناشویی را ارتباطات دو جنس مخالف در فضاهای مجازی دانست.
از همین روی می توان گفت برای داشتن یک رضایت خوب زناشویی، باید سبک زندگی درست را یافت و زندگی خود را بر اساس آن شکل داد و از هر آنچه که توان آن را دارد که به این سبک زندگی آسیب برساند، دوری و اجتناب کرد.
ولی این همه سخن نیست.
فضاهای مجازی، اقتضائاتی را به همراه دارد که از جمله این اقتضائات، کم شدن ارتباط استفاده کنندگان این فضاها با عالم واقعیت است. در صورت عدم مدیریت درست حضور در فضاهای مجازی، آن را به مانند فضای حقیقی ای تصور می کنند که تمام زیست خود را در آن می یابند به گونه ای که امروزه بیماری های روانی ای را با عنوان اعتیاد به تلفن همراه و فضای مجازی می توان یافت.[7]
تاثیر افراط در استفاده از فضای مجازی این گونه نیست که صرفا بر روی زندگی فردی انسان تاثیر بگذارد. این عدم استفاده درست از فضای مجازی، زمینه ساز ارتباطات خارج از چارچوب زندگی زناشویی را نیز فراهم کرده است؛ به طوری که در بررسی پرونده های دادگاه خانواده می توان علت اصلی خیانت های زناشویی را ارتباطات دو جنس مخالف در فضاهای مجازی دانست.
از همین روی می توان گفت برای داشتن یک رضایت خوب زناشویی، باید سبک زندگی درست را یافت و زندگی خود را بر اساس آن شکل داد و از هر آنچه که توان آن را دارد که به این سبک زندگی آسیب برساند، دوری و اجتناب کرد.
محمدحسین افشاری
پی نوشت:
[1] . سمیه پورمیدانی و دیگران، «رابطه سبک زندگی با رضایت زناشویی»، مجله خانواده پژوهی، سال دهم، شماره 39، پائیز 1393، ص 332.
[2] . علی فتحی آشتیانی و غلامرضا جعفری کندوانی، «مقایسه سبک زندگی و سلامت روان کارکنان دو دانشگاه با وابستگی نظامی و غیرنظامی، مجله طب نظامی، دوره سیزدهم، شماره اول، بهار 1390، ص 17-24.
[3] . پیشین، سمیه پورمیدانی و دیگران، ص 333.
[4] . Macovei S, Tufan A. A & Vulpe B. I. (2014). Theoretical Approaches to Building a Healthy Lifestyle through the Practice of Physical Activities. Procedia - Social and Behavioral Sciences, 117: 86 – 91.
[5] . مرتضی منصوریان و دیگران، «بررسی سبک زندگی و عوامل موثر بر آن در دانشجویان دانشگاه های شهر گرگان»، مجله علوم پزشکی پارس، دوزه هفتم، شماره اول و دوم (بهار و تابستان 1388)، ص 62-71.
[6] . مسعود قربانعلی پور و دیگران، «تعیین اثر بخشی آموزشی تغییر سبک زندگی به شیوه گروهی بر افزایش رضایت زناشویی»، فصلنامه علمی- پژوهشی مطالعات روان شناختی، دوره چهارم، شماره سوم، پائیز 1378، ص 69.
[7] . در قرن حاضر انسان ها با فوبیای جدیدی دست به گریبان هستند که آن هم ترس و اضطراب هنگام عدم دسترسی به تلفن های همراه است. «موبوفوبیا»به معنای بروز استرس و اضطراب شدید هنگام عدم دسترسی به تلفن، قطع تماس، قطع ارتباط با اینترنت، تمام شدن شارژ باتری و از همه بدتر جا گذاشتن یا گم کردن تلفن همراه است. این بیماری بانام «نوموفوبیا» به معنای «ترس نبود تلفن همراه» نیز شناخته می شود.
بیشتر بخوانید:
آثار رضایت زناشویی بر خانواده
چرا باید از رضایت زناشویی سخن گفت؟
آثار جسمانی و روانی رضایت زناشویی
رضایت زناشویی چیست؟
راهکارهایی برای بهبود زندگی زناشویی
8 نکته کلیدی برای استحکام زندگی زناشویی