معرفی نبات و خواص درمانی آن (بخش دوم)

یکی از مهم ترین استفاده های نبات سوخته در طب سنتی برای خوراندن به کودکان مبتلا به اسهال است.
 

1ـ هنگام تهیه نبات چوب دار، ترجیحا انواعی را که از نی های چوبی تهیه شده اند انتخاب کنید. نی های پلاستیکی اغلب غیربهداشتی بوده و هنگام تماس با نوشیدنی های داغ سمومی از آن خارج می شود که می تواند برای سلامت مصرف کننده مخاطره آمیز باشد. عوارض این سموم همچون سموم موجود در ترکیبات ظروف پلاستیکی یکبار مصرف است.
2ـ نبات را در بسته بندی های بهداشتی تهیه و به تاریخ تولید و مجوز بهداشت آن توجه کنید. نبات هایی که این روزها در بازار به صورت فله ای و روباز در شرایط بد محیطی عرضه می شوند به صورت غیربهداشتی تولید و اغلب آلوده به گرد و غبار و فضولات حشرات موذی هستند. همچنین این نبات ها به دلیل آن که به مدت طولانی در انبار های غیربهداشتی نگهداری می شوند می توانند آلوده به فضله یا ادرار موش نیز باشند. از طرف دیگر نبات های زعفرانی فله ای اغلب حاوی رنگ های شیمیایی و غیرمجازی هستند که مصرف آن برای سلامت خطرناک خواهد بود.
3ـ نبات به دلیل رطوبت بسیار اندک، بافت سخت تری داشته و در مقایسه با قند که تردتر بوده و قسمتی از حجم آن را هوا تشکیل داده شیرین تر است. بنابراین در مصرف آن جانب احتیاط را رعایت کنید. مصرف این محصول برای افراد چاق و دیابتی منع مصرف دارد.
4ـ بهترین مشخصه برای انتخاب نبات ممتاز و اعلا، شفافیت بلورهای آن است.
5_ نبات دارای طعم شیرین و به رنگ سفید یا زعفرانی، دارای نگین های درشت و شفاف و فاقد جوهر قند و از نظر ضخامت دارای قطر کمی می باشد. بهترین مشخصه برای نبات اعلاء شفافیت بلور آن می باشد.
 

ماده اولیه در شکر، قند و نبات یکسان است ولی کریستال هایی که در نبات ایجاد می شود از نظر وضعیت فیزیکی و نوع کریستال های شان با قند و شکر متفاوت است. به همین دلیل خاصیت قند و شکر با خاصیت نبات متفاوت است و نبات طبیعت گرم تری نسبت به قند و شکر دارد. از این رو نبات در مشکل هایی مانند دل درد ، نفخ و... استفاده می شود. از نظر تجربی هم ثابت شده که مصرف نبات در بهبود این علایم واقعاً موثر است و حالت تلقینی ندارد اما متأسفانه از نظر علمی کاری روی آن انجام نشده است و اقدامی در مورد این که نبات را کریستالوگرافی کرده و روی آن کارهای کلینیکی انجام دهند و سپس به هم ارتباط دهند، صورت نگرفته است تا معلوم شود کریستال ها از نظر فارماکولوژیکی چه تأثیری بر بدن دارند. 
 واقعیت امر این است که گاهی جنس، فرمول بسته یا باز شیمیایی مواد یکسان است اما شکل فیزیکی آن ها متفاوت است. مثلاً قند به هر شکلی که در بیاید قند است مگر این که بسوزد و خاصیتش عوض شود. نمونه دیگر یخ و آب است. هر دوی این ها از نظر جنس یکسان هستند اما یخ خاصیت ضدالتهابی دارد و می توانیم آن را روی سوختگی، جراحی و التهاب بگذاریم اما در مورد آب چنین خاصیتی مطرح نیست. در مورد بخار آب و آب هم همین طور است. خواص بخار آب با آب یا یخ متفاوت است در حالی که هر سه از یک جنس هستند.
 

گاهی اوقات قند یا نبات را حرارت داده و آن را به اصطلاح می سوزانند. در این صورت خاصیت قند و نبات تغییر می کند. قند یک ماده هیدروکربن است و ترکیبی است از هیدروژن، کربن و اکسیژن.
وقتی قند می سوزد کاراملیزه می شود و جالب است بدانید که بسیاری از رنگ های قهوه ای از جمله موادی که در نوشابه ها به کار می برند از حرارت دادن شکر و قند به دست آمده است. به این ماده قهوه ای حاصل از حرارت دادن، کارامل گفته می شود که از نظر شیمیایی، ظاهر فیزیکی و حتی مزه با قند و شکر متفاوت است.
نبات سوخته هم دقیقاً همین طور است. کریستال های نبات می سوزند و یک جسم قهوه ای مایل به سیاه و با مزه ای بین تلخی و شیرینی تولید می شود که خاصیت قابض داشته و یکی از مهم ترین استفاده های آن در طب سنتی برای خوراندن به کودکان مبتلا به اسهال است.
با این وجود افراد نباید بیش از مقدار معمول از نبات استفاده کنند زیرا مصرف بیش از حد هر ماده ای برای بدن زیان آور است. حتی اگر آن ماده ویتامین باشد. پس مصرف قند، شکر و نبات هم به میزان زیاد مضر است و تفاوتی بین آن ها وجود ندارد به خصوص در کسانی که مشکل افزایش قندخون دارند.
 

شاخه نبات : عبارت است از بلورهای نبات که به دور یک نخ (از جنس پنبه) تشکیل شده است.
نبات چوبی : نباتی است که بلورهای نبات به دور یک چوب تشکیل می شود. از خواص ویژه و ممتاز نبات چوبی نسبت به نبات های نی دار پلاستیکی آن است که چوب کاملاً بهداشتی بوده (سه مرتبه جوشانده می شود) و برخلاف نی های پلاستیکی غیر بهداشتی و سرطان زا نمی باشد.
نبات دندانه : همان نگین نبات است که به دلیل قابلیت شکنندگی بسیار بالا در هنگام بسته بندی خرد شده و به خاطر راحتی و سهولت حل شدن در چای (نوشیدنی های گرم) برای مصارف خانگی و سایر مؤسسات بسیار آسان و مناسب می باشد. مزایای استفاده از این نبات آن است که نیازی به شکستن آن، با شیء یا دست نداشته و آماده برای مصرف و از لحاظ اقتصادی بسیار مقرون به صرفه می باشد.
نبات مخلوط : عبارت است از تکه نبات هایی که در کف و جداره ی پاتیل ها تشکیل می شود که به دلیل غلظت خیلی زیاد شیره در کف پاتیل ها باعث تخته شدن آن ها می شود که به دلیل شکل نامنظم آن بیشتر به صورت فله عرضه می گردد.
پرده نبات : نباتی است که روی پاتیل ها تشکیل شده و از لحاظ کیفیت و مقدار زعفران با دیگر نبات های شاخه و چوبی هیچ تفاوتی ندارد و از خصوصیات بارز آن ترد و نازک بودن آن می باشد.
پودر نبات : ریزه یا همان خرده های نبات است که کمی از شکر درشت تر بوده و از قابلیت حل شدن بالا با همان خواص نبات می باشد.

منبع : سایت نمناک